De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving
De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving De casus Inburgering en Nationaliteitswetgeving
de casus inburgering en nationaliteitswetgeving: iconen van nationale identiteit de tekst en de kamerstukken niet altijd even helder is geweest. Van de literatuur zal echter ook gebruik worden gemaakt om de betreffende wet- en regelgeving van kritische kanttekeningen te voorzien en het wetenschappelijke discours op bepaalde momenten weer te geven. Dit kan van bijzonder belang worden geacht in een nor- matief vertoog als bij inburgering en naturalisatie het geval is, waaraan veel ongeëx- pliciteerde hypothesen ten grondslag liggen, en een uitgebalanceerd overzicht van de realiteit nogal eens ontbreekt. Aangezien in beginsel geen zelfstandig empirisch onderzoek wordt verricht, zal de literatuur, waar mogelijk, tevens worden aange- wend om de resultaten van dergelijke studies in het geheel te verwerken. naar aanleiding van bovenstaande is voor de volgende hoofdstukkenindeling gekozen. Het eerste hoofdstuk betreft een historische uiteenzetting en verschaft een impressie van de context en het beleid dat aan het integratie- en inburgeringsbeleid is voorafgegaan. in het tweede hoofdstuk wordt de inburgeringswetgeving door de tijd heen aan een nader onderzoek onderworpen. Hoofdstuk 3 gaat in op de meer dieperliggende hypothesen die aan de inburgeringswetgeving ten grondslag liggen en geeft een overzicht van de voornaamste bevindingen. Aan de casus nationaliteitswetgeving zijn de hoofdstukken 4 tot en met 6 gewijd. Hierbij is voor nagenoeg dezelfde opzet gekozen als bij inburgering het geval is. Dit betekent dat het vierde hoofdstuk in het teken van de historische analyse staat, terwijl in hoofdstuk 5 de wetssystematiek de revue passeert. in hoofdstuk 6 passeren de belangrijkste conclusies en veronderstellingen aangaande nationaliteitswetgeving de revue. Het geheel wordt afgesloten met een korte epiloog. Het onderzoek is op 1 januari 2007 afgesloten. Latere ontwikkelingen zijn, op enkele incidentele uitzonderingen na, niet meer in de overwegingen betrokken. noTen 1 Veel dank komt toe aan de hoogleraren prof. mr. c.A. Groenendijk, prof. mr. G.R. de Groot en prof. dr. H.B. Entzinger die, ondanks hun vele werkzaamheden, bereid waren de verschillende hoofdstukken van waardevol commentaar te voorzien. 8
inhoudsopgave inhoudsopgave Woord vooraf 5 Ten geleide 7 1 Historie en sfeerimpressie 11 1.1 inleiding 11 1.2 De episode 1945-196o: postkoloniale migratie, arbeidsmigratie en oosteuropese vluchtelingen 12 1.3 1960-1973: verondersteld ‘tijdelijk’ verblijf en ‘tijdelijke’ gastvrijheid 14 1.4 1973-1980: de immigratie duurt voort 15 1.5 1980-1989: het minderhedenbeleid ontstaat 18 1.6 1989-2002: van minderhedenbeleid richting integratiebeleid 21 1.7 2002-2006: burgerschap en normen en waarden centraal 36 1.8 Slotbeschouwing 44 2 De inburgeringswetgeving in vogelvlucht 49 2.1 inleiding 49 2.2 Aanleiding, doelstelling en terminologie 49 2.3 Doelgroepen: nieuw- en oudkomers 53 2.4 Uitzonderingen op de inburgeringsplicht 63 2.5 inburgeringsonderzoek en -programma 66 2.6 Sancties en informatiesystemen 87 2.7 Tot slot: enkele concluderende opmerkingen 89 3 De inburgeringswetgeving: veronderstellingen en bevindingen in een breder perspectief 93 3.1 inleiding 93 3.2 De inburgeringswetgeving in een breder perspectief: icoon van een meeromvattend integratiebeleid 93 3.3 Slotbeschouwing 107 4 De casus nationaliteitswetgeving 109 4.1 inleiding 109 4.2 Enkele algemene aspecten vooraf 110 4.3 De tijdspanne 1813-2003: van de stichting van de eenheidsstaat tot de herziening van de RWn 118 9
- Page 1: Fouzia Driouichi W E T E N S C H A
- Page 4 and 5: De serie Webpublicaties omvat studi
- Page 6 and 7: cover design / Vormgeving: Studio D
- Page 8 and 9: de casus inburgering en nationalite
- Page 12 and 13: de casus inburgering en nationalite
- Page 14 and 15: de casus inburgering en nationalite
- Page 16 and 17: de casus inburgering en nationalite
- Page 18 and 19: de casus inburgering en nationalite
- Page 20 and 21: de casus inburgering en nationalite
- Page 22 and 23: de casus inburgering en nationalite
- Page 24 and 25: de casus inburgering en nationalite
- Page 26 and 27: de casus inburgering en nationalite
- Page 28 and 29: de casus inburgering en nationalite
- Page 30 and 31: de casus inburgering en nationalite
- Page 32 and 33: de casus inburgering en nationalite
- Page 34 and 35: de casus inburgering en nationalite
- Page 36 and 37: de casus inburgering en nationalite
- Page 38 and 39: de casus inburgering en nationalite
- Page 40 and 41: de casus inburgering en nationalite
- Page 42 and 43: de casus inburgering en nationalite
- Page 44 and 45: de casus inburgering en nationalite
- Page 46 and 47: de casus inburgering en nationalite
- Page 48 and 49: de casus inburgering en nationalite
- Page 50 and 51: de casus inburgering en nationalite
- Page 52 and 53: de casus inburgering en nationalite
- Page 54 and 55: de casus inburgering en nationalite
- Page 56 and 57: de casus inburgering en nationalite
- Page 58 and 59: de casus inburgering en nationalite
de <strong>casus</strong> inburgering <strong>en</strong> nationaliteitswetgeving: icon<strong>en</strong> van nationale id<strong>en</strong>titeit<br />
de tekst <strong>en</strong> de kamerstukk<strong>en</strong> niet altijd ev<strong>en</strong> helder is geweest. Van de literatuur<br />
zal echter ook gebruik word<strong>en</strong> gemaakt om de betreff<strong>en</strong>de wet- <strong>en</strong> regelgeving van<br />
kritische kanttek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> te voorzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> het wet<strong>en</strong>schappelijke discours op bepaalde<br />
mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> weer te gev<strong>en</strong>. Dit kan van bijzonder belang word<strong>en</strong> geacht in e<strong>en</strong> nor-<br />
matief vertoog als bij inburgering <strong>en</strong> naturalisatie het geval is, waaraan veel ongeëx-<br />
pliciteerde hypothes<strong>en</strong> t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong>, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgebalanceerd overzicht van<br />
de realiteit nogal e<strong>en</strong>s ontbreekt. Aangezi<strong>en</strong> in beginsel ge<strong>en</strong> zelfstandig empirisch<br />
onderzoek wordt verricht, zal de literatuur, waar mogelijk, tev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> aange-<br />
w<strong>en</strong>d om de resultat<strong>en</strong> van dergelijke studies in het geheel te verwerk<strong>en</strong>.<br />
naar aanleiding van bov<strong>en</strong>staande is voor de volg<strong>en</strong>de hoofdstukk<strong>en</strong>indeling gekoz<strong>en</strong>.<br />
Het eerste hoofdstuk betreft e<strong>en</strong> historische uite<strong>en</strong>zetting <strong>en</strong> verschaft e<strong>en</strong><br />
impressie van de context <strong>en</strong> het beleid dat aan het integratie- <strong>en</strong> inburgeringsbeleid<br />
is voorafgegaan. in het tweede hoofdstuk wordt de inburgeringswetgeving door de<br />
tijd he<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> nader onderzoek onderworp<strong>en</strong>. Hoofdstuk 3 gaat in op de meer<br />
dieperligg<strong>en</strong>de hypothes<strong>en</strong> die aan de inburgeringswetgeving t<strong>en</strong> grondslag ligg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> geeft e<strong>en</strong> overzicht van de voornaamste bevinding<strong>en</strong>.<br />
Aan de <strong>casus</strong> nationaliteitswetgeving zijn de hoofdstukk<strong>en</strong> 4 tot <strong>en</strong> met 6 gewijd.<br />
Hierbij is voor nag<strong>en</strong>oeg dezelfde opzet gekoz<strong>en</strong> als bij inburgering het geval is. Dit<br />
betek<strong>en</strong>t dat het vierde hoofdstuk in het tek<strong>en</strong> van de historische analyse staat, terwijl<br />
in hoofdstuk 5 de wetssystematiek de revue passeert. in hoofdstuk 6 passer<strong>en</strong><br />
de belangrijkste conclusies <strong>en</strong> veronderstelling<strong>en</strong> aangaande nationaliteitswetgeving<br />
de revue. Het geheel wordt afgeslot<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> korte epiloog.<br />
Het onderzoek is op 1 januari 2007 afgeslot<strong>en</strong>. Latere ontwikkeling<strong>en</strong> zijn, op<br />
<strong>en</strong>kele incid<strong>en</strong>tele uitzondering<strong>en</strong> na, niet meer in de overweging<strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>.<br />
noT<strong>en</strong><br />
1 Veel dank komt toe aan de hooglerar<strong>en</strong> prof. mr. c.A. Gro<strong>en</strong><strong>en</strong>dijk, prof. mr. G.R. de Groot <strong>en</strong> prof. dr.<br />
H.B. Entzinger die, ondanks hun vele werkzaamhed<strong>en</strong>, bereid war<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de hoofdstukk<strong>en</strong><br />
van waardevol comm<strong>en</strong>taar te voorzi<strong>en</strong>.<br />
8