Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

elschoppers en het gebruik had het verzet kunnen breken. Bij een eerdere inzet ben ik zelf ingezet als schuer en
zag dat het gebruik wel degelijk leidde tot het uiteenvallen van de grote massa. Naar mijn mening een volstrekt
onacceptabele beslissing!” [Intern evaluatieverslag ME]
Er zijn ook groepscommandanten die zwaar onder druk gestaan hebben (en zelfs gewond geraakt
zijn) die geen behoee hadden aan traangas
Nou traangas …. daar heb ik persoonlijk niet om gevraagd. Ook niet om willen vragen. Dit was het. En we wisten
dat er te weinig ME was. Klaar. Nou dat is het zo’n beetje en dan is het zo lang mogelijk volhouden.
(Groepscommandant ME)
Hoe komt het dat ondanks de formele toestemming van de burgemeester er toch geen traangas is
ingezet? De toestemming van de burgemeester is onmiddellijk doorgegeven, maar leidde binnen
het SGBO tot discussie. Volgens het hoofd Bewaken & Beveiligen was dat een spannend moment
en betekende de formele toestemming dat de pelotonscommandant traangas kon inzeen
wanneer hij dat nodig ache, maar niet dat de groepen op straat zonder meer over konden gaan
tot de inzet van traangas. Hij hee contact opgenomen met de pelotonscommandant en hem
geadviseerd het nog even niet te doen. Voor het hoofd Bewaken & Beveiligen was de situatie in
Haren een schoolvoorbeeld waarin juist geen traangas gebruikt moest worden: “Als daar gas was
gebruikt, waren 2.500 mensen gaan hollen, dan hadden we gewoon doden gehad” (Lid SGBO)
De pelotonscommandant nam de beslissing om geen traangas in te zeen en had daarbij de
volgende overwegingen:
Er was toestemming van de driehoek om traangas te gebruiken, dat heb ik van het SGBO gehoord, maar ik heb
dat niet toegestaan. Ik heb er echt even over zien dubben en ook nog over zien sparren. Ik heb nadrukkelijk
gezegd om half tien, later nog een keer: geen gebruik traangas, want dat gaat ons niet helpen. Zoals ik het kon
inschaen: je zit daar in een woonwijk, inderdaad met de relschoppers, maar dat zijn er geen duizend, dat zijn er
een paar honderd. Op het moment dat je traangas gaat gebruiken, dan gebruik je traangas om ruimte te maken
voor jezelf, maar je wil ook land veroveren, zal ik maar zeggen. Waar je dan mee te maken krijgt, is een
mensenmassa die op de loop gaat en daar zien jongeren tussen van 13, 14, 15 jaar. Van heel jong tot wat ouder
met het risico dat je daar allerlei onrust krijgt. Ook met lokale bewoners heb je te maken, en mijn inschaing was
dat, ondanks dat collega’s zwaar onder druk stonden, dat meer negatieve eecten zou hebben dan positieve.
Ook omdat we op dat moment, voor zover ik wist, maar één sectie in Haren hadden op die plek en als je dan
traangas gaat schieten, dan wil je ook land veroveren. We hadden geen manschappen en ook niet aanrijdend
personeel genoeg om, als je een groter gebied gaat veroveren, dat te bezeen. Dus je kunt wel even
traangas schieten, maar dan vervolgens kun je niet opschuiven en konden we het ook niet opvolgen.
Maar die vragen over traangas, die vroegen wat mij betre om een middel dat ze ruimte kregen en lucht kregen
en of dat nu traangas moest zijn of dat er paarden kwamen. Weet je, dat maakte allemaal niet uit. Maar ze
stonden daar en ze werden niet geholpen. In mijn beleving gaat het de collega’s niet om traangas, het richt zich
nu op traangas, maar er is nog iets anders. Ze stonden daar zonder goede brieng, zonder hulp, een uur lang of
langer in de stenen en tegenover een meute die helemaal los was.
Maar achteraf zijn er dus geen ernstige gewonden gevallen, laat ik het dan maar zo zeggen: als we wel traangas
hadden ingezet, dan was het beeld over wat daar gebeurd was anders geweest met nog weer andere risico’s
ook. Dus ik ben er wel heel erg blij om achteraf dat ik het niet gebruikt heb. Daar ben ik tevreden over en ik vind
dat ik een goede beslissing heb genomen. Zeker achteraf, nu ik terug kan kijken. De verwondingen vallen mee
voor de politiemensen, dus daar zie ik wel een verschil in. Zo kan ik het voor mezelf uitleggen, hoe de ME’ers daar
naar kijken en hoe andere mensen daar naar kijken’. (Pelotonscommandant ME)
32 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN