of Arme Mannen- en Vrouwenhuis. Deel I - Historische vereniging ...

JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001
68
Ochtend- en avondmaal kostten de bestuurders van het huis jaarlijks f 1.657.
Samen met de vaste lasten (onderhoud van het huis, diverse uitbetalingen,
uitgaven voor turf, kaarsen, olie en dergelijke), die f 6.350 per jaar bedroegen ,
leverde dit in totaal een bedrag op van f 30.000. 20
Ondanks de belofte van de regenten van de Armenbakkerij - de broodbakkerij
van het Huiszittenhuis en de overige armbesturen - dat zij in het begin
van 1784 de som van f 25 .000 ter beschikking zouden stellen, waren de
inkomsten niet in overeenstemming met de uitgaven ." Vandaar dat de
nieuwbakken regenten naarstig op zoek gingen naar andere fondsen. Aanvankelijk
kregen zij van de vroedschap gedaan dat zij een halve stuiver (2Y2
procent) ontvingen van de opbrengst van de publieke verkoping van paarden,
rijtuigen en verdere goederen buiten de boelhuismeester om . Uitgezonderd
werd de opbrengst uit de verkoop van oud brandhour en alles wat de 'klinker'
(iemand die in de armenbuurten lompen en dergelijke probeerde kwijt te
raken) veilde. De boelhuismeester zelf werd ook niet ontzien. Hij diende
een duit per gulden van zijn omzet af te staan voor het goede doel. Mocht
hij gemopperd hebben, veilers van boeken hadden nog meer reden tot
klagen. Zij werden voor drie duiten per gulden aangeslagen . Ook op de
vrijgevigheid van begrafenisgangers in kerken werd een beroep gedaan. Om
de vertegenwoordigers van het carpe diem te wijzen op het memento mori,
waarvoor zij tenslotte in de kerk verschenen, werd bij iedere teraardebestelling
een collectebus opgehangen. De laatste melkkoe uit de rij, verhoging van
het passantengeld met een halve stuiver, was naar de mening van de regenten
niet lucratief genoeg. Vandaar dat zij van de vroedschap in april 1783 een
soort huwelijksbelasting mochten instellen. Echtparen die in de laagste klasse
trouwden, moesten een gulden neerleggen, terwijl de hoogstaangeslagenen,
zij die eerste klasse trouwden, drie gulden moesten betalen."
In gespannen afwachting van de eenmalige stedelijke collecte op 26 mei
1783, waarvoor alle dominees vanaf de kansel een goed woordje deden,
gingen de regenten onverdroten voort met de organisatie. Naarstig gingen
zij op zoek naar leveranciers voor de aankleding van het huis, waarbij zij
eerder op de prijs dan op de kwaliteit van de goederen letten. Ze besloten
de levering van bedden, peluws en kussens (belangrijke zaken in een bejaardentehuis),
te gunnen aan juffrouw Le Francq van Berkheij, die deze nuttige
zaken een gulden goedkoper wilde leveren dan een uitdrager die voor een