De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

de inburgeringswetgeving in vogelvlucht
migranten in nederland vergroten. na aankomst dient de inburgering te worden
voortgezet. Dit examen omvat een zekere basiskennis van de nederlandse taal en de
nederlandse samenleving. Het slagen voor dit examen is in de Vreemdelingenwet
als een extra voorwaarde geformuleerd voor de verkrijging van een machtiging tot
voorlopig verblijf (mvv). Art. 16 Vreemdelingenwet bepaalt in dit verband namelijk
dat een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd kan worden geweigerd aan:
“de vreemdeling, die niet behoort tot een der categorieën, bedoeld in artikel 17,
eerste lid, na verkrijging van rechtmatig verblijf in nederland nieuwkomer in
de zin van de Wet inburgering nieuwkomers zou zijn en niet beschikt over kennis
op basisniveau van de nederlandse taal en de nederlandse maatschappij.”
Uit deze bepaling blijkt dat degene die niet is vrijgesteld van de mvv-verplichting
en onder de doelgroep van de inburgeringswetgeving kan worden geschaard aan
deze eis dient te voldoen. in beginsel betreft dit elke vreemdeling behalve degene
afkomstig uit een EU/EER-land, de Verenigde Staten, nieuw-Zeeland, Japan,
Australië, canada en Zwitserland. Dit komt grofweg overeen met een scheiding
tussen Westerse en niet- Westerse landen en betreft derhalve een onderscheid naar
nationaliteit, dat in de literatuur fel bekritiseerd is (zie o.m Groenendijk 2006b).
in een brief naar aanleiding van een kamerdebat over dit onderwerp legitimeert de
minister, Verdonk op dat moment, het onderscheid als volgt, zonder overigens een
onderbouwde link tussen nationaliteit en de mate van inburgering aan te geven:
“Het gaat hier (…) om landen die in cultureel, sociaal-economisch en maatschappelijk
opzicht vergelijkbaar zijn met de Europese landen. Hun onderdanen
beschikken in het algemeen reeds over een zeker inzicht in de sociale
verhoudingen zoals wij die in nederland kennen, en over inzicht in de in
nederland geldende waarden en normen. Zij zullen voor hun komst naar
nederland nog geen nederlands spreken, maar beheersen veelal het Engels.
Dat alles vergemakkelijkt de aansluiting bij de nederlandse samenleving en
daardoor dreigt er voor hen na aankomst in nederland ook geen isolement.
Zij hebben in het algemeen reeds bij aankomst een zekere voorsprong ten
opzichte van andere migranten die zich duurzaam in nederland willen vestigen.
Zoals al gesteld zijn zij na aankomst in nederland wel, net als anderen,
inburgeringsplichtig. Voorts wordt, door aan te sluiten bij het mvv-vereiste,
voorkomen dat de niet mvv-plichtige vreemdeling, bijvoorbeeld een Australische
gezinsvormer, die eerst bij aankomst in nederland met het inburgeringsvereiste
wordt geconfronteerd, daardoor gedwongen wordt zich buiten
nederland de vereiste basiskennis eigen te maken en daarmee feitelijk mvvplichtig
wordt.” (TK, vergaderjaar 2003-2004, 27 083 en 29 543, nr. 45)
83