Uitgeverij Verloren - Holland Historisch Tijdschrift

Museumnieuws
De Vrede van Munster herdacht en getoond
In 1648 werd de Vrede van Munster gesloten tus­
sen de Staten-Generaal der Verenigde Nederlan­
den en Filips rV van Spanje. Bij deze gelegenheid
erkende de Spaanse koning formeel de soeve­
reiniteit van elk der zeven Noord-Nederlandse ge­
westen. In deze erkenning werd hij gevolgd door
zijn verwant, keizer Ferdinand III van het Duitse
Rijk, toen deze in Munster en Osnabrück vrede
sloot met diverse vorsten. Als gevolg hiervan ont­
stond een reeks vredes, die tezamen bekend zijn
geworden als de Vrede van Westfalen. Daarbij
kwam tevens een einde aan de oude, zij het zeer
losse band van de Noord-Nederlandse gewesten
met het Rijk. Dit feit, de formele onafhankelijk­
heidsverklaring van de Noord-Nederlandse staat,
wordt in 1998 centraal gesteld in diverse herden­
kingen en manifestaties.
Op 12 september 1996 installeerde minister­
president Kok het Nationaal Comité Vrede van
Munster, dat de 350-jarige herdenking organi­
seert en coördineert. Onder directe verantwoor­
delijkheid van dit Nationaal Comité is, behalve
enkele plechtigheden, een heel scala van vooral
culturele activiteiten ontwikkeld. Grootschalige
projecten betreffen met name diverse museale
presentaties. Daarnaast zijn activiteiten van be­
scheidener omvang georganiseerd.
Algemeen
Wat de plechtigheden betreft is ernaar gestreefd,
deze steeds te laten plaatsvinden op data, die in
1648 het vredesproces markeerden. Zo werd het
herdenkingsjaar geopend op 30 januari, de dag
waarop de onderhandelaars destijds in Munster
hun handtekeningen onder het vredestraktaat
zetten. Deze herdenking vond plaats in de Jans-
kerk in Utrecht. Een plechtigheid van landelijke
allure zal worden gehouden op 5 juni, de datum
waarop de vrede overal in de Nederlandse Repu­
bliek werd afgekondigd. In de Haagse Ridderzaal
vindt een gemeenschappelijke bijeenkomst van
regering en beide kamers der Staten-Generaal
plaats. Op 15 mei, de historische datum waarop
het geratificeerde vredesverdrag in Munster werd
beëdigd door de ambassadeurs van beide partij­
en, wordt een plechtigheid in Munster georgani­
seerd.
Onder auspiciën van het Nationaal Comité is
bovendien een drietal voorstellingen van de Leeu­
wendalers, het toneelstuk datjoost van den Vondel
in 1648 ter gelegenheid van de vrede schreef, ge­
pland in de Amsterdamse Stadsschouwburg (op 5,
6 en 7 juni). Deze zullen worden verzorgd door
de theatergroep Het toneel speelt. Het muziekgezel­
schap Cameratn Trajeclina bereidt een muzikaal,
avondvullend programma voor met liederen uit
de Tachtigjarige Oorlog. Eveneens wordt een
bundel 17e-eeuwse carillonmuziek gepresen­
teerd, samengesteld door Heieen van der Weel,
de stadsbeiaardier van Den Haag. Deze bundel zal
alle beiaardiers in Nederland ter beschikking wor­
den gesteld, zodat regelmatig vanaf tal van torens
muziek rond de Vrede van Munster zal klinken.
Voorts zijn enkele historische, politicologische en
juridische congressen in voorbereiding, die nog
nader aangekondigd zullen worden, benevens
een reeks openbare colleges aan de Universiteit
van Leiden (van februari tot en met mei).
Een omvangrijk educatief project omvat lesma­
terialen voor het basis- en voortgezet onderwijs,
ten behoeve van het vak geschiedenis en de beel-
Afb. 1. Huberlus Qucllinus, Het Vredesbeeld
van Artus Quellinus met olijftak en Mercuriusstaf,
de symbolen van vrede en handel, en de hoorn
des overvloeds. Gravure, 1663. Stichting Konink­
lijk Paleis Amsterdam.
5.",