Wende SnijderS

Wende SnijderS
‘Je moet jezelf
niet te serieus
nemen. En ook
weer wel’
2 Flair
interview
I
Flair 3

interview
2008 waS hEt Jaar van zangErES wEndE SniJdErS. zE won
dE anniE M.g. SchMidtpriJS, krEEg twEE goudEn platEn,
prESEntEErdE EEn livE cd én Er ging EEn docuMEntairE ovEr
haar in prEMièrE. 2008 waS ook hEt Jaar waarin zE haar
ovErlEdEn vadEr MoESt MiSSEn, dErtig wErd én bEzig waS oM
andErE wEgEn dan hEt FranSE chanSon tE ontdEkkEn. ‘Ik heb
me echt een slag In de rOndte gewerkt. maar Ik vIel maar
nIet neer.’
“De afgelopen vier jaren waren vooral druk. Heel
druk. Het was geweldig en heel hard werken. Maar
op school werkte ik ook hard. Ik heb geloof ik altijd
wel mijn best gedaan. Omdat ik het leven fascinerend
vind. Omdat ik me kan verheugen op een dag.
Op wat erin zit, wat er te leren valt. Ik was net in een
boekwinkel en dan word ik bijkans hysterisch van
de hoeveelheid informatie die ik tot me kan nemen.
Zo heb ik dat ook met zangles ervaren, met mensen,
met make-up en kleding, met landen, talen,
culturen. Ik ben er mateloos in. Ik weet niet waarom,
geen idee. Het is zinloos, maar ik word er heel
gelukkig van. Nee, ik ben niet
meer dezelfde Wende als vier
jaar geleden. In de tussentijd is
zo veel gebeurd. ‘Ze is gewoon
gebleven wie ze is’, is een groot
misverstand. Want het doet
wat met je als je in het Concertgebouw
staat met het Metropole
Orkest, als je gaat touren. Het
is hetzelfde als je je leven lang
dokter bent of verhalen schrijft.
Dat doet iets met je. De muziek,
het succes heeft me bewuster
gemaakt, zintuiglijk verdiept.
Het heeft me opener gemaakt en ik heb meer zelfvertrouwen
gekregen. Dat moet ik meteen ook
weer vergeten hoor, want je kunt jezelf altijd verder
pushen. Ik wil niet te veel waarde hechten aan mijn
succes, want dat verlamt. Natuurlijk is een ego en
een bepaalde vorm van ijdelheid mij niet vreemd.
Dat doet succes ook met je. Daar heb je dan vrienden
voor nodig, die zeggen: ‘Kun je misschien heel even de afwas gaan
doen en je bek houden? Je neemt iets te veel ruimte in’. Die dan
een grap over je maken. En ja, daar kan ik om lachen. Je moet
jezelf niet te serieus nemen. En ook weer wel. Het is een constant
balanceren.
Dat ik dit jaar dertig ben geworden, daar hang ik niet zo veel aan
op. De verandering die ik doormaak, link ik niet aan mijn leeftijd,
maar aan tijd. Aan de ervaring die ik opdoe. Volwassenheid, ik weet
niet of dat bestaat. Het is geloof ik een illusie, want je weet weer
meer en je weet geen ene zak. Dat vind ik ook wel een fijn idee,
dan is er nog wat te doen en te ontdekken. Ik hou niet van verveling.
Ik vind, ja, doodgaan moet niet te snel gebeuren, want er moet
nog het een en ander. Angst om
jong dood te gaan heb ik niet. Op
de een of andere hoogmoedige
manier denk ik mezelf onsterfelijk.
Maar dat is natuurlijk niet
zo. Ik heb mijn vader dood zien
gaan en de zus van een vriend
van me. Een andere vriend heeft
laatst gehoord dat er iets niet
goed zit. Dan komt het wel heel
dichtbij.”
‘Soms heb je
vrienden nodig
die zeggen: kun
je misschien
heel even je bek
houden?’
Onthechten
“Je hebt maar één leven en ik heb
geen vergelijking. Ik weet niet wat de consequenties zouden zijn
geweest als ik op één plek zou zijn opgegroeid. Of ik anders zou zijn
geweest… Mijn jeugd heb ik doorgebracht in Indonesië en van mijn
zesde tot mijn negende in Guinnee-Bissau, West-Afrika. Ik ging er
naar een Franse school, vandaar dat ik die taal machtig ben. Mijn
vader was ingenieur en voor zijn werk werd hij ‘op missie’ gestuurd
naar verschillende landen.
4 Flair Flair 5
I

interview
Vanuit die ‘melting pot’ kwam ik op m’n negende
in Zeist te wonen, waar alle kinderen op school uit
hetzelfde dorp kwamen. Ik herinner me de fietspaden,
geknipte hegjes, heel veel auto’s. Ik heb eindeloos
in de bossen gespeeld, gehockeyd en getennist.
Ik zat op pianoles, had vanaf mijn twaalfde zangles
en danste veel. Ik gaf op mijn zestiende theaterles,
zat in bandjes, deed mee aan schoolconcerten. Heel
actief allemaal. Mijn twee jaar oudere broer Wiemer
is begenadigd gitaarspeler, die gitaar was zo’n beetje
zijn derde arm. Uren op een dag zat hij te oefenen.
Zaten we samen op zijn kamer
liedjes te maken.” Valt even stil
en concludeert lachend: “Mijn
jeugd is één dikke, vette rozengeur
en maneschijn.” En dan
serieuzer: “Ik ben mijn ouders
ontzettend dankbaar voor mijn
fijne jeugd en de vrijheid die ze
me altijd gegeven hebben, maar
aan de andere kant zou ik willen
dat dat niet meer dan normaal
zou zijn. Ik hoor veel verhalen
van mensen, van vrienden… God,
wat hebben sommige ouders
het toch verkloot. Ik wil niet zeggen dat mijn ouders
perfect zijn hoor, in mijn opvoeding zitten ook
dingen die wel anders hadden gekund. Maar daar
ontkom je niet aan, er is geen perfectie daarin. Dat
je als kunstenaar zou moeten lijden om te kunnen
schrijven en te maken, daar geloof ik niet in. Volgens
mij moet je de vrijheid vinden om te kunnen schrijven
en te maken. Om de wereld aan te kijken, om
je angsten aan te kijken. Die vrijheid is alleen maar
groter als je die hebt meegekregen vanuit je jeugd.
Je hoort wel dat expat-kinderen zich goed kunnen
onthechten, goed weg kunnen van een plek. Ik vind
het fantastisch om onderweg te zijn, fantastisch om
alle theaters langs te gaan. Reizen vind ik heerlijk,
afgelopen zomer ben ik in Zuid-Afrika en New York
geweest. Ik raak continue de weg kwijt, neem veel te
veel spullen mee, maar vind het fantastisch. Ik doe graag veel verschillende
dingen en kan goed tegen verandering. Zit niet vast aan:
wat de boer niet kent, dat vreet hij niet. Néé: wat de boer niet kent,
dat gaat ie echt vreten en onderzoeken. Dat heb ik misschien wel
aan mijn jeugd te danken.
De afgelopen vier jaar heb ik op vier verschillende plekken gewoond
en gezworven. Nu heb ik een eigen huis waarmee ik zielsgelukkig
ben. Het is prachtig, niet groot, met veel licht. Ik ben niet zo’n Bob de
Bouwer, maar heel langzaam begint het mijn eigen plek te worden.
Het is ook fijn dat mensen me weer weten te vinden. Vandaag nog
kreeg ik post van een jaar geleden. In eerste instantie dacht ik: godver,
ik heb niet kunnen reageren.
Maar het brengt ook een mooie
relativering met zich mee. Ik zit in
een omgeving waar je eigenlijk à
la minuut moet reageren op elke
e-mail die je krijgt. Terwijl het
ook wel lekker is om af en toe te
verdwijnen. Om wat geduld te
hebben voor je antwoordt.”
‘vorig jaar was
de eerste kerst
zonder mijn vader.
we hebben iets
uit de magnetron
gegeten’
Verliezen
"Vorig jaar was de eerste Kerst
zonder mijn vader. Met Kerst tuigen
we thuis altijd een boom op,
maken menu’s en we gingen ieder jaar naar een tekenfilm in de
bioscoop. Maar vorig jaar hebben we geloof ik gewoon iets uit de
magnetron gegeten. We hadden geen zin om naar de film te gaan
en hebben Ratatouille op dvd gekeken. We moesten zo lachen om
die film dat we hem meteen nóg een keer hebben gekeken. Zo’n
behoefte hadden we aan verlichting. En op 1 januari hebben we
meteen die kutboom eruit geflikkerd… Dit jaar zal ik ook bij mijn
familie zijn, maar of dat Eerste of Tweede Kerstdag is? De dingen
veranderen en ik merk dat ik niet zo hecht aan dagen. Ik hoop dat
ik met Kerst even heel erg dróóónken ga worden. Waar, dat maakt
me niet zo veel uit.
In augustus 2007 gaf ik tijdens de Uitmarkt een openluchtoptreden
met het Metropole Orkest. Mijn vader was net drie weken
daarvoor overleden. Hij had een hersentumor. Dat optreden was
een heel raar moment. Totaal kapot was ik. Als iemand net dood
is, zit je in een rare zone. Heel onaangepast, dat het je geen zak
6 Flair Flair 7

kan schelen wat er gebeurt. Dat is gek genoeg ook een voordeel
geweest. Ik kwam op, zag al die mensen - voor zo veel mensen had
ik nog nooit opgetreden - en dacht: het enige wat ik kan doen, is
dit zo goed mogelijk doen. Zo veel mogelijk weggeven, me zo goed
mogelijk concentreren en verder niks. Ik had het gevoel alsof er een
engel op mijn schouder zat die het enigszins mee regisseerde. Als
ik dat optreden niet had gedaan, had ik dat erg gevonden. Zingen
loutert. Ik móet zingen. Juist dan.
De eerste tijd na mijn vaders dood, kon ik er in interviews niks
over zeggen. Ja, misschien van die quasi-wijsheden die je ooit hebt
gelezen in een goed zelfhulpboek, maar dat wilde ik niet. Ik kon
het niet vatten. Mijn vader is vier
jaar lang met tussenpozen ziek
geweest. Het laatste jaar werd
hij weer ziek en wisten we dat
hij niet meer beter zou worden.
Wat ik toen heb gedaan? Ik ben
heel hard gaan werken. Ik heb
me echt een slag in de rondte
gewerkt. Ik heb geschreven, opgetreden,
een voorstelling op
Oerol gegeven, mijn tweede
programma moest in première
gaan. Misschien ben ik ook zo
hard gaan werken als vlucht.
Ik heb gedacht: ik kan dit helemaal niet aan. Dus ben ik me gaan
vermoeien, me echt tot op het bot gaan vermoeien, net zolang tot
ik erbij neer zou vallen. Maar ik viel maar niet neer. Pas na mijn
vaders dood kón ik niet meer en heb ik besloten de première van
mijn voorstelling uit te stellen.
Ik mis mijn vader. Natuurlijk mis ik hem. Wat ik mis? Mijn vader,
hem. Ja. Dat is het. Mijn moeder woont nog in ons ouderlijk huis.
Het is anders om naar huis te gaan nu. Je verandert. De structuur
verandert. Van een viereenheid naar een drie-eenheid. Thuis is niet
meer thuis van je vader en je moeder, maar thuis van je moeder.
Het is wel zwaar, maar niet zó zwaar. Het is zoals tijd gaat. Het
gebeurt en het gaat erom: hoe ga je ermee om? Ik weet niet of ik
zijn dood ben aangegaan, ik weet niet of de klap ergens op me ligt
te wachten. Ik ben er mee bezig, het is pas een jáár geleden. Voor
mijn gevoel heb ik goed afscheid van hem genomen, maar ik had
hem graag anders zien doodgaan. Nee, niet anders, want het ging
‘ik ben niet op
zoek naar een
man, maar ik
moet wel meer
seks hebben,
haha!’
goed zoals het ging. Maar de ziekte was vrij wreed,
niet plezierig… De ene keer overvalt het gemis me en
soms is het er even niet. Ik denk dat dat verwerken
is. Ik vind dat mijn moeder het heel goed doet. Nu.
Heel dapper… trots. Maar het is natuurlijk ook heel
moeilijk af en toe."
Er zíjn
“De afgelopen vier jaar heb ik vier relaties gehad.
Nu is er geen man. Ik ben ook niet zoekende, heb het
vertrouwen dat het op mijn pad komt. Maar ik moet
wel meer seks hebben, haha. Wat
voor man bij mij past? Iemand die
enigszins homofiel kan denken? Ik
weet het niet. Iemand die rustig
blijft. Over kinderen denk ik nog
niet na. Ik vind het kinderachtig
om te zeggen dat ik nóóóóít kinderen
wil, maar ik droom er ook
niet van sinds mijn twaalfde. Ik
heb eindelijk een huis en ben aan
het onderzoeken hoe dat allemaal
gaat, dus laat me maar effe. Ik doe
pogingen om te koken, leer beter
schoonmaken, maar ik denk nog
niet aan een trouwerij. Hoewel het me wel geweldig
lijkt, trouwen. En dan ook de hele shebang…
Ik heb mijn vrienden van wie ik heel veel hou. Maar
ik heb daarin ook op de blaren moeten zitten. Een
vriendin vroeg vorig jaar aan me: ‘Wat zie jij eigenlijk
als we het over vriendschap hebben?’ Het was
na de première van mijn tweede theaterstuk, op het
moment dat ik praktisch ‘overleden’ was voor iedereen.
Ik was ook zo moe. Maar dat ze dat zei, vind ik
zo’n bewijs van vriendschap. Ik heb het me ook heel
erg aangetrokken, want ik wílde vrienden met haar
blijven. We hebben de draad weer opgepikt, zoals dat
kan. Ik heb geen groot talent voor een sociaal leven,
maar ik vind dat ik het op mijn manier niet slecht doe
en eigenlijk steeds beter. Ik ben niet iemand die elke
week bij je op bezoek komt. Ook niet bij mijn fami-
8 Flair Flair 9
interview
I

interview
inTerVieW: nATHALie VAn der BrUG. FOTOGrAFie: LiSeLOre CHeVALier.
lie. Maar ik bén er wel. Op mijn manier en echt. Ik
heb vrienden van vroeger en maak constant nieuwe
vrienden. Dat vind ik ook leuk. Er zijn zo veel mensen
op deze wereld, zo veel inspirerende mensen.”
Ontdekken
“Van dromen komen dromen. Dromen komen uit en
van daaruit ga je weer verder. Dat gaat altijd maar
door. Elke dag is nieuw en daar ben ik gevoelig voor.
Ik heb wel zin om mee te doen! Ik ben niet naar de
Kleinkunstacademie gegaan om Franse chansons
te leren. Mijn wens was om te zingen, dansen en
acteren. Ik heb het chanson ontdekt tijdens mijn
opleiding. In 2001 won ik de eerste prijs tijdens het
Concours de la Chanson. Ik raakte
zo bevangen door Franse chansons
dat ik daar een voorstelling
rond ben gaan maken. Dat kreeg
succes en vanaf toen ging het
zo snel dat ik bij god niet wist
hoe je van voren naar achteren
leefde en maar door en door en
door ging. Ik heb het stempel
‘chansonnière’ gekregen en werd
genoemd als de opvolgster van
Liesbeth List, maar dat heb ik
nooit gepretendeerd. Het is ook
niet zo dat ik nu ‘opeens’ van de Franse liedjes af wil.
Dat is al een tijdje aan de hand. Op mijn tweede cd
La Fille Noyée staan ook Nederlandse nummers en
in mijn laatste show zing ik in vijf talen. Een hokje
is prima, het is datgene wat het meeste bekendheid
heeft. Ik ben ook niet ontevreden met het stempel
‘chansonnière’. Maar ik doe meer. Ik heb met Jenny
Arean op het toneel gestaan en in een tv-serie over
het leven van Annie M.G. Schmidt ga ik de directrice
van Yab Yum spelen. Ik ben bezig een nummer voor
Nynke Laverman te schrijven en voor volgend jaar augustus
heb ik carte blache gekregen om drie avonden
drie verschillende voorstellingen te geven in de grote
zaal van het Concertgebouw.
Voor het album dat volgend jaar uitkomt ben ik zelf nummers aan
het schrijven. Natuurlijk is dat vreselijk naakt. Ik doe er ook heel
actreutelig over. Steeds als ik aan Jan van Eerd, met wie ik deze plaat
maak, iets laat horen, schiet ik in de vernieling. Het is elke keer een
drama. Natuurlijk heb ik ook angst voor wat het publiek ervan zal
vinden. Want wat ik doe, bestaat niet bij de gratie van ‘tussen de
schuifdeuren’. Als het publiek het niet wil vreten, wat moet ik dan?
Die afhankelijkheid heb ik wel, maar het compromis ga ik niet maken.
Ik denk dat dat het meest liefdevolle is wat ik naar mijn publiek toe
kan doen. In plaats van ze te geven wat ze al kennen, ze mee te nemen
op een avontuur, een ontdekkingstocht. Dus zing ik ook popliedjes.
Ik denk dat een deel van het publiek denkt: waar is Wende nú mee
bezig? Als er mensen afvallen, dan is dat jammer. En eng. Maar ik
wil het niet doen voor de prestatie, ik doe niet mee aan Idols en wil
niet op de stip staan. Dat vind ik
niet bevredigend. En als het dat
niet meer is, dan ga ik, weet ik
veel, fotograferen, kinderen krijgen
of yogales geven…” x
‘het is niet zo dat ik
nu ‘opeens’ van de
Franse liedjes af wil.
dat is al een tijdje
aan de hand’
wende’s werk in het kort
2000: Winnaar van het Concours
de la Chanson, zowel de publieks-
als juryprijs • 2002: afgestu-
deerd aan de Kleinkunstacademie
• 2004: debuutalbum Quand
Tu Dors met daarop vertolkingen van Franse Chansons komt uit,
krijgt juichende recensies en verkoopt enorm goed. Wende wint
o.a. een Edison. Een volledig uitverkochte theatertour volgt • 2006:
Tweede cd La Fille Noyée wordt ook bekroond met een Edison
• 2007: Op Oerol brengt ze de voorstelling Adem. Ze is een van de
grootste attracties op North Sea Jazz. Wende krijgt een gouden plaat
voor Quand Tu Dors, er zijn meer dan 35.000 exemplaren verkocht.
Solovoorstelling Wende gaat in première. • 2008: de live cd/dvd
Wende komt uit. Documentaire De Wereld Beweegt - waarvoor ze
een jaar gevolgd werd door filmmaker Roel van Dale - gaat in première.
Ook voor La Fille Noyée krijgt Wende een gouden plaat. Theatervoorstelling
Wende gaat in reprise. Meer weten? kijk op www.wende.nu.
Droom op www.flaironline.nl weg bij Wende’s stem en maak kans op
een gesigneerde cd!
10 Flair Flair 11