uitgave 365 juni/julii - Palet

6
1
palet 365 I juni/juli 2013
Tekst & Beeld Eric Beets
De lijnen
draaien maar
ERIK ANDRIESSE (1957-1993) HEEFT OP 17 AUGUSTUS 1992 EEN
ZONNEBLOEM IN ZAADVORMEND STADIUM GETEKEND.
WIJ GAAN DEZE GROTE INGEKLEURDE TEKENING (74X104 CM)
BEKIJKEN EN BESCHRIJVEN TERWIJL VARIATIES IN DAGLICHT EN
SCHEMER HET WERK VERANDEREN.
Wij hebben een tekening gekozen omdat Erik
zich daar helemaal in thuis voelt, meer dan in
een schilderij waar hij vaak tekenachtige oplossingen
zoekt. Erik heeft de zonnebloem gete-
kend met het van hem bekende puntige lijntje.
De lijn die Erik zet tast niet af, maar zoekt zelfverzekerd
krassend zijn weg. Op een andere
manier dan zijn idool Picasso (Erik: “ik heb twee
meter Picasso in mijn atelier”) dat deed.
Picasso zette een lijn in één beweging, zonder
onderbreking, manlijk recht op het doel af. Erik
krast met vaak cirkelachtige bewegingen zijn
contourlijnen(1). Hij lijkt als het ware de lijn tot
leven te dwingen met rituele ronddraaiende
bewegingen. Het is kenmerkend voor al zijn
werk, de beginperiode - en vooral de Ateliers
‘63 (prestigieuze opleiding na de academie)periode
niet meegerekend. Ik heb Erik een
aantal keren ontmoet, en wij beiden waren tot
onze verrassing fan van de vrij onbekende
Noord-Hollandse schilder Dirk Breed die met
kleine meditatieve toetsen zijn wonderlijke
schilderijen vulde. Zo iets schept een beetje
een band.
Bezwering
Ik ben altijd benieuwd of werk en persoon elkaar
verdragen of beter: elkaar spiegelen, en
nog beter: één zijn. Dat is lang niet altijd het
geval. Ik ontdekte in Erik een zekere branie, en
ook iets duisters dat volgens mij overeenkwam
met zijn werk. Het lijkt licht, speels, toegankelijk,
vol levenslust, maar de lijnen draaien maar, en
draaien maar, zo teken je geen contourlijn, ze
vormen een wereld op zich, een lijn wordt een
bezwering. Die bezwering is het duistere aan
zijn werk, het toont aan dat de losgemaakte
krachten (die wellicht ook met een oerangst te
maken hebben) bij het tekenen ternauwernood
in bedwang kunnen worden gehouden.
Erik moet met een zeer losse pols getekend
hebben om de lijnen zo te zetten.
Probeer het maar,
het is heel lastig. Het zijn felle lijntjes, zeer
felle lijntjes, op het zenuwlijerige af. Erik lijkt
onder hoogspanning te staan als hij tekent.
De lijnen doen denken aan de lijnen die Cy
Twombly (1928-2011) in zijn werk
gebruikt. En over hem gaat het verhaal
dat mensen die hem piano
hebben zien en horen spelen
getuigden dat het leek alsof hij
onder stroom stond. Zo tekende en
schilderde hij
ook volgens mij. De composities van Erik zijn
niet spectaculair of verrassend. Hij maakt af en
toe gebruik van Japanse invloeden. Het geheim
van de rake of vervreemdende compositie
is Erik niet gegeven of hij heeft die bewust
niet gezocht. Zijn thema’s: “gewoon leven en
dood, dat soort dingen”. Niks bijzonders. Ook
dat werd hem wel eens aangewreven. Geen
maatschappelijk relevante zaken die ken- en
zichtbaar onder de loep werden genomen.
Geen dubbelzinnige beelden. Nee, gewoon
een zonnebloem die sterft en zaad vormt. Erik
kocht nooit afgesneden bossen bloemen,
maar altijd bloemen met bol. Erik hield
van de natuur op een hartstochtelijke
manier. Milieuvervuiling greep
hem zeer aan.
Het hele artikel staat in Palet Magazine.
palet 365 I juni/juli 2013 7