Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Ordehandhaving door Platte petten
In alle plannen die in de week voor 21 september bedacht worden nemen agenten in dagelijks tenue,
de zogenaamde plae peen, een centrale plaats in.
Met de informatie van de collega’s van Zuid neig ik er naar toe om te reageren op de klassieke manier, namelijk het
plae peen verhaal wat de Nederlandse politie vaak doet. Dat houdt in, dat als ergens een groep mensen bij
elkaar komt, je ze opvangt met buurtagent en anderen, en met hen in gesprek gaat, uit de anonimiteit haalt en van
achter in de rug eventueel de sterkte van de politie gaat opbouwen. (Districtschef)
In het realistische scenario is voorzien dat in eerste instantie vier jeugd- en buurtagenten onder
leiding van een locatiecommandant toezicht houden rond de Stationsweg en zo nodig de orde
handhaven. Later op de dag zou hun plaats worden overgenomen door twee agenten van het
overlaseam, acht agenten van het exteam (dat is wat anders dan ex-ME), nog aangevuld met
twee vrijwilligers. In eerste instantie zijn ook twee bikers ingepland, dat worden er uiteindelijk zes.
Op initiatief van de chef Levende Have komen daar vier beredenen bij. Hij gee daarbij aan dat ze
niet als ME-beredenen op kunnen treden: dat kan alleen als ze met zijn zessen zijn en voorzien zijn
van beschermende uitrusting voor paard en ruiter. De vier buurt- en jeugdagenten zullen uiteindelijk
de hele avond aanwezig blijven. Het merendeel van de plae peen valt via de locatiecommandant
onder het hoofd Bewaken & Beveiligen in het SGBO, vanuit de doelstelling om de Stationsweg en de
woning van de familie van Merthe te bewaken. Onder het hoofd ordehandhaving vallen de spoers,
die in feite hun waarnemingen communiceren naar de Infodesk en de vier beredenen, die feitelijk al
snel onder de locatiecommandant gaan functioneren op de Stationsweg. De locatiecommandant, die
onder het hoofd Handhaving valt, wordt door het SGBO gevraagd ziing te nemen in het COPI. De
tweede commandant blij achter als locatiecommandant.
Tijdens de voorbereiding wordt afgesproken dat het hele team Haren die dag in dienst komt.
Anderen, zoals de noodhulp in Groningen, krijgen de opdracht tot het doen van extra surveillance
richting Haren. Vrijdag om twaalf uur gee de locatiecommandant een eerste brieng aan zijn
mensen. Sommige agenten zijn al eerder aan het werk en draaien een gewone dienst. De belangrijkste
opdracht is om op de Stationsweg te surveilleren. Er is een ringenmodel gemaakt. In de binnenste
ring (ook wel eerste ring of openbare orde ring genoemd) staat het huis waar Merthe woont. Als de
situatie daar aanleiding toe gee wordt de toegang tot de Stationsweg afgesloten (de gemeente
zorgt voor hekken) en is deze alleen nog maar toegankelijk voor bewoners. Aanvankelijk is de
verwachting dat dit rond zes uur wellicht nodig zal zijn. Om een uur begeven vier buurt- en jeugdagenten
en de projectleider, die de rol van locatiecommandant vervult, zich daar naar toe. De sfeer is
dan nog rustig.
Daar zagen we op dat moment al een man of 30 voor de woning staan. En wat mij vooral opviel was dat het
middelbare scholieren waren van een jaar of 15/16. Die stonden daar echt ponticaal voor de woning, maar ook niet
dat je zoiets had van wegwezen hier. Niet irritant, maar we hadden ook nog de opdracht van maak even een praatje,
laat ze een foto maken en stuur ze weg of sommeer ze: ga lekker naar huis of wat dan ook. Daar moet je een beetje
je rol in vinden. (medewerker BPZ)
Om 13:58 uur wordt de Stationsweg afgesloten. De gereed staande hekken worden op de weg
geplaatst en bewaakt door plae peen en stadswachten.
130 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN