Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Overreactie is een reëel risico. We willen niet vervallen in gemakkelijke waarheden, waarbij er een
simpele causale verklaring zou zijn voor de gebeurtenissen in Haren, alle aandacht uitgaat naar wat
er mis ging en we simpelweg aanbevelen om in de toekomst het tegenoverstelde te doen van wat de
autoriteiten in Haren gedaan hebben 32 . Daarom willen we benadrukken dat er ook te leren valt van
de zaken die wel goed zijn gelopen. Met betrekking tot 21 september zelf valt op dat velen zich
spontaan hebben aangemeld en ingezet op een manier die soms verder ging dan misschien strikt
genomen van ze verwacht mocht worden. De plae peen en ME-ers die in een moeilijke situatie
geconfronteerd zijn geweest met heig geweld hebben zich op een bewonderenswaardige wijze
staande gehouden. Dat gezegd hebbende blij het een aandachtspunt ook onder moeilijke omstandigheden
proportioneel en gedierentieerd geweld te gebruiken. De meeste goede werkwijzen zijn
te vinden in de nafase. De gemeente Haren hee de nafase gestructureerd aangepakt. Wel is het
belangrijk te waken voor doorschieten en is het een gemis dat de gemeente Haren er tot op heden
niet in geslaagd is een evaluatie van het eigen optreden af te ronden. De manier waarop de politie
voortvarend en zelritisch aan de gang is gegaan met een proces van interne evaluatie en verbeterpunten
hee geformuleerd is positief en het is te hopen dat de verbeterpunten ook daadwerkelijk
tot uitvoering komen. De manier waarop via een TGO de opsporing vorm hee gekregen is een
goede werkwijze. Het SGBO-nafase hee uitgangspunten geformuleerd voor de aanpak van project
X achtige situaties die breder toepasbaar zijn.
Goede werkwijzen
Op basis van de al voor project X Haren opgedane ervaringen in Spijkenisse en Amsterdam en de na
Haren opgedane ervaringen in andere plaatsen en in het in het SGBO nafase, kunnen de volgende
uitgangspunten/ goede werkwijzen genoemd worden voor de reactie op oproepen en mobilisatie
voor ontoelaatbare activiteiten via sociale media.
Kern van deze goede werkwijzen is dat lokale basiseenheden en de informatieafdeling samenwerken
om plaatsers van project X uitnodigingen te identiceren, aan te spreken en berichtgeving te laten
verwijderen. De kernboodschap die door de autoriteiten wordt uitgedragen, is dat de politie alert is
op project X uitnodigingen, het OM deze onderzoekt op straaarheid, er geen Project X feesten
worden vergund of gedoogd door de gemeente, er geen alternatieve feesten worden toegestaan of
gefaciliteerd door de gemeente, de politie strikt en vroegtijdig optreedt tegen bezoekers waarbij de
tolerantiegrenzen laag zijn en dat gemeenten indien van toepassing bestuurs- en civielrechtelijke
maatregelen inzeen om ongeregeldheden te voorkomen of schade te verhalen.
Juist als er veel onzekerheid is over hoeveel mensen er gaan komen en over wat er precies gaat
gebeuren, moeten er expliciete, door allen gedeelde scenario’s voor mogelijke gebeurtenissen zijn.
Communicatie en woordvoering dienen terughoudend te zijn. Er dient helderheid te zijn over de
schakelmomenten en de momenten waarop opgeschaald moet worden. Daarbij laat project X Haren
ook zien dat monitoren van sociale media informatie waardevolle informatie kan opleveren over
mobilisatie en intenties, maar dat op het moment dat mensen zich daadwerkelijk verzamelen, inzicht
in wat zich feitelijk afspeelt op straat essentieel is.
32 H. de Bruijn (2007) Een gemakkelijke waarheid. Waarom we niets leren van onderzoekscommissies. NSOB
68 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN