De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

de casus nationaliteitswetgeving
nogal wat kandidaten worden hier blijkbaar door afgeschrikt. Daarom heeft nog
maar 40 procent van de aanmelders daadwerkelijk aan de toets, het eerste deel
wel te verstaan, deelgenomen. Van de kandidaten die het eerste onderdeel van de
toets (Maatschappij oriëntatie of, het latere Kennis van de nederlandse samenleving)
aflegde, slaagt 29 procent niet. Van de geslaagden die vervolgens de drie uur
durende taaltoets aflegden, slaagt 26 procent niet voor een of meer onderdelen. Een
niet behaalde toets kan eerst na zes maanden opnieuw worden afgelegd. over de
gehele linie genomen hebben slechts 900 van de 4000 aanmelders in het eerste jaar
de naturalisatietoets met goed gevolg afgelegd. of bepaalde groepen, en daarmee
het type migrant, de toets meer als een hindernis ervaren is op basis van dit onderzoek
overigens nog niet vast te stellen.
Van oers komt in een latere studie uit 2006 tot nagenoeg soortgelijke bevindingen
(zie o.m. Van oers 2006: 62-63). Zij geeft aan dat op basis van de analyse van de
cijfers van het aantal aanvragen en naturalisaties kan worden geconcludeerd dat
de inwerkingtreding van de herziene Rijkswet op het nederlanderschap inderdaad
heeft geleid tot zowel minder aanvragen als minder naturalisaties. ook worden er
relatief meer aanvragen afgewezen. Wel plaatst van oers hierbij de kanttekening
dat het “lastig is om de naturalisatietoets als hoofdschuldige aan te wijzen voor de
daling in het aantal aanvragen en het aantal naturalisaties” (Van oers 2006: 62).
De herziene Rijkswet introduceerde immers ook een verzwaarde verblijfseis. De
hoofdconclusie blijft echter dat de toets een “zeer zeker aanmerkelijk aandeel heeft
in de daling in het aantal aanvragen en naturalisaties” (Van oers 2006: 63).
Verder leert vergelijkend onderzoek dat ook in andere landen vreemdelingen zich
vrijwel alleen nog aanmelden voor naturalisatie, indien ze hun oorspronkelijke
nationaliteit kunnen behouden (Böcker et al 2005). Het effect is volgens Jessurun
d’oliveira dan precies het tegenovergestelde van wat men wilde bereiken: in
plaats van het kweken van nieuwe monopatride nederlanders door naturalisandi
te dwingen hun oorspronkelijke nationaliteit op te geven, creëert de overheid een
flinke groep monopatride buitenlanders als tweederangsburgers in Nederland, die
het in zijn woorden,”vertikt het nederlanderschap aan te vragen” als daar niet het
behoud van de oorspronkelijke nationaliteit bij verzekerd is. Volgens hem heeft de
maatregel dan ook alle kans om zich als contraproductief te ontwikkelen (Jessurun
d’oliveira 2004b: 2235). of anders geformuleerd: naarmate men het exclusief
nederlanderschap probeert te bevorderen, vergroot men de exclusie (Jessurun
d’oliveira 2005: 51).
niet alleen vanuit empirisch oogpunt zijn er de nodige kanttekeningen te plaatsen
bij de hypothese dat de afstandseis geen invloed zou hebben op de bereidheid te
141