De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

de casus inburgering en nationaliteitswetgeving: iconen van nationale identiteit
derend, terwijl het wetsvoorstel het juist als integratiebelemmerend aanmerkt. Het
gegeven dat het Protocol aan de verbonden lidstaten de competentie verleent en niet
de verplichting oplegt om meervoudige nationaliteiten te bevorderen, brengt hier
weinig verandering in, nu de regering zich niet kan commiteren aan zowel de ratio
van het protocol als die van het huidige wetsvoorstel, die beide erg uiteenlopen.
niet in de laatste plaats is één van de voornaamste uitgangspunten van het wets-
voorstel “dat de afstandsverplichting geen invloed heeft op de naturalisatiebereid-
heid van de betrokken groep personen” voor discussie vatbaar (TK, vergaderjaar
2004-2005, 30 166 (R1975), nr. 3: 4). Men kan zich afvragen of, en in hoeverre,
deze veronderstelling wel strookt met de realiteit. Uit recent onderzoek van Böcker,
Groenendijk en De Hart blijkt immers dat er indicaties zijn dat het aantal potentiële
naturalisandi sterk afneemt indien dat verlies van de oorspronkelijke nationali-
teit tot consequentie heeft (Böcker et al. 2005; Jessurun d’oliveira 2004b: 2235).
complicerende factor is dat de interesse voor naturalisatie al aanmerkelijk is afge-
nomen door de verplichte naturalisatietoets, die bepaald niet als gemakkelijk wordt
ervaren (Böcker et al 2005: 157; Jessurun d’oliveira 2006: 140). Groenendijk geeft
aan dat deze de strengste in de EU is en dat in 2004 bij benadering 8000 naturalisatieverzoeken
werden ingediend, terwijl in de jaren ervoor het aantal gemiddeld
34.000 bedroeg (Groenendijk 2005a: 194; zie voor een beknopt overzicht van de
situatie in de nederland omringende landen o.m. Van oers 2006: 111-125). Voor de
nieuwe, als moeilijk ervaren, naturalisatietoets slaagt slechts de helft van de aanmerkelijk
kleinere categorie verzoekers, hetgeen de indruk wekt dat naturalisatie
veeleer als bekroning dan als middel tot integratie wordt beschouwd (in deze zin
eveneens Böcker et al 2005: 157). Ter vergelijking: in 1995, toen er geen sprake was
van een afstandseis, bedroeg het aantal naturalisandi zelfs 71.000 (intermediair 14
juni 1996).
Böcker en anderen baseren zich grotendeels op een rapport van de inD uit 2oo4
over het eerste jaar naturalisatietoets (inD informatie- en Analysecentrum,
inDiAc, 2004). Uit dit rapport blijkt dat na de invoering van de toets op 1 april
2003 het aantal naturalisatieverzoeken aanmerkelijk is afgenomen. in 2002 werden
namelijk 38 683 verzoeken ingediend, terwijl dit er in 2003 nog slechts 23 715
zijn. De daling zou hoogstwaarschijnlijk nog veel groter zijn geweest, indien niet in
de eerste drie maanden van 2003 extra veel verzoeken zouden zijn ingediend. in
ieder geval 85 procent van de verzoeken die in 2003 in behandeling werden genomen,
viel nog onder de werkingssfeer van de nog niet herziene RWn. Vanaf april
2004 hebben zich 4000 personen aangemeld voor de naturalisatietoets. Deze blijkt,
getuige de volgende cijfers, in de praktijk een ware hindernis te vormen. Het begint
al met de kosten. Afleggen van de toets is eerst mogelijk nadat de kandidaat heeft
betaald (80 euro voor het eerste en 150 euro voor het tweede deel van de toets).
140