Motiverend lezen vervangt het niveaulezen - jsw
Motiverend lezen vervangt het niveaulezen - jsw Motiverend lezen vervangt het niveaulezen - jsw
Tijdpad september 2001-juli 2002 april-juni 2002 mei-juli 2002 april 2002 september 2002 september 2003 schooljaar 2002-2003 schooljaar 2002-2003 mei 2003 schooljaar 2003-2004 schooljaar 2003-2004 mei 2004 juni 2004 Opbrengst Sanering van de schoolbibliotheek, aanschaf verhalende en informatieve boeken, kinderencyclopedieën etc. Deskundigheidsbevordering leerkrachten Stimulerend leesklimaat in de klas Elke klas krijgt een boekenvoorraad, gesorteerd in leesmandjes, met een ruime keus van informatieve en verhalende boeken op verschillende niveaus Voormeting Invoering: Nieuwe aanpak voor lezen als alternatief voor niveaulezen Invoering: Leerlingen groep 6 lezen voor aan kleuters 4 voortgangsbijeenkomsten met de teamleden Leerkrachtvaardigheden vergroten Tussenmeting 4 voortgangsbijeenkomsten met de teamleden Leerkrachtvaardigheden vergroten Eindmeting Eindevaluatie en verslaglegging Werkwijze Er wordt een bibliotheekwerkgroep opgericht van leerkrachten. Deze groep komt door het jaar heen regelmatig bijeen om verouderde boeken uit het bestand te halen en nieuwe boeken aan te schaffen. Ook worden assistenten en ouders ingeschakeld voor het plastificeren van de boeken. De bibliotheekwerkgroep zorgt dat er voldoende boeken voor de groepen aangeschaft worden. De leerkrachten krijgen ook de beschikking over een bedrag dat ze voor hun groep kunnen besteden aan boeken. Nascholingscursus gegeven door onderwijsadviseur van het Haags Centrum voor Onderwijsbegeleiding (HCO): Motiverend lezen als alternatief voor niveaulezen 4 bijeenkomsten van 2 uur In de laatste bijeenkomst worden de toetsen voor de kinderen besproken en uitgeprobeerd Er worden voor elke groep leesmandjes aangeschaft De leerkracht zorgt voor een prettig leesklimaat in de klas, bijv. d.m.v. een gezellige leeshoek, met vloerbedekking, boeken worden aantrekkelijk tentoongesteld Motivatie- en strategieëntoets afnemen Cito-toetsen voor technisch en begrijpend lezen Op het rooster staat 3 of 4 keer per week lezen: 2 à 3 x stillezen (lessen van 45 minuten) 1 x gezamenlijk lezen Eens per week of 14 dagen lezen de kinderen voor aan hun leesvriendje in de onderbouw Gedurende het jaar komt het team regelmatig bij elkaar om de voortgang en eventuele knelpunten te bespreken: in oktober, januari, april en juni (evaluatiebijeenkomst) Bij alle leerkrachten komt 2 x per jaar een onderwijsadviseur van het HCO op bezoek in de klas. In nagesprek wordt gewerkt aan leerkrachtvaardigheden. Motivatie- en strategieëntoets afnemen Cito-toetsen voor technisch en begrijpend lezen Gedurende het jaar komt het team regelmatig bij elkaar om de voortgang en eventuele knelpunten te bespreken: in oktober, januari, april en juni (evaluatiebijeenkomst) Bij alle leerkrachten komt 2 x per jaar een onderwijsadviseur van het HCO op bezoek in de klas. In nagesprek wordt gewerkt aan leerkrachtvaardigheden. Motivatie- en strategieëntoets afnemen Cito-toetsen voor technisch en begrijpend lezen JSW Jaargang 88 Nummer 7 11
JSW Jaargang 88 Nummer 7 12 schrijven. Dit stimuleert hen om hun kinderen frequenter naar de bieb te brengen. Concluderend kan ik zeggen: Mijn besluit om het leesonderwijs vanuit een ander oogpunt te gaan bekijken, was juist.’ Gajatrie Jibodh, intern begeleider ‘Voorheen werd er op onze school in niveaugroepen gelezen, waarbij één kind leest en de anderen meelezen onder het toeziend oog van een klassenassistent of groepsleerkracht. De ervaring heeft geleerd dat deze manier van lezen vooral voor de zwakkere lezers niet erg motiverend is. De kinderen in de laagste niveaugroepen voelen zich vaak gestigmatiseerd en ontwikkelen hierdoor soms een negatief zelfbeeld ten aanzien van lezen. Door de zogenoemde surplusgelden konden alle veertig leerkrachten nageschoold worden, was er geld om een stimulerend leesklimaat in de klassen te realiseren, kon de leerkracht ten minste twee keer per jaar op de werkvloer gecoacht worden door een extern begeleider van het HCO en konden we onze boekenvoorraad flink uitbreiden. Het Onderwijskansen Surplusplan was opgezet volgens het schema op pagina 11. Bij Motiverend Zelfstandig Lezen lezen de leerlingen vanaf AVI-4 op hun eigen tempo in een zelfgekozen boek. De leerlingen kunnen nu boeken kiezen uit verschillende genres, wat voorheen niet kon. Onze voorraad boeken bestond alleen uit verhalende boeken. Onze ervaring is dat veel leerlingen, vooral jongens, het heel leuk vinden om informatieve boeken te lezen. Ook boeken met sprookjes, gedichten en versjes zijn bij ons erg populair. Uit de resultaten van de leestoetsen die drie keer per jaar in de onderbouw en twee keer in de bovenbouw worden afgenomen, blijkt dat de leerlingen vooral beter scoren bij begrijpend lezen. Ook zien we een lichte verbetering in de scores van de woordenschattoetsen. Bij technisch lezen zijn de verschillen niet significant. Grote sprongen voorwaarts zijn er na één jaar ook nog niet te verwachten. Maar we zijn heel optimistisch en zijn ervan overtuigd dat we thans de juiste methode van lezen hebben geïntroduceerd en hiermee meerdere onderwijsdoelen bereiken. Vooral de woordenschat van de leerlingen denken we op termijn sterk te verbeteren. Het eerste onderdeel van het programma is vorig jaar met succes ingevoerd. Dit schooljaar zijn we begonnen met het voorlezen van kinderen in groep 6 aan een leesvriendje in de onderbouw. Ook gaan we dit schooljaar meer aandacht besteden aan het geven van extra hulp aan zwakke lezers, een onderdeel dat nog meer aandacht behoeft. De volgende stap is om de onderbouw meer bij dit (nieuwe) leesproces te betrekken. De onderbouwleerkrachten hebben wel de nascholingscursus gevolgd, maar de nieuwe aanpak betrof toch voornamelijk groep 3 tot en met 8. Daarom willen we het volgend schooljaar in de groepen 1 en 2 beginnen met het coachen van interactief voorlezen en het werken aan taalbewustzijn.’ Lisette de Roode-Zandvoort, extern coach ‘De leerlingen op de Shri Vishnu-school in Den Haag lezen. Lézen wel te verstaan, want ze lezen sinds enige tijd niet alleen met hun hoofd, maar met hun hele lichaam (ofwel: met hart en ziel). In de klassen heerst een voelbaar andere sfeer dan voorheen tijdens het lezen in niveaugroepen. De leerlingen hebben leesmandjes op tafel staan met tal van verschillende boeken die aansluiten bij hun bele- vingswereld: boeken over gevoelens, boeken met informatie over dolfijnen of het oude Egypte. Stoere jongensboeken of romantische wegdroomverhalen, maar ook stripboeken vind je in hun mandjes. Alles wat de leerlingen kunnen lezen en hen interesseert, zit erin. Twee tot drie keer per week staan de mandjes op de tafels. Groepjes leerlingen lezen volgens een rouleersysteem uit deze mandjes. Ook mogen zij bij toerbeurt met hun boek in de leeshoek zitten. En dat is een moment waar met spanning en enthousiasme naar wordt uitgekeken. De leeshoek heeft een speciale aantrekkingskracht ... De leeshoek lonkt! Daar lees je pas lekker! Wat is dat toch met die hoek? Zijn het de kussens, het liggend lezen, de knuffeldieren of is het dé mogelijkheid om sneller in die andere wereld, die van het boek, te komen? Hoe dan ook, de leeshoek is geliefd en bemind. ‘Waren er maar vier leeshoeken in de klas’ ... hoorde ik een leerling laatst verzuchten. Degenen die bij aanvang nog hun bedenkingen hadden bij de nieuwe leesaanpak zijn om. Het oude niveaulezen, met zijn soms prettige houvast, geeft niet de juiste voldoening. Het veel vrijere Motiverend Zelfstandig Lezen betekent loslaten van AVI-niveaus, vrijlaten in boekkeuze, vertrouwen op verantwoorde keuzes in verwerkingsopdrachten. Kortom: een andere aanpak. Volgend jaar hopen we, in een vervolgtraject, de begeleidingsactiviteiten uit te breiden naar groep 1 en 2, zodat er een doorgaande lijn van groep 1 tot en met 8 komt. Een hele klus met al die parallelklassen, maar zeer de moeite waard!’ De auteur is werkzaam als onderwijsadviseur bij het Haags Centrum voor Onderwijsbegleiding in Den Haag en het Expertisecentrum Nederlands in Nijmegen. Noot * Met dank aan groepsleerkracht Fred Pancham, intern begeleider Gajatrie Jiboth en extern coach Lisette de Roode-Zandvoort. Referenties - Elsäcker, W. van & Verhoeven, L. (2001). Interactief lezen en schrijven. Naar motiverend lees- en schrijfonderwijs in de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Nijmegen, KUN, Expertisecentrum Nederlands. - Elsäcker, W. van & Biemond, H. (2001). Interactief lezen en schrijven in groep 4 tot en met8 . Handreiking voor de implementatie. Nijmegen, KUN, Expertisecentrum Nederlands. (advertentie)
- Page 1 and 2: JSW Jaargang 88 Nummer 7 6 Lekker l
- Page 3: JSW Jaargang 88 Nummer 7 10 ‘Ware
Tijdpad<br />
september<br />
2001-juli 2002<br />
april-juni<br />
2002<br />
mei-juli 2002<br />
april 2002<br />
september<br />
2002<br />
september<br />
2003<br />
schooljaar<br />
2002-2003<br />
schooljaar<br />
2002-2003<br />
mei 2003<br />
schooljaar<br />
2003-2004<br />
schooljaar<br />
2003-2004<br />
mei 2004<br />
juni 2004<br />
Opbrengst<br />
Sanering van de schoolbibliotheek,<br />
aanschaf verhalende en<br />
informatieve boeken, kinderencyclopedieën<br />
etc.<br />
Deskundigheidsbevordering<br />
leerkrachten<br />
Stimulerend leesklimaat in de<br />
klas<br />
Elke klas krijgt een boekenvoorraad,<br />
gesorteerd in leesmandjes,<br />
met een ruime keus van informatieve<br />
en verhalende boeken<br />
op verschillende niveaus<br />
Voormeting<br />
Invoering: Nieuwe aanpak voor<br />
<strong>lezen</strong> als alternatief voor niveau<strong>lezen</strong><br />
Invoering: Leerlingen groep 6<br />
<strong>lezen</strong> voor aan kleuters<br />
4 voortgangsbijeenkomsten met<br />
de teamleden<br />
Leerkrachtvaardigheden<br />
vergroten<br />
Tussenmeting<br />
4 voortgangsbijeenkomsten met<br />
de teamleden<br />
Leerkrachtvaardigheden<br />
vergroten<br />
Eindmeting<br />
Eindevaluatie en verslaglegging<br />
Werkwijze<br />
Er wordt een bibliotheekwerkgroep opgericht van leerkrachten.<br />
Deze groep komt door <strong>het</strong> jaar heen regelmatig bijeen om verouderde<br />
boeken uit <strong>het</strong> bestand te halen en nieuwe boeken aan te<br />
schaffen. Ook worden assistenten en ouders ingeschakeld voor <strong>het</strong><br />
plastificeren van de boeken. De bibliotheekwerkgroep zorgt dat er<br />
voldoende boeken voor de groepen aangeschaft worden. De leerkrachten<br />
krijgen ook de beschikking over een bedrag dat ze voor<br />
hun groep kunnen besteden aan boeken.<br />
Nascholingscursus gegeven door onderwijsadviseur van <strong>het</strong> Haags<br />
Centrum voor Onderwijsbegeleiding (HCO):<br />
<strong>Motiverend</strong> <strong>lezen</strong> als alternatief voor niveau<strong>lezen</strong><br />
4 bijeenkomsten van 2 uur<br />
In de laatste bijeenkomst worden de toetsen voor de kinderen<br />
besproken en uitgeprobeerd<br />
Er worden voor elke groep leesmandjes aangeschaft<br />
De leerkracht zorgt voor een prettig leesklimaat in de klas, bijv.<br />
d.m.v. een gezellige leeshoek, met vloerbedekking, boeken worden<br />
aantrekkelijk tentoongesteld<br />
Motivatie- en strategieëntoets afnemen<br />
Cito-toetsen voor technisch en begrijpend <strong>lezen</strong><br />
Op <strong>het</strong> rooster staat 3 of 4 keer per week <strong>lezen</strong>:<br />
2 à 3 x stil<strong>lezen</strong> (lessen van 45 minuten)<br />
1 x gezamenlijk <strong>lezen</strong><br />
Eens per week of 14 dagen <strong>lezen</strong> de kinderen voor aan hun leesvriendje<br />
in de onderbouw<br />
Gedurende <strong>het</strong> jaar komt <strong>het</strong> team regelmatig bij elkaar om de<br />
voortgang en eventuele knelpunten te bespreken: in oktober, januari,<br />
april en juni (evaluatiebijeenkomst)<br />
Bij alle leerkrachten komt 2 x per jaar een onderwijsadviseur van <strong>het</strong><br />
HCO op bezoek in de klas. In nagesprek wordt gewerkt aan leerkrachtvaardigheden.<br />
Motivatie- en strategieëntoets afnemen<br />
Cito-toetsen voor technisch en begrijpend <strong>lezen</strong><br />
Gedurende <strong>het</strong> jaar komt <strong>het</strong> team regelmatig bij elkaar om de<br />
voortgang en eventuele knelpunten te bespreken: in oktober, januari,<br />
april en juni (evaluatiebijeenkomst)<br />
Bij alle leerkrachten komt 2 x per jaar een onderwijsadviseur van <strong>het</strong><br />
HCO op bezoek in de klas. In nagesprek wordt gewerkt aan leerkrachtvaardigheden.<br />
Motivatie- en strategieëntoets afnemen<br />
Cito-toetsen voor technisch en begrijpend <strong>lezen</strong><br />
JSW Jaargang 88 Nummer 7<br />
11
Change language