Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

More documents

Recommendations

Info

Het initiatie/ escalatiemodel van collectief geweld 73 Collectief geweld is een vorm van collectief gedrag, waarvoor dezelfde uitgangspunten gelden als voor andersoortig gedrag van mensen in collectieve situaties: Collectief gedrag/geweld is in principe individueel gedrag/geweld: ‘agency’ is op individueel niveau, mensen maken individuele keuzes and gedragen zich niet uniform. Dit doet niet af aan het feit dat mensen fundamenteel sociale wezens zijn en dat hun beslissingen worden beïnvloed door hun sociale omgeving (groepsdynamische aspecten) Er is geen reden om aan te nemen dat, in collectieve situaties, alleen al de aanwezigheid in een menigte ervoor zou zorgen dat mensen meer geneigd zijn tot geweld: de overgrote meerderheid van de mensen in de menigte waarin collectief geweld plaatsvindt zijn niet gewelddadig. Er zijn aanwijzingen in de literatuur dat veel mensen die actief op zoek zijn naar geweld in collectieve situaties ook eerder geweld gebruiken in andere omstandigheden. Daarnaast is er in de meeste collectieve situaties geen sprake van geweld. Er is geen reden om aan te nemen dat mensen in collectieve situaties meer geneigd zijn om zogenaamd emotioneel of irrationeel gedrag te vertonen. Integendeel, juist in gewelddadige collectieve situaties maakten mensen duidelijk keuzes en ze gedroegen zich op een manier die voor henzelf betekenisvol was. De keuzes die individuen maakten leken eerder te kloppen met een model van begrensde rationaliteit: ze bereiden zichzelf voor, streven doelen na en nemen risico’s in ogenschouw. Er is alle reden om aan te nemen dat het gedrag van mensen in collectieve situaties beïnvloed wordt door dezelfde factoren die hun ‘normale’ dagelijkse gedrag beïnvloeden. In plaats van ‘normloze’ gedragingen laten de gegevens zien dat mensen zelfs in gewelddadige situaties zekere normen in aanmerking nemen, zoals blijkt uit ingehouden gedrag (ongeremd geweld komt erg weinig voor), de keuze voor (in de context) ‘gepaste’ doelwien en voorbeelden van zelfregulatie. In collectieve situaties worden (gepercipieerde) normen eerder meer dan minder belangrijk, al kan de aard van de norm variëren. 73 Adang, O.M.J. (2012) Initiatie en escalatie van collectief geweld. Een vergelijkend observationeel onderzoek naar demonstraties en voetbalevenementen. In: T. Jansen, G. van den Brink & R. Kneyber (redactie) Gezagsdragers. De publieke zaak op zoek naar haar verdedigers. Boom, Amsterdam Adang, O.M.J. (2010) Initiation and escalation of collective violence: an observational study. In: Preventing crowd violence (T.D. Madensen & J. Knutsson, eds.) Lynne Rienner, Boulder Adang, O.M.J. (1998) Hooligans, autonomen, agenten. Geweld en politie-optreden in relsituaties. Samsom, Alphen aan den Rijn Reicher, S., C. Sto, P. Cronin & O. Adang (2004) An integrated approach to crowd psychology and public order policing. Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, Vol 27, No 4, pp: 558-572 Reicher, S., C. Sto, J. Drury, O. Adang, P. Cronin & A. Livingstone (2007) Knowledge-Based Public Order Policing: Principles and Practice. Policing, Vol. 1, No. 4, pp. 403-415 COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 217
Er dient onderscheid gemaakt te worden tussen de initiatie/ het ontstaan van collectief geweld en de escalatie van collectief geweld (in de zin dat een toenemend aantal individuen deelneemt aan het geweld). Met betrekking tot het ontstaan van collectief geweld is het van belang onderscheid te maken tussen twee soorten geweld: 1. Geweld verbonden met een duidelijk aanwijsbare aanleiding. Dit type geweld is reactief – het is een reactie op specieke elementen of fricties in een situatie, bijvoorbeeld provocaties door andere supporters of door derde partijen, gebeurtenissen op een voetbalveld (in het geval van een voetbalwedstrijd), maatregelen van de politie of een andere aanwijsbare aanleiding. Theoretisch gezien is dit soort geweld gemakkelijk te verbinden met bekende theorieën over geweld (bijv. agressie uit frustratie), competitie voor beperkte middelen of als een reactie op bedreigingen. Net zoals met andere vormen van agressie zijn mannen meer geneigd om gewelddadig te reageren dan vrouwen, en zijn adolescenten/jongvolwassenen (individuen tussen de 15 en de 25 jaar) meer geneigd om agressief te reageren dan individuen van andere leeijdsgroepen. Dat gezegd hebbende, mannen uit andere leeijdscategorieën en vrouwen kunnen onder bepaalde omstandigheden ook agressief reageren. De doelwien van het geweld kunnen variëren, maar ze houden meestal verband met de aanleiding die aan het gedrag voorafgaat (behalve in gevallen van omgerichte agressie). 2. Geweld dat geen verband houdt met een duidelijk aanwijsbare aanleiding. Dit type geweld is niet reactief, maar lijkt spontaner de kop op te steken. Dit geweld wordt bijna exclusief gepleegd door groepen mannelijke adolescenten/jongvolwassenen en is speciek gericht op soortgelijke rivaliserende groepen jonge mannen. De individuen en groepen lijken actief op zoek te gaan naar gelegenheden om de confrontatie met rivaliserende groepen aan te gaan. Theoretisch kan dit type geweld worden gezien als een expressie van het zogenaamde ‘jongemannensyndroom’, de neiging van jonge mannen om risico’s te nemen en gewelddadig te zijn omdat ze de voorkeur geven aan korte termijn voordelen zonder de toekomst in acht te nemen. Deze neiging is primair een mannelijke trek en wordt sociaal vergemakkelijkt door de aanwezigheid van leeijdsgenoten met hetzelfde doel. Bij gewelddadige uiteenzeingen tussen mannen zijn mogelijk gezichtsverlies, dominantie, status en ‘presentatie van het zelf in een uiterst competitief milieu’ noemt. Het verschil tussen de twee soorten geweld is niet absoluut en er is sprake van een duidelijke overlap door het feit dat het jonge mannen syndroom ook tot uiting kan komen als reactie op aanleidingen die voor buitenstaanders triviaal lijken. Andere mechanismen zijn echter verantwoordelijk voor de escalatie van geweld: 1. Aan de ene kant is er het (gepercipieerde) risico op represailles. Ook in geëscaleerde situaties houdt slechts een kleine minderheid van een groep zich bezighoudt met de meest risicovolle soorten gedrag, terwijl de meerderheid van de deelnemers kiest voor minder risicovolle alternatieven (schreeuwen, gebaren, rennen), of helemaal niet betrokken raken. Zelfs diegenen die gewelddadig zijn gooien vooral projectielen in plaats van dat ze fysiek vechten, en het geweld wordt vaak omgericht naar levenloze objecten (hekken, bussen, treinen) in plaats van dat het gericht is op mensen die kunnen terugvechten. Er is hierbij sprake van enige tegenstelling, omdat het jonge mannen syndroom wordt gekenmerkt door risiconemend gedrag, en deelnemen aan geweld impliceert precies dat. Binnen dat kader lijken individuen echter de bedoeling te hebben om ‘onnodige’ risico’s te vermijden en risico’s te verminderen. Het feit dat jonge mannen wanneer ze gewelddadig zijn in groepsverband optreden is een vorm van het reduceren van risico’s op zichzelf, net zoals het feit dat ze confrontaties vermijden of ontvluchten die ze 218 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN
Page 1 and 2:
Er is geen feest De overheidsreacti
Page 3 and 4:
2 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN
Page 5 and 6:
Het afsluitende hoofdstuk met concl
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
10 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HARE
Page 13 and 14:
Uit de hand gelopen Facebook-feest
Page 15 and 16:
donderdagmorgen met de districtsche
Page 17 and 18:
grote evenementen. Die groep van vi
Page 19 and 20:
Project X Haren: 21 september ‘s
Page 21 and 22:
We gaan uit van drie scenario’s.
Page 23 and 24:
Het was interdun. Taken, bevoegdhed
Page 25 and 26:
niet. Zowel de plaatsvervangend dis
Page 27 and 28:
Vervolg Project X: 21 september In
Page 29 and 30:
20.49.37 de plae peen zeen de hekke
Page 31 and 32:
aankomende en vertrekkende bezoeker
Page 33 and 34:
elschoppers en het gebruik had het
Page 35 and 36:
Het opsporingsproces loopt nog maan
Page 37 and 38:
personen hebben geen stadionverbod
Page 39 and 40:
dat moment minderjarig. Aangehouden
Page 41 and 42:
aangehouden verdachten hee minimaal
Page 43 and 44:
staan als crimineel. Zo zouden oude
Page 45 and 46:
lauw en rood, hebben zowel een crim
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Al deze onzekerheden maakten het mo
Page 51 and 52:
Vanwege het feit dat geen consequen
Page 53 and 54:
In de opbouw naar 21 september is g
Page 55 and 56:
op bewoners19 en ook niet op person
Page 57 and 58:
(ook op het moment dat duidelijk wa
Page 59 and 60:
aantallen jongeren onderweg waren n
Page 61 and 62:
Toen het eerste ME-peloton werd opg
Page 63 and 64:
als taak om ongevraagd informatie e
Page 65 and 66:
Binnen de politieorganisatie is het
Page 67 and 68:
voor een dergelijke schade bedoeld
Page 69 and 70:
Overreactie is een reëel risico. W
Page 71 and 72:
6. Alle eenheden in de nationale po
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
moeten beoordelen. Zij zijn zoekend
Page 81 and 82:
Perspectief lokaal driehoeksoverleg
Page 83 and 84:
Het GBT komt voor het eerst om 14.1
Page 85 and 86:
Perspectief korpsleiding De korpsle
Page 87 and 88:
De korpschef volgt thuis de ontwikk
Page 89 and 90:
De SGBO-leden bespreken hun informa
Page 91 and 92:
‘Nu was de locatiecommandant (ope
Page 93 and 94:
Tussen 19.47-19.51 uur merkt men bi
Page 95 and 96:
Om 22.30 uur overlegt het SGBO onde
Page 97 and 98:
De adviseur integrale veiligheid vr
Page 99 and 100:
Perspectief Veiligheidsregio De vei
Page 101 and 102:
Perspectief Brandweer & GHOR De voo
Page 103 and 104:
Voor zaken die direct de bevoegdhei
Page 105 and 106:
aan het (opnieuw) adviseren van de
Page 107 and 108:
De laatste actie van het ROT is het
Page 109 and 110:
Als de vervangende OVDP om 19.55 uu
Page 111 and 112:
Daarnaast volgt het COPI ook wat er
Page 113 and 114:
112 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAR
Page 115 and 116:
Op dinsdag 18 september zet de dist
Page 117 and 118:
voor zijn taak komt er later iemand
Page 119 and 120:
aantal respondenten zegt het gevoel
Page 121 and 122:
Bewaken en beveiligen Nederland ken
Page 123 and 124:
Nadat de situatie op de kruising es
Page 125 and 126:
ment Superbikes in Assen. Voor dat
Page 127 and 128:
hebben Project X in Haren te bezoek
Page 129 and 130:
Pas later op de avond bleek dat er
Page 131 and 132:
Ordehandhaving door Platte petten I
Page 133 and 134:
Er zijn ook nog agenten die zich va
Page 135 and 136:
Hoewel er gehandeld wordt, gebeurt
Page 137 and 138:
Ordehandhaving door Mobiele Eenhede
Page 139 and 140:
De heigheid van het geweld en het a
Page 141 and 142:
in Haren actief blijkt te zijn. Hij
Page 143 and 144:
Dit is een moment geweest waarin we
Page 145 and 146:
toegepast. Het OM hee daar op dit m
Page 147 and 148:
ureau of het cellencomplex. De groe
Page 149 and 150:
aan geen behoee te hebben aan een a
Page 151 and 152:
Verbindingen Verbindingen vormen ee
Page 153 and 154:
Pas om kwart voor negen krijgt de A
Page 155 and 156:
Brandweerzorg Om er zeker van te zi
Page 157 and 158:
collega die ook bij de brandweer Ha
Page 159 and 160:
Op vrijdagmiddag (rond 15.45 uur) s
Page 161 and 162:
Op donderdag 27 september is er een
Page 163 and 164:
Volgens mij was dat wel de sfeer bi
Page 165 and 166:
Door middel van een publicatie in h
Page 167 and 168: Mensen die een gesprek hebben gehad
Page 169 and 170: De gemeente Haren besteedt in het k
Page 171 and 172: vrijdagnacht en het hoofd Opsporing
Page 173 and 174: den en strafrechterlijk te kunnen v
Page 175 and 176: Sociale media en opruiing 62 Politi
Page 177 and 178: SGBO nafase Na de gebeurtenissen in
Page 179 and 180: Nieuwe Project X aankondigingen Na
Page 181 and 182: te woord gestaan vanuit het raadhui
Page 183 and 184: 182 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAR
Page 185 and 186: 184 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAR
Page 187 and 188: Door politiebond ACP was een meldpu
Page 189 and 190: spreekpunt. Daarnaast zijn respecti
Page 191 and 192: Lijst van respondenten BOA coördi
Page 193 and 194: Overzicht geraadpleegde documenten
Page 195 and 196: Eigen verslag Pelotonscommandant E
Page 197 and 198: Schade: Mailwisseling commissie Ha
Page 199 and 200: - Bij de preparatie zijn niet alle
Page 201 and 202: Gebleken is dat bij een worstcase s
Page 203 and 204: B. De eectiviteit van leiding en st
Page 205 and 206: Openbare orde bevoegdheden van de b
Page 207 and 208: noodbevel vanuit procedureel perspe
Page 209 and 210: Last onder dwangsom Het opleggen va
Page 211 and 212: en Twier. Verschillende ministers r
Page 213 and 214: Ervaringen met sociale media feeste
Page 215 and 216: 2011 26 maart 2011 - Sydney (Austra
Page 217: 21 juli 2012 - Iserlohen (Duitsland
Page 221 and 222: Lijst met afkortingen AC Algemeen C
show all

Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?