digitale jaarplan 2013 definitief - Wijzer in geldzaken

1. Context
De komende tijd komen veel maatregelen op mensen af die effect hebben op hun portemonnee.
Zowel de bezuinigingen die aangekondigd zijn door het kabinet Rutte II als ook de gevolgen van
de crisis hebben een steeds grotere impact op de dagelijkse inkomsten en uitgaven. Daar komt bij
dat de complexiteit van geldzaken eerder toe- dan afneemt. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor
dat het voor mensen het steeds lastiger is om hun geldzaken (zowel voor nu als voor later) op
orde te houden. De komende jaren is het daarom nog belangrijker om het financieel bewustzijn
en de financiële vaardigheden te vergroten. Financiële educatie staat ook internationaal hoog op
de agenda. De Nederlandse aanpak, waarin private en publieke partijen op een unieke manier met
elkaar samenwerken, geniet grote buitenlandse belangstelling. In OESO verband wordt veel aandacht
geschonken aan financiële geletterdheid en Hare Majesteit Koningin Máxima der Nederlanden,
erevoorzitter van Wijzer in geldzaken, pleit in haar rol als Speciaal Pleitbezorger van de secretarisgeneraal
van de Verenigde Naties, internationaal voor het belang van financiële vaardigheden. In de
paragrafen hierna volgt een overzicht van een aantal trends en ontwikkelingen die voor de plannen van
het platform Wijzer in geldzaken van belang zijn verder uitgewerkt.
1.1 Ingrijpende veranderingen in geldzaken
Een aantal maatregelen van het vorige en het huidige kabinet voelen mensen direct of in de toekomst
in hun portemonnee. Een deel daarvan is al in werking getreden, een ander deel wordt de komende
periode ingevoerd. Een paar voorbeelden:
• Belastingen. De BTW is per 1 oktober 2012 verhoogd. De assurantiebelasting is verhoogd per
1 januari 2013, evenals de accijns op tabak en alcohol. De heffingskorting is veranderd, de
arbeidskorting is verhoogd en het tarief voor de eerste schijf is verhoogd. De tarieven voor
motorrijtuigenbelastingen zijn verhoogd.
• Wonen. Nieuwe huizenkopers moeten hun hypotheek volledig en annuïtair gaan aflossen, willen ze
in aanmerking komen voor fiscale aftrek. Het voornemen bestaat om het maximale aftrektarief te
verlagen. De rente op de restschuld kan tien jaar worden afgetrokken. De huren worden verhoogd
(afhankelijk van inkomen).
• Zorg. Op het terrein van zorgtoeslag is per 1 januari veel veranderd. De bijdrage voor huishoudelijke
hulp in de Wmo wordt aangepast, evenals de aanspraak op dagbesteding. De eigen bijdrage aan de
AWBZ wordt gekoppeld aan het vermogen.
• Kinderen en studenten. Een aantal toeslagen en belastingkortingen is afgeschaft en vervangen door
een kindgebonden budget. De kinderopvangtoeslag is verlaagd (en voor hoge inkomens afgeschaft).
De kinderbijslag wordt niet geïndexeerd. Er zijn plannen om het gratis beschikbaar stellen van
schoolboeken terug te draaien, een sociaal leenstelsel voor studenten in te voeren en de OV-kaart in
2015 te vervangen door een kortingskaart.
• Pensioen. Het opbouwpercentage verandert in stappen van 2,25% naar 1,75%. Dit betekent dat
mensen minder pensioen opbouwen. Daarnaast wordt de AOW-leeftijd vanaf 2013 in stappen
verhoogd naar 67. De partnertoeslag van de AOW vervalt in 2015 (deels). Het kabinet Rutte II wil
voor nieuwe gevallen de algemene nabestaandenuitkering beperken tot 1 jaar.
• Financieel advies. Vanaf 1 januari is het provisieverbod voor complexe producten (zoals onder andere
hypotheek) in werking getreden. Tegelijkertijd is er – door alle veranderingen – veel behoefte aan
financieel advies.
• Arbeid. Er zijn plannen om de ontslagvergoeding te verlagen en het ontslagrecht voor ambtenaren
te veranderen. Het kabinet wil de WW verlagen en de individuele bijzondere bijstand verruimen. De
levensloopregeling is afgeschaft.
6 Inhoudsopgave