Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

noodbevel vanuit procedureel perspectief voordelen, alsook vanuit oogpunt van handhaving. Het
overtreden van een noodbevel vormt bij opzet een misdrijf, waarmee het strafvorderlijke dwangmiddel
van de voorlopige hechtenis in beeld komt. Het negeren van voorschrien in een noodverordening
levert ‘slechts’ een overtreding op.
Noodbevel
artikel 175 Gemeentewet
Gericht tot één of meerdere personen
Bekendmaking aan degene(n) tot wie het bevel
zich richt; indien mogelijk ook het bevel op
schri uitreiken
Niet naleving: sanctie artikel 184 Wetboek van
strafrecht (misdrijf)
Bestuursrechtelijke (marginale) toetsing en
Gemeenteraad kan zich achteraf uitspreken over
het gebruik.
Noodverordening
artikel 176 Gemeentewet
Gericht op een ieder die er mee te maken krijgt
(algemeen verbindend voorschri)
Algemene bekendmaking op een door de
burgemeester te bepalen wijze (bijv. media,
internet, gemeentehuis en politiebureau)
Niet naleving: sanctie artikel 443 Wetboek van
strafrecht (overtreding)
Bestuurlijke controle: bekrachtiging door
gemeenteraad (A); melding aan Commissaris van
de Koningin (B); en (straf)rechterlijke toetsing bij
geschil (C).
Bron: Wouter Jong. Roy Johannink, Als het dan toch gebeurt,bestuurlijke ervaringen
met crises (2007),
D. Aanwijzen veiligheidsrisicogebied waar preventief gefouilleerd mag worden
(151b gemeentewet)
E. Minder bruikbare instrumenten bij plotselinge grootschalige openbare orde verstoringen zijn:
Bestuurlijk ophouden (art 154a en 176a Gemeentewet):
Het op gezag van de burgemeester of gezaghebber laten vasthouden of insluiten van groepen
personen om verstoring van de openbare orde te voorkomen of te beëindigen. Bij niet naleving en
dreigende ordeverstoring kan door middel van ophouding worden opgetreden wegens ernstig vrees
voor ordeverstoring, nog voordat sprake is van daadwerkelijke wanordelijkheden
Ophouding mag slechts plaatsvinden in zeer bepaalde omstandigheden, die zijn omschreven in de
Gemeentewet. De gemeenteraad kan de burgemeester de bevoegdheid geven om bestuurlijke
ophouding toe te passen op groepen personen (art 154a). Art. 176a zegt dat de burgemeester
(onaankelijk van de opstelling van de raad) door hem aangewezen groepen van personen op een
door hem aangegeven plaats tijdelijk kan ophouden.
Bij toepassing van bestuurlijke ophouding moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan, die
ruwweg als volgt zijn samen te vaen:
er is sprake van het groepsgewijs niet naleven van een verordening van de gemeenteraad of een
bevel van de burgemeester;
206 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN