of Arme Mannen- en Vrouwenhuis. Deel I - Historische vereniging ...

MENSENWERK
Wat de schrijver van dit rijmpje bedoelt met de laatste twee regels is onduidelijk,
maar misschien wees hij op de nogal gespannen verhouding tussen de
regenten van het minnehuis en die van het Huiszittenhuis. Het kwam russen
die colleges voor de eerste keer tot een uitbarsting in het voorjaar van 1786.
Soetbrood en de zijnen beschuldigden in een niet mis te verstaan schrijven
de regenten van het Huiszittenhuis ervan dat dezen alleen het schuim van
de Leidse bejaarde samenleving overhevelden naar het minnehuis." Helemaal
ongelijk had Soetbrood daarin niet. In de eerste twee weken van dat jaar
hadden de regenten vier keer een straf moeten opleggen wegens dronkenschap.
Vooral Jan de Grijs had zich misdragen. Hij had drank het huis
binnengesmokkeld waarna hijzelf, de onvermijdelijke weduwe De Graauw
en Jan van 't Wout het op een drinken hadden gezet. Een week later kreeg
ook Marthijs Horree hechtenis opgelegd." Twee maanden later lieten de
regenten opnieuw hun tanden zien. Dit keer kreeg Maria Batteljé huisarrest
wegens brutaliteiten tegen het binnenechtpaar en mocht de weduwe De
Graauw de deur niet meer uit omdat zij voor de zoveelste maal dronken
was geweest.>'
De ruzie russen beide huizen eindigde op 25 mei 1786 in een overwinning
voor de instelling aan de Middelweg. De vroedschap besliste dat de regenten
van het minnehuis alleen een volledig door het Huiszittenhuis onderhouden
bejaarde - een zogenaamd 'vast minnekind' - hoefden te accepteren indien
bij hen iemand was overleden die tot de eerste vijftig gealimenreerden
behoorde. Voor iedere vacature boven nummer vijftig mochten zij een 'los
minnekind' aannemen, iemand die door het Huiszittenhuis slechts met
brood en geld werd bedeeld. Aan het minnehuis zou voor de eerste soort
gealimenteerde f 54 per jaar en voor de tweede f 30 worden betaald."
Oranjeperikelen
Het jaar 1787, het jaar van de politieke omwenteling in de Republiek, was
voor de regenten een redelijk tot goed jaar te noemen. De weduwe De
Graauw hield zich voorlopig koest en in mei schonk een onbekende weldoener
f 1.000. 52 Alleen rond minnekind Steven Brakel deden zich moeilijkheden
voor. Op 23 augustus had Brakel zich verstout met een oranje bloem
in het huis rond te lopen. Dit konden de regenten, die op goede voet wilden
77