25.09.2013 Views

Geleverde zorg wijkt af van indicatie - Berenschot

Geleverde zorg wijkt af van indicatie - Berenschot

Geleverde zorg wijkt af van indicatie - Berenschot

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

uiteNlaNd<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

Zweden halveert<br />

SEH-bezoek<br />

Een betere begeleiding <strong>van</strong><br />

risicopatiënten door speciaal<br />

getrainde verpleegkundigen<br />

heeft het beroep op de spoedeisende<br />

hulp in de ziekenhuizen<br />

in Stockholm gehalveerd.<br />

> Lees verder op pagina 2<br />

in het kort<br />

• Eén procent <strong>van</strong> de bevolking doet een kwart <strong>van</strong> de<br />

SEH-bezoeken<br />

• Kosten nemen <strong>af</strong> met 39 procent<br />

‘Deze mensen krijgen niet de juiste <strong>zorg</strong><br />

op het juiste tijdstip. Daardoor<br />

doen ze een beroep op de acute<br />

<strong>zorg</strong>’<br />

Ann Fjellner, beleidsmaker voor de gezondheids<strong>zorg</strong> in Stockholm<br />

rapporteN<br />

De basis moet goeD!<br />

1/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

Gezondheidsraad<br />

Kwaliteit bij een<br />

Basis Spoedeisende<br />

Hulp in een<br />

regionaal netwerk,<br />

beNchmark<br />

6 min<br />

<strong>Geleverde</strong> <strong>zorg</strong> <strong>wijkt</strong> <strong>af</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>indicatie</strong><br />

online<br />

TvV Foto:<br />

februari 2012<br />

Foto: anp/Koen Suyk<br />

Sommige cliënten<br />

krijgen ruim twee<br />

keer zo veel <strong>zorg</strong><br />

als waar zij volgens<br />

hun indica-<br />

> Lees de samenvatting op<br />

tie recht op heb-<br />

pagina 3<br />

ben, andere juist minder dan de helft <strong>van</strong> de<br />

> download het hele rapport<br />

geïndiceerde <strong>zorg</strong>.<br />

neDerlanD De maat<br />

genomen<br />

RIVM<br />

Monitoring <strong>van</strong> risicofactoren<br />

<strong>van</strong> de<br />

algemene bevolking,<br />

januari 2012<br />

> Lees de samenvatting op<br />

pagina 5<br />

> download het hele rapport<br />

aanmelDen<br />

Ga naar www.<strong>zorg</strong>visie.nl/executive<br />

> Lees verder op pagina 4<br />

in het kort<br />

• Assertieve cliënten trekken vaker aan de bel<br />

• Historische scheefgroei leidt tot spanningen tussen<br />

locaties en <strong>af</strong>delingen<br />

‘Het is onontkoombaar de<br />

verdeling <strong>van</strong> middelen in lijn te<br />

brengen met de <strong>zorg</strong>zwaarte’<br />

<strong>Berenschot</strong>-onderzoeker Wine te<br />

Meerman


uiteNlaNd<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

Zweden halveert SEH-bezoek<br />

Een betere begeleiding <strong>van</strong> risicopatienten<br />

door speciaal getrainde verpleegkundigen<br />

heeft het beroep op de<br />

spoedeisende hulp in de Zweedse<br />

provincie Stockholm gehalveerd.<br />

In Zweden zijn jaarlijks twee miljoen SEHbezoeken<br />

op een bevolking <strong>van</strong> negen<br />

miljoen inwoners. Een relatief klein deel<br />

<strong>van</strong> de bevolking is verantwoordelijk voor<br />

een groot deel <strong>van</strong> deze bezoeken. In de<br />

Zweedse provincie Stockholm is één procent<br />

<strong>van</strong> de bevolking verantwoordelijk<br />

voor een kwart <strong>van</strong> de kosten voor acute<br />

<strong>zorg</strong>. Deze groep patiënten maakt dertig<br />

procent <strong>van</strong> de kosten <strong>van</strong> de hele gezondheids<strong>zorg</strong>.<br />

Gemiddeld komen deze<br />

patiënten 64 keer per jaar in contact met<br />

<strong>zorg</strong>verleners.<br />

‘Deze mensen krijgen niet de juiste <strong>zorg</strong><br />

op het juiste tijdstip. Daardoor doen ze<br />

een beroep op de acute <strong>zorg</strong>’, vertelt Ann<br />

Fjellner, beleidsmaker voor de gezondheids<strong>zorg</strong><br />

in Stockholm. ‘We willen met<br />

betere voorlichting door speciaal getrainde<br />

verpleegkundigen het onnodige gebruik<br />

<strong>van</strong> de acute <strong>zorg</strong> en het ziekenhuis terug-<br />

dringen. We willen de patiënt weer bij de<br />

huisarts krijgen.’<br />

Minder naar het ziekenhuis<br />

De Zweden hebben de veelgebruikers in<br />

beeld gebracht. Een pilot <strong>van</strong> 1 juni 2010<br />

tot 1 maart 2011 in twee ziekenhuizen telde<br />

513 veelgebruikers. Van hen werkten er<br />

194 mee. Ze bespraken met een verpleeg-<br />

2/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

kundige wat er aan de hand<br />

is. Deze legde de patiënten<br />

uit hoe ze beter met hun aandoening<br />

kunnen omgaan. Na<br />

dit consult was de ondersteuning<br />

telefonisch. Indien<br />

nodig is er wekelijks telefonisch<br />

contact.<br />

De resultaten <strong>van</strong> de pilot zijn<br />

veelbelovend. Het aantal ziekenhuisbezoeken<br />

is na een<br />

jaar met 48 procent gedaald.<br />

De patiënten bezoeken ook<br />

minder vaak de huisarts: een<br />

<strong>af</strong>name <strong>van</strong> 6 procent. De interventie<br />

bespaart veel geld.<br />

De kosten zijn met 39 procent<br />

<strong>af</strong>genomen <strong>van</strong> 17.800<br />

euro per patiënt tot 10.800 euro. Het werk<br />

<strong>van</strong> de verpleegkundige kost per patiënt<br />

tussen de 1000 en 2000 euro.<br />

Inmiddels hebben dertien Zweedse ziekenhuizen<br />

de werkwijze overgenomen.<br />

Samen zijn ze goed voor de helft <strong>van</strong> de<br />

Zweedse ziekenhuis<strong>zorg</strong>. Verpleegkundigen<br />

begeleiden nu meer dan 4000 veelgebruikers.<br />

(bk)<br />

advertentie<br />

5 min


apport<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

De basis moet goeD!<br />

GR<br />

Kwaliteit bij<br />

een Basis<br />

Spoedeisende<br />

Hulp<br />

Foto: anp/Koen Suyk<br />

binnen een<br />

regionaal<br />

netwerk, februari 2012<br />

> Lees de hele publicatie<br />

recensie<br />

Innovatief gehalte <br />

Praktische<br />

bruikbaarheid <br />

Leesbaarheid <br />

Vormgeving <br />

Quote<br />

‘In nachtelijke uren is<br />

het doelmatiger om niet<br />

alle basis-SEH’s open te<br />

houden’<br />

sameNvattiNg<br />

3/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

Betere acute <strong>zorg</strong> vergt bindende <strong>af</strong>spraken<br />

Verbetering <strong>van</strong> de spoedeisende hulp<br />

in het hele land vraagt om bindende<br />

regionale <strong>af</strong>spraken over de taakverdeling.<br />

Er moeten wetenschappelijke<br />

kwaliteitsnormen komen voor basis<strong>af</strong>delingen<br />

voor spoedeisende hulp.<br />

Lang niet elke acute patiënt hoeft naar een<br />

volledig toegeruste spoedeisendehulp<strong>af</strong>deling<br />

(SEH). Je kunt onderscheid maken<br />

tussen basis-SEH’s in ziekenhuizen waar<br />

een aantal essentiële specialismen aanwezig<br />

is, profiel-SEH’s waar ook andere specialismen<br />

zijn en complete SEH’s die ‘alles’<br />

hebben. Dit uitgangspunt <strong>van</strong> de<br />

werkgroep-Breedveld uit 2009 is breed<br />

geaccepteerd, maar nog geen werkelijkheid.<br />

Op verzoek <strong>van</strong> de minister <strong>van</strong> VWS heeft<br />

de Gezondheidsraad bekeken aan welke<br />

minimumeisen een basis-SEH moet voldoen.<br />

Eerste vereisten zijn een gediplomeerde<br />

SEH-verpleegkundige en een ervaren<br />

arts die kan reanimeren en de<br />

situatie inschatten. Bij voorkeur is dat een<br />

SEH-arts, maar daar<strong>van</strong> zijn er te weinig.<br />

De benodigde specialismen in het zieken-<br />

huis zijn verloskunde, chirurgie, cardiologie,<br />

interne geneeskunde, kindergeneeskunde,<br />

KNO-heelkunde, anesthesiologie<br />

en radiologie. Er moet een operatieteam<br />

beschikbaar zijn, net als laboratorium- en<br />

röntgenfaciliteiten, een 24-uursverkoeverfunctie<br />

en een observatie<strong>af</strong>deling. Ook ondersteunende<br />

specialismen moeten snel<br />

beschikbaar zijn: apotheek, klinische chemie,<br />

medische microbiologie en pathologie.<br />

Taakverdeling<br />

Een intensivecare<strong>af</strong>deling vindt de Gezondheidsraad<br />

geen must. Als ic-<strong>zorg</strong> nodig<br />

is, moet een patiënt worden overgeplaatst.<br />

In elke regio moet een goede<br />

taakverdeling komen tussen de verschillende<br />

typen SEH’s. Dat vraagt om bindende<br />

<strong>af</strong>spraken onder verantwoordelijkheid<br />

<strong>van</strong> een regionaal orgaan en met betrokkenheid<br />

<strong>van</strong> de <strong>zorg</strong>verzekeraar, naar het<br />

voorbeeld <strong>van</strong> de trauma<strong>zorg</strong>. Sinds 2009<br />

zijn elf traumaregio’s ingericht rond evenzoveel<br />

– meest academische – ziekenhuizen<br />

met een intensivecare<strong>af</strong>deling op niveau<br />

1. Die elf hebben complete SEH’s.<br />

4 min<br />

Van de overige 56 acute<strong>zorg</strong><strong>af</strong>delingen die<br />

dag en nacht open zijn en voldoende achter<strong>van</strong>g<br />

hebben, is nog onduidelijk tot<br />

welk type ze behoren. De Gezondheidsraad<br />

adviseert dit vast te stellen op basis<br />

<strong>van</strong> aanwezige deskundigheid en faciliteiten.<br />

De wetenschappelijke verenigingen<br />

moeten vervolgens gedetailleerde kwaliteitseisen<br />

opstellen.<br />

Daluren<br />

Bij een goede regionale taakverdeling<br />

hoeft volgens de raad niet elke basis-SEH<br />

permanent open te zijn. Op minder drukke<br />

uren, vooral ’s nachts, kunnen de profiel-<br />

en complete SEH’s alle patiënten wel aan.<br />

Sluiting <strong>van</strong> basis<strong>af</strong>delingen tijdens daluren<br />

maakt het mogelijk extra specialisten<br />

in te zetten op de uitgebreidere SEH’s. Om<br />

te voldoen aan de wettelijke 45-minutennorm<br />

(<strong>van</strong> melding tot aankomst bij de<br />

spoedhulp) zal in sommige regio’s bredere<br />

inzet <strong>van</strong> de traumahelikopter nodig zijn<br />

en samenwerking met ziekenhuizen over<br />

de grens. (kk)<br />

> zie ook: www.gezondheidsraad.nl


eNchmark<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

<strong>Geleverde</strong> <strong>zorg</strong> <strong>wijkt</strong> <strong>af</strong> <strong>van</strong> <strong>indicatie</strong><br />

Sommige cliënten krijgen ruim twee<br />

keer zo veel <strong>zorg</strong> als waar zij volgens<br />

hun <strong>indicatie</strong> recht op hebben, andere<br />

juist minder dan de helft <strong>van</strong> waar zij<br />

aanspraak op kunnen maken.<br />

Dat blijkt uit een analyse door <strong>Berenschot</strong><br />

naar de besteding <strong>van</strong> de zzp-inkomsten<br />

bij enkele aanbieders in de ouderen<strong>zorg</strong>.<br />

Op organisatieniveau zijn de inkomsten<br />

over het algemeen in balans met de uitgaven.<br />

Maar op cliëntniveau manifesteren<br />

zich grote verschillen. De <strong>zorg</strong>zwaartefinanciering<br />

koppelt de <strong>indicatie</strong> aan een te<br />

besteden bedrag per cliënt. De figuur illustreert<br />

dit. Op de x-as staan de individuele<br />

<strong>indicatie</strong>s <strong>van</strong> cliënten, de y-as laat het<br />

percentage <strong>van</strong> de gerealiseerde uren <strong>zorg</strong><br />

(exclusief behandeling) per week zien vergeleken<br />

met de <strong>indicatie</strong>. Sommige cliënten<br />

krijgen maar 25 procent <strong>van</strong> waar zij<br />

recht op hebben, terwijl andere, die dezelfde<br />

<strong>indicatie</strong> hebben, meer dan tweehonderd<br />

procent ont<strong>van</strong>gen.<br />

4/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

Toenemende spanningen<br />

De verschillen zijn historisch gegroeid. De<br />

<strong>zorg</strong>zwaartefinanciering is in 2009 budgetneutraal<br />

ingevoerd in de intramurale instellingen,<br />

legt <strong>Berenschot</strong>-onderzoeker Wine<br />

te Meerman uit. ‘Zorginstellingen hebben<br />

geredeneerd: “Als er voor de hele organisatie<br />

onder de streep maar hetzelfde bedrag<br />

uit komt”. Maar organisaties komen<br />

steeds moeilijker weg met een historische<br />

verdeling die niet eerlijk is. Assertieve clienten<br />

of hun mantel<strong>zorg</strong>ers trekken steeds<br />

vaker aan de bel als ze ontdekken dat er<br />

een kloof is tussen de gerealiseerde <strong>zorg</strong><br />

en de <strong>indicatie</strong>. Dat leidt tot toenemende<br />

spanningen.’<br />

Scheefgroei<br />

Ook tussen locaties en <strong>af</strong>delingen leidt het<br />

tot spanningen als ze inzicht krijgen in de<br />

historische scheefgroei. ‘Als <strong>af</strong>delingen clienten<br />

hebben met een veel grotere <strong>zorg</strong>zwaarte<br />

en toch minder geld krijgen, geeft<br />

dat scheve ogen’, zegt Te Meerman.<br />

‘Zorgaanbieders ontkomen er niet aan de<br />

verdeling <strong>van</strong> middelen in lijn te brengen<br />

met de <strong>zorg</strong>zwaarte <strong>van</strong> hun cliënten.’ (bk)<br />

advertenties<br />

3 min<br />

Procesoptimalisatie, <strong>zorg</strong>logistiek,<br />

<strong>zorg</strong>inkoop en na<strong>zorg</strong> DOT. Eiffel<br />

staat 29 ziekenhuizen bij.<br />

WIJ MAKEN STRATEGIE WERKZAAM.<br />

Van 9 tot en met 12 december 2013 vindt<br />

in Orlando het congres <strong>van</strong> IHI (Institute<br />

for Healthcare Improvement) plaats. Dit<br />

congres is het beste en meest toonaangevende<br />

en meest inspirerende congres op<br />

het gebied <strong>van</strong> kwaliteit en veiligheid <strong>van</strong><br />

de <strong>zorg</strong> in de wereld.<br />

VvAA organiseert een groepsreis naar<br />

dit congres. Deelnemers aan deze reis<br />

ont<strong>van</strong>gen 25% korting op de kosten<br />

<strong>van</strong> congres en workshops.<br />

Meer informatie vindt u binnenkort op<br />

de website www.vvaa.nl/qualitytime<br />

Ook kunt u bellen naar 030 247 48 16


apport<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

neDerlanD De maat<br />

genomen<br />

RIVM<br />

Monitoring<br />

<strong>van</strong> risicofactoren<br />

<strong>van</strong><br />

de bevolking,<br />

januari 2012<br />

> Lees de hele publicatie<br />

recensie<br />

Innovatief gehalte <br />

Praktische<br />

bruikbaarheid <br />

Leesbaarheid <br />

Vormgeving <br />

Quote<br />

‘Ten opzichte <strong>van</strong> tien tot<br />

vijftien jaar geleden is<br />

vooral de toename <strong>van</strong><br />

de middelomtrek<br />

opvallend’<br />

sameNvattiNg<br />

Het buikje rukt op<br />

Ruim de helft <strong>van</strong> de bevolking is te<br />

zwaar. Vooral de buikom<strong>van</strong>g groeit,<br />

blijkt uit onderzoek onder duizenden<br />

Nederlanders. Een kwart <strong>van</strong> de mensen<br />

vertoont drie of meer risicofactoren voor<br />

hart- en vaatziekten.<br />

Hoeveel Nederlanders hebben matig tot<br />

ernstig overgewicht, diabetes en verhoogd<br />

risico op hart- en vaatziekten? Het Rijksinstituut<br />

voor Volksgezondheid en Milieu<br />

(RIVM) heeft dit onderzocht in opdracht <strong>van</strong><br />

het ministerie <strong>van</strong> VWS. Een kleine vierduizend<br />

mannen en vrouwen tussen de 30 en<br />

70 jaar hebben vragenlijsten ingevuld en zijn<br />

lichamelijk onderzocht op onder meer gewicht,<br />

bloeddruk en de omtrek <strong>van</strong> hun<br />

middel.<br />

De uitkomst is dat 60 procent <strong>van</strong> de mannen<br />

en 44 procent <strong>van</strong> de vrouwen te zwaar<br />

is, gemeten naar hun Body Mass Index. Bij<br />

13 procent <strong>van</strong> de mannen en 14 procent<br />

<strong>van</strong> de vrouwen gaat het om obesitas, dus<br />

ernstig overgewicht.<br />

Samenhang<br />

Ruim een kwart <strong>van</strong> de Nederlanders heeft<br />

een zogenaamd metabool syndroom: een<br />

5/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

ongunstige score op minstens drie <strong>van</strong> vijf<br />

risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Het<br />

gaat om een hoge bloeddruk, een hoog<br />

cholesterol- en glucosegehalte, een laag<br />

gehalte <strong>van</strong> het gunstige HDL-cholesterol,<br />

en/of een te dikke buik ofwel abdominale<br />

obesitas. Met die laatste risicofactor kampt<br />

27 procent <strong>van</strong> de mannen en 39 procent<br />

<strong>van</strong> de vrouwen. Het is volgens het RIVM de<br />

opvallendste toename sinds het vorige<br />

grootschalige onderzoek naar risicofactoren<br />

onder de Nederlandse bevolking, vijftien<br />

jaar geleden. Ook een hoge bloeddruk komt<br />

nu vaker voor.<br />

Het onderzoek toont een duidelijke samenhang<br />

<strong>van</strong> obesitas met ongunstige cholesterolgehalten<br />

en een hoge bloeddruk, en<br />

vooral met het metabool syndroom. Dit<br />

komt voor bij 80 procent <strong>van</strong> de mannen en<br />

64 procent <strong>van</strong> de vrouwen met obesitas,<br />

tegenover 12 procent <strong>van</strong> de mannen en 8<br />

procent <strong>van</strong> de vrouwen met een normaal<br />

gewicht. Een andere uitkomst die niet verrassend<br />

is, maar wel onverminderd pijnlijk,<br />

is dat alle risicofactoren vaker voorkomen<br />

bij lageropgeleiden. (kk)<br />

> zie ook: www.rivm.nl<br />

2 min<br />

presenteert op 12 oktober het eenmalige seminar:<br />

Meer kwaliteit, minder<br />

kosten Specialist st &<br />

Ziekenhuis:<br />

het kan samen!<br />

Exclusief voor:<br />

• Leden raden <strong>van</strong><br />

bestuur<br />

• Directeuren Zorg in<br />

ziekenhuizen<br />

advertentie<br />

Abonnees <strong>van</strong><br />

Zorgvisie ont<strong>van</strong>gen<br />

€100 korting<br />

Gary Kaplan en Jack Silversin komen speciaal voor<br />

Zorgvisie Executive naar Nederland. Een unieke kans<br />

om te leren <strong>van</strong> het beste ziekenhuis <strong>van</strong> de VS!<br />

Leer op 12 oktober in Hotel Houten alles over de<br />

succesvolle Virginia Mason methode:<br />

• meer kwaliteit<br />

• meer veiligheid<br />

• minder verspilling en minder kosten<br />

• nauwe samenwerking tussen ziekenhuis en<br />

medisch specialisten<br />

Er is tevens ruimte om uw persoonlijke casus te<br />

bespreken.<br />

www.reedbusinessevents.nl/executive<br />

• Hoger management in<br />

ziekenhuizen<br />

• Medisch specialisten


aDverteren<br />

executive Nieuwsbrief<br />

Uw kennispartner in de bestUUrskamer<br />

Emile <strong>van</strong> der Velden<br />

Key Accountmanager<br />

emile.<strong>van</strong>.der.velden@reedbusiness.nl<br />

06 13 34 46 00<br />

Marike Cloosterman<br />

Key Accountmanager<br />

marike.cloosterman@reedbusiness.nl<br />

06 51 33 15 17<br />

Marc Nuhn<br />

Accountmanager<br />

marc.nuhn@reedbusiness.nl<br />

06 51 69 52 27<br />

Rewina Ratiram<br />

Accountmanager<br />

rewina.ratiram@reedbusiness.nl<br />

020 515 98 55<br />

Direct naar<br />

> tarieven<br />

> aanleverspecificaties<br />

meer <strong>zorg</strong>visie<br />

Zorgvisie Magazine<br />

Het magazine voor beleid<br />

en management in de <strong>zorg</strong><br />

verschijnt maandelijks.<br />

Direct naar > Abonneren<br />

Zorgvisie e-nieuwsbrief<br />

Elke werkdag nieuws en<br />

een speciale zondageditie.<br />

Zorgvisie Special<br />

Tweemaal per jaar verschijnt<br />

een glossy gewijd<br />

aan één thema.<br />

Zorgvisie.nl<br />

De website Zorgvisie.nl is<br />

hét online platform voor<br />

<strong>zorg</strong>managers.<br />

6/6<br />

voor bestuurders | 11 | Donderdag 7 juni 2012 | www.<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

Zorgvisie Weekoverzicht<br />

Abonnees ont<strong>van</strong>gen<br />

tevens het Zorgvisie<br />

Weekoverzicht.<br />

Zorgvisiebanen.nl<br />

Op de online vacaturebank<br />

kunnen managers in de<br />

<strong>zorg</strong> terecht voor actuele<br />

vacatures.<br />

congressen<br />

Reed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor bestuurders<br />

en managers in de <strong>zorg</strong> met een actueel en informatief inhoudelijk programma,<br />

uitgaande <strong>van</strong> een origineel concept.<br />

colofon<br />

Eric Bassant<br />

Hoofdredacteur<br />

bassant@<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

020 515 97 04<br />

Bart Kiers<br />

Redacteur<br />

kiers@<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

020 515 97 31<br />

Krista Kroon<br />

Freelance journalist<br />

1 min<br />

Alie Zwart en Berber Bast<br />

Eindredactie hr en <strong>zorg</strong><br />

eindredactie@<strong>zorg</strong>visie.nl<br />

020 515 97 35/41<br />

Ben Konings<br />

Uitgever<br />

Vormgeving<br />

Twin Media bv<br />

Op gebruik <strong>van</strong> deze nieuwsbrief<br />

zijn de volgende regelingen<br />

<strong>van</strong> toepassing: Gebruiksvoorwaarden<br />

en Privacystatement<br />

© Reed Business bv.<br />

Auteursrecht voorbehouden

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!