De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

25.09.2013 Views

de casus inburgering en nationaliteitswetgeving: iconen van nationale identiteit De regering gaat later zelfs een stap verder en verwijst ter ondersteuning van haar standpunt naar de stelling van De Groot dat nationaliteit een begrip is dat geen vast omschreven inhoud heeft en een ‘lege huls’ betreft (TK, vergaderjaar 1992-1993, 23 029 (R1461), nr. 6: 2). in reactie op dit wetsontwerp formuleert het GPV een standpunt dat later de boventoon zou voeren. Door aan nationaliteit een ‘dik’ en exclusief identiteitsaspect toe te kennen betoogt het GPV dat het vrijwillige behoud van de oorspronkelijke nationaliteit er op duidt dat de betrokken vreemdeling niet daadwerkelijk voor nederland kiest: 124 “betekent het aanvaarden van bipatridie als een min of meer normaal verschijnsel niet, dat in feite geen keus voor nederland behoeft te worden gedaan, maar dat blijvend twee ijzers in het vuur kunnen worden gehouden? Betekent die mogelijkheid op termijn geen belemmering voor integratie in de nederlandse samenleving? Vormt dit geen extra bezwaar nu het veelal niet gaat om immigranten uit landen met een min of meer verwante cultuur, maar uit Mediterrane landen met een geheel eigen cultuur?” (TK, vergaderjaar 1992- 1993, 23 029 (R1461), nr. 5: 3) De afwezigheid van dwang om te kiezen voor ofwel de nederlandse ofwel de oorspronkelijke nationaliteit belemmert de integratie in deze visie juist, in plaats van die te stimuleren. Dit klemt temeer daar het om vreemde culturen gaat. Spijkerboer wijst erop dat de verwijzing naar Mediterrane landen wel niet Spanje, italië en Griekenland zal betreffen, maar veeleer Turkije en Marokko. of zoals Groenendijk en De Hart later ook wel zouden signaleren: moslims (Groenendijk 2005a: 195; De Hart 2005b: 229). Het cDA stelt in navolging van het GPV dat het stimuleren van het voortbestaan van relaties met het land van herkomst met name niet verantwoord kan worden geacht indien sprake is van “mogelijk uiteenlopende en soms zelfs tegenstrijdige solidariteitsgevoelens.” (TK, vergaderjaar 1992-1993, 23 029 (R1461), nr. 8: 2). Hiermee was volgens Spijkerboer de culturele factor tot een vast onderdeel van het debat geworden, omdat tegenstrijdige solidariteitsgevoelens bij een persoon met de Belgische en de nederlandse nationaliteit alleen denkbaar zijn bij ‘recreatieve fenomenen’ als voetbal, en niet waar het meer fundamentele onderwerpen betreft. Dat cultuur, een aspect waarop in hoofdstuk 6 nog zal worden ingegaan, een belangrijk element in de gehele discussie werd, wordt onder meer bevestigd door De Hart (De Hart 2004b: 155). Uiteindelijk domineerde de opvatting die de regering eerder nog als ‘negentiende eeuws’ had aangemerkt.

Zoals eerder in deze paragraaf is uiteengezet, bleven de gevolgen van het gevoerde beleid niet uit: vreemdelingen gingen in groten getale tot naturalisatie over, nu de afstandsverplichting tot het verleden behoorde. Met name het cDA en VVD werden echter bezorgd; de stijgende naturalisatiecijfers tonen volgens hen aan dat naturalisatie té gemakkelijk was geworden (zie ook Handelingen TK, 17 februari 2000, 51-3685). De waarde van de nederlandse nationaliteit moest volgens hen meer geaccentueerd worden. Hierbij werd onder andere steun gezocht bij de Rapportage minderheden 1996 van het ScP (ScP 1996). in het weinige dat het ScP over naturalisatie schrijft – twee pagina’s – worden statistieken gepubliceerd die een aanzienlijke stijging van het aantal naturalisaties tonen, hetgeen in het bijzonder voor Turken geldt. Het rapport stelt de bewering ter discussie dat naturalisatie als een indicator kan worden beschouwd voor de integratie van immigranten. naturalisatie is in de visie van het ScP eerder het resultaat van een afweging van voor- en nadelen en heeft weinig te maken met gevoelens van verbondenheid of sociale integratie in de nederlandse maatschappij (ScP 1996: 36). Gedurende het debat in 1996 wordt er veelvuldig aan dit rapport gerefereerd en lijken gaandeweg ook meer emotionele argumenten te worden ingebracht (TK 23594 (R1496), nr. 31: 3; Hand. TK, 16 februari 2000, p. 50-3634; zie ook Van oers 2006: 22). De tegenstanders van meervoudige nationaliteiten zien hun bezwaren bevestigd door de gegevens die erop wezen dat migranten, ondanks het feit dat zij zich niet nederlands voelden, nog steeds mochten naturaliseren. Dit bevestigt hun stelling dat naturalisatie te gemakkelijk was geworden. Voorstanders van meervoudige nationaliteiten zoals Groen Links bekritiseren de uitgangspunten van het ScP-rapport en benadrukken dat ‘het zich nederlands voelen’ niet hetzelfde betekent als ‘het zich met nederland verbonden voelen’. 4.3.6 de episode 1997-2003 de casus nationaliteitswetgeving Het bovenstaande wetsontwerp dat afschaffing van de afstandseis ten doel had, haalt het in de Tweede Kamer ternauwernood, maar wordt uiteindelijk in 1998 ingetrokken, nadat zowel de VVD als het cDA in de Senaat aangeven het voorstel niet te zullen steunen (EK, vergaderjaar 1997-1998, 23 029 (R1461), nrs. 25, 28). De afstandseis wordt weer in ere hersteld. Het standpunt van de meerderheid van het parlement is uiteindelijk dat “het verkrijgen van het nederlanderschap eerder de eindfase van het integratieproces is dan dat naturalisatie bijdraagt aan de integratie” (TK, vergaderjaar 1996-1997, 23 594 (R1496), nr. 31: 5). De liberalen spreken in de Eerste Kamer zelfs van naturalisatie als ‘bekroning’ op een reeds plaats gevonden hebbende integratie (EK, vergaderjaar 1999-2000, 23 594 (R1496), nr. 201a: 2). 125

de <strong>casus</strong> inburgering <strong>en</strong> nationaliteitswetgeving: icon<strong>en</strong> van nationale id<strong>en</strong>titeit<br />

<strong>De</strong> regering gaat later zelfs e<strong>en</strong> stap verder <strong>en</strong> verwijst ter ondersteuning van haar<br />

standpunt naar de stelling van <strong>De</strong> Groot dat nationaliteit e<strong>en</strong> begrip is dat ge<strong>en</strong> vast<br />

omschrev<strong>en</strong> inhoud heeft <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ‘lege huls’ betreft (TK, vergaderjaar 1992-1993, 23<br />

029 (R1461), nr. 6: 2). in reactie op dit wetsontwerp formuleert het GPV e<strong>en</strong> standpunt<br />

dat later de bov<strong>en</strong>toon zou voer<strong>en</strong>. Door aan nationaliteit e<strong>en</strong> ‘dik’ <strong>en</strong> exclusief<br />

id<strong>en</strong>titeitsaspect toe te k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> betoogt het GPV dat het vrijwillige behoud van de<br />

oorspronkelijke nationaliteit er op duidt dat de betrokk<strong>en</strong> vreemdeling niet daadwerkelijk<br />

voor nederland kiest:<br />

124<br />

“betek<strong>en</strong>t het aanvaard<strong>en</strong> van bipatridie als e<strong>en</strong> min of meer normaal verschijnsel<br />

niet, dat in feite ge<strong>en</strong> keus voor nederland behoeft te word<strong>en</strong> gedaan,<br />

maar dat blijv<strong>en</strong>d twee ijzers in het vuur kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong>? Betek<strong>en</strong>t<br />

die mogelijkheid op termijn ge<strong>en</strong> belemmering voor integratie in de nederlandse<br />

sam<strong>en</strong>leving? Vormt dit ge<strong>en</strong> extra bezwaar nu het veelal niet gaat<br />

om immigrant<strong>en</strong> uit land<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> min of meer verwante cultuur, maar uit<br />

Mediterrane land<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> geheel eig<strong>en</strong> cultuur?” (TK, vergaderjaar 1992-<br />

1993, 23 029 (R1461), nr. 5: 3)<br />

<strong>De</strong> afwezigheid van dwang om te kiez<strong>en</strong> voor ofwel de nederlandse ofwel de oorspronkelijke<br />

nationaliteit belemmert de integratie in deze visie juist, in plaats van<br />

die te stimuler<strong>en</strong>. Dit klemt temeer daar het om vreemde cultur<strong>en</strong> gaat. Spijkerboer<br />

wijst erop dat de verwijzing naar Mediterrane land<strong>en</strong> wel niet Spanje, italië <strong>en</strong><br />

Griek<strong>en</strong>land zal betreff<strong>en</strong>, maar veeleer Turkije <strong>en</strong> Marokko. of zoals Gro<strong>en</strong><strong>en</strong>dijk<br />

<strong>en</strong> <strong>De</strong> Hart later ook wel zoud<strong>en</strong> signaler<strong>en</strong>: moslims (Gro<strong>en</strong><strong>en</strong>dijk 2005a: 195; <strong>De</strong><br />

Hart 2005b: 229).<br />

Het cDA stelt in navolging van het GPV dat het stimuler<strong>en</strong> van het voortbestaan<br />

van relaties met het land van herkomst met name niet verantwoord kan word<strong>en</strong><br />

geacht indi<strong>en</strong> sprake is van “mogelijk uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de <strong>en</strong> soms zelfs teg<strong>en</strong>strijdige<br />

solidariteitsgevoel<strong>en</strong>s.” (TK, vergaderjaar 1992-1993, 23 029 (R1461), nr. 8: 2).<br />

Hiermee was volg<strong>en</strong>s Spijkerboer de culturele factor tot e<strong>en</strong> vast onderdeel van het<br />

debat geword<strong>en</strong>, omdat teg<strong>en</strong>strijdige solidariteitsgevoel<strong>en</strong>s bij e<strong>en</strong> persoon met de<br />

Belgische <strong>en</strong> de nederlandse nationaliteit alle<strong>en</strong> d<strong>en</strong>kbaar zijn bij ‘recreatieve f<strong>en</strong>om<strong>en</strong><strong>en</strong>’<br />

als voetbal, <strong>en</strong> niet waar het meer fundam<strong>en</strong>tele onderwerp<strong>en</strong> betreft. Dat<br />

cultuur, e<strong>en</strong> aspect waarop in hoofdstuk 6 nog zal word<strong>en</strong> ingegaan, e<strong>en</strong> belangrijk<br />

elem<strong>en</strong>t in de gehele discussie werd, wordt onder meer bevestigd door <strong>De</strong> Hart (<strong>De</strong><br />

Hart 2004b: 155). Uiteindelijk domineerde de opvatting die de regering eerder nog<br />

als ‘neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>de eeuws’ had aangemerkt.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!