Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Conclusies en aanbevelingen
Het ontstaan en de escalatie van geweld
Het is niet mogelijk een exact getal te hangen aan het aantal jongeren dat in Haren aanwezig is
geweest op 21 september. Er zijn de cijfers van de spoorwegpolitie, die aangee dat 2000 jongeren
per trein naar Haren gereisd zijn. Er is het bericht over de groep van (hoogste schaing) 800 mensen
die van Groningen naar Haren gelopen zijn. Er is geen indicatie van het aantal mensen dat per bus of
met eigen vervoer naar Haren gekomen is, maar gezien de drukte van het verkeer en de gerapporteerde
parkeeroverlast zijn er dat zeker ook honderden geweest. Dat betekent dat, over de hele dag
gerekend, de eerder gemaakte schaing dat ten minste 3000 en ten hoogste 5000 jongeren voor
project X naar Haren gereisd zijn, redelijk lijkt. Deze jongeren zijn niet allemaal gelijktijdig in Haren
aanwezig geweest en ze zijn ook niet allemaal bij de rellen betrokken of zelfs maar aanwezig
geweest. Zoals ook blijkt uit het deelonderzoek De weg naar Haren kwamen verreweg de meesten voor
het feestje dat er wel of niet was, uit nieuwsgierigheid of sensatiezucht of gewoon omdat je er bij
moest zijn. De schaing van de politiemensen ter plaatse is dat op het moment van de escalatie er
op de kruising minder dan 1000 jongeren aanwezig waren. Tijdens de confrontaties in de uren daarna
geven de betrokken politiemensen aan dat de groepen van waar uit zij belaagd worden uit maximaal
enkele honderden personen bestonden.
Ook is er geen consensus over om welke aantallen geweldplegers het gaat, dit beeld varieert van
tientallen tot enkele honderden 14 . Vooral dit laatste punt wordt bemoeilijkt doordat sommige
politiemedewerkers over aantallen relschoppers spreken op specieke locaties, terwijl anderen een
totaalbeeld weergeven. Het algemene beeld dat politiemensen schetsen is dat voor de ME-linies
groepjes van vijf of zes jongeren tot enkele tientallen actief aan het rellen zijn terwijl de rest wat
meedoet of toekijkt of alleen maar aanwezig is. De meeste geweldplegers zijn volgens diverse
politiemedewerkers jongeren tussen de 16 en 25 jaar, bijna allemaal jongens.
Uiteindelijk bleven er ongeveer 150 over. Gewoon een hele grote groep die dat geweld dus pleegde. Dat vond ik zeer
bizar (Medewerker BPZ)
Relschoppers? Dat waren er misschien nog helemaal niet zo veel (...) Zoals bij Albert Heijn ook, als daar een 20 man
echt werkelijk vervelend waren, daar in de frontlinie, dan zijn het er veel. Er stonden misschien wel een paar honderd
man (Hondengeleider).
Er leven tegenstrijdige beelden onder politiemedewerkers over de mate waarin de geweldplegers in
groepsverband optreden, maar de meeste respondenten waren van mening dat er niet sprake was
van georganiseerd optreden.
Er was niet sprake van georganiseerd geweld tegen de politie. Ten minste niet waar ik stond. Er werd wel gegooid,
maar er was niet een vaste groep, het waren meer individuen, kleine groepjes (Groepscommandant verkenners).
14 In de besluiten- en actielijst van het GBT wordt gesproken over een schaing van 500-600 relschoppers.
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 51