De wijnroute van Bourgondië - Entre Ciel et Terre

OVER ETIKETTEN EN
HERKOMSTBENAMINGEN
Het is niet altijd even makkelijk om wijs te worden uit
etiketten. De indeling van bourgogne-wijnen is gebaseerd
op een aantal zeer precieze, maar vrij eenvoudige
basisregels. Er zijn vier in kwaliteit oplopende niveaus :
- Streekwijnen worden geproduceerd in de drie
departementen Yonne, Côte-d’Or en Saône-et-Loire*
en dragen de naam Bourgogne, in bepaalde gevallen
gevolgd door het druivenras (Bourgogne Aligoté), door
de gemeentenaam (Bourgogne Irancy) of door de
districtsnaam (Bourgogne Côte Chalonnaise), of dragen
alleen de districtsnaam (Chablis, Mâcon). Er zijn 23
streekbenamingen in Bourgondië, die 53% van de
productie uitmaken.
- Gemeentewijnen dragen de naam van de gemeente
(dorp, stad) waar ze worden geproduceerd (Beaune,
Saint-Véran). Er zijn 44 gemeentebenamingen in
Bourgondië, die 35% van de productie uitmaken.
- de vermelding ‘Premier Cru’ is een extra kwaliteitsaanduiding
voor gemeentewijnen, die op het etiket de
naam mogen toevoegen van de exacte wijngaard
(climat) waarop de wijn geoogst is, bijv. Beaune Premier
Cru Les Grèves. Er zijn 622 climats die ‘premier cru’
geklasseerd zijn (10% van de productie).
- Grand cru is de hoogste categorie, waarin de wijn
alleen de naam draagt van de specifieke wijngaard,
waar hij uit voortkomt (Montrachet, Corton, Chablis
Grand Cru Les Clos). De Côte-d’Or telt 32 gran
ds crus, Chablis één (van zeven verschillende akkers).
Grands crus maken 2% uit van de productie.
In 2005 bedroeg de totale wijnproductie van Bourgondië
176 miljoen flessen, verdeeld over maar liefst
101 herkomstbenamingen (Appellations d’Origine
Contrôlée), hetgeen een idee geeft van de grote verscheidenheid
aan bodemsoorten, terroirs, in Bourgondië.
* de productie van de Nièvre, het vierde departement van Bourgondië,
valt onder de Loirewijnen en dus buiten deze indeling (zie blz. 32-35).
TUSSEN TOURNUS EN CLUNY
Terug naar de wijnroute, en naar Brancion,
de eerste etappe, als een soort toegangspoort
tot de Mâconnais. Een middeleeuws dorpje
op een rotspunt van 400 meter, met huisjes
gegroepeerd rond de feodale burcht, die de
verbindingsweg beheerste tussen het dal van
de Grosne en dat van de Saône. Vanaf
de burchttoren heeft u uitzicht over
de wijde omgeving en ziet u duidelijk het
verschil tussen het bos- en weidelandschap
rond Cluny en de meer zuidelijk gelegen
wijnheuvels van de Mâconnais, te herkennen
aan de kale ronde toppen (« cras »),
Blanot
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais
die door geitenkuddes worden afgegraasd.
Na Martailly-lès-Brancion gaat de tocht
in vrij rechte lijn verder zuidwaarts over
kleine departementale wegen, parallel aan de
heuvelrug die ons scheidt van de autosnelweg
en de Saône. Na Bissy-la-Mâconnaise
verlaten we definitief de invloedssfeer
van Tournus en Cluny en rijden we de
Mâconnais-streek in. Al in de tijd van het
Bourgondische hertogdom was deze regio
eigenlijk een buitenbeentje : het dialect
klinkt al zuidelijker, de daken vlakken af
en worden met ronde dakpannen bedekt,
gevels krijgen open galerijen met een buitentrap,
waaronder een ronde kelderingang
verscholen gaat. Kortom, de sfeer wordt
mediterraan en ook het landschap verandert
van aangezicht, wijngaarden worden afgewisseld
met gemengd bedrijf, graanbouw en
veeteelt.
EEN STREEK VOL CHARDONNAY
De wijnbouw in de Mâconnais vindt net als
de meeste wijngaarden van Bourgondië
zijn oorsprong in de Romeinse tijd,
rond de derde eeuw, en wordt verder
ontwikkeld door de monniken, in dit geval
de benedictijnen van Cluny. Tot in de
18 e eeuw werd in de Mâconnais vrijwel uitsluitend
gamay geteeld, met uitzondering van
de omgeving van Lugny en van
het uiterste zuiden van de wijnstreek. Begin
Chanes
19 e eeuw blijkt dat de grond veel
geschikter is voor chardonnay (genoemd
naar een dorpje ten zuidoosten van
Martailly-lès-Brancion), die dan ook de
overhand krijgt en heden ten dage 85% van
de aanplant bedraagt.
Naast de productie van overwegend witte
wijn is een ander kenmerk van dit wijndistrict,
de lange traditie van coöperatieve kelders.
Dertien coöperaties zijn nog steeds in
bedrijf, hoofdzakelijk in het noordelijke
deel, waarvan de grootste die van Lugny is,
niet ver van Bissy-la-Mâconnaise (zie
tocht 2). Coöperatieve kelders verhandelen
de wijn van hun leden (rood, wit, rosé en
crémant de Bourgogne), ze beheren het
gezamenlijke proeflokaal en u kunt de wijnopslag
bezoeken. Ieder jaar worden manifestaties
georganiseerd zoals caves ouvertes,
open dagen in de kelders van de aangesloten
leden, wat vaak een goede gelegenheid is om
kennis te maken met de wijnboeren en hun
diverse appellations.
www.bourgogne-tourisme.com
25