Nieuwsbrief 20 - Zeesleepboot Holland

NIEUWSBRIEF
Stichting Zeesleepboot Holland
PESK
Jaargang 10
Nieuwsbrief 20
November 2010

2
Colofon:
Deze nieuwsbrief wordt
uitgegeven door de Stichting
Zeesleepboot Holland en is
bestemd voor haar vrijwilligers,
sponsoren, begunstigers,
donateurs, werknemers
en andere belangstellenden.
Nummer 20,
november 2010
Redactie:
Rob Balke
Hilda Boesjes-Beljon
Karin Lodder
Tom Schoonhoff
Deze nieuwsbrief is ook digitaal
beschikbaar op:
www.zeesleepbootholland.nl
Vormgeving Henry Drost
Oplage 3500 ex.
Stichting
Zeesleepboot Holland
Postbus 26
8860 AA Harlingen
T: 0517-433848
F: 0517-433836
E: info@zeesleepbootholland.nl
W: www.zeesleepbootholland.nl
Niets uit deze uitgave mag
worden vermenigvuldigd op
welke manier dan ook zonder
schriftelijke toestemming van
het bestuur van de Stichting
Zeesleepboot Holland.
FLEVODRUKHARLINGEN
FLEVODRUK HARLINGEN
FLEVOMEDIAHARLINGEN
Zeesleepboot Holland
The Helpful Hand
Of The
North Sea
Het meest aansprekende werk dat de Holland op Terschelling
verrichtte was uiteraard het bergingswerk. In de periode
1951-1975 heeft de snelle bergingsjager 161 schepen behouden
binnen kunnen brengen. In de zomermaanden zette de rederij
de Holland in als extra veer voor de dienst Harlingen-Terschelling.
In dit kader waren fraaie salons ingericht. Hiervan is de
‘eerste klas’ in oude luister hersteld.
Omdat de scheepvaart steeds veiliger werd kregen de bergers het steeds moeilijker.
Ook voor Doeksen bleek het niet meer rendabel een schip met stand-by
bemanning op station te houden.
Daarom werd besloten een andere bestemming voor de Holland te zoeken.
Tussen 1975 en 1998 werd de Holland verhuurd aan Rijkswaterstaat, directie
Noordzee. Aan het eind van deze periode verscheen het doemscenario ‘sloop’
aan de horizon.
Dankzij de oplettendheid van enkele liefhebbers werd dit unieke schip op het
nippertje gered en ondergebracht in de Stichting Zeesleepboot Holland. Deze
stichting beoogt de Holland in zo oorspronkelijk mogelijke staat te behouden
voor het nageslacht door middel van museale exploitatie voortvloeiende uit en
voortbordurend op haar vroegere taken.
Dankzij uw steun werd het mogelijk enkele forse restauratietrajecten in gang te
zetten. Na twee intensieve restauratieronden in de winters van 2004-2005 en
2005 -2006 vond de afgelopen winter een derde forse renovatie plaats. In beide
eerst genoemde perioden werden o.a. de complete boeg en het dek vervangen.
Van december 2006 tot en met maart 2007 waren het interieur en de hoofdmotor
aan de beurt. Om optimaal te kunnen functioneren in haar derde levensfase
werd de Holland o.a. voorzien van eigentijdse kombuisvoorzieningen. De motor
werd gereviseerd en er werd veel aandacht besteed aan veiligheid aan boord.
Diverse bedrijven en onze ploeg van vrijwilligers hebben weer een pracht klus
geleverd.
Dat deed men opnieuw in de winter van 2007-2008 toen alle leidingwerk werd
vervangen en de gastenverblijven werden voorzien van douche- en toiletvoorzieningen.
Dankzij een spontane sponsoractie van een aantal goede bekenden
kon in de winter van 2008 en 2009 de redershut worden gerenoveerd. Verder
werden de pompen aan boord overhaald, en kregen we een luchtdroger ten
behoeve van het pneumatische besturingssysteem van de machinekamer.
Opgeteld vergden de aanschaf van de Holland alsmede de vier genoemde
renovatierondes een financiële investering van een slordige twee en een half
miljoen euro. Ook voor de toekomst staan nog de nodige restauraties op stapel,
waaronder het overhalen van de hoofdmotor. Hiervoor, en voor haar voortbestaan,
is de Holland in hoge mate afhankelijk van de inzet van vrijwilligers en de
steun van sponsoren, begunstigers en donateurs.
De Holland is ingeschreven als Varend Monument bij het Nationaal Register
Varende Monumenten van de Stichting Federatie Oud Nederlandse Vaartuigen.

Woord van de voorzitter
Het zijn de afgelopen maanden weer boeiende tijden
geweest op de Holland!
Over belangstelling valt niet te klagen. Zo hebben we
twee nieuwe leden voor ons Comité van Aanbeveling,
namelijk de heren Van den Berg en Remkes. Zij
zijn beiden Commissaris van de Koningin, respectievelijk
in Groningen en Noord-Holland. In beide provincies
zijn belangrijke stukken van de roemruchte
geschiedenis van onze Holland terug te vinden.
Ook het aantal donateurs groeit gestaag. Bij het
schrijven van dit stukje hebben we nog net de 1.000
niet gehaald. Door onze donateurs wordt momenteel
veel gebruik gemaakt van het ‘meevaren naar
locaties’, en de geplande ‘Zeebenentocht’ moest
wegens overgrote belangstelling, naar twee worden
uitgebreid. Aangezien steeds meer donateurs in
de randstad wonen houden we volgend jaar een
vaardag voor donateurs vanuit Maassluis. Ja, groei
brengt verandering, en dat is mooi.
Ook met de sponsors zijn we druk bezig. Tijdens Sail-Amsterdam tekende de heer
Gongriep, van Holland Jachtbouw als hoofdsponsor. Dat was een mooie opsteker en een
voorbeeld voor de andere gasten die we toen aan boord hadden.
Sail op zichzelf was weer zeer geslaagd. Het was een slijtageslag voor al onze mensen,
maar men heeft er veel plezier aan beleefd, en we zijn uitvoerig bedankt en gecomplimenteerd
door onze gasten. Bovendien was het
financieel van belang, want we blijven natuurlijk
investeren in het schip!
Onze website wordt steeds interessanter. We
kunnen zien dat daar veel gebruik van gemaakt
wordt.
Daar is te zien dat de nieuwe kalender - ja voor
2011 - nu verkrijgbaar is. Is ook een leuk cadeau
voor de komende feestdagen, voor € 17,50
Met Guusjen zijn we aan het bekijken om het
hele archief van de Holland te digitaliseren. Een
zeer omvangrijk project, maar zeer belangrijk
om het verleden goed te kunnen bewaren. En
er is bovendien zeer veel materiaal beschikbaar.
Het seizoen loopt weer op zijn eindje. Een van
de laatste activiteiten die we op 11 december
aan boord doen, is het houden een infobijeenkomst
over de reizen naar Schotland volgend
jaar. Daarna zit het er weer op, en gaan we
weer schuren, sleutelen, poetsen, enzovoorts.
groeten,
Andre A.A. Olijslager
3

Holland’ goes Scotland, edition 2011!
Varen, golfen en avonturieren langs de Schotse Westkust in mei 2011. Vanwege het succes
van de voorgaande edities en de veelgestelde vraag naar een nieuwe versie gaat de Holland
in mei 2011 nogmaals richting Schotse Westkust.
Schotland is machtig in alle opzichten. Het ruige
landschap, de eeuwenoude cultuur, stijlvolle
golfbanen en de traditionele whisky productie
meemaken met de zeesleepboot Holland is
meer dan machtig! Hollands Glorie in Schotland.
Golfreizen, avonturen en tracking safari’s,
vaarervaringen en of combinaties daarvan. De
keuze is aan u. Wij laten u de Westkust van
Schotland beleven zoals Schotland beleefd zou
moeten worden.
In de maand mei zijn in Schotland zes vijfdaagse
reizen ingepland waarbij u vanuit Nederland
wordt ingevlogen. Verder is het mogelijk de
heen en terugreis mee te maken. De prijzen
die worden gehanteerd zijn altijd all inn! Dus inclusief
tranfers, uitstapjes, transport ter plaatse
en greenfrees, maar ook inclusief complete
verzorging en eten en drinken aan boord.
De passagiers accommodatie bestaat uit tweepersoons
hutten. Per reis kunnen maximaal 12
personen mee.
Reisdata
Heenreis (8-dagen) 29 april - 6 mei
Reis 1 (5-dagen) 6 mei - 10 mei
Reis 2 (5-dagen) 10 mei - 14 mei
Reis 3 (5-dagen) 14 mei - 18 mei
Reis 4 (5-dagen) 18 mei - 22 mei
Reis 5 (5-dagen) 22 mei - 26 mei
Reis 6 (5-dagen) 26 mei - 30 mei
Terugreis (5-dagen) 30 mei - 3 juni
De Heenreis of Terugreis
Beleef de overtocht van Nederland naar
Edinburgh, Schotland en vaar mee langs kustplaatsen
als Stromness (Orkneys), Kyleakin,
Tobermory (Isle of Mull) en Oban. Zin om
een wacht mee te lopen, dat mag! Maaltijden
worden samen met de bemanning georganiseerd.
De passagiersaccommodatie bestaat
uit zes tweepersoonshutten. Per twee hutten
worden een nette douche en wc voorziening
gedeeld. Inschrijving geschiedt op individuele
basis.
De terugreis is vergelijkbaar met de heenreis.
Maar nadrukkelijk gericht op de vaarbeleving.
SCHOTLAND
Van 6 tot en met 30 mei ligt de ‘Holland’ in
de wateren aan de spectaculaire Schotse
westkust. In die periode zullen wij diverse
meerdaagse tochten maken. De meeste reizen
4
zullen 5-daagse reizen zijn (uit en thuis).
Inschrijving voor deze reizen geschiedt in principe
op groepsbasis (van maximaal
12 personen).
Daarnaast is het mogelijk in te schrijven voor
groepen vanaf 4 personen.
De 5-daagse reis
U vliegt op dag 1 met KLM vanaf Schiphol naar
Glasgow. Hier aangekomen gaat u per touringcar
naar de Holland.Daarvandaan zal in
de volgende dagen een aantal eilanden -met
hun eigen unieke historie, natuur en golfbanen
worden aangedaan. Voor de golfliefhebbers
noemen we: Isle of Arran (met de Lamlash Golf
Club); Kintyre (met de beroemde Machrihanish
Golf Club); Isle of Islay (met de indrukwekkende
“The Machrie”) en Isle of Mull (waar de
mogelijkheid wordt geboden te spelen als gast
van de Tobermory Golf Club). We eindigen dan
in Oban (Glencruitten Golf Club).
In overleg zullen
keuzes
worden
gemaakt.
Daarnaast zijn er mogelijkheden om kastelen,
tuinen, ruïnes, de imponerende Schotse natuur
en niet te vergeten een van de vele wereldvermaarde
whisky distilleerderijen te bezoeken.
Verder kunt u kiezen voor: zeevissen of het
organiseren van een lezing of training. Aan
het eten en drinken aan boord zal speciale
aandacht worden geschonken. Alle prijzen zijn
inclusief top catering, greenfee’s, rondleidingen,
transferkosten met KLM.
Algemene informatie:
De programma’s worden zodanig ingevuld
dat zoveel mogelijk in de (vroege) ochtenduren
gevaren zal worden, zodat er gedurende
een groot gedeelte van de dag ruimte is voor
diverse activiteiten op de te bezoeken eilanden.
Voor alle reizen geldt dat ze uitsluitend
doorgaan onder voorbehoud van voldoende
deelname.
Voor meer informatie:
Tom Schoonhoff
T: 06 54 38 4237
E: tom@zeesleepbootholland.nl
Hilda Boesjes-Beljon
T: 06 51 02 8444
E: hilda@zeesleepbootholland.nl

Van de kapitein...
Waar blijft de tijd..?
Het lijkt wel of het een maandje geleden is dat
ik een stukje schreef, maar het zijn er al weer
zes!
In de vorige nieuwsbrief schreef ik over de
marconisten. Nu wil ik het eens over het werk
aan dek hebben.
Toen ik in 1968 aan boord van de ‘Holland’ begon
als (aflos) kokkie, was ik net 19 jaar jong.
In mijn ogen was de rest van de bemanning
een stel ouwe kerels, zeker aan dek. Zo had je
daar Walle Bergsma en bootsman Kees Dijker,
de vaste kern. Dit werd aangevuld met vaste
opstappers, o.a. Klaas Tot, Klaas Gorter, Gossen
Buijl en Hendrik de Haan, toen allemaal al
over de 40!
Deze mensen voeren eigenlijk op de passagiersdienst,
maar als ze vrij waren en de
‘Holland’ moest naar zee, dan hadden zij de
voorkeur, omdat ze de ervaring hadden.
Natuurlijk kwam er ook wel jong bloed aan
boord, zoals Ben Ras, Ane Ruyg, Einte Veenstra,
Hein Koning, Gerrit van der Beek en (?)
Buren. Ruyg en Buren werkten in de werkplaats,
zodat zij steeds beschikbaar waren. De
anderen zaten ook in de passagiersdienst.
Toen Jelle de Jong, de vaste kok weer aan
boord kwam, mocht ik mijn kunsten aan dek
gaan vertonen.
De eerste de beste keer dat ik aan dek was
ingedeeld, moesten we naar de ‘Ashington’, een
Engels schip welke met een Griek in aanvaring
was gekomen.
Bertje zou die ouwe knarren aan dek wel eens
gaan helpen om het sleepgerei klaar te maken.
Het oog van de sleepdraad moest tot op het
achterschip d.m.v. een draad op de kaapstander
van de trommel worden getrokken. De
rekker moest uit de walengang worden gehaald
en op de sleeptros ingesloten. Daarop kwam de
voorloper, welke in grote bochten op het achterdek
moest worden opgeschoten. Als laatste
kwam de strandlijn.
Helaas, deze jongen kwam niet verder dan
de beting. Zodra ik uit de walengang aan dek
stapte werd ik door bootsman Kees Dijker in
mijn nekvel gegrepen met de vraag: “Wat zal
je?!”. Op mijn antwoord: “Helpen natuurlijk!”,
kreeg ik te horen dat ik eerst maar eens achter
de beting moest blijven en goed toe te kijken
hoe die ouwe rotten het deden. Heel verstandig
van ome Kees, want een ogenblik niet opletten
kan verwondingen, zo niet erger opleveren.
Het vastmaken op een schip of booreiland op
zee had soms heel wat voeten in de aarde. Met
mooi weer was het een makkie, maar bij stormweer
was het vaak een ander verhaal.
Op de brug stond een van de marconisten aan
het roer, de stuurman aan de telegraaf en de
ouwe stond of voor het raampje, of op de brugvleugel
de commando’s door te geven.
Eerst werd het vast te maken object voorzichtig
benaderd om te kijken hoe het door de wind
en zeegang werd weg gezet. Dan besliste de
kapitein hoe het te benaderen. Als het half kon
werd het achterschip van de ‘Holland’ onder
de boeg van het te verslepen schip gebracht,
dan werd de hieuwlijn of keesje over gegooid.
Hieraan zat zo’n zestig meter strandlijn, met
5

daaraan de voorloop, ook een meter of zestig.
Het was de bedoeling dat d.m.v. het hieuwlijntje
de strandlijn aan boord werd gehaald. Door
deze op een spil te zetten kon de voorloop
binnen gehaald worden, welke op de bolders
kon worden belegd. Was dit gebeurd, dan werd
er door de sleepboot heel langzaam vooruit
gevaren, zodat de rest van de voorloop, de
rekker en uiteindelijk de sleepdraad kon worden
uitgevierd.
De grote kunst was om de schepen zo dicht
mogelijk bij elkaar te houden gedurende deze
operatie. Als men op het te slepen schip geen
elektriciteit, of onvoldoende mankracht had,
gebeurde het nog al eens dat op het laatste
moment alles weer te water raakte. Dan werd
er van het schip weg gevaren, wij moesten dan
het hele spul weer aan boord halen, opnieuw
opschieten en zeevast sjorren, waarna de hele
manoeuvre weer opnieuw kon beginnen.
U kunt wel na gaan, dat wanneer je af en toe
tot je nek in het water staat en dit een paar
keer moet doen, er wel eens een paar harde
woorden vallen!
Stond de sleper een keer vast en was het op
lengte uitgevierd, dan werd koers gezet naar
6
een haven. Het werk aan dek was dan nog
niet gedaan. Er stond altijd iemand stand-by
om in te grijpen als er iets mis ging. Bij echt
slecht weer wilde de verbinding nog wel eens
breken; of omdat op de sleep de bolders
uit het dek werden getrokken, of omdat de
voorloop door schavielde in het kluisgat. Dan
begon het hele verhaal weer opnieuw.
Bij een vlak zeetje hadden we soms het
probleem dat de sleepdraad niet over de kont
wilde bij een koersverandering. Dan moest de
matroos van de wacht de draad even “helpen”
door het over de kont te trekken middels een
draad op de kaapstander achterop. Levensgevaarlijk,
het vuur vloog er soms af!
Als je zag hoe men er toen bij liep, lange
laarzen, lange oliejassen, geen reddingsvest,
geen lifeline, dan verbaast het je dat er nooit
iemand over de muur is gegaan.
Toch was het mooi!
Tot de volgende!
Bert Vliegers,
Kapitein zeesleepboot Holland
Donatie Stichting Dirk Mentz Fonds
onderstreept de unieke band Terschelling - Holland
Op 23 juli 2009 heeft Stichting Guusjen
een verzoek ingediend bij Stichting Dirk
Mentz Fonds om een financiële bijdrage
te leveren aan het groot onderhoud van
de motor van de Holland.
Stichting Guusjen:
Op 22 oktober 2009 is dit in de vergadering
aan de orde geweest en deelde men aan
stichting Guusjen mede hier positief in te
hebben besloten. Dat was natuurlijk fantastisch
nieuws.
In de statuten van de Stichting Guusjen
staat over de doelstelling:
’Het weer binden van de zeesleepboot Holland
aan Terschelling en als Terschellinger
gemeenschap een bijdrage te leveren aan
het behoud van een uniek onderdeel van de
Terschellinger nautische geschiedenis een
en ander in nauw overleg met de Stichting
Zeesleepboot Holland.’
Stichting Dirk Mentz Fonds:
De Terschellinger Burgemeester Alexander
Adriaan Mentz heeft zijn gehele vermogen
nagelaten aan het eiland Terschelling onder
de naam Dirk Mentz Fonds, vernoemd naar
zijn vader. Op 22 november 1888 werd met
het verlijden van de statuten van Het Fonds
uitvoering gegeven aan de wil van de erflater.
Daarmee was het Dirk Mentz Fonds een
feit. Een bijzonder Terschellings fonds dus.
Wij zijn het bestuur van de Stichting Dirk
Mentz Fonds veel dank verschuldigd voor
het mede mogelijk maken van het overhalen
van onze 10 cilinder slagtrunkzuigermotor
van Werkspoor Amsterdam.
Het werd zoals bekend een pracht project
waarbij ook werd samengewerkt met leerlingen
van de Maritieme Academie Harlingen
en studenten van de Hogere Zeevaartschool
oftewel het Maritiem Instituut Willem Barentsz
Terschelling en niet te vergeten met
hoofdsponsor Wärtsilä.

Mijn boot heet PESK
door: Cees Moerman (donateur)
Voor mij moet een naam voor een boot iets met Terschelling hebben. Mijn moeder was een
Terschellingse en haar broer, Jan Schol, voer op een eerdere Holland als marconist met kapitein
Jan Doeksen. Zo heet mijn zeekajak ‘NOORDSVAARDER’.
Ik heb met een aantal kajakkers diverse eilanden
aangedaan. In 1999 begon ik te bouwen
met een schaalmodel (1 : 70) van de ‘Holland’.
Ook kocht ik in dat jaar een motorboot die natuurlijk
een (nieuwe) naam moest hebben. Omdat
ik met het maken van het model helemaal
‘in’ de Holland zat werd de roepnaam van de
echte Holland de naam voor mijn boot: ‘PESK’.
Met een vlaggetje van Terschelling in de mast
en een boot met die naam wek je toch wel wat
nieuwsgierigheid op. Zo werd ik bij Eernewoude
aangesproken door een iemand die zei:“PESK?
Cees Moerman in zijn motorboot genaamd ‘PESK’
Heeft u op de Holland gevaren? “ Wat had ik
graag “ja” gezegd, maar als donateur vaar je
jaarlijks een bescheiden tochtje. Deze persoon
vertelde dat hij als opstapper op de Holland
had gevaren en vroeg mij even mee te lopen
naar zijn boot. Wat bleek; het bijbootje droeg
de naam ‘PESK’en op zijn kruiser stond de
naam ‘NOORDVAARDER’. Op zijn opmerking
dat ook deze boten eenzelfde naam hebben zei
ik dat mijn kajak er een ‘S’ bij had. Waarop hij
antwoordde: “Ach ja, er zijn altijd mensen met
iets meer! “
7

8
1960 - Het is Guusjen...
De bemanning gaat aan boord...
Holland-Nienhuis kalender 2011, een collectors item!
Slechts 1000 zijn ervan gedrukt, inmiddels is een deel in het bezit van Holland liefhebbers.
Er is nog een beperkte oplage te koop. De Nienhuis kalender omvat een unieke serie foto’s
gemaakt door wijlen Andries Jan Nienhuis die van 1962 tot 1972 telegrafist is geweest op de
zeesleepboot Holland. Bergingen, het verslepen van booreilanden en de beslommeringen van
de bemanning, ze zijn vastgelegd met een eenvoudige privé camera met een onnavolgbaar
gevoel voor kwaliteit, details en
compositie. De Nienhuis kalender
is te koop bij de betere boekhandel,
bij de Stichting Zeesleepboot
Holland aan de Zuiderhaven 76 te
Harlingen. Tel: 0517 433 848. (diwoe-do-ochtend).
E-mail: info@
zeesleepbootholland.nl. en bij
uitgeverij Flevodruk in Harlingen.
De opbrengst uit de verkoop
van de kalender komt ten goede
aan de instandhouding van de
zeesleepboot Holland als varend
monument.
€ 17,50
Verkrijgbaar bij de Stichting Zeesleepboot Holland,
Flevodruk Harlingen en de boekhandels
op Terschelling en in Harlingen

Holland Jachtbouw, nieuwe hoofdsponsor
Zeesleepboot Holland
Een sponsorcontract…., dat zou er worden getekend
op woensdag 18 augustus 2010 tijdens
de Pre Sail Dag in IJmuiden voor potentiële
sponsoren aan boord van de Holland. Speciale
gast was Chris Gongriep, oprichter en eigenaar
van Holland Jachtbouw. Hij zou samen
met de penningmeester en voorzitter van
St.Zeesleepboot Holland het sponsorcontract
tussen Holland Jachtbouw en St.Zeesleepboot
Holland ondertekenen. De heer Gongriep bezorgde
bestuur en management van de Holland
die dag een wel heel aangename verrassing.
Hij veranderde ter plekke zijn vierjarige sponsorovereenkomst
in een vierjarig hoofdsponsorovereenkomst.
Een en ander werd ter plekke
gevierd met champagne.
Tijdens de J Regatta (Falmouth/Solent) in
2012 zal de Holland worden ingezet om twee
J-klasses, te weten de Rainbow en de Yankee,
te begeleiden.
Holland Jachtbouw
Holland Jachtbouw (HJB) is gevestigd aan de
Vredeweg te Zaandam. HJB bouwt en refits
luxe zeil- en motorjachten volgens de hoogste
standaards. Het bedrijf bestaat sinds 1990 en
is gevestigd in het hart van de Hollandse jachtbouw
industrie nabij Amsterdam.
Als gerenommeerd bouwer van customised
luxe jachten werkt Holland Jachtbouw samen
met ’s werelds beste ontwerpers en scheepsarchitecten.
Zij zijn het die de basis leggen voor
de talrijke prijzen zoals die bij toonaangevende
regattas en races in de wacht worden gesleept
door HJB jachten.
Holland Jachtbouw is lid van de Holland
Yachting Group en de Superyacht Builders
Association. Holland Jachtbouw ondersteunt de
International Superyacht Society.
Vlnr: Martine Vos, Chris Gongriep, Sake Wijma en Andre Olijslager tijdens de contract ondertekening
in de redershut aan boord van de zeesleepboot Holland.
9

Met de zeesleepboot Holland
van Harlingen naar Delfzijl
door: Luit Dijkstra (donateur)
Op woensdag 30 juni 2010 was het zover. Op de site van de zeesleepboot Holland had ik gezien,
dat je kon meevaren naar een locatie. In dit geval van Harlingen naar Delfzijl. Dat leek mij
wel een aangename reis en wel gunstig, omdat we dan na afloop nog met de trein van 23.15
uur naar onze woonplaatsen terug konden. Ik zelf woon in Groningen en mijn reisgenoot de
heer Schato Franswa in Eenum. Schato is werkzaam bij het Noordelijk Scheepvaart Museum
in Groningen.
Daar had ik wat reclame gemaakt voor de tochten
met de Holland en dat leek hem ook wel
aardig. Deze tocht gaf mij de gelegenheid om
vanaf de Noordzee de Nederlandse Waddeneilanden
eens van de andere kant te bekijken.
Zo’n gelegenheid heb je niet vaak als je zelf
geen boot hebt. En dat dan ook nog met de
Holland! Een geweldig schip om mee te varen.
Ik was er getuige van hoe de Holland in 1951
klem kwam te zitten in de Bonte Brug in Groningen.
Het schip was toen onderweg van de
werf van Ferus Smit te Foxhol naar Delfzijl via
het Winschoterdiep en het Eemskanaal, zie
nieuwsbrief no.19 van april 2010.
Ik heb iets met dit schip met zijn mooie lijnen.
Mijn eerste tocht met de Holland was op de
donateurdag in april 2010. Daarvoor had ik er
ook al korte tochtjes tijdens het Eems Dollard
festival in Delfzijl mee gemaakt. Dan ben je verkocht,
dan heeft het schip je in zijn macht met
de geur van diesel en de prachtige 10 cilinder
Werkspoor motor.
Toen Schato aan boord kwam met zijn pet met
‘Schiermonnikoog’ er op, gaf dat wel aanleiding
tot enig commentaar van de bemanning. Maar
de natuur greep in. Een plotselinge windvlaag
op het voordek zorgde ervoor dat de cap het
ruime sop koos, maar betekende eveneens dat
een cap van de Holland uit de voorraadkast van
de Holland van eigenaar wisselde tot tevredenheid
van de bemanning.
Het zeegat uit
Rond 13.00 uur werd de 10 cilinder Werkspoor
gestart, dat is altijd weer een belevenis, en voeren
we de haven uit. Langs de Pollendam, waar
de hekgolf van de Holland voor enige beroering
zorgde. Verder door de Blauwe Slenk, Vliestroom,
het Zuider Stortemelk richting Noordzee.
Op de enkele coaster die we tegemoet
10
kwamen of gingen inhalen (want de Holland tuft
er met zo’n 12 tot 13 mijl per uur lekker door)
keek de bemanning zich de ogen uit naar ons
mooie schip. Zoiets zie je niet elke dag.
Spiegeleieren
Voor de inwendig mens werd goed gezorgd.
Hans, de kok, had heerlijke spiegeleieren
gebakken en de warme maaltijd later op de dag
bestaande uit aardappeltjes met spekjes en
boontjes liet zich ook goed smaken. Tot besluit
toverde Hans nog een heerlijk toetje van boerenjongensijs
met slagroom uit zijn hoge hoed. En
zo voeren we dus langs de eilanden Terschelling,
Ameland, Schiermonnikoog, Rottumerplaat en
Rottumeroog. Gezeten op het sleepdek en met de
verrekijker paraat waren de eilanden, de bakens
en vuurtorens goed te onderscheiden. Onderweg
zagen we in de Elbe-Texelroute de Noorddam
varen, dit is een cruiseschip, dat onderweg was
naar Hamburg.
Toen we de Westereems opvoeren zagen we in
de verte de Duitse loodsboot op station liggen.
En zo kwam het eerste Duitse Waddeneiland Borkum
in zicht. Dat betekende dat het einde van de
reis in zicht kwam, begeleid door tientallen zeevogels,
zoals meeuwen en sterntjes, die hun kostje
bijeen zochten in het kielzog van de Holland.
Zo passeerden we de Eemshaven met zijn
drukke bouwactiviteiten en kwam Delfzijl in zicht.
Tegen 22.30 uur meerden we in de haven aan.
Na nog van een afscheidsdrankje aan de bar van
de Holland te hebben genoten, liepen we naar
het station. We konden net op tijd de trein halen,
anders hadden we een uur moeten wachten. Zo
kwam er dus een eind aan een heerlijke zeereis
die ongeveer 10 uren duurde, het is dacht ik wel
120 zeemijlen varen. We danken Bert Vliegers
en de bemanning voor de goede zorgen en de
aangename reis.’’

Donateurs zijn voor het Holland
van onschatbare waarde
door: Jos Paques
Binnen het bestuur van de Stichting Zeesleepboot Holland is Jos Paques, verantwoordelijk
voor de donateurs. Jos Paques: “Als bestuurslid van de Stichting Zeesleepboot Holland is
het goed je regelmatig af te vragen wat de doelstellingen zijn van onze stichting en hoe die
te realiseren zijn.
Voor mij is dat eigenlijk heel simpel het in de vaart houden van ons prachtige schip en het
creëren van een zo breed mogelijk maatschappelijk draagvlak. De Holland moet een symbool
zijn voor het Nederlandse maritieme verleden en heden.
Om dit te bereiken heb je ondersteuning en
support nodig, liefst van zoveel mogelijk mensen.
U begrijpt al dat een grote groep donateurs
hiervoor onontbeerlijk is.
Gelukkig is ons donateurbestand de laatste
jaren aan het groeien en zeer binnenkort (misschien
is hij/zij er al ) kunnen we de duizendste
donateur begroeten.
Maar we willen verder! De komende jaren is
onze doelstelling per jaar 200 donateurs er bij.
Nogmaals, een breed draagvlak is essentieel
voor de continuïteit van de Holland.
We zoeken enthousiaste donateurs die niet
alleen een financiële bijdrage leveren om ons
schip in de vaart te houden, maar die ook
emotioneel betrokken zijn bij de Holland en
daarmee ervoor zorgen dat die continuïteit er is
en blijft.
Jos
Paques
Natuurlijk is er ook nog een wisselwerking
naar onze vrijwilligers. Het enthousiasme wat
gedeeld wordt door donateurs met onze vrijwilligers
tijdens de donateurdagen is werkelijk
hartverwarmend en uitermate stimulerend voor
de bemanning van de Holland.
De komende jaren zullen we een aantal activiteiten
opzetten met het doel meer donateurs te
werven maar ook met het doel onze bestaande
donateurs nog meer te betrekken bij het reilen
en zeilen van de Holland.
In deze uitgave van PESK zult U al enkele van
onze plannen tegenkomen.
Ik wens U fijne feestdagen en hoop velen van
U volgend voorjaar tijdens onze donateurdagen
weer te kunnen begroeten.”
11

De Holland
tijdens Sail
Amsterdam
2010
Van 18 t/m 23 augustus 2010
was de zeesleepboot Holland
aanwezig bij een van Nederlands
grootste nautische spektakels
Sail Amsterdam. Net als in 2005
werd er met gasten gevaren
langs de tall ships. Aardig is altijd
dat onze Holland zelf ook een
publiekstrekker is. Met aan boord
gasten van diverse bedrijven
werd dagelijks meermalen heel
voorzichtig de tocht door de
IJhaven gemaakt. ’s Avonds werd
bovendien
genoten van het vuurwerk.
Er zijn heel wat kiekjes gemaakt
van en vanaf onze Holland.
De mensen op de brug kregen
menig compliment
voor hun stuurmans (-vrouws)
kunst.
13

Oud Opvarendendag 2010
Voor de zesde keer op rij was het zondag 31 oktober weer ‘Holland’ dag voor de Oud Opvarenden.
Deze middag wordt hen jaarlijks aangeboden door Stichting Guusjen en de Stichting
Zeesleepboot Holland.
Dit keer wel met een iets andere formule. De
partners mochten dit jaar niet mee.
De reden hiervoor is dat het aantal gasten
boven de 80 uitkomt met partners en andere
gerelateerden. De Holland mag volgens de
huidige regelgeving met maximaal 80 passagiers
varen.
Zodoende werd er gevaren met oud opvarenden
en enkele bestuursleden van Stichting
Guusjen en Zeesleepboot Holland. De sfeer
aan boord was opperbest en opvallend ontspannen.
Er werd bijgepraat en veel gelachen.
Het werd al snel duidelijk dat er eigenlijk niets
mis is met een Oud Opvarendendag zo onderling
en enkel met elkaar.
Flang was wederom aan boord voor het uitdelen
van zijn overheerlijke snert waarvan heerlijk
gegeten is. Ook de weg naar de bar werd weer
gemakkelijk gevonden.
De Holland kan niet voortbestaan zonder steun
van donateurs en sponsoren. Er is daarom net
als vorig jaar opgeroepen om als oud opvarenden
ook toe te treden tot het fraaie gezelschap
van donateurs met de bijkomende voordelen
die dit biedt.
Zoals het nu lijkt is er volgend jaar weer een
Oud Opvarendendag.
14 14
(Foto’s: Hans Biersteker) of Jan Heuff

Donateurdagen 2011
Elk jaar wordt er in april, aan het begin van het vaarseizoen, met donateurs gevaren. Dit zijn
tochten waar heel veel mensen en de bemanning enorm naar uitkijken. Het zijn de dagen van
weerzien van oude en nieuwe contacten en van emoties. Een paar uurtjes met elkaar genieten
van het varen van elkaars verhalen en ervaringen onder het genot van een ‘bakkie’,een kopje
soep of broodje.
Genoemde versnaperingen worden volgens
een goede traditie door de gasten rechtstreeks
uit de kombuis gehaald waar een en ander op
verzoek ter plekke wordt bereid.
Voor aanvang van de tocht maar ook tijdens
het varen kunnen hiervoor consumptiebonnen
worden aangeschaft.
1 en 2 en 9 en 10 april 2011
Veel bekende donateurs nemen nieuwe donateurs
mee en het enthousiasme groeit alleen
maar.
Om iedereen in de gelegenheid te stellen gebruik
te kunnen maken van de gratis vaartocht
worden komend jaar liefst vier dagen en tien
tochten ingepland. Op vrijdag 1 april en zaterdag
2 april en een weekend later op zaterdag 9
april en zondag 10 april.
Iedere donateur krijgt ruim van te voren een
uitnodiging om zich aan te melden voor een
vaartocht naar keuze. In februari 2011 worden
de persoonlijke uitnodigingen verzonden.
Voor het eerst wordt aan groepen de mogelijkheid
geboden om zich als zodanig aan te
melden.
In 2011 worden er gedurende twee
afzonderlijke weekenden in totaal 10
donateurvaartochten gemaakt.
Meevaren naar locaties
Niet elke vaartocht van de
Holland vindt plaats vanuit
Harlingen of Terschelling. Regelmatig
vertrekt de Holland
naar een afvaartpositie elders.
Bijvoorbeeld naar: Delfzijl,
Amsterdam, Maassluis, Rotterdam,
etc.
Het is voor donateurs mogelijk
om mee te varen vanuit Harlingen
naar zo’n nieuwe positie
of vanuit de betreffende locatie
weer terug naar Harlingen.
Wie mee wil moet flexibel zijn.
Het vervoer van of naar de locatie
dient op eigen gelegenheid
georganiseerd te worden.
Er zijn per reisje maximaal 40 plaatsen beschikbaar.
Er wordt met de bemanning gegeten en
gedronken. De kosten zijn afhankelijk van de
duur van de tocht maar bedragen maximaal €
65,00 per persoon.
Wie geïnteresseerd is in een aanvaartocht kan
zich melden via e-mail adres: info@zeesleepbootholland.nl.
Alle correspondentie liefst
uitsluitend per e-mail.
U ontvangt kort van te voren per e-mail bericht
zodra bekend is wanneer er wordt gevaren.
E-mail
Let op: om u optimaal te kunnen informeren
is het belangrijk dat wij over uw e-mail adres
beschikken! Heeft u geen eigen e-mail adres
dan is het wellicht mogelijk het adres van een
goede bekende door te geven.
Vergeet u niet een wijziging van e-mail adres
aan ons te mailen: info@zeesleepbootholland.
nl
Mooi Weer Vaartochten en Zeebenen Testen
Verder worden er sinds kort meerder bijzondere
tochten gevaren voor donateurs zoals de Mooi
Weer Tocht in mei van dit jaar en de Zeebenen
Test in november.
Omdat hier met grotere groepen van donateurs
(maximaal 80) wordt gevaren worden speciale
prijsjes gemaakt. Ook niet donateurs mogen
mee, maar die betalen meer en zijn daarmee
meteen zelf donateur. Ook deze tochten worden
per e-mail en via onze website gecommuniceerd.
15

Holland Archief
Naar aanleiding van onze oproep in de vorige nieuwsbrief hebben wij van diverse mensen
prachtig historisch Holland materiaal mogen ontvangen, variërend van foto’s van in- en exterieur
tot boeken. Onderstaand een impressie. Nog steeds zijn plaatjes van de Holland uit het
verleden van harte welkom.
Via Abel Blokzijl en Thijs Zondag uit Scheemda ontvingen wij twee afdrukken van de Holland in
aanbouw. De foto’s zijn eigendom van de 84-jarige heer J.J. Rijnvis uit Schildwolde, die zijn hele
werkzame leven doorbracht bij scheepswerf Ferus Smit in Foxhol, Groningen.
De heer Willem P. Beekmann uit Amstelveen deelde met ons een prachtig en keurig uitgewerkt
overzicht van historische ansichtkaarten en opnames waarvan een deel eigendom is van zijn
neef C. Beekmann. Hartelijk dank.
16

Fraai boek over Hollands Glorie van rond
1955
“The Industrial, Commercial and financial Who’s
Who in The Netherlands, Volume II
Presented by: L.P.F. N.V. Leeuwarder Papierwarenfabriek,
Leeuwarder Paper Works Ltd.
Leeuwarden The Netherlands.” Deze indrukwekkende
reeks aan informatie prijkt in gouden
drukletters op de omslag van een ruim 200 pagina’s
tellend boekwerk uit het midden van de
vorige eeuw, dat aan de Stichting Zeesleepboot
Holland is geschonken door donateur Cees
Moerman uit het Friese Hempens.
Op de pagina’s 128 en 129 vinden we informatie
over de N.V. Ferus Smit Scheepswerf
te Foxhol met foto’s van diverse op genoemde
werf gebouwde schepen waaronder de Holland.
De heer Moerman kwam in het bezit van het
boek toen hij in 2006 als oud werknemer werd
gevraagd mee te helpen met de zolderopruiming
van de voormalig Leeuwarder Papier
Fabriek die destijds te vinden was aan de Harlingertrekweg
in Leeuwarden. Moerman was 46
jaar werkzaam bij het bedrijf. Eerst als grafisch
ontwerper en later als grafisch werkvoorbereider
en adviseur. In 2005 is de L.P.F. (Leeuwarder
Papier Fabriek) verhuisd naar Grootegast.
Cees Moerman probeerde rond 1999 al
donateur van de Holland te worden, echter
dat mislukte steeds. In 2003 meldde hij zich
opnieuw aan en inmiddels heeft hij meerdere
donateurvaartochten meegemaakt.
Dekrenovatie Oranjewerf 1974
De Holland op de Oranjewerf ª1974)
Interieurfoto’s Holland omstreeks1970
Van Jeroen Vriend ontvingen we prachtige oude interieuropnames en foto’s genomen bij de
Oranjewerf en ADM te Amsterdam.
17

Geheimzinnigheid troef/Casco op drift
door: Kees Dekker (Stichting Guusjen)
Vanaf het moment dat in de jaren twintig van de vorige eeuw radiotelegrafie en telefonie op de
sleepboten in gebruik kwam werd er geëxperimenteerd met code berichten. Dit om meeluisteren
door de concurrentie te voorkomen. Op kantoor ( van Rederij Doeksen Terschelling) ben
ik nog wel kartonnen schijfjes tegen gekomen waarbij de letters konden worden verdraaid.
Maar met het invoeren van het ‘Codeboek’ heeft Douwe Buren (walmarconist, boekhouder en
procuratiehouder) toch wel de kroon op zijn werk gezet. Jarenlang is van deze codeboeken
gebruik gemaakt. Op kantoor en op iedere sleepboot lag een exemplaar, met daarin ongeveer
tienduizend vijfcijferige codes om bijzonderheden over posities, weersgesteldheid, opdrachten
en contracten op een veilige manier met elkaar te communiceren.
Bij de zoektocht naar en de sleepreis met het
autocasco ‘Hull 640’ in januari 1970 zijn vrijwel
alle telegrammen via Scheveningen Radio in de
vorm van dergelijke codeberichten verstuurd.
Op 7 januari 1970 gaat de Noorse sleepboot
Beni van Vlissingen onderweg naar Noorwegen
met het casco van een autocarrier op sleep. Dit
casco is op de werf De Schelde in Vlissingen
gebouwd en zal op de werf van Aker in Oslo
worden afgebouwd voor rederij Divy. Eenmaal
opgeleverd zullen er Volkswagens mee worden
vervoerd van Duitsland naar Amerika.
Op 8 januari breekt ten noorden van Texel de
sleepverbinding en raakt het casco op drift. Het
is stormweer uit het oosten met winterse buien
en de Beni kan haar sleep niet meer terugvinden.
Samual Stewart, de agent van Doeksen in
Londen, contracteert op 9 januari de Holland
op daghuur om het casco te gaan zoeken.
Uitgevaren wordt naar de laatst bekende positie
van de Beni.
Om 11 uur, de Holland is dan al buiten bereik
van de VHF-radio op kantoor, wordt het volgende
telegram aan de kapitein van de Holland
gestuurd: ‘22470’. Niets meer en niets minder.
Met het codeboek bij de hand is de boodschap
duidelijk:”Sein ons bijzonderheden in code”.
Achterliggende gedachte is dat de concurrentie
ook op pad is en bij het vinden en vastmaken
van het casco een bergingssom kan claimen.
De Noorse eigenaren hebben trouwens ook
Martin Air Charter ingehuurd om vanuit de lucht
te proberen het casco weer terug te vinden.
Terug naar de Holland. Aan het begin van de
middag geeft kapitein Chris de Koning in code
door dat hun positie 53.45 Noord en 3 Oost is
en dat het uit het ZO waait. In hetzelfde bericht
wordt ook doorgegeven dat de Beni vermoedelijk
naar Den Helder onderweg is vanwege
opgelopen averij.
De dagen daarna maakt de Holland vele
zoekslagen over de Noordzee, daarbij via
codetelegrammen steeds contact houdend met
20
Sleepboot Beni. (archief G.J. de Boer)
het kantoor. Daar is het een drukte van belang
omdat zowel vanuit Londen als uit Noorwegen
voortdurend om nadere informatie wordt
gevraagd.
Diverse dagbladen doen verslag over de gebeurtenissen.
De Telegraaf kopt op 12 januari
met vette letters ‘VLOOT ZOEKT ‘SPOOK-
SCHIP’’
De Beni is inmiddels ook weer aan het zoeken
en wonder boven wonder weet deze zijn sleep
op 12 januari om 4 uur ’s morgens terug te
vinden op de positie van 54.52 Noord en 00.50
Oost, dat is zo’n 60 mijl oost van Middlesbrough.
De Holland was op dat moment een stuk
noordelijker aan het zoeken. Daarom wordt de
Engelse sleepboot Workman door de verzekeraars
ingehuurd om stand-by te zijn totdat de
Holland arriveert. Dat wordt ’s avonds om 20.00
uur. Behalve de Beni en het casco is ook de
sleepboot Titan ter plaatse. Een reden temeer
om de codeboeken weer ter hand te nemen!
Een telex bericht uit Londen bevestigt dat de
Titan onder geen beding vast mag maken, van-

Hull 640 met het gebroken eind van de sleeptros.
(foto A. Nienhuis)
De sleepboot Heros (rechts) is ook ter plaatse. (foto A. Nienhuis)
Een helikopter zet mensen af op het casco.
(foto A. Nienhuis)
21

wege de dan te verwachten hoge bergingsclaim.
Op 13 januari bij daglicht maakt de Holland vast
op de nog van de sleep overboord hangende
sleeptros van de Beni. De Titan keert huiswaarts
en de Beni zoekt een Engelse haven op.
De Holland heeft de Workman nooit gezien.
De bedoeling is dat de Holland met sleep naar
de monding van de Tyne gaat voor inspectie.
Het is echter nog steeds slecht weer, windkracht
7 uit het zuidoosten en het casco ligt
als een blaas op het water. Kapitein De Koning
vindt het niet raadzaam om onder die omstandigheden
de lagerwal op te zoeken, temeer
daar de sleep bij donker niet naar binnen mag.
Daarom wordt de ruimte opgezocht en daarbij
voorzichtig koers gezet naar Oslo.
De dagen daarna blijft het slecht weer. In de
nacht van 15 januari staat er een zware storm,
windkracht 11 uit het zuidoosten. Om 5 uur ’s
morgens wordt dat teveel voor de sleepverbinding
en breekt de tros. Dat gebeurt in een
positie van 80 mijl ONO vanaf de Tyne.
Omdat er nu geen draad meer vanaf het casco
overboord hangt is vastmaken zonder dat er
mensen op het casco zijn onmogelijk. Het casco
gaat weer op drift in westelijke richting met een
snelheid van ongeveer 4 mijl, met de Holland
steeds in de nabijheid. Deze geeft ieder uur een
nieuwe positie door, dit ook ter waarschuwing
van de overige scheepvaart. Rekensommetjes
over het tijdstip waarop het casco op de
Schotse kust zal verdagen zijn niet zo moeilijk
te maken.
De volgende dag is de wind iets afgenomen en
is nu OZO kracht 8. In de loop van de ochtend
worden door een helikopter vier man op het
casco neergelaten. Ook de Heros van collega
Bugsier is dan ter plaatse en deze maakt als
eerste vast, daarna volgt de Holland. Net op tijd,
want de kust bij Seahouses is al akelig dichtbij
gekomen. Aan het begin van de middag is de
sleep weer onderweg, deze keer naar de Firth
of Forth waar men op 17 januari in de loop van
de ochtend arriveert. Bij het manoeuvreren in
deze zeearm breekt voor de verandering nu de
sleeptros van de Heros, zodat de Holland het
laatste stukje voor zijn rekening neemt. Eenmaal
afgemeerd in Leith wordt de sleep door
o.a. Det Norske Veritas geïnspecteerd. Ook kan
iedereen weer even op verhaal komen!
Zelfs ver van huis wordt kapitein Van der Wielen
niet vergeten. Deze is ziek achtergebleven en
wordt door de bemanning bedacht met een
fruitmand. Via een telegram wordt het kantoor
gevraagd om hiervoor te zorgen.
Verder is het wachten op de Franse sleepboot
Hardi van de Societe de Remorquage et de
22
Sleepboot Heros. (archief G.J. de Boer)
Sleepboot Nederland, dit is de voormalige
sleepboot Hard’. (archief G.J. de Boer)
Sauvetage uit Duinkerken. Deze is door de assuradeuren
in Londen aangenomen om samen
met de Holland het casco naar Oslo te slepen.
Nadat deze aangekomen is moet eerst op beter
weer worden gewacht. Op 26 januari kan onder
normale weersomstandigheden worden vertrokken
en met een vaartje van ca. 7 mijl gaat het
nu richting Oslo.Het weer blijft goed en op 29
januari komt om 10 uur de loods aan boord
en om 17.15 uur is Hull 640 eindelijk op haar
bestemming afgeleverd.
De volgende dag vertrekt de Holland weer uit
Oslo. Deze 30-ste januari is voor de Rederij
een gedenkwaardige dag, want de heer Buren
neemt aan het eind van de middag afscheid,
na ruim 42 jaar in dienst te zijn geweest. Deze
laatste weken heeft hij zich nog volop kunnen
uitleven in het opstellen en teruglezen van code
berichten!
Op 1 februari is de Holland weer terug op station
na een sleepreis met hindernissen.
Het laatste groepje cijfers in het codeboek is
86746 en dat betekent ‘zwijg’. Tot een volgende
keer houd ik me hier maar aan.
Kees Dekker

Net geen Guinness World Record
Op zaterdag 4 september 2010 was de Holland tijdens de Wereldhavendagen aanwezig in
Rotterdam .Ter gelegenheid van de viering van het 100-jarig bestaan van de Sint Jobshaven
werd meegedaan aan een poging het record van de Grootste Vloot van Sleepboten ter wereld,
zoals vermeld in het Guinness Book of Records,te verbreken. De organisatie van dit spektakel
was in handen van De stichting Sint Jobshaven samen met de gemeente Rotterdam, het
havenbedrijf, de stichting Wereldhavendagen, de VMSB, BASM en vereniging de Binnenvaart.
Het record is in handen van de Dordtse Vereniging
De Binnenvaart en dateert uit 2007.
Toen voeren sleep- en duwboten achter elkaar
over de Merwede, dat leverde een sliert boten
op van 6 kilometer. Zoals gezegd wilde de
Stichting Sint Jobshaven uit Rotterdam dat
record gaan verbreken. Rob Balke:
“Naar het zich liet aanzien leek dit ook te
gaan lukken. Maar helaas waren er te weinig
schepen. Op de dag zelf zijn nog pogingen
gedaan om uit de Leuvehaven meer sleepboten
te halen. Omdat de brug daar pas om 18.00 uur
open ging lukte dit jammer genoeg niet.
Wij lagen afgemeerd langszij een groot ponton
met aan de andere kant de oude loodsboot
Castor (die helaas niet meer haar oude kleuren
heeft). Rond ons verzamelde zich een hele
vloot grote en kleine, oude en nieuwe sleepboten.
’s Middags om 12.00 uur werd, nadat de
deelnemers zich verzameld hadden nabij de
SS Rotterdam, door de wethouder Jeannette
Baljeu het startsein gegeven aan boord van
onze Holland door het af te laten gaan van
onze luchtfluit.
Hierna vertrokken alle deelnemers onder aanvoering
van de Holland richting Erasmusbrug,
waar honderden mensen stonden te kijken.
Met name door de nieuwe sleepboten werden
prachtige manoeuvres uitgevoerd, die wij zelf
dan ook de “sleepboot wals” noemden.
Na twee ronden bleek al rap dat het wereld
record niet gehaald ging worden. Er waren uiteindelijk
‘maar’ 107 deelnemers terwijl de doelstelling
was minimaal 150 sleepboten bijeen te
brengen. Jammer maar wellicht dat het volgend
jaar wel gaat lukken.”
23

Nadat de 48-jarige Wicher Patje uit Tolbert negen jaar geleden gedwongen moest stoppen als
zelfstandig eigenaar van een fabriek in aardewerk (Pottery ConfidoII) vanwege een chronische
ziekte besloot hij niet bij de pakken neer te gaan zitten maar een oude hobby, namelijk
het bouwen van scheepsmodellen, weer op te pakken. Momenteel werkt hij aan de Holland
schaal 1:100.
Wicher Patje: “Als kind was ik altijd al bezig met
modelbouw scheepsmodellen, dit heb ik dus
nu weer opgepakt. De laatste jaren heb ik alweer
verschillende modellen gemaakt, vooral
coasters uit de jaren 1950-1960 die destijds zijn
gebouwd bij de noordelijke werven (Winschoterdiep).
Nu ben ik dan bezig met de Holland. Dat ik
hiermee bezig ben heeft een diepere oorzaak.
Dit schip is in de jaren ’50 van de vorige eeuw,
toen het gebouwd werd bij N.V. Ferus Smit,
afgetimmerd door Kielman en Huisman. Dit was
destijds het bedrijf van mijn oom van vaders
kant.
In de salon (bij het wapen van Harlingen en Terschelling)
staan twee zuilen met lampen erop,
deze zuilen zijn destijds gemaakt in de fabriek
van mijn vader (Pottery Confido) in Harkstede.
Bouwverslag Holland door Wicher Patje:
Het model maak ik van hout.
Het rompje maken, kiel en spanten erop en
dan bekleden met vliegtuigtriplex.
Het model maak ik op schaal 1:100, in de
uitvoering zoals het schip is afgeleverd op de
werf in 1951.
De Holland bouw ik volgens de tekening van
24
Wicher Patje
bouwt
Holland op
schaal
de Nederlandse Vereniging van Modelbouw
N.V.M.
Verder maak ik gebruik van foto’s die ik zelf
heb gemaakt op de “Holland” tijdens de donateurdagen
in april.
Het blijft altijd weer een uitdaging om het
model zo gedetailleerd mogelijk te maken. Dit
vergt veel eigen inzicht.
Als het model klaar is wordt het geplaatst op
een plank van teak en onder glas.
De komende periode zal ik jullie op de hoogte
houden door.middel van foto’s van de bouwvorderingen
.”

Holland terug in de tijd
In augustus 2010 was het mogelijk om te ervaren
hoe het er in de jaren ’50 en ’60 van de vorige
eeuw aan toeging als de zeesleepboot Holland
werd ingezet als extra dienst voor de oversteek
van ‘badgasten’oftewel toeristen van Harlingen
naar Terschelling of omgekeerd.
De Stichting Zeesleepboot Holland organiseerde
de oversteken op de 2de, de 8ste, de 9de en de
13de van die maand in nauwe samenwerking
met Stichting Guusjen. Dankzij sponsoring van
Rederij Doeksen, die de handling en boekingen
kosteloos voor haar rekening naam, kon voor
relatief lage kosten worden meegevaren door
een ieder die daarvoor tijd en zin had. In totaal
maakten een kleine 200 mensen gebruik van de
optie, waarbij Terschelling als uitvalsbasis gold.
Voor de Stichting Zeesleepboot Holland en
Stichting Guusjen was een en ander een prachtige
manier om oude tijden te laten herleven. De
Stichting Zeesleepboot Holland vanuit haar doelstelling
de Holland als varend monument voor
het nageslacht te bewaren. De Stichting Guusjen
vanuit haar unieke doelstelling om de Holland
voor het eiland Terschelling te bewaren. Tijdens
de tochten werden de passagiers volop in de
gelegenheid gesteld de Holland te bezichtigen
en kennis te maken met de bemanning anno nu.
Vaaragenda
Onderstaand de voorlopige vaaragenda voor
seizoen 2011, waarin opgenomen geplande
evenementen.
April
1 Vrij Donateurdag 1
2 Zat Donateurdag 2
9 Zat Donateurdag 3
10 Zon Donateurdag 4
28 Don Vertrek Heenreis naar
Schotland
Mei
6 Vrij Einde Heenreis
6 -10 Vrij - Din in Schotland Reis 1
10 - 14 Din - Zat in Schotland Reis 2
14 - 18 Zat - Woe in Schotland Reis 3
18 - 22 Woe - Zon in Schotland Reis 4
22 - 26 Zon - Don in Schotland Reis 5
26 - 30 Don - Ma in Schotland Reis 6
30 Ma Vertrek Terugreis
Juni
3 Vrij Aankomst Terugreis in
Nederland
11 Zat Vlaggetjesdag
Scheveningen
17 - 26 Vrij - Zon OEROL
Juli
31 Zon Holland op Terschelling
(Stichting Guusjen)
Augustus
1 - 21 Ma - Zon Holland op Terschelling
(Stichting Guusjen)
September
30 Vrij Sponsordag
Oktober
16 - 23 Zon - Zon Holland op Terschelling
(Stichting Guusjen)
25

Stichting Zeesleepboot Holland en Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen (MVO)
door: Gerrit Vlot (bestuurslid)
Zoals elke onderneming wil ook de Stichting Zeesleepboot Holland zijn bijdrage leveren aan
verbeteringen ten aanzien van milieu en verbruik van grondstoffen. Onderstaand een beschrijving
van de weg van de afvalstromen die het schip kent.
De afvalstromen van de kombuis (voedselresten,
etc) worden gescheiden opgevangen in
Kliko bakken en aan de wal afgevoerd. Dit geldt
ook voor glas, etc.
De fecaliën worden opgevangen in een ‘zwartwater
tank’, de vloeistoffen uit de wasbakken,
kombuis en douches worden opgevangen in
een ‘grijs water’ tank.
De inhoud van deze tanks worden door een
Sewage installatie afgebroken en als helder
schoon water afgevoerd. Deze installatie is voor
de Holland niet verplicht maar zeer bewust
geplaatst.
De afgewerkte olie uit de machinekamer wordt
opgevangen in een vuile olietank Deze tank
wordt door een verwerkingsbedrijf op gezette
tijden leeggezogen.
26
Roze T-Shirts
Even trok hij helemaal wit weg, manager Tom
Schoonhoff, toen hij bij het aan boord gaan
ontdekte dat de complete bemanning inclusief
catering in het roze was gestoken op de ochtend
van een van de Sail vaartochten. Gelukkig
proestten de mannen en vrouwen het uit bij het
Dit geldt ook voor de machinekamer bilge.
Daarnaast worden vette lappen, oliefilters en
dergelijke verzameld en afgegeven aan een
milieu station.
Om in de haven het schip te voorzien van
stroom maken wij gebruik van een moderne
(kleine) havengenerator die aan de hoogste
milieueisen voldoet met betrekking tot uitstoot.
Daarnaast wordt het onderhoud aan hulpmotoren
en hoofdmotor strikt uitgevoerd, zodat deze
efficiënt hun brandstof verbruiken.
Om het energieverbruik te beperken, en dus
ook kosten is een groot aantal verlichtingsarmaturen
voorzien van LED lampen die een
besparing geven ten opzichte van de gloeilamp
van wel 80%. Deze lampen zijn speciaal voor
de Holland geproduceerd. Een primeur dus!
zien van Toms reactie en werd snel duidelijk dat
het om een geintje ging. De bemanning had op
eigen kosten een knal roze T-shirt met het logo
van de Holland laten maken omdat ze het net
iets te lang vonden duren voor er nieuwe, representatieve
poloshirts werden afgeleverd.

Merchandise
U kunt onderstaande producten aan boord kopen of via e-mail of telefoon bestellen.
Hierbij moeten wij aantekenen dat de telefoon uitsluitend op de dinsdag en donderdagochtend
bezet is. Uw bestelling kunt u zelf afhalen op ons kantoor te Harlingen. U
kunt een en ander ook via de post laten bezorgen, hiervoor worden verzendkosten in
rekening gebracht.
Boek HOLLAND PESK
Prijs: € 24,50
Plus verzendkosten
à: € 8,50
HOLLAND MEESLEPEND is een boek over mensen en hun band met de legendarische Terschellinger zeesleepboot ‘Holland’, verteld in
veertig interviews. Van de bouw tot de dreigende sloop en de moeizame, maar prachtig geslaagde restauratie. Aan het woord komen eerst de
mannen die bij vliegend stormweer uitvoeren naar een schip in nood, en de achterblijvers, vrouwen en kinderen. Zij allen maakten de ‘Holland’
tot méér dan een schip – een begrip, een jongensdroom zelfs. Dan volgt het verhaal van die andere redders, de mannen en vrouwen die
de boot hebben behoed voor de sloop. In 1998 verkocht Rederij Doeksen de ‘Holland’ aan een bewonderaar van het schip, maar daarmee was
het behoud, de beoogde restauratie, nog lang niet zeker. Dat het toch is gelukt, is het werk geweest van mensen die er met de volharding van
een zeesleepboot aan hebben getrokken om sponsors binnen te halen. En het is het werk van de mannen met de gouden, eeltige handen, die
als vrijwilliger de restauratie hebben aangepakt en die de ‘Holland’ thans varende houden. Maar waarom doe je dit allemaal, waarom laat je
je meeslepen door zo’n oude boot? Dát is het geheim van de ‘Holland’.
JAN HEUFF (1948) woont en werkt op Terschelling als publicist en fotograaf. Recente boeken van zijn hand zijn ‘Vaarwijzer Waddenzee’ en
‘Jhr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg, de Terschellinger museumreddingboot’. Hij was vijftien jaar eindredacteur van Terschelling Magazine.
12 verschillende ansichtkaarten
Zeesleepboot ‘Holland’e 4.90
Uitgave: Flevodruk Harlingen
Pakketje met
10 ansichtkaarten van de
Zeesleepboot Holland
Prijs: € 4,90
Plus verzendkosten
à: € 3,50
ISBN 978-90-70886-77-6
Uitgave: Flevodruk Harlingen i.s.m. Stichting Zeesleepboot Holland
100 jaar Rederij Doeksen.
Luxe gebonden
in linnen
omslag.
€ 37,50
Plus
verzendkosten
à: € 8,50
Kalender
Zeesleepboot Holland 2011
Prijs: € 17,50
Plus verzendkosten
à: € 6,75
HOLLAND
MEESLEPEND
Mensenwerk op en rond de Terschellinger zeesleepboot
JAN HEUFF
Voor bestellingen bel: 0517-433 848 (dinsdag- en donderdagochtend)
of mail uw bestelling naar:
info@zeesleepbootholland.nl.
Uw contactpersoon is: Petra Hofstra.
JAN HEUFF HOLLAND MEESLEPEND
Meeslepend is een boek over
mensen en hun band
met de legendarische Terschellinger
zeesleepboot ‘Holland’,
verteld in veertig interviews.
Boek Holland Meeslepend
Prijs: € 21,50
Plus verzendkosten
à: € 7,50
Documentaire
Zeesleepboot
Holland,
Paraat En
Start Klaar
Nu € 10,-
Nieuw
Fleecemuts
met borduring.
Deze mutsen
zijn enorm
populair en
kosten € 10.-
Verzendkosten:
€ 4,50
Kersttip
DVD Guusjen!
Prijs: per DVD
€ 15,-
Plus verzendkosten
à: € 4,00
Boek Guzjen
Prijs: € 7,50
Plus verzendkosten à: € 4,50
Bouwpakket
Zeesleepboot Holland
Prijs: € 65,00
Plus verzendkosten à: € 8,50
27

De mensen achter de Holland
Jan Endenburg en Hans van der Aar
Een onafscheidelijk duo aan boord en meestal te vinden in de kombuis: Jan Endenburg en
Hans van der Aar. Twee gezellige mensen, die zijn gespecialiseerd in het professioneel bereiden
van een fijne maaltijd voor bemanning en gasten. Jan is altijd even precies en keurig.
Tegen zijn achtergrond als elektricien valt dat natuurlijk te verklaren. Overigens is het Jan die
nog steeds wordt ingezet bij elektriciteitklusjes aan boord. Hans tegen zijn achtergrond als
‘kokkie’ bij Smit en begeleider van leerlingen op het Maritiem College Velsen met een zee aan
ervaring (en) heeft altijd een verhaaltje klaar en blijft zich interesseren in zijn gasten.
Jan Endenburg: “Leuk
om ons samen in de
schijnwerper te zetten.
Vrijwilliger aan boord
van de Holland ben
ik sinds eind 1999. Ik
werd toen gevraagd
door Jan Vlot dat was
een vriend van mij en
hij had een probleempje
met de ankerwinch,
iets elektrisch. Daarna
ben ik blijven komen
op de dinsdagavond
en de zaterdagmiddag,
een prachtige vrijetijdsbesteding. Hans heb ik
aan boord leren kennen. Toen er uit de groep
vrijwilligers het idee van een etentje kwam heb
ik aangeboden hem daarmee te helpen. Het zou
een kleine rijsttafel worden voor de vrijwilligers
en hun partners. Dat werd ons eerste optreden
samen. We hebben het er nog wel eens over.
Ook omdat na de maaltijd het water op was en
we pas de volgende dag nieuw water konden
laden. Daar stonden we met een kombuis vol
afwas!. We hebben de boel de volgende dag
afgewassen en opgeruimd. In die beginjaren,
werd er op zaterdag regelmatig een pan soep
gemaakt. Rond Sinterklaas hebben we speculaas
gebakken omdat dat zo lekker rook en met
Oud en Nieuw hebben we oliebollen gebakken.
Ik heb me in die tijd best vermaakt.
In het dagelijks leven ben ik monteur bij Liander,
een baan die mij veel vrijheid geeft waardoor ik
regelmatig met de Holland mee kan. Ik denk dat
Hans en ik dezelfde instelling hebben: we zijn er
voor de Holland en zijn bemanning en de Holland
is er voor ons. Want voor ons beiden is het
een geweldige vrijetijdsbesteding.
Hoe de groep vrijwilligers tegen ons aan kijkt
zou je aan de vrijwilligers moeten vragen maar
ik geloof niet dat ze ontevreden zijn over wat
we doen en over hoe we zijn. Waarover we het
stellig eens zijn noemde ik al: we zijn er voor
de Holland en zijn bemanning en de Holland
is er voor ons. Waar krijg je de kans voor al die
prachtige tripjes en reizen?
28
Waarover we sterk van mening verschillen is
nog niet aan het licht gekomen. We kunnen over
sommige dingen anders denken maar dat leidt
echt niet tot ernstige meningsverschillen.
Een mooi tripje voor mij was dat naar de Wereld
Havendagen in Rotterdam. Er was veel te zien,
we lagen op een mooi plekje en hadden het met
elkaar erg naar ons zin. Leuk is ook het verhaal
van de bemanning die bij de valreep (gangway)
de bezoekers waarschuwde vooral geen eten
van de kok aan te nemen ook al rook het nog
zo lekker. Ik was in de kombuis bezig met het
bereiden van bami en ik weet zeker dat het
overheerlijk rook aan boord.. Als de bezoekers
vroegen waarom ze niets moesten eten zeiden
ze dat ze allemaal ‘aan de dunne’ waren en
daarom een patatje aan de wal hadden gehaald
(Jack en Hans stonden een patatje te eten bij de
valreep). En dan kwamen de bezoekers langs
de kombuis en mompelden iets van ‘wat jammer
hé maar het ruikt wel lekker’. Daar begreep ik
niks van maar dat hebben de mannen later
uitgelegd.
Waar ik van geniet dat is van heel veel dingen,
vaak kleine dingen. Als je ‘s avonds klaar bent
en de kombuis is aan kant of als iedereen met
smaak zit te eten of als er ’s avonds gekaart
wordt aan de grote tafel om daar bij te zitten met
een boek, dat soort dingen daar geniet ik van.
De reis die ik nog wel eens wil maken is de reis
naar huis na het eerste Schotland project en de
reis die ik ooit zou willen maken is een reis naar
de fjorden van Noorwegen. Wat ik zou willen
veranderen kan ik direct niet bedenken en als
er wat in me boven komt zijn er mensen genoeg
bij wie ik zo’n idee kwijt kan. Dat is ook een van
de fijne dingen van de Holland je kunt je zegje
zeggen.”
Hans:
“Al op heel jonge leeftijd had het water een grote
aantrekkingskracht op mij, en al op jonge leeftijd
zwierf ik langs de havens en sluizen van IJmuiden,
waar ik in 1947 geboren ben.
En als ik vanaf het strand een schip uit zag
varen, en achter de horizon verdwijnen, dan
mijmerde ik weg en fantaseerde van vreemde

landen achter die verre horizon. Toen stond voor
mij al vast dat ik ooit aan boord van zo`n schip
zou zijn, op weg naar het grote avontuur. Feilloos
wist ik wanneer de ‘Noord-Holland’, ‘Zeeland’
of ‘Utrecht’ van Wijsmuller thuis kwamen van
een lange reis. Dan spijbelde ik van school en
stond vooraan op de steiger bij het Sluisplein,
de thuisbasis van de Wijsmuller vloot, tussen de
familieleden van de bemanning, welke in spanning
wachtten om man, zoon of broer weer in de
armen te sluiten na een reis van vele maanden.
En mijn droom kwam uit! Na de lagere school,
ik dacht dat er nooit een eind aan kwam!, ging
ik naar de MULO. Maar omdat ik meer op de
sluizen van IJmuiden zat, dan thuis om mijn
huiswerk te maken en alleen Engels leerde
omdat ik dat nodig had op de vaart (zo dacht ik)
werd ik vriendelijk verzocht om na mijn eerste
jaar de school te verlaten, omdat het zonde was
van hun tijd en mijn vaders geld. Wel, daar stond
ik dan, te jong om te varen en geen opleiding.
Mijn ouders waren wanhopig en uiteindelijk
zorgde mijn vader er voor dat ik terecht kon op
de Papiervakschool van Van Gelder & Zonen
in Velsen Noord. Met de belofte dat als ik daar
mijn diploma behaalde ik mocht gaan varen. Na
twee jaar had ik het gewenste papiertje op zak
en een dag na het behalen ervan was ik op het
kantoor van Bureau Wijsmuller op het Sluisplein
te IJmuiden.
Nooit zal ik mijn eerste gesprek met de ‘aannemer
van schepelingen’, de heer J. Buis (bij de
schepelingen bekend als Rooie Buis vanwege
zijn haarkleur), vergeten. Na mijn vraag of ik
bij hun in dienst kon komen vroeg hij: ‘‘Weet je
moeder dat je hier bent?” “Jazeker meneer”, antwoordde
ik. ‘‘Dat zeggen ze allemaal’’ vertelde
hij, ‘‘maar het zal niet de eerste keer zijn dat een
moeder haar zoontje weer van boord komt halen
omdat ze van niets wist’’. Toen ik hem overtuigd
had dat het in orde was, werd ik aangenomen,
en zou ik beginnen als ‘jongen’ in de havendienst.
Ik moest naar de ‘Waterschout’ om een
Monsterboekje te regelen, en zou bericht krijgen
wanneer ik kon beginnen.
Mijn eerste grote reis, na drie maanden havendienst,
was met de ‘Cycloop’, een sleepboot
van 32 meter lang. We vertrokken met een 18
koppige bemanning van vliegveld Zestienhoven
met een Dakota van Schreiner Airways naar
Valetta, Malta, en tien maanden later met zo’n
zelfde vliegtuig vlogen we van Lagos, Nigeria
weer terug naar huis.
Eind 1964 nam ik, na een onenigheid aan boord
van de ‘Help’ in Haifa, ontslag bij Wijsmuller
en ging naar Maassluis om te solliciteren bij
L. Smit & Co’s Internationale Sleepdienst. In
januari 1965 vertrok ik naar Singapore om aan
te monsteren op de ‘Clyde’ welke daar op station
lag. Halverwege de jaren ‘70 vertrok ik vanwege
Jan Endenburg en Hans van der Aar in de kombuis
grote veranderingen in de zeesleepvaart. Zoals
het bunkeren op zee, waardoor ik met de ‘Mississippi’
een reis gemaakt heb van 119 dagen op
zee zonder een haven binnen te lopen. Ik ging
naar de handelsvaart. Ik maakte een paar reizen
bij Spliethof en daarna kwam ik bij Wagenborg
waar ik na tien jaar in 1986 ‘het anker heb geslikt’.(gestopt
ben met mijn varens loopbaan).
De sleepvaart is altijd mijn grote liefde gebleven,
maar dat weten al velen via mijn website ‘Hollands
Glorie’.
Na het varen heb ik in een recordtijd vele dingen
gedaan. Ik begon bij de Hoogovens, wat ik met
drie maanden wel bekeken had. Ruim drie jaar
heb ik een café gehad in Velsen-Noord. Ik heb in
een jachthaven gewerkt en toen kwam ik terecht
bij het K.O.F. later het Maritiem College Velsen,
waar ik als bootsman op het internaat en als
praktijkinstructeur op het instructievaartuig heb
gewerkt. In januari van dit jaar ben ik in de vut
gegaan zodat ik mij nu volledig in kan zetten
voor de Holland.
In augustus 1999, de Holland had net een reisje
naar Vlissingen gemaakt, zag ik op het internet
een stuk over ‘De vrienden van de Zeesleepboot
Holland’ zoals de club toen heette. Daar vroegen
ze o.a. matrozen, machinisten, koks, etc. om als
vrijwilliger te werken en de Holland varende te
29

houden en te behoeden voor de ondergang.
Wel, dat was als oud sleepbootman geweldig
nieuws, want er was maar weinig erfgoed in Nederland.
Vele zeeslepers, zoals de ‘Zwarte Zee
III’ van Smit, waren verloren gegaan. En ik kende
de ‘Holland’ als de beste want het was vroeger
een geduchte concurrent van Smit en Wijsmuller.
Dus heb ik contact opgenomen met Bert Vliegers,
die mij uitnodigde om langst te komen voor
een gesprek. Zo kwam ik begin september aan
boord op de oude Rijkswerf in Den Helder. Het
gesprek verliep voorspoedig vooral nadat Bert
had vernomen dat ik als kok van de zeesleepvaart
kwam. We hebben hierover een hele tijd
zitten palaveren. De eerste de beste zaterdag na
dit gesprek ben ik aan boord gekomen om de
andere vrijwilligers te helpen met de restauratie
van het schip. In december van dat jaar is het
schip droog gegaan op de Marinewerf, en ben
ik twee weken lang op en neer gereden van
Haarlem naar Den Helder. We hebben met een
groep vrijwilligers het gehele onderwaterschip,
als ik me goed herinner, vijf of zes maal in de
verf gezet.
Ook deze beginperiode heb ik ervaren als een
geweldige tijd. Er heerste een saamhorigheid
van een groep mensen die elkaar verstonden
met één doel voor ogen: de Holland weer in haar
oude glorie herstellen met als doel haar weer
het ruime sop te laten kiezen, en dat is gelukt!
Het grootste deel van deze oude kern is er
nog, en zijn als familie voor elkaar. Zij begrijpen
de galgenhumor die de echte zeeman eigen
is, maar waar buitenstaanders meestal geen bal
van snappen en denken dat we elkaar naar het
leven staan.
Jan kwam iets later in de beeld, en dat klikte
meteen. Maar ja, wie kan nu niet met Jan door
één deur! Hij is niet alleen een goede elektricien,
maar is ook nog een verdienstelijke
hobbykok. Hij zet zich graag in voor gasten en
bemanning en soms moet je hem iets afremmen,
anders gaat hij voor de vijfde keer koekjes
bakken op één dag. Tevens is het geweldig om
hem met bakmeel aan de gang te zien, want
dan ziet de kombuis er uit als de besneeuwde
Alpen en Jan zelf als een sneeuwpop!
Jan heeft het al gehad over onze eerste rijsttafel,
wat een reuze succes werd. Toen de periode
kwam dat de Holland ging varen kwam Jan
bij me en vroeg of ik het erg vond als hij ook in
de kombuis kwam, omdat hij als elektricien niet
veel kon betekenen tijdens het varen en zijn
grote passie koken was. Dus vertelde ik Jan dat
het een goed idee was, want ook ik had toen
nog een volledige baan en was dus beperkt
inzetbaar als kok, en met zijn tweetjes is het
veel gezelliger in de kombuis.
Het verschil tussen Jan en mij is enorm. Wij
30
zijn elkaars tegenpolen. Jan is de rust zelve, en
Hans de mopperkont. En als ik dan weer eens
loop te zeuren zegt Jan; vind je het nog steeds
leuk op de Holland? Dan zeg ik ja natuurlijk en
antwoordt hij, laat je dan niet gek maken en
doe lekker je eigen ding.
Ons streven is om de mannen tevreden te
houden met het eten wat we ze voorschotelen,
en dat is niet zo moeilijk, want het zijn dankbare
eters en ik hoor ze nooit klagen. In ieder geval
nooit waar ik bij ben. Maar ik heb het gevoel dat
de jongens wel echt tevreden zijn. En dat het
nog vele jaren zo goed mag gaan met de Holland
en haar mannen zoals het nu gaat.
Mijn mooiste reis met de Holland? Dat was op
23 mei 2002. De Holland ging weer voor het
eerst, in oude staat en kleuren, naar Terschelling.
Het werd een trip met Sake Wijma en zijn
Greenfield mensen. Omdat we toen nog maar
met twaalf passagiers mochten varen, mochten
de vrijwilligers zonder papieren niet mee. Geert
Wijma, een zeer mooie dame en een schipper
met een stinkhondje gingen mee aan dek omdat
zij hun vaarbevoegdheid hadden. Ik herinner
mij nog goed hoe Jan en Jacob aan de wal
stonden om ons los te gooien en uit te zwaaien
en ons verdrietig stonden na te staren. Eindelijk
ging die schuit varen, en gingen er vreemden
mee met hun schip. Ik voelde mij gewoon een
beetje schuldig omdat ik wel mee mocht. Maar
dat vergat ik bij aankomst op Terschelling, waar
velen naar de steiger waren gerend want de
Holland kwam weer binnen! Dat was ook de
dag dat oud kapitein Klaas van der Wielen weer
aan boord kwam en er vertrouwen in kreeg dat
de Holland het zou gaan halen, en niet zou
eindigen als ‘Pannenkoekenboot’.
De band tussen ons en de vrijwilligers is denk
ik heel goed, al kunnen sommigen mij af en
toe wel verzuipen, omdat ik nog wel eens een
pestkop ben. Maar dat heeft nog te maken met
mijn opvoeding tijdens mijn lange sleepreizen
op de sleepboten van Wijsmuller en Smit.
Wat ik wil veranderen op de Holland? Niets!
Volgens mij gaat het prima zoals het nu gaat,
en voor de mensen die niet gelukkig zijn: ga
lekker een hobby aan de wal zoeken of zo, want
een zeeman zijn is een roeping, dat kun je niet
leren! En wat de organisatie betreft, die mensen
werken er net zo hard aan als de vrijwilligers
aan boord, met gezamenlijk één missie: de Holland
moet blijven varen en worden behouden
voor het nageslacht!
Wel dan moet ik het hier bij laten, want de jongens
zullen wel zeggen: hij kan niet alleen veel
lullen, maar ook nog eens veel schrijven. Maar
let wel, dit keer worden er twee mannen uitgelicht,
en dan mag er wel een extra blaadje bij,
heb je meteen een lekker dik kerstnummer! “

In de schijnwerpers
In de rubriek ‘In de schijnwerpers’ brengen wij met trots een nieuwe sponsor voor het voetlicht.
Holland Jachtbouw is de naam van een scheepsbouwbedrijf dat de naam ‘Holland’ met
trots uitdraagt over de gehele wereld. Met het ontwerpen en maken van prestigieuze projecten
op het gebied van eigentijdse en klassieke jachten kan Holland Jachtbouw met recht worden
betitelt als ‘Hollands Glorie anno nu’.
Holland Jachtbouw bouwt en refits luxe zeil- en
motorjachten volgens de hoogste standaards.
Het bedrijf bestaat sinds 1990 en is gevestigd in
het hart van de Hollandse jachtbouw industrie
nabij Amsterdam.
Holland Jachtbouw heeft in samenwerking met
topontwerpers zoals Gerard Dijkstra, Andre
Hoek en Bill Langan al meer dan 30 customised
luxe jachten gebouwd. De meest bekende
zijn de Windrose of Amsterdam, die tweemaal
het trans-Atlantisch record heeft gebroken, de
globetrotter Skylge, ’s werelds grootste tweemasterschoener
Athos en Calliope, een 42m
motorjacht van grote allure.
Op dit moment wordt er gewerkt aan de bouw
van Rainbow, een J-Klasse zeiljacht. En in april
2011 zal de romp van de tweede J-Klasser, de
Yankee, arriveren om afgebouwd te worden.
Beide jachten zullen op tijd klaar zijn om mee te
doen aan een reeks van drie J klasse regatta’s
in het zuiden van Engeland voorafgaand aan de
Olympische Spelen in 2012. Holland Jachtbouw
blijft zo nog vele jaren geschiedenis schrijven.
Bij genoemde regatta’s zal de zeesleepboot
Holland worden ingezet als moederschip voor
twee J-klassers.
Een delegatie van de Stichting Zeesleepboot Holland nam een kijkje bij de vorderingen van de
bouw van de J-klasse Rainbow bij Holland Jachtbouw. V.l.n.r.: Sake Wijma, Hilda Boesjes-Beljon,
Chris Gongriep, Tom Schoonhoff.
31

32
Nieuws in het kort
Comité van Aanbeveling
Tot het Comité van Aanbeveling van de Stichting
Zeesleepboot Holland zijn onlangs twee
nieuwe leden toegetreden te weten: Max van
den Berg Commissaris van de Koningin in
Groningen en Johan Remkes Commissaris van
de Koningin in Noord-Holland. Het Comite van
Aanbeveling bestaat hiermee uit de volgende
personen:
dhr. M.J. van den Berg (commissaris van de
Koningin in Groningen), dhr. M.J.M. Borsboom
(Vice-admiraal en Commandant der Zeemacht
in Nederland), dhr. mr. G.J. Doeksen (oud president-commissaris
Doeksen Transport Group
B.V.), mevr. A. Jorritsma-Lebbink (burgemeester
van Almere), dhr. J. A. Jorritsma (commissaris
van de Koningin in Fryslân), dhr. P.H.M.
Scheffer (burgemeester van Harlingen), dhr.
mr. J. Visser (burgemeester van Terschelling)
Sinterklaas en Kerst
Kijkt u voor een origineel Sinterklaas of Kerstcadeau
eens op onze Merchandise pagina.
Tip: de Nienhuiskalender 2011 (€ 17,50) of zo’n
lekkere warme Holland fleece muts (€ 10,00)
Nieuwe Willemshaven!!
Per november 2010 ligt de zeesleepboot Holland
weer aan de Nieuwe Willemshaven, na
ruim een jaar lang tijdelijk aan de Nieuwe Vissershaven
te hebben gelegen in verband met
werkzaamheden in het Willemshavengebied.
Een routebeschrijving naar de ligplaats aan
de Nieuwe Willemshaven is te vinden op onze
website www.zeesleepbootholland.nl
E-mail adressen gevraagd
Graag zouden wij van al onze donateurs een email
adres ontvangen. Dit biedt ons namelijk de
mogelijkheid om snel en adequaat een bericht
bijvoorbeeld over extra vaartochten, etc. door te
kunnen geven.
Voor wie niet over een e-mail adres beschikt is
het wellicht mogelijk het adres van een goede
bekende of familielid door te geven, die het
bericht dan weer aan u kan doorspelen.
Vergeet u ook niet een wijziging van uw e-mail
adres even aan ons door te geven. U kunt dit
doen door een mailtje te sturen aan:
info@zeesleepbootholland.nl onder vermelding
van uw naam en adres. Alvast dank!
Blusinstallatie
Op 17 juni 2010 werd de nieuwe blusinstallatie
aan boord in gebruik gesteld.
Pre Sail
De dag voor aanvang van Sail Amsterdam
2010 werd op initiatief van het bestuur van de
Stichting Zeesleepboot Holland een Pre Sail
bijeenkomst gehouden. In IJmuiden werden
potentiële sponsoren en leden van het comité
van aanbeveling van de Stichting Zeesleepboot
Holland gefêteerd op een bijzonder vaartochtje
richting Noordzee. Verder werd heel letterlijk
een voorproefje op Sail gegeven middels een
culinaire kennismaking met hetgeen de komende
dagen gepresenteerd zou gaan worden door
de mensen van Onder de Luifel Leeuwarden en
het passeren van enkele tall ships.
Tijdens de Pre Sail werd het sponsorcontract
met Holland Jachtbouw ondertekend ( hierover
elders in deze nieuwsbrief meer). Verder
verzorgden de initiatiefnemers van de Tall
Ships Races Harlingen 2014 een enthousiaste
presentatie.
Visdag Vrijwilligers
Op zaterdag 12 september werd voor alle vrijwillige
bemanningsleden van de Holland een
Visdag gehouden. Er werd gevist op de Noordzee
boven Vlieland. Resultaat: 1 makreel! Maar
het was wel heel gezellig!

Bemanning Holland naar Ajax – Heerenveen
door: Rob Balke
Tien van onze bemanningsleden waren op 27 oktober 2010 uitgenodigd voor de wedstrijd
Ajax – Heereveen in de Arena Amsterdam.
Deze uitnodiging kwam na een tocht die wij met AEGON hadden gevaren door de haven van
Amsterdam en door het Noordzeekanaal op 25 mei jongstleden.
Na afloop was men zo enthousiast over het schip en haar vrijwilligers dat wij uitgenodigd
werden een wedstrijd van Ajax bij te wonen waarbij wij zelf mochten zeggen welke wedstrijd
dat zou moeten zijn. Het was bijna van zelfsprekend dat het een wedstrijd tegen een Friese
club zou moeten zijn daar wij toch een beetje verbonden zijn met het Fryske Heitelân.
Op de avond van de match werden wij om 17.30
uur verwacht bij de hoofdingang van de Arena
waar wij na het inchecken werden voorzien van
een VIP pas, plaatsbewijs en een mooie Ajax
shawl.
Een ieder kreeg een formulier waar je de
ruststand en eindstand op kon zetten en wie
dat goed had kon een Ajax spelers shirt met
handtekening winnen, jammer genoeg was dat
niemand van ons.
Daarna werden wij onthaald in de lounge van
de hoofdsponsor AEGON waar wij verwend
werden met heerlijke hapjes en drankjes. Daar
stonden wij dan tussen zo’n 350 gasten ietwat
onwennig maar wel heel gezellig en we hebben
het ons dan ook heel goed laten smaken.
Op een gegeven moment werd er aan de
aanwezige Friezen gevraagd om het Friese
volkslied op het podium te komen zingen waar
onze eigen Fries, Adrie, na enig aarzelen ook
aan voldeed.
Om 19.00 uur begon de wedstrijd dus zorgden
wij er voor dat wij op tijd op de voor ons gereserveerde
plaatsen zaten in dat enorme, mooie
stadion dat nagenoeg geheel vol zat.
Geweldig wat een stemming er heerste, wij tus-
De Hollandbemanning werd gastvrij ontvangen .
sen de Friezen en Ajaxcieden en links en rechts
de verschillende fanatieke Ajax supporters,
zoals de F-side, in hun eigen vakken en verder
heel veel Heereveen supporters.
Vooral de F-side heeft de hele wedstrijd zitten
zingen, scanderen en zwaaien met hun eigen
vlag, onvermoeibaar waren zij.
Voor de aftrap kwamen de spelers het veld
op begeleid door de jeugdspelers van Ajax en
Heereveen en de clubvlaggen.
De eerste helft eindigde met 1-1 en na de rust
werd het mooie voetbal van beide partijen hervat
met misschien nog wel mooier voetbal, de
eindstand was dan ook 3-1 voor Ajax.
Iedereen mocht de stoelhoes, in de Ajax kleuren,
van zijn zitplaats meenemen als souvenir
wat men dan ook graag deed, ook de Heereveen
supporters.
De avond werd afgesloten met nog meer heerlijke
hapjes en drankjes en men kon bij een van
de Ajax spelers een handtekening halen.
Omstreeks 22.30 uur verlieten wij met een
voldaan gevoel de Arena waar een enorme
goede sfeer heerste. Wij zijn AEGON enorm
dankbaar dat wij dit eens mee mochten maken
en hopelijk komt dit nog eens voor.
33

34
Sponsoren van de zeesleepboot Holla
Hoofdsponsoren
• ABN AMRO Bank N.V.
• Koninklijke Doeksen B.V.
• Friesland Bank N.V
• Heerema Group
• Holland Jachtbouw
• Stichting Guusjen
• Wärtsilä Netherlands B.V.
Sponsoren
• AEGON
• Boer & Croon InterMaat
• Damen Shipyards Group
• Delta Lloyd
• Fairmount Marine B.V.
• Fugro N.V.
• Gemeente Harlingen
• Greenfield Capital Partners B.V.
• Hanzevast Shipping BV
• Holland Casino
• MVGM Vastgoedmanagement
• Mr. R.H. Meppelink, notaris,
Amsterdam
• Nauta Holding B.V.
• Paques B.V.
• Party Service Onder de Luifel
• Familie Staatsen
• Sight Partners Management B.V.
• Stichting Ouwe Jongens Krentenbrood
• N.V. T.E.S.O.
• Waterschap Zuiderzeeland
Subsponsoren
• Ferus Smit Scheepswerven B.V.
• Maison van den Boer
• Marine Insurance International B.V.
• Stadtlandet Shipping B.V.
• Svitzer Salvage B.V.
• Ted Peek
• Van der Velde Consultancy
Official suppliers
• Allship Marine Projects v.o.f.
• BDS Harlingen
• Deloitte, Accountants
• Flevodruk Harlingen B.V.
• Huisartsenpraktijk Terschelling
• Kamera Express
• Meeùs Assurantiën
• Mennens
• Piet Zoomers B.V.
• Sailtron B.V.
• Studio Eke van Mansvelt
• Winder Limmen B.V.
Begunstigers
• ANWB Fonds
• Dorus Rijkers Fonds
• Holland Reders Fonds
• Ministerie van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit
• Mondriaanstichting
• Nationaal Instituut voor
Scheepvaart en Scheepsbouw
• PBF Anjer Fonds
• Stichting TBI
• Rijksuniversiteit Groningen, Ubbo
Emmius Fonds
• VSB Fonds
Bovendien gesteund door:
Compass Group Nederland Holding
Gemeente Terschelling
Gemeente Den Helder
Hessel, Groene Weide
ING Real Estate B.V.
Kamer van Koophandel NW-Holland
Koninklijke Vopak N.V.
Koninklijke Volker Stevin Noord
Nederland B.V.
Petroplus N.V.
Royal Friesland Foods
Terschellinger Ondernemers Vereniging
TuinmanSleijfer Advocaten en Weitenberg
Assurantiën

nd
Bestuur
A.A. (André) Olijslager (voorzitter), mr. K.A. (Karin) Lodder (secretaris),
drs. S. (Sake) Wijma RA (penningmeester), mr. F.G.M. (Fritz) Conijn,
J.H.J. (Jos) Paques, G. (Gerrit) Vlot.
Raad van Toezicht
Mr.drs. A. Offringa (voorzitter), mr. C.H.A. Collée, drs. J.W. Doeksen
Comité van Aanbeveling
Dhr. M.J. van den Berg (commissaris van de Koningin in Groningen), dhr. M.J.M.
Borsboom (Vice-admiraal en Commandant der Zeemacht in Nederland),
dhr. mr. G.J. Doeksen (oud president-commissaris Doeksen Transport Group
B.V.), mevr. A. Jorritsma-Lebbink (burgemeester van Almere),
dhr. J. A. Jorritsma (commissaris van de Koningin in Fryslân), dhr. P.H.M. Scheffer
(burgemeester van Harlingen), dhr. mr. J. Visser (burgemeester van Terschelling)
Stichting
L.G. (Bert) Vliegers (kapitein), T.W. (Tom) Schoonhoff (manager),
H. (Hilda) Boesjes-Beljon (commerciele zaken).
35

Inschrijfformulier donateurs
JA, ik monster aan als donateur...
en draag zo mijn steentje bij aan het in de vaart houden van de Zeesleepboot Holland
Naam: ............................................................................................................
Adres: ............................................................................................................
Postcode: .......................................................................................................
Plaats: ............................................................................................................
Tel: .................................................. E-mail adres: ........................................
Datum: ...........................................................................................................
Ik heb € .......... (vanaf € 30,- per jaar) overgemaakt op rekening nr. 62.71.42.052 t.n.v.
Stichting Zeesleepboot Holland, penningmeester te Harlingen o.v.v. Donatie zslb Holland
Handtekening: NB20
Inschrijfformulier bedrijfsdonateurs
JA, ik monster aan als bedrijfsdonateur...
en draag zo mijn steentje bij aan het in de vaart houden van de Zeesleepboot Holland
Naam: ............................................................................................................
Adres: ............................................................................................................
Postcode: .......................................................................................................
Plaats: ............................................................................................................
Tel: .................................................. E-mail adres: ........................................
Datum: ...........................................................................................................
Ik heb € .......... (vanaf € 1000,- per jaar) overgemaakt op rekening nr. 57.54.89.596 t.n.v.
Stichting Zeesleepboot Holland, penningmeester te Harlingen o.v.v. Donatie zslb Holland
Handtekening: NB20
S.v.p. opsturen naar Stichting Zeesleepboot Holland, Postbus 26, 8860 AA te Harlingen
36