De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

Ten geleide
Binnen het beleid is het belang van een duidelijke nationale identiteit de laatste
jaren steeds meer op de voorgrond getreden. 1 Deze ontwikkeling is gelieerd aan
ten geleide
een bredere discussie binnen politiek, wetenschap en samenleving over de inhoud
van ‘het nederlandse’ en gaat in op de beantwoording van de complexe, maar
spannende vraag, wie we als gemeenschap daadwerkelijk zijn. Een debat dat op
zijn beurt weer niet op zichzelf staat, maar kan worden geplaatst tegen een decor,
waarin meer en meer ter discussie staat hoe de nationale identiteit zich verhoudt tot
andere identiteiten, in een wereld die gekenmerkt wordt door Europeanisering en
mondialisering (cf. Jenkins 2004).
in deze voorstudie wordt nader ingegaan op twee belangrijke iconen van deze nationale
identiteit: de casus inburgeringswetgeving en de casus nationaliteitswetgeving.
De casus inburgeringswetgeving kan interessant worden geacht, aangezien deze in
belangrijke mate raakt aan de vraag wat een (gepercipieerde) nederlandse nationale
identiteit – waaraan niet- nederlanders zich impliciet dan wel expliciet dienen
te conformeren – wordt verondersteld in te houden. Het zou met andere woorden
iets moeten zeggen over het zelfbeeld van nederland.
Een nadere bestudering van de nationaliteitswetgeving is met name van belang
omdat deze inzicht kan bieden in hoe de bevoegde autoriteiten, de gezagsdragers,
een begrip als nationale identiteit omschrijven. Het kan, anders geformuleerd, een
beeld verschaffen van de gedachten die bij deze gezagsdrager leven over de natie,
het wezen en de identiteit ervan, die zij vertegenwoordigen (Heijs 1995: 1). De identiteit
van een staat vertoont daarmee een zekere afhankelijkheid van degenen die er
de nationaliteit van hebben.
Het doel van deze studie is een analyse te geven van de wetgeving en de parlementaire
discussies met betrekking tot de verlening van de nederlandse nationaliteit
aan migranten hier te lande en de rol die (nationale) identiteit hierin speelt. Daarnaast
beoogt het inzicht te verschaffen in de ontwikkeling van de inburgeringswetgeving
en het - beleid, en meer specifiek in de inburgeringseisen die in de loop der
tijd aan deze personen zijn gesteld. Hiertoe zullen voornamelijk de klassieke juridische
onderzoeksmethoden worden toegepast. Dit betekent dat de relevante wet- en
regelgeving onder de loep zal worden genomen. Daarnaast zullen ook de parlementaire
stukken aan de orde komen. Tot slot wordt de op het onderwerp betrekking
hebbende literatuur bestudeerd. Deze literatuuranalyse dient hoofdzakelijk om tot
een beter begrip van de wet- en regelgeving te komen, daar waar de wetgever in
7