Uitgeverij Verloren - Holland Historisch Tijdschrift
Uitgeverij Verloren - Holland Historisch Tijdschrift Uitgeverij Verloren - Holland Historisch Tijdschrift
Museumnieuws lid van diens gevolg was hij bij de eedsaflegging op de vrede aanwezig; links op zijn eigen schilderij heeft hij zichzelf afgebeeld. Ter Borch was in Munster een belangrijk portretschilder. Niet alleen zijn beide opdrachtgevers, maar ook andere onderhandelaars lieten zich één of meermalen door hem portretteren. Deze portretten vormen, samen met werk van Anselmus van Hulle, de basis voor de beroemde serie geschilderde portretten, die nu nog te vinden zijn in de raadhuizen van Munster en Osnabrück, en van de gegraveerde afbeeldingen van alle ambassadeurs en hun vorsten. Zij bieden een uitstekende mogelijkheid om de personen die voorkomen op Ter Borchs centrale schilderij te identificeren. Een verrassend aspect van de Tachtigjarige Oorlog en de Vrede van Munster biedt Kasteel Huis Bergh, in het Gelderse 's-Heerenberg. Hier wordt de tentoonstelling 'Tussen Spanje en Oranje' gehouden. Dit fraaie kasteel was eeuwenlang de woonplaats van de graven Van den Bergh, die in de Tachtigjarige Oorlog een rol van betekenis hebben gespeeld. Graaf Willem IV van den Bergh was gehuwd met een zuster van Willem van Oranje. Zoals veel van zijn tijdgenoten kampte hij met het probleem, naar welke zijde uiteindelijk zijn trouw moest uitgaan tijdens de Nederlandse Opstand. Aanvankelijk fel medestander van Oranje, keerde hij tenslotte, berooid en wel, terug naar de dienst van zijn vorst, Filips II. Graaf Willem IV van den Bergh hoort daarmee thuis in de rij van notoire 'landverraders' uit de tijd van de Opstand - een benaming die thans met de nodige voorzichtigheid moet worden gehanteerd. Ook Van den Berghs zonen waren bestuurders en militairen in Habsburgse dienst, totdat één van hen, Hendrik, in 1632 ten dele uit opportunisme uitweek naar Staatse zijde. De tentoonstelling in Kasteel Huis Bergh geeft een beeld van het handelen van deze graven in oorlogstijd. Voor deze speciale gelegenheid zal het portret van graaf Willem IV van den Bergh, geschilderd door Anthony Mor, als bruikleen uil Canada te bezichtigen zijn. De expositie wordt geplaatst tegen de achtergrond van de Gelderse verhoudingen en ontwikkelingen. Als onderdeel van de Vrede van Westfalen was de Vrede van Munster mede bepalend voor de Europese verhoudingen na 1648. Daarin traden steeds meer staten zelfstandig op, zodat een toename van het aantal internationale conflicten niet uitbleef. Een grote bedreiging voor 'het Westfaalse systeem' werd gevormd door de gemeenschap 58 pelijke aanval van Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen op de Republiek in 1672. Voor het eerst sinds 1648 voerden de Zeven Provinciën een hachelijke strijd om hun voortbestaan als zelfstandige staat. Over deze serieuze bedreiging handelt de tentoonstelling 'Naarden in de schaduw van Munster. De bevrijding van Naarden door Mariniers in 1673' die wordt gehouden in het Nederlands Vestingmuseum te Naarden, en vervolgens in het Mariniersmuseum in Rotterdam in reprise wordt genomen. Deze expositie besteedt aandacht aan de bezetting van de vestingstad Naarden door de Fransen, in 1672, en de bevrijding ervan door mariniers, het jaar daarop. De inname van Naarden vormde een directe bedreiging voor Holland, omdat de stad één van de grensvestingen van het gewest was. De herovering ervan betekende dan ook het einde van de Franse opmars. De tentoonstelling toont niet alleen de militaire aspecten van de strijd rond de stad, maar laat aan de hand van diverse objecten tevens een beeld zien van het leven in een vestings- en garnizoensplaats in het derde kwart van de 17e eeuw. Buitenlandse activiteiten Het overzicht zou niet compleet zijn, zonder de internationale activiteiten te noemen. Het gehele vredesproces was in de jaren 1644-1648 een internationale aangelegenheid. Dat wordt vooral in Duitsland onder de aandacht gebracht. Vanaf oktober '98 wordt op drie lokaties de tentoonstelling '1648 - Krieg und Frieden in Europa' opgesteld: in Münster in het Westfalisches Landesmuseum, en in Osnabrück in hel Kultuigesehichtliches Museum en de Kunsthalle Dominikanerkirche. Deze drie omvangrijke exposities beogen een weergave van de loop der gebeurtenissen zowel in Duitsland als in andere delen van Europa te zijn. De nadruk wordt vooral gelegd op het dagelijks leven in oorlogstijd. Bovendien komt de vraag aan de orde, welke betekenis de Westfaalse Vrede voor het Europa van de daaropvolgende eeuwen heeft gehad. Naar Duitse gewoonte wordt de expositie begeleid door een gewichtige catalogus. Niet in, maar afkomstig uit het buitenland is de tentoonstelling 'Spaanse cultuurschatten uit de periode 1598-1648', te bezichtigen in de Nieuwe Kerk te Amsterdam. Hier wordt een beeld gegeven van 'Spanjes Gouden Eeuw', de culturele bloei die plaatsvond in dezelfde tijd waarin het land pohtiekjmst een diópe cnoio doormaakte. Schilderij
Musetimnieuws Afb. 5. Theodoor van Thulden (1606-1669), Allegorie op Gerechtigheid en Vrede. Doek, Westfalisches Landesmuseum Munster. en van Velazques en De Zurbaran, beeldhouwwerk, wandtapijten, muziekinstrumenten en documenten zijn in nauwe samenwerking met het Spaanse Ministerie van Cultuur voor deze gelegenheid uit onder andere het Prado en het Koninklijk Paleis in Madrid verzameld en naar Amsterdam overgebracht. Hiermee wordt de Nederlandse toeschouwer geïntroduceerd in het land van 'de vijand van destijds', van wie in de Staatse propaganda steeds een eenzijdig en vooral negatief beeld werd gegeven. Deze grote wintertentoonstelling kan men beschouwen als het slotakkoord van een veelstemmige herdenkingssymfonie in Nederland. Simon Groenveld Lid van het Nationaal Comité Vrede van Munster Nederlandse herdenkingstentoonstellingen: Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Sint Agathaplein 1, Delft: 'Beelden van een strijd. Oorlog en kunst vóór de Vrede van Munster, 1621-1648'. 14 maart t/m 14 juni 1998; di t/m zo 10-17 uur. Legermuseum, Korte Geer 1, Delft: 'Van Maurits tot Munster. Tactiek en triomf van het Staatse leger'. 15 maart 1998 t/m 3 januari 1999; di t/m za 10-17 uur, zo 13-17 uur. Museum Catharijneconvent, Nieuwegracht 63, Utrecht: 'Geloven in verdraagzaamheid'. 14 maart t/m 26 juli 1998; di t/m vrij 10-17 uur, za en zo 11-17 uur. Atlas van Stolk, Het Schielandshuis, Korte Hoogstraat 31, Rotterdam: 'De Vrede verbeeld'. 14 maart t/m 28 juni 1998; di t/m vrij 10-17 uur, za en zo 11-17 uur. Centraal Museum, expositieruimte in de Domkerk, Utrecht: 'Tegen de Vrede! Utrecht en de vredesonderhandelingen in Munster'. 14 maart t/m 7 juni 1998; tot 1 mei: ma t/m za 1 1-Hi uur, zo 14-16 uur; na 1 mei: ma t/m za 10-17 uur, zo 14-17 uur. Koninklijk Paleis op de Dam, Amsterdam: 'Een vredesmonument na tachtig jaar oorlog'. 6juni tot 7 september 1998; ma t/m zo 12.30-17 uur. 59
- Page 11 and 12: Eer en schande van Floris V Sint Tr
- Page 13 and 14: Eer en schande van Floris V was ste
- Page 15 and 16: p 1 Eer en schande van Floris V €
- Page 17 and 18: Eer en schande van Floris V trale t
- Page 19 and 20: Eer en schande van Floris V Toch is
- Page 21 and 22: Ende en willen niet anders secgen,
- Page 23 and 24: Hier waren si argher dan honde. Al
- Page 25 and 26: ,1 Eer en schande van Floris V de d
- Page 27 and 28: Stabiliteit in een periode van vera
- Page 29 and 30: Stabiliteit in een periode van vera
- Page 31 and 32: Stabiliteit in een periode van vera
- Page 33 and 34: Stabiliteit in een periode van vera
- Page 35 and 36: Immigranten en autochtonen Stabilit
- Page 37 and 38: Stabiliteit in een periode van vera
- Page 39 and 40: Boekbesprekingen Dokterslectuur* Ge
- Page 41 and 42: Boekbesprekingen Ook dit werk houdt
- Page 43 and 44: Boekbesprekingen Eerder al verschee
- Page 45 and 46: Boekbesprekingen schaal toegepast.
- Page 47 and 48: Boekbesprekingen menleving (Rotterd
- Page 49 and 50: partijdigheid van de stadsbestuurde
- Page 51 and 52: Avesnes (graaf fan II van Holland)
- Page 53 and 54: ter. Niet geheel onlogisch veronder
- Page 55 and 56: Boekbesprekingen J. Taylor, A relat
- Page 57 and 58: Museumnieuws De Vrede van Munster h
- Page 59 and 60: DVYTS' LAK Ul, IKEVRTONnELÓFTE SPI
- Page 61: Utrechtse Staten op een uiterst pra
- Page 65 and 66: Rectificatie Rectificatie In tabel
- Page 67: Inhoud 30e jaargang nr. 1, 1998 J.W
Musetimnieuws<br />
Afb. 5. Theodoor van Thulden (1606-1669), Allegorie op Gerechtigheid en Vrede. Doek, Westfalisches<br />
Landesmuseum Munster.<br />
en van Velazques en De Zurbaran, beeldhouwwerk,<br />
wandtapijten, muziekinstrumenten en documenten<br />
zijn in nauwe samenwerking met het<br />
Spaanse Ministerie van Cultuur voor deze gelegenheid<br />
uit onder andere het Prado en het Koninklijk<br />
Paleis in Madrid verzameld en naar Amsterdam<br />
overgebracht. Hiermee wordt de<br />
Nederlandse toeschouwer geïntroduceerd in het<br />
land van 'de vijand van destijds', van wie in de<br />
Staatse propaganda steeds een eenzijdig en vooral<br />
negatief beeld werd gegeven.<br />
Deze grote wintertentoonstelling kan men beschouwen<br />
als het slotakkoord van een veelstemmige<br />
herdenkingssymfonie in Nederland.<br />
Simon Groenveld<br />
Lid van het Nationaal Comité Vrede van Munster<br />
Nederlandse herdenkingstentoonstellingen:<br />
Stedelijk Museum Het Prinsenhof, Sint Agathaplein<br />
1, Delft:<br />
'Beelden van een strijd. Oorlog en kunst vóór<br />
de Vrede van Munster, 1621-1648'. 14 maart<br />
t/m 14 juni 1998; di t/m zo 10-17 uur.<br />
Legermuseum, Korte Geer 1, Delft:<br />
'Van Maurits tot Munster. Tactiek en triomf van<br />
het Staatse leger'. 15 maart 1998 t/m 3 januari<br />
1999; di t/m za 10-17 uur, zo 13-17 uur.<br />
Museum Catharijneconvent, Nieuwegracht 63,<br />
Utrecht:<br />
'Geloven in verdraagzaamheid'. 14 maart t/m<br />
26 juli 1998; di t/m vrij 10-17 uur, za en zo 11-17<br />
uur.<br />
Atlas van Stolk, Het Schielandshuis, Korte Hoogstraat<br />
31, Rotterdam:<br />
'De Vrede verbeeld'. 14 maart t/m 28 juni<br />
1998; di t/m vrij 10-17 uur, za en zo 11-17 uur.<br />
Centraal Museum, expositieruimte in de Domkerk,<br />
Utrecht:<br />
'Tegen de Vrede! Utrecht en de vredesonderhandelingen<br />
in Munster'. 14 maart t/m 7 juni<br />
1998; tot 1 mei: ma t/m za 1 1-Hi uur, zo 14-16<br />
uur; na 1 mei: ma t/m za 10-17 uur, zo 14-17<br />
uur.<br />
Koninklijk Paleis op de Dam, Amsterdam:<br />
'Een vredesmonument na tachtig jaar oorlog'.<br />
6juni tot 7 september 1998; ma t/m zo 12.30-17<br />
uur.<br />
59
Change language