Lees verder - ArtEco tuinen

vertoeven, en dat iedereen mee terug
moet naar Kilrush. Het gehele eiland is
namelijk bezit van de Office of Public
Works, een soort Ierse monumentenclub,
die geen feestende kampeerders op het
eiland wenst. Ik leg hem uit dat ik graag
onderzoek aan de toren en de vegetatie
wil doen, maar daarvoor blijk ik toch echt
schriftelijke toestemming van OPW nodig
te hebben.
Een uur is erg kort, te kort om de toren
en de velden te tekenen. Tekenen h cen
hulpmiddel datje, veel meer dan het maken
van een foto, dwingt het landschap,
de kleuren, de sfeer en de vormen aandachtig
in je op te nemen, Ik moet me nu
dus beperken tot een zeer korte inventarisatie
van het bouwwerk en de lokale
flora. De toren van Scattery Island is
Ierlands enige toren waarvan de deur zich
gewoon op grondniveau bevindt, en die
dus eenvoudig betreden kan worden. De
muren blijken cen kleine meter dik te
zijn, en de binnenruimte daarom verrassend
nauw. De houten vloeren zijn verdwenen,
waardoor de top zichtbaar is, en
Ík moet toegeven, het is een indrukwekkende
en zeer krachtige ervaring. Noch
om de toren, noch om de kloostcrruïne
zijn enige graven zichtbaar. Wellicht
worden deze verborgen door de ruige
vegetatie van biezen, adclaarsvarens en
distels. De grasvelden worden zichtbaar
gemillimeterd door een overmaat aan
konijnen. Hier floreren zilverschoon,
jacobskruiskruid en plaatselijk veel witte
klaver. Het eiland lijkt redelijk geschikt
voor onderzoek: er is geen kunstmest gebruikt,
en er graast geen vee dat zich aan
mijn procfvlakken te goed zou kunnen
doen. Wel zal ik mijn veldjes moeten beschermen
tegen de konijnen.
De tijd vliegt voorbij en de boot is al vol
als ik als laatste passagier kom aanrennen.
1 6 | vnUCMTBARE AARDC | AUG | SEPT | 19»6
Tekening: R. Schulte
Vanaf mijn kampccrplaats in Kilrush krijg
ik een prachtig uitzicht over het eiland,
en alsnog de kans om het, weliswaar van
veraf, te tekenen.
Zondag, 4 augustus
Scattery Island is een klein eiland, maar
nog juist groot genoeg voor een eventueel
onderzoek. Bij de vijf torens die ik zal onderzoeken
zal ik op verschillende afstanden
van de toren onder meer de
vegetatie, de chemische bodemcigenschappen
(als het fosfaatgehalte) en de
mate van paramagnerismc in de bodem
bestuderen. Uit verschillende bronnen
maak ik op dat het positieve effect van
een round tower op de velden tot minstens
500 meter van de toren reikt. Op Scattery
Island zal cen eventueel verloop in de
kwaliteit van de velden nog juist meetbaar
zijn, maar mijn detailkaarten van
Ierland laten zien dat de eilandjes waarop
de torens van Devenish en Iniscealtra
(Holy Island) staan, hiervoor te klein zullen
zijn. Deze rwcc kandidaten worden
dus voorlopig op de reservelijst geplaatst.
Daarom reis ik naar Clonmacnoise in
county Offaly, in vroeger tijden cen van
de belangrijkste religieuze centra, en dus
in moderne tijden een van de belangrijkste
toeristencentra. Hier staan, wederom
tussen indrukwekkende ruïnes en grafkruizen,
maar liefst twee ronde torens aan
de oever van de Shannon: cen groot
exemplaar van 1930 meter, zonder kap,
en zijn puntgave broertje van 16,76 meter.
Deze kleine roren maakte volgens het
bock van Barrow ooit deel uit van cen
tí*****
y * ". tf ** . 5
kerk, en komt daarom helaas niet in aanmerking
voor de titel "orthodoxe, vrijstaande,
ronde toren". Blijkbaar doer dit
weinig af aan het effect van de torens en
de steenhopen op de omgeving, want de
velden rondom het complex zijn opmerkelijk
groen.
Als ik bij de boerderij naast de ruïnes ga
informeren, stap ik de 19* eeuw binnen.
Het boerencchtpaar zit samen met oma,
die ik op een ruime honderd jaar schat,
rondom de turfgestookte potkachel in de
keuken. Verbaasd hoort het drietal mijn
plannen aan, tot ik na een half uur ontdek
dat de velden rondom de toren niet aan
hen toebehoren. "Maar op ons land staat
ook een ruïne, wil j e die niet onderzoeken?",
vraagt de boerin, en terstond wordt
ik naar hun oude kerkrestant geleid. Het
kost me enige moeite om uit te leggen dat
die ruïne wel heel interessant is, maar toch
echt niet het doel van mijn onderzoek.
De eigenaar van de toren blijkt Tom te
heten, maar die is naar de
Hurlingwedstrijd in Dublin. Aangezien
Galway verloren heeft, kan ik hem maar
beter niet voor morgenmiddag aanspreken,
want vanavond zal hij "drunk and disappointed"
zijn. "77ie best farming is organic
farming", krijg ik nog als advies mee als ik
afscheid neem.
Maandag, 5 augustus
De ruïnes en de twee torens van
Clonmacnoise zijn, net als Scattery Island,
eigendom van de Office of Public Works, en
wanneer ik, half schuilend onder wat ooit
een poort was, een poging waag de omgeving
te tekenen, krijg ik van de medewerkers
een grote paraplu, koffie, cake en
koek aangeboden, en later op de dag nog
meer koffie, thee en een boekje over de
geschiedenis van het kloostercomplex.
Was gastvrijheid cen sport geweest, dan
hadden de Ieren zonder meer de gouden
plak behaald.
In de namiddag vertelt Tom Morris, eige*
naar van het land, dat ook hier de velden
rondom de historische plek van goede '
kwaliteit zijn. "Maar dat is ook logisch,
want de eerste christenen bouwden hun
kloosters altijd op vruchtbare plekken, om
voldoende voedsel te kunnen verbouwen."
Op zichzelf geen onaannemelijke
visie. In vroeger eeuwen bestond Ierland
voornamelijk uit veen en bos, en goede,
bewerkbare grond was schaars. Helaas gebruikt
ook boer Morris kunstmest, zaait
hij zijn land regelmatig opnieuw in, en
gebruikt hij soms herbiciden tegen het
onkruid. Dat is jammer, want in alle andere
opzichten lijkt Clonmacnoise zich
uitstekend voor onderzoek te lenen.
Dinsdag, 6 augustus
Ik su vroeg op en reis naar Turlough,
waar mijn vierde toren staat te wachten,
met nieuwe velden, nieuwe mensen, en
nieuwe verhalen. Verhalen die ik de lezer
zal besparen, maar waarvan ik zelf zeker
nog zal genieten.
Rogier Schuhe