De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

De Minister, Verdonk in dit geval, antwoordt hierop dat verhoging van het niveau
van taalkennis in de naturalisatietoets tot gevolg zal hebben dat naturalisatie nog
maar voor zeer weinigen, en in het bijzonder de hogeropgeleiden, zal zijn wegge-
legd. Verhoging van het niveau acht zij niet noodzakelijk. Later geeft zij nogmaals
aan dat “het niveau van de naturalisatietoets acceptabel en haalbaar is en een goed
uitgangspunt vormt voor verdere ontwikkeling” (TK, vergaderjaar 2004-2005, 29
543, nr. 7: 8). Daarbij komt dat verhoging ertoe kan leiden dat “grote groepen wor-
den uitgesloten van het verwerven van het nederlandse staatsburgerschap en de
naturalisatietoets dus onbedoeld als selectiecriterium gaat werken” (TK, vergader-
jaar 2004-2005, 29 543, nr. 7: 8).
de nationaliteitswetgeving in vogelvlucht
Uit de studie van Van oers blijkt dat er onder andere vanuit het perspectief van
rechtszekerheid, rechtsgelijkheid en zelfredzaamheid de nodige kanttekeningen
bij de toets kunnen worden geplaatst (Van oers 2006: 106-109), terwijl dit juist
belangrijke argumenten waren voor de introductie van een geformaliseerde toets
(cf. TK, vergaderjaar 1993-1994, 23 029 (R1461), nr. 22; TK, vergaderjaar 1995-
1996, 23 549 (R 1496), nr. 23; Gelauff 2003).
Ten aanzien van de rechtszekerheid wordt opgemerkt dat ambtenaren de praktijk
van de naturalisatietoets als duidelijker dan de oude praktijk van het inburgeringsgesprek
ervaren, aangezien inburgering direct kan worden afgeleid uit een certificaat
of document. Bovendien is er een einde gekomen aan de discussies omtrent de
beoordeling van de taalbeheersing tussen ambtenaar en naturalisandus. Wel zijn er
nieuwe onzekerheden ontstaan. Zo blijken ambtenaren problemen te ondervinden
bij de beoordeling van diploma’s die tot vrijstelling kunnen leiden. in het bijzonder
de beoordeling van de certificaten inburgering blijkt problematisch te zijn. Dit
heeft uiteraard de nodige vervelende consequenties voor de naturalisandus. Uit de
interviews in het onderzoek van Van oers blijkt overigens dat ook de inD de nodige
fouten maakt bij de beoordeling van diploma’s. Dit alles leidt er mede toe dat discussies
over het taalniveau vervangen zijn door discussies over de toetsverplichting.
Verder is vanuit het oogpunt van de rechtszekerheid vermeldenswaardig dat de
toetsinhoud geheim is. De ratio hierachter is dat men niet enkel de juiste kennis bij
de verzoeker wenst te testen, maar ook de juiste instelling (Van oers 2006: 30). Dit
betekent dat voorbereiding op de toets en discussie over de inhoud ervan in principe
niet mogelijk is.
Met betrekking tot de rechts(on)gelijkheid geldt dat een aantal respondenten in
het onderzoek aangeeft de uniformiteit en de objectiviteit van de naturalisatietoets
als een verbetering te beschouwen ten opzichte van het oude inburgeringsgesprek
155