Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Advocaten klagen over de snelheid van de procedures. Zij zouden hun zaken onvoldoende voor
kunnen bereiden. Bovendien klagen zij over het feit dat het OM en de politie slordig zouden hebben
gewerkt. De zaaksocier bestrijdt dat. Hij is heel kritisch geweest op de PV’s en de tactisch coördinator
hee alle onvolkomenheden in de PV’s alsnog weggewerkt.
Advocaten voeren aan dat de documentatie van de arrestanten die bewuste avond niet altijd
compleet was en er dus onzorgvuldig gewerkt is. Dat wordt weerlegd door er op te wijzen dat, door
de hectiek van de avond, het niet anders kon en het feit dat de verdachten allemaal op heterdaad zijn
aangehouden.
Schadevergoeding
Daags na de rellen reageert de minister van Veiligheid en Justitie op Radio 1 op de rellen in Haren. Hij
gee aan dat de schade verhaald zal worden op de relschoppers. Dat is makkelijker gezegd dan
gedaan, omdat het strafrecht daar helemaal niet voor is geëquipeerd. Het is moeilijk om schade te
koppelen aan specieke verdachten. Kan dat wel, dan kan de eis tot schadevergoeding gevoegd
worden in de strafzaak. Dat is in dit geval alleen gebeurd bij enkele eenvoudige zaken en bij enkele
zaken van politiemensen die schade hadden geleden en de dader duidelijk hebben herkend.
In alle andere gevallen kon de schade niet worden gekoppeld aan een specieke verdachte. OM en
politie hebben daarom gezocht naar een mogelijkheid om dat voor elkaar te krijgen. Zij vinden wel
dat het niet zo kan zijn dat je als verdachte schade veroorzaakt en dat deze vervolgens niet wordt
vergoed. In eerste instantie kijken ze naar het Schadefonds Geweldsmisdrijven, maar dat fonds is
bedoeld voor mensen die van zware geweldsmisdrijven schade hebben ondervonden, die om een of
andere reden niet concreet op een dader verhaalbaar is. Als dat wel kan, moeten ze juist dat doen.
Maar soms blij de dader onbekend. De casus Haren valt hier volgens de zaaksocier wel enigszins
mee te vergelijken. De dader is individueel onbekend, maar hij is wel massaal. Dat laatste maakt dat
iedere individuele dader niet valt aan te wijzen. “Als er zo’n groep door je tuin raust en de heg is
kapot en wie weet wat nog meer, zeg dan maar eens wie het gedaan hee. Dus alleen al het aanwijzen
van de benadeelde partijen in het strafproces was sowieso al een behoorlijk lastige. “
De oplossing wordt gevonden in het stichten van een speciek fonds. Bij elke volwassen verdachte
eist het OM 500 euro schadevergoeding, bij minderjarigen 250 euro. Deze bedragen zullen in het
schadefonds worden gedeponeerd. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven gee aan dit te willen
beheren. Dit vergt dan ook de goedkeuring van de minister. Die laat enige tijd op zich wachten, en is
nog niet binnen op het moment dat de eerste snelrechtziing wordt gehouden. Daarom is onduidelijk
hoe de nieuwe regeling er uit ziet. Dit verklaart ook waarom de Rechtbank de eis schade-eis hee
afgewezen. De Rechtbank motiveert dit besluit met de vaststelling dat nog onvoldoende duidelijk is
hoe het fonds zal worden ingericht. Tevens is zij van mening dat er een causaal moet bestaan tussen
het straare feit en de schade, om storting in dit fonds mogelijk te maken. (In een eerste ziing voor
minderjarigen op 15 oktober wijst de kinderrechter het bedrag wel toe). Het OM gaat met succes in
appèl tegen de afwijzende uitspraken. De zaaksocier gee aan dat de druk van de minister uiteindelijk
wel iets leuks hee opgeleverd. Het OM hee geprobeerd om een nieuw element in het
strafproces te brengen en dat is ook gelukt. Hij gee wel aan dat dit aanvankelijk vooral snel moest
gebeuren. Daardoor kwam de zorgvuldigheid in het geding en werd de schade-eis in eerste instantie
ook afgewezen. Bij de volgende zaken had men meer tijd gehad om de eis voor te bereiden en lukte
het wel.
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 175