Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Opruiing via Internet 67
Volgens artikel 131 Strafrecht is het straaar om “in het openbaar mondeling of bij geschri of
aeelding tot enig straaar feit of tot gewelddadig optreden tegen het openbaar gezag” op te
ruien. Het begrip opruiing moet daarbij volgens de toelichting worden opgevat als het aanzeen tot
iets ongeoorloofds. De laatste jaren is een enkele maal gebruik gemaakt van dit artikel om mensen
die via Facebook of Twier tot rellen hebben opgeroepen, te vervolgen. Woensdag 10 oktober 2012
hee de rechter te Arnhem twee weken gevangenisstraf (voorwaardelijk) opgelegd aan een jongeman
die via Facebook had opgeroepen auto`s in brand te steken naar voorbeeld van wat er is
gebeurd in Haren. In 2010 hee een 18-jarige Hagenaar via Twier opgeroepen om te gaan `relle` op
het Jonckbloetplein. Die jongen kreeg van de politierechter een werkstraf van 100 uur. Een ander
voorbeeld komt uit 2006. De politie in Apeldoorn hee toen een 19-jarige jongeman opgespoord, die
tijdens het WK-Voetbal 2006 in Duitsland, opruiende teksten op internet publiceerde. De man,
aomstig uit Apeldoorn, riep anderen op om na aoop van wedstrijden van het Nederlands elal op
de rotonde in de Maten geweld tegen de politie te gebruiken. De politie wist hem op te sporen,
waarna hij voor verhoor werd aangehouden. Hij bekende de feiten en na overleg met de ocier van
justitie is hem een boete van € 300,- opgelegd. Het maakt dus niet uit of de opruiing `oine` of
`online` gebeurt, het gaat er om dat het in de openbaarheid gebeurt. Bij Facebook is dat het geval
zodra het Facebook bericht is geplaatst op een publieke pagina.
Er zijn echter ook voorbeelden dat een beroep op art 131 geen veroordeling tot gevolg had. Een
27-jarige Amsterdammer riep in augustus 2011 via sociale media op tot rellen zoals die toen ook in
Londen plaats hadden. De politierechter oordeelde echter dat de leerlijke tekst van zijn oproep ‘te
weinig concreet’ was om als opruiing te worden aangemerkt.
Als gevolg van een amendement dat ingediend is bij de behandeling van het wetsvoorstel
“Maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast is daarnaast medio 2010 in het
Wetboek van Strafrecht een nieuw artikel (141a) ingevoegd, wat als volgt: «Hij die opzeelijk
gelegenheid, middelen of inlichtingen verscha tot het plegen van geweld tegen personen of
goederen wordt bestra met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of een geldboete van de
vierde categorie». Aldus is – volgens de toelichting bij het amendement – het verschaen van (onder
anderen) inlichtingen – bijvoorbeeld in de vorm van afspraken die hooligans via Sms-berichten,
internetcontacten, telefoongesprekken en andere methoden van communicatie-uitwisseling daags
en vlak van te voren maken- als een zelfstandige en strafwaardige handeling straaar gesteld.
NB: In Engeland werd voor het oproepen tot rellen een 17-jarige jongen veroordeeld tot een twaalf
maanden durend Facebookverbod. Op Facebook had de 17-jarige jongen de tekst “It’s about time we
stood up for ourselves for once. So come on rioters – get some. LOL.” geplaatst. Ook werden twee mannen
van 21 en 22 jaar tot een gevangenisstraf van vier jaar veroordeeld, omdat ze op Facebook aanleiding
gaven tot ernstige ongeregeldheden. De rechter legde zware straen in de hoop anderen af te
schrikken.
Prime-minister Cameron zei na de rellen in Londen o.a. het volgende: “So we are working with the
police, the intelligence services and industry to look at whether it would be right to stop people
communicating via these websites and services when we know they are ploing violence, disorder
and criminality.” Na de rellen in Londen in 2011 is er in Engeland een discussie gevoerd over Facebook
67 Tekst opgesteld door Ilona Kalksma
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 209