of Arme Mannen- en Vrouwenhuis. Deel I - Historische vereniging ...

JAARBOEK DIRK VAN EeK 2001
64
Al deze bezwaren vielen echter in het niet bij de financiële moeilijkheden.
Er was gewoon geen geld. Voorlopig waren er geen legaten te verwachten
en de enige mogelijkheid om aan geld te komen - belastingverhoging - was
uit den boze door de steeds verder verslechterende conjuctuur.
Voorlopig zag het er slecht uit voor Caauw en de zijnen. De wil was er
(bij sommigen tenminste), maar de middelen ontbraken. Gelukkig namen
de zaken in het begin van de jaren zeventig een keer ten goede, toen ten
stadhuize bekend werd dat twee rijke ingezetenen in hun testament aanzienlijke
bedragen hadden afgezonderd om te komen tot de stichting van een
minnehuis voor arme oude mannen en vrouwen. Op 26 mei 1772 maakte
Johan van der Marck Aegidiuszoon, schout, lid van de vroedschap, oudburgemeester
en vooral verwoed kunstverzamelaar," zijn testament, waarin
hij f 20.000 uit zijn vermogen van f 140.000 bestemde voor dit nobele
doel." Volgens een bepaling van Van der Marck zou een dergelijke instelling
tien jaar na zijn dood een feit moeten zijn. Voorlopig maakte de vroedschap
geen haast. Ook niet toen een jaar later een nog veel groter bedrag werd
gelegateerd. Dit keer was het Nicolaas van der Velde die royaal in zijn
goedgevulde geldbuidel tastte. Ruim een maand voor zijn dood op 7 mei
1773 deponeerde de oud-burgemeester, pluimgraaf, vroonheer en ambachtsheer
van Zoeterwoude" zijn testament bij notaris Johannes van Klinkenberg:'
!
Vermits sedert lange tijd ter ontlasting van den Armen in overleg is geweest het srigten
van een zoogenaamd Minnehuis voor den Armen binnen deeze Stad, 't welk altijd en tot
nogtoe is agtergebleven om den onzekeren uitslag van de winst, die het zoude behooren
te geeven, als zulks zonder eenig fonds moest ondernomen worden, zo verklaarde de heer
comparant daarom van dat fonds een begin te maaken, en onder de superintendentie van
de Ed. Groot Agtbare Heeren Burgemeesteren deezer stad in der tijd, aan het te srigtene
Minnehuis binnen deeze stad te legateeren de somma van veertig Duizend Guldens onder
de navolgende conditien: Eerst dat het te stichtene Minnehuis zal moeten worden geadministreerd
door bijzondere en PerpetueeIe Regenten zonder dat de Regenten van het Huiszittenhuis
daar ornrrend ooit eenig toezicht, Bewind of administratie zullen moogen hebben .
Bij dit financiële machtsvertoon van de oud-burgemeesters konden andere
kapitaalkrachtigen in de stad natuurlijk niet achterblijven. Na Van der Veldes
dood kwam nog een viertal legaten los. Zo schonk de puissant rijke katholiek
Alexander Ie Breton van Doeswerf f 2.000. 12 Nog royaler kwam Susanna