Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Eerdere project X feesten in Nederland
In de voorbereiding op project X hebben voor betrokkenen twee “referentiegebeurtenissen” een rol
gespeeld: een in Amsterdam, een gebeurtenis die niet uit de hand is gelopen en een in Hamburg
(Duitsland) waar vernielingen zijn gepleegd, gewonden zijn gevallen en 100 man politie is ingezet.
Beiden zijn vermeld in de tekst van het hoofdrapport. Een media-inventarisatie van sociale media
feesten in Nederland voorafgaand aan Haren leverde naast Amsterdam nog twee andere voorbeelden
op, die opvallend genoeg niet bekend zijn geworden bij de informatieorganisatie in Groningen.
Het gaat om een feest op 15 september 2012 in Groenedijk waarvan de autoriteiten van te voren niet
op de hoogte waren en een aangekondigd feest in Spijkenisse in mei 2012 waarvan de autoriteiten
wel op de hoogte waren. Uiteraard zijn er ook in Nederland vele voorbeelden van rave party’s,
illegale housefeesten, illegale straatcrossen etc. die overeenkomsten vertonen met via sociale media
georganiseerde evenementen zoals project X Haren. Ook de spontane samenkomsten op pleinen en
rotondes na aoop van sommige voetbalwedstrijden tijdens internationale voetbalkampioenschappen
bieden een parallel.68 De “Grote Oto Derby” stunt van de VPRO-radio uit september 1978 die er
toe leidde dat naar schaing 20.000 Nederlanders zich tegelijkertijd op pad begaven naar eenzelfde
locatie om allerlei opdrachten uit te voeren69 maakt nog eens duidelijk dat ook zonder sociale media
of een lm als project X een massale mobilisatie van feestgangers op gang kan komen.
Spijkenisse, 12 mei 2012 70
Aan het Kikkerveen in Spijkenisse zijn toch nog tientallen jongeren afgekomen op het afgelaste
tuinfeestje van buurtbewoner Kevin. Kevin was er zelf niet. Hij had een feestje in Roerdam. Kevin
had eind maart via Twier enkele vrienden uitgenodigd voor een tuinfeest. Hij vermeldde in zijn
tweet ook zijn adres. Het geplande feestje werd plotseling onder de naam #chaosatkevin een
populair onderwerp op Twier. Landelijke media besteedden aandacht aan het feestje en duizenden
ongenodigden gaven aan ook te willen komen. Uiteindelijk hee Kevin zijn feest afgelast. Er was
door de burgemeester in Spijkenisse een Last onder Dwangsom afgegeven a €50.000,- als er geen
maatregelen genomen worden ter voorkoming van het feest. De politie Roerdam-Rijmond hield de
straat in de gaten met geplaatste camera’s. Ook surveilleerden agenten extra. Opvallend is dat
gemeente en politie zich uitvoerig hadden voorbereid, inclusief draaiboeken. Uitgangspunt was
“door zichtbaar aanwezig zijn en optreden van de politie duidelijk te maken dat geweld of welk
onoorbaar gedrag dan ook niet getolereerd wordt. De omgeving die in ernstige mate overlast kan
ondervinden van de eecten van de aanwezigheid van groepen onrust veroorzakende personen
hee recht op beëindiging van deze overlast. Het dient duidelijk te zijn dat overtredingen niet
worden getolereerd.” Vanaf een week voor de aangekondigde datum gaf een (districtelijke) staf
grootschalig en bijzonder politieoptreden sturing aan voorbereiding en inzet.
Groenedijk, 15 september 2012 71
Via Facebook en Twier zijn mensen uitgenodigd voor een sweet sixteen feest. De ouders hebben
zelf mensen geregeld als een soort van bewaking aangezien honderden jongeren hadden aangegeven
dat ze naar het feest zouden komen. Het feest loopt uit de hand met dronken jongeren en
schade. Uiteindelijk wordt de politie gebeld die adviseert het feest te beëindigen. De vader blogt op
internet: Sociale media, ik ben expert maar dit zat in mijn blinde vlek en heb ik niet zien aankomen.
68 Bervoets, E., W. van Oorschot, C. Esman en O. Adang (2008). “De ‘Oranjethuissituatie’: non-issue of onderschat? Een onderzoek naar
openbare orde aspecten van de oranjepassie bij de thuisblijvers. Politieacademie, Apeldoorn
69 hp://continuo.wordpress.com/2009/10/14/willem-de-ridder-de-grote-oto-derby/
70 hp://www.vpinfo.nl/spijkenisse/2636-chaos-at-kevin-in-spijkenisse
71 hp://www.blogmania.nl/archives/2012/09/17/vanavond-chaos-ssa-groenedijk-a-k-a-project-x/
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 211