De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving
De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving
de casus inburgering en nationaliteitswetgeving: iconen van nationale identiteit wordt binnen deze meer rechtse visie naturalisatie als een ‘bekroning’ op een reeds voltooid integratieproces beschouwd. of in de woorden van voormalig minister Verdonk: ‘de hoofdprijs’. PvdA, Groen Links en D’66 huldigen een mening die hier lijnrecht tegenin gaat en wijzen met name op de meerdere (deel)identiteiten en loyaliteiten waarover elk individu beschikt. identiteit en nationaliteit worden binnen deze benadering niet als synoniemen beschouwd, noch is exclusieve loyaliteit aan het nederlanderschap hier het uitgangspunt. De promotie van overheidszijde van het EU-burgerschap en een gezamenlijke Europese identiteit wordt in deze als een belangrijke ondersteuning gezien. Een versterking van de rechtspositie, en daarmee indirect ook het toestaan van meervoudige nationaliteiten heeft binnen deze benadering ten slotte ook een gunstige uitwerking op de mate van integratie. naturalisatie is dientengevolge geen doel, maar een middel om integratie te kunnen realiseren (zie voor het voorgaande overzicht eveneens Groenendijk 1999). Beide ‘kampen’ bezigen argumenten die in de loop der tijd nagenoeg gelijk zijn gebleven. Hoe er ook over wordt gedacht, en welk geloof uiteindelijk ook gelijk mag hebben, feit is dat onder de huidige omstandigheden de discrepantie tussen vertoog en alledaagse praktijk groot blijft en als gevolg van een alleen maar verder toenemende transnationaliteit vermoedelijk alleen maar groter zal worden. Dit wekt de indruk dat het gevoerde beleid veel weg heeft van symboolpolitiek. Het bereiken van de magische grens van één miljoen in 2006 heeft dit – niettegenstaande de verschillende maatregelen die reeds zijn genomen om het aantal meervoudige nationaliteiten terug te dringen – nog eens bewezen. ook hier toont de alledaagse werkelijkheid zich weerbarstiger dan verondersteld. 144
noTen de casus nationaliteitswetgeving 1 Hoewel de begrippen ‘nationaliteit’ en ‘staatsburgerschap’ strikt genomen niet als synoniemen kunnen worden beschouwd, komen deze in de praktijk doorgaans wel met elkaar overeen. in het hiernavolgende zullen deze termen dan ook door elkaar heen worden gebruikt. 2 Dit geldt voor het peiljaar 2001 binnen het onderzoek van Böcker et. al. Zij merken overigens op dat hierbij wel grote verschillen bestaan tussen de nationaliteiten. Het aandeel van de naturalisaties met behoud van de nationaliteit van het land van oorsprong varieerde in 2001 tussen 7 procent (irakezen) en 100 procent (o.a. Turken en Marokkanen). in het gros van de gevallen blijkt de verklaring hiervoor in de nationaliteitswetgeving van het land van herkomst te liggen (Böcker et al 2005: 162). 3 Het gehele politieke debat, maar ook het debat in de media, die beide een duidelijke ‘spierballentaal’ vertoonden, wordt op een heldere wijze beschreven door Baukje Prins in haar boek ‘Voorbij de onschuld. Het debat over integratie in Nederland’, Prins 2005. Zie verder eveneens Prins, Het lef om taboes te doorbreken. nieuw realisme in het nederlandse debat over multiculturalisme, in: Migrantenstudies 2002, nr. 4: 241-254. 4 Sterk refereerde in dit verband aan het boek van Karima ouchan, getiteld ‘Nooit geschreven boek aan mijn vader’. in dit boek beschrijft de jonge ouchan, in nederland opgegroeid, hoe zij door haar vader werd achtergelaten in een klein, geïsoleerd, dorp in het Rifgebergte van Marokko. Kamerlid Sterk postuleerde dat vader ouchan zijn dochter ondanks haar nederlandse paspoort kon achterlaten. De nederlandse ambassade in het verre Rabat kon als gevolg van het feit dat zij ook over de Marokkaanse nationaliteit beschikte volgens dit kamerlid weinig aan haar penibele situatie veranderen. 5 Saillant detail in dit verband is dat er reeds vanaf 1925 in het parlement werd aangedrongen op ‘bescherming tegen de haremsfeer’, De Hart 2003: 88-89. 6 Straatsburg 6 mei 1963, Trb. 1994, 265. Aan dit verdrag van de Raad van Europa ter beperking van meervoudige nationaliteit ligt het uitgangspunt ten grondslag dat de keuze voor een nieuwe nationaliteit de afstand van de oorspronkelijke nationaliteit met zich meebrengt. Het door het koninkrijk in 2002 goedgekeurde Europees nationaliteitsverdrag (EnV) vervangt tussen Verdragsstaten het verdrag uit 1963 en werkt de mogelijkheden tot beperking verder uit. Het verdrag laat de verdragsluitende staten het recht te kiezen tussen behoud van de oorspronkelijke nationaliteit en beperking van meervoudige nationaliteit, binnen door het verdrag getrokken grenzen. 145
- Page 96 and 97: de casus inburgering en nationalite
- Page 98 and 99: de casus inburgering en nationalite
- Page 100 and 101: de casus inburgering en nationalite
- Page 102 and 103: de casus inburgering en nationalite
- Page 104 and 105: de casus inburgering en nationalite
- Page 106 and 107: de casus inburgering en nationalite
- Page 108 and 109: de casus inburgering en nationalite
- Page 110 and 111: de casus inburgering en nationalite
- Page 112 and 113: de casus inburgering en nationalite
- Page 114 and 115: de casus inburgering en nationalite
- Page 116 and 117: de casus inburgering en nationalite
- Page 118 and 119: de casus inburgering en nationalite
- Page 120 and 121: de casus inburgering en nationalite
- Page 122 and 123: de casus inburgering en nationalite
- Page 124 and 125: de casus inburgering en nationalite
- Page 126 and 127: de casus inburgering en nationalite
- Page 128 and 129: de casus inburgering en nationalite
- Page 130 and 131: de casus inburgering en nationalite
- Page 132 and 133: de casus inburgering en nationalite
- Page 134 and 135: de casus inburgering en nationalite
- Page 136 and 137: de casus inburgering en nationalite
- Page 138 and 139: de casus inburgering en nationalite
- Page 140 and 141: de casus inburgering en nationalite
- Page 142 and 143: de casus inburgering en nationalite
- Page 144 and 145: de casus inburgering en nationalite
- Page 148 and 149: de casus inburgering en nationalite
- Page 150 and 151: de casus inburgering en nationalite
- Page 152 and 153: de casus inburgering en nationalite
- Page 154 and 155: de casus inburgering en nationalite
- Page 156 and 157: de casus inburgering en nationalite
- Page 158 and 159: de casus inburgering en nationalite
- Page 160 and 161: de casus inburgering en nationalite
- Page 162 and 163: de casus inburgering en nationalite
- Page 164 and 165: de casus inburgering en nationalite
- Page 166 and 167: de casus inburgering en nationalite
- Page 168 and 169: de casus inburgering en nationalite
- Page 170 and 171: de casus inburgering en nationalite
- Page 172 and 173: de casus inburgering en nationalite
- Page 174 and 175: de casus inburgering en nationalite
- Page 176 and 177: de casus inburgering en nationalite
- Page 178 and 179: de casus inburgering en nationalite
- Page 180 and 181: de casus inburgering en nationalite
- Page 182 and 183: de casus inburgering en nationalite
- Page 184 and 185: de casus inburgering en nationalite
- Page 186 and 187: de casus inburgering en nationalite
- Page 188 and 189: de casus inburgering en nationalite
- Page 190 and 191: de casus inburgering en nationalite
de <strong>casus</strong> inburgering <strong>en</strong> nationaliteitswetgeving: icon<strong>en</strong> van nationale id<strong>en</strong>titeit<br />
wordt binn<strong>en</strong> deze meer rechtse visie naturalisatie als e<strong>en</strong> ‘bekroning’ op e<strong>en</strong> reeds<br />
voltooid integratieproces beschouwd. of in de woord<strong>en</strong> van voormalig minister Verdonk:<br />
‘de hoofdprijs’.<br />
PvdA, Gro<strong>en</strong> Links <strong>en</strong> D’66 huldig<strong>en</strong> e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing die hier lijnrecht teg<strong>en</strong>in gaat <strong>en</strong><br />
wijz<strong>en</strong> met name op de meerdere (deel)id<strong>en</strong>titeit<strong>en</strong> <strong>en</strong> loyaliteit<strong>en</strong> waarover elk<br />
individu beschikt. id<strong>en</strong>titeit <strong>en</strong> nationaliteit word<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> deze b<strong>en</strong>adering niet<br />
als synoniem<strong>en</strong> beschouwd, noch is exclusieve loyaliteit aan het nederlanderschap<br />
hier het uitgangspunt. <strong>De</strong> promotie van overheidszijde van het EU-burgerschap <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke Europese id<strong>en</strong>titeit wordt in deze als e<strong>en</strong> belangrijke ondersteuning<br />
gezi<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> versterking van de rechtspositie, <strong>en</strong> daarmee indirect ook het toestaan<br />
van meervoudige nationaliteit<strong>en</strong> heeft binn<strong>en</strong> deze b<strong>en</strong>adering t<strong>en</strong> slotte ook<br />
e<strong>en</strong> gunstige uitwerking op de mate van integratie. naturalisatie is di<strong>en</strong>t<strong>en</strong>gevolge<br />
ge<strong>en</strong> doel, maar e<strong>en</strong> middel om integratie te kunn<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong> (zie voor het voorgaande<br />
overzicht ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s Gro<strong>en</strong><strong>en</strong>dijk 1999).<br />
Beide ‘kamp<strong>en</strong>’ bezig<strong>en</strong> argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in de loop der tijd nag<strong>en</strong>oeg gelijk zijn<br />
geblev<strong>en</strong>. Hoe er ook over wordt gedacht, <strong>en</strong> welk geloof uiteindelijk ook gelijk mag<br />
hebb<strong>en</strong>, feit is dat onder de huidige omstandighed<strong>en</strong> de discrepantie tuss<strong>en</strong> vertoog<br />
<strong>en</strong> alledaagse praktijk groot blijft <strong>en</strong> als gevolg van e<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> maar verder to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
transnationaliteit vermoedelijk alle<strong>en</strong> maar groter zal word<strong>en</strong>. Dit wekt de<br />
indruk dat het gevoerde beleid veel weg heeft van symboolpolitiek. Het bereik<strong>en</strong><br />
van de magische gr<strong>en</strong>s van één miljo<strong>en</strong> in 2006 heeft dit – nietteg<strong>en</strong>staande de<br />
verschill<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong> die reeds zijn g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> om het aantal meervoudige nationaliteit<strong>en</strong><br />
terug te dring<strong>en</strong> – nog e<strong>en</strong>s bewez<strong>en</strong>. ook hier toont de alledaagse werkelijkheid<br />
zich weerbarstiger dan verondersteld.<br />
144