Je t'adore - Reynaertgenootschap

147
gebruik is gemaakt van de editie van Muller & Logeman. Het zou interessant zijn als
één van de studenten die toen aan editie van Hellinga heeft meegewerkt ons zou
kunnen vertellen hoe de editie van Hellinga, en dan met name de tekst van Pg, tot
stand is gekomen.
Van de edities van Suhl en Muller & Logeman maakte Hellinga gebruik als het
ging om tekstvarianten in Pd ten opzichte van Pg. Deze varianten ‘voorzover zij van
belang geacht werden voor de tekst- en boekgeschiedenis’ zijn door Hellinga uit
deze edities overgenomen (Hellinga 1952: IV). Hellinga had niet de beschikking
over één van de twee bekende exemplaren van Van der Meer (Pd). Eén exemplaar,
‘het exemplaar Vergauwen’, in 1952 ook bekend als ‘Campbell 977’ (Campbell
1874: 271), berust sinds 1926 in de Huntington Library in San Marino, Californië
USA. Hellinga kon in 1952, zo schrijft hij in zijn verantwoording, dit exemplaar niet
achterhalen. Ook over het tweede bekende exemplaar van Pd, dat werd bewaard
in Lübeck, kon Hellinga niet beschikken omdat dit exemplaar ten gevolge van oorlogsgeweld
in de Tweede Wereldoorlog onherstelbaar beschadigd was (Menke
1992: 112). De varianten in de editie van Suhl (Pd) ten opzichte van Pg zijn dus in
de editie van Hellinga terechtgekomen zonder dat Hellinga de varianten kon toetsen
aan één van de twee bekende exemplaren uit 1485. Suhl gebruikte het exemplaar
in Lübeck als legger 15 voor zijn editie. Logeman maakte gebruik van het exemplaar
dat zich thans in de Huntington Library bevindt.
Hellinga was zich bewust van de afwijkingen in zijn editie. In een artikel in Spiegel
der letteren (Hellinga en Vermeeren 1964-1965: 31-37) gaat Hellinga in op een aantal
‘leesfouten’ in zijn ‘editio maior’ (in de Verantwoording van de uitgave kondigt
Hellinga een tweede deel aan: Tekstkritiek (Hellinga 1952: VI)). Dit tweede deel is
echter nooit verschenen). Hij behandelt de handschriften A, F, B en de fragmenten
van de rijmdruk van Reynaerts historie (D), maar laat de fouten in de incunabelen
(Pg en Pd) buiten beschouwing.
Het standaardwerk in het Reynaertonderzoek
De in 1952 bij de uitgevers-maatschappij W.E.J. Tjeenk Willink in Zwolle verschenen
en nog steeds imponerende editie van W.Gs Hellinga bevat, zoals gezegd, alle
bekende Nederlandse bronnen van de Reynaert 16 van vóór 1500. Daaronder bevinden
zich de volledige handschriften (bekend onder de siglen 17 A, B en F), de fragmenten
(C, D, E en G), de Latijnse vertaling Reynardus Vulpes, de incunabel Pg en
een aantal varianten in Pd ten opzichte van Pg. In de Verantwoording van de uitgave
licht Hellinga het belang van zijn editie toe. Aanvankelijk moest de nieuwe uitgave
een herdruk worden van Van den Vos Reynaerde in de reeks ‘Zwolsche
Herdrukken’, in 1921 uitgegeven door Buitenrust Hettema (Buitenrust Hettema
1921). In deze uitgave kon men alle toen bekende redacties (wij zouden nu zeggen
‘bronnen’ – HR) van Van den vos Reynaerde terugvinden. In de uitgave van 1921
waren het Comburgse handschrift (A), het Dyckse handschrift (F) en het
Darmstadse fragment (E) opgenomen. De herdruk van de editie uit 1921 zou aangevuld
moeten worden met de Rotterdamse fragmenten (G), die voor het eerst in
1939 waren gepubliceerd. De in de naoorlogse, volop in ontwikkeling zijnde, historisch
letterkundige wetenschappen vroegen volgens Hellinga om beter vergelijkingsmateriaal
dan alleen de redacties van Reynaert I (Van den vos Reynaerde).
Dankzij de belangstelling van Tjeenk Willink konden de redacties van de Reynaert
Tiecelijn, 19, 2006