De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving

de inburgeringswetgeving: veronderstellingen en bevindingen in een breder perspectief
ook in de parlementaire discussie bij de Win 1998 vormt de rol van de ontvangende
samenleving een cruciaal element en wordt de tweezijdigheid van het integratie-
proces benadrukt (zie onder andere TK, vergaderjaar 1996-1997, 25 114, nr. 5: 4-5;
Handelingen EK, 20 november 2006, 8- 345). De regering onderkent de rol van de
ontvangende samenleving in de recente wetsgeschiedenis bij de Wi 2007 eveneens,
echter zonder (nog) tot een nadere uitwerking in wet- en/of regelgeving te komen:
“De inburgeringsplichtige, die veelal reeds in het buitenland door het behalen
van het basisexamen inburgering heeft aangetoond dat hij er veel voor over
heeft om aan onze samenleving deel te gaan nemen, moet bij zijn integratie in
nederland kunnen rekenen op de solidariteit en steun van zijn allochtone en
autochtone medeburgers om de nog resterende sociale, culturele en economische
afstand te overbruggen. Daarbij zal de nadruk moeten liggen op wat ons
bindt: de nederlandse taal en de basiswaarden die we met elkaar delen en de
normen die we voor iedereen verplichtend achten.” (TK, vergaderjaar 2005-
2006, 30 308, nr. 3: 18, zie ook: TK, vergaderjaar 2005-2006, 30 308, nr. 7: 56)
3.2.4 heT inburgeringsbeleid als uiTsluiTingsbeleid?
in de literatuur zijn velen niet enkel de visie toegedaan dat de ontvangende samenleving,
of liever gezegd: de stimulerende rol van de overheid, onderbelicht is waar
het de opname van vreemdelingen betreft, maar wordt deze ook wel als uitsluitend
gekarakteriseerd waar deze voornamelijk insluitend en integratief zou moeten zijn
(zie onder meer Groenendijk 2005b; Jessurun d’oliveira 2005; Kraus 2005). in
het bijzonder het toegenomen aantal, maar ook verzwaarde, condities waaraan een
migrant dient te voldoen om deel uit te kunnen maken van de nederlandse gemeenschap
wordt hiertoe als argument genoemd. Zo wordt in dit verband bijvoorbeeld
gewezen op de eerder genoemde ontwikkelingen als een toenemende nadruk op
eigen verantwoordelijkheid en marktwerking, maar wordt ook de Wet inburgering
Buitenland als een heikel punt ervaren.
Soortgelijke kanttekeningen worden niet alleen bij het inburgeringsbeleid geplaatst,
maar lijken ook voor het meer algemene integratiebeleid te gelden (Boeles et al.
2005). Bij de casus meervoudige nationaliteiten wordt op deze mechanismen van
in- en uitsluiting terug gekomen en zullen we zien dat ook de nationaliteitswetgeving
hier geen uitzondering op vormt (cf. Jessurun d’oliveira 2005; Van oers 2006).
3.3 sloTbeschouWing
in het voorgaande zijn de voornaamste ontwikkelingen binnen het inburgerings- en
het meer algemene integratiebeleid geschetst. centraal binnen dit beleid staat de
107