Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

(ook op het moment dat duidelijk was dat grote aantallen jongeren zich daadwerkelijk naar Haren
begaven) geen maatregelen genomen zijn om jongeren te verhinderen naar Haren te komen (de
beslissing tot het afsluiten van de afrien van de A28 is buiten het bevoegd gezag om gegaan) of
Haren te verlaten. De interventie van de burgemeester van Groningen om geen toestemming te
geven bussen met feestgangers naar Groningen te laten vertrekken was in dat verband ongelukkig
en niet behulpzaam, zeker in het licht van het feit dat het initiatief om deze bussen in te zeen in
eerste instantie aomstig was van de gemeente Groningen. Het besluit om treinen te laten stoppen
conform de dienstregeling had als gunstig bijeect (hoewel dat geen expliciete overweging was) dat
feestgangers die weg wilden omdat zij geen deel wilden uitmaken van de ongeregeldheden, Haren
ook daadwerkelijk konden verlaten. Het besluit om in de nacht van 21 september treinen te verlengen,
een extra stop in Haren te laten maken en te laten doorrijden tot Zwolle is los van het GBT
genomen. Als in de loop van de avond het besluit was genomen dat treinen niet meer in Haren
mochten stoppen had dat niet alleen tot openbare orde problemen elders kunnen leiden (zonder dat
men zich daar op had kunnen voorbereiden), het had ook gevolgen gehad voor de situatie in Haren
doordat velen dan niet hadden kunnen vertrekken. In dat opzicht was het een wijs besluit om treinen
niet aan Haren voorbij te laten gaan.
Alles overziende gaf geen van de onderdelen van de crisisorganisatie op enig moment in voorbereiding
of uitvoering blijk van een overall visie op mobiliteit en crowd management in het kader van de
gebeurtenissen in Haren die richting gaf aan de besluitvorming op dit terrein.
De beslissing om geen vergunning te verlenen voor een alternatief feest naar aanleiding van het
aanbod van de nachtburgemeester is weloverwogen tot stand gekomen op basis van de vaststelling
dat het niet mogelijk was op korte termijn op een locatie in Haren op een veilige en verantwoorde
wijze een dergelijk feest te (laten) organiseren. Ook uit het oogpunt van mogelijke precedentwerking
was dat een wijs besluit.
Pas in een laat stadium is overigens, zowel door de politie als de gemeente, project X in Haren als een
evenement benaderd. Dat is begrijpelijk vanuit de optiek dat het juist geen evenement moest
worden, maar het is wel te betreuren. Eerder denken in termen van een evenement had meer
richting gegeven aan de aanpak en had duidelijker gemaakt voor welke keuzes de autoriteiten
stonden, vooral waar het gaat om de principiële keuze tussen het tegenhouden van het evenement
of het reguleren ervan.
Onder andere vanuit de gemeenteraad in Haren is de vraag opgeworpen of het leger niet had
moeten worden ingezet ter beteugeling van de ongeregeldheden. Het idee dat het leger een taak
hee bij de handhaving van de binnenlandse openbare orde past niet bij een democratische rechtsstaat.
Het was ook niet nodig: het hee even geduurd, maar uiteindelijk is de klus in Haren geklaard
door twee pelotons ME en 11 beredenen, aangevuld met drie groepen aanhoudingseenheden en
tientallen plae peen (maar die gingen niet rechtstreeks de confrontatie met de geweldplegers
aan). Later zijn nog meer pelotons gekomen, maar toen was het geweld al voorbij. Daarmee hoort
project X Haren niet tot de grootste ME-inzeen die Nederland ooit gekend hee en was het politie
bijstandspotentieel voor de handhaving van de openbare orde bij lange na niet uitgeput.
Het politieoptreden
De door de driehoek gewenste beleidsuitgangspunten (normale gang van zaken moet doorgang
vinden, Haren wordt niet afgesloten, zo weinig mogelijk zichtbare politie, veiligheid voor familie
Merthe en bewoners Stationsweg) beperkten de speelruimte voor de politieoperatie: diverse
56 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN