De wijnroute van Bourgondië - Entre Ciel et Terre
De wijnroute van Bourgondië - Entre Ciel et Terre
De wijnroute van Bourgondië - Entre Ciel et Terre
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> NL<br />
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>
02<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Welkom in<br />
een mythe<br />
<strong>De</strong> Bourgondische wijngaarden zijn een levende legende. Sinds 2000 jaar hebben een gezegende<br />
bodem en menselijke arbeid er een begrip <strong>van</strong> w<strong>et</strong>en te maken in de hele wereld. ‘<strong>De</strong> grote wijnen<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> behoren zowel tot de legende als tot de geschiedenis’, zoals de Franse schrijver Jean<br />
de la Varende h<strong>et</strong> terecht uitdrukte : ‘Ils ont la splendeur de la légende, <strong>et</strong> la vérité de l’histoire’. *)<br />
Die buitengewone geschiedenis en die legendarische wijnen, die tong en geest strelen, zijn wel een <strong>wijnroute</strong> waard !<br />
Ni<strong>et</strong> zomaar een <strong>wijnroute</strong>, maar een tocht om èn de ‘Bourgogne’ (de streek) èn de ‘bourgognes’ (de wijn!) te leren<br />
kennen. Want de één gaat ni<strong>et</strong> zonder de ander. <strong>Bourgondië</strong> bezoeken zonder de wijngaarden is als een bezoek aan<br />
Nederland zonder de bollenvelden. En andersom ook : iedere ware wijnliefhebber mo<strong>et</strong> tenminste één keer in zijn<br />
leven de bron <strong>van</strong> zijn liefhebberij opzoeken, de plek waar de beroemdste wijnen ter wereld <strong>van</strong>daan komen.<br />
Dat kan toch ni<strong>et</strong> anders ?!<br />
Dus heeft <strong>Bourgondië</strong> voor u, bezoekers en wijnliefhebbers, een route uitgestippeld die de wijn eer aando<strong>et</strong>, en<br />
ong<strong>et</strong>wijfeld één <strong>van</strong> ’s werelds mooiste <strong>wijnroute</strong>s is.<br />
Opgebouwd uit vijf tochten verdeeld over de wijngebieden <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>, leidt de weg door wijndorpen <strong>van</strong><br />
wereldnaam, maar brengt u ook naar minder bekende plekjes. U kunt de route rijden m<strong>et</strong> de auto, maar ook op de<br />
fi<strong>et</strong>s, of lopen, om m<strong>et</strong> kleine teugjes te geni<strong>et</strong>en <strong>van</strong> wijn én streek, in uw eigen tempo.<br />
H<strong>et</strong> is een b<strong>et</strong>overende route, die h<strong>et</strong> buitengewone binnen uw bereik brengt en die u toegang geeft tot de wereld<br />
<strong>van</strong> de bourgognes : de geschiedenis en de poëzie <strong>van</strong> de wijn, h<strong>et</strong> landschap en de wijndorpen, de koelte <strong>van</strong> de<br />
kelders en h<strong>et</strong> werk <strong>van</strong> de wijnbouwers.<br />
Kortom, laat u leiden, en u zult zien hoe de legende werkelijkheid wordt.<br />
*) <strong>De</strong> legende geeft ze glans en luister, de geschiedenis geeft de ware feiten.
Een route langs meer dan wijn alleen<br />
Een route door 5 wijngebieden<br />
Praktische informatie<br />
Alles wat u mo<strong>et</strong> w<strong>et</strong>en voor u op stap gaat.<br />
p. 04 à 11<br />
Als er één regio is, waar wijn onverbrekelijk is verbonden<br />
m<strong>et</strong> ‘art de vivre’, dan is h<strong>et</strong> wel <strong>Bourgondië</strong>. Op de <strong>wijnroute</strong><br />
maakt u kennis m<strong>et</strong> kunst en cultuur, m<strong>et</strong> typerende<br />
landschappen en….m<strong>et</strong> een uitstekende keuken!<br />
p. 12 à 35<br />
<strong>De</strong> Route des Vins de Bourgogne is opgebouwd uit vijf<br />
tochten, elk door één <strong>van</strong> de ‘vignobles‘ <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> :<br />
- de Route des Grands Crus (‘Côte de Nuits’ en ‘Côte de Beaune’)<br />
- de Route des Grands Vins (‘Côte chalonnaise’)<br />
- de Route des Vins Mâconnais-Beaujolais (departement Saône-<strong>et</strong>-Loire)<br />
- de Route touristique des Vignobles de l’Yonne<br />
- de Route des Coteaux de Pouilly-Sancerre (departement Nièvre)<br />
p. 36 à 39<br />
Uitgave <strong>van</strong> : Bourgogne Tourisme<br />
Tekst en vormgeving : FTM.Presse (Fontaine-lès-Dijon, 21)<br />
TempsRéel (Dijon, 21).<br />
Fotografie : Alain Doire (CRT Bourgogne), BIVB (pages 08, 14, 37,<br />
38, 39) en Michel Joly (pages 33 <strong>et</strong> 35).<br />
Cartographie : Latitude Cartagène.<br />
Illustraties : Bernard <strong>De</strong>ubelbeiss.<br />
Vertaling : Els O'Sulli<strong>van</strong>.<br />
Druk : <strong>De</strong>sm<strong>et</strong>-Laire (België).<br />
Juni 2007<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
03
04<br />
Château du Clos de Vougeot<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne
Cultuur en geschiedenis<br />
Een ware<br />
wijncultuur<br />
E‘<br />
en grote wijn komt ni<strong>et</strong> voort uit h<strong>et</strong> werk <strong>van</strong> de<br />
mens, maar is h<strong>et</strong> resultaat <strong>van</strong> eeuwenlange<br />
ervaring en verfijning. In een goede fles zit meer<br />
dan duizend jaar geschiedenis’, was een bekende uitspraak<br />
<strong>van</strong> de Franse schrijver Paul Claudel. Er zijn maar weinig<br />
streken waar h<strong>et</strong> begrip ‘wijncultuur’ zo voelbaar is als in<br />
<strong>Bourgondië</strong>. Wijn ligt hier als h<strong>et</strong> ware ten grondslag aan<br />
h<strong>et</strong> landschap, aan de architectuur, aan tradities en<br />
gebruiken, aan de mentaliteit <strong>van</strong> de bewoners. Geduldig<br />
opgebouwde schoonheid omwille <strong>van</strong> de wijn, door de<br />
wijn en voor de wijn.<br />
Sinds de Romeinen, die de wingerd vermoedelijk<br />
in <strong>Bourgondië</strong> geïntroduceerd hebben, vinden we de<br />
wijnstok overal terug in de geschiedenis <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>,<br />
<strong>van</strong> de middeleeuwse monniken tot de sociale omwentelingen<br />
in de 19de eeuw. En noemden de Hertogen<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> zich ni<strong>et</strong> ‘heersers over de beste wijnen<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> Christendom’?<br />
Ja, hier heeft de wijncultuur zijn sporen overal achtergelaten<br />
: in bescheiden wijndorpjes, in h<strong>et</strong> wereldberoemde<br />
Clos de Vougeot, in een cisterciënzer kloosterkelder,<br />
in een streekmuseum over wijnbouw, in de ‘cabottes’, de<br />
stenen schuurtjes in de wijnvelden, en in de architectuur<br />
<strong>van</strong> vele steden. En zo zi<strong>et</strong> u onderweg nog steeds<br />
hoe een eeuwenoude wijncultuur ook <strong>van</strong>daag de<br />
dag nog voortleeft.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
05
06<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne
Wijngaarden en wijnbouwers<br />
M<strong>et</strong> hart<br />
en ziel<br />
W<br />
ijn is ni<strong>et</strong> alleen om te drinken, wijn is ook een<br />
stukje cultuur, dat doorgegeven wordt <strong>van</strong> generatie<br />
op generatie. In <strong>Bourgondië</strong> zijn de cru’s een<br />
belangrijk element, m<strong>et</strong> maar liefst zo’n honderd appellations, toch<br />
is h<strong>et</strong> vakmanschap <strong>van</strong> de wijnbouwer doorslaggevend in h<strong>et</strong><br />
ingewikkelde proces dat de vruchten <strong>van</strong> de wijnstok in wijn<br />
verandert. Diens naam op h<strong>et</strong> <strong>et</strong>ik<strong>et</strong> bewijst dat h<strong>et</strong> edele vocht<br />
bovenal te danken is aan de menselijke hand op een door de<br />
natuur gevormd stramien.<br />
Bij de vele domeinen en proefkelders op de <strong>wijnroute</strong> kunt u de taal<br />
<strong>van</strong> de wijn horen en leren. Uitbundigheid zult u ni<strong>et</strong> gauw tegenkomen<br />
bij een Bourgondische wijnbouwer, maar hij is gastvrij en<br />
praat m<strong>et</strong> hart en ziel over zijn werk. In de onderaardse rust <strong>van</strong> de<br />
kelder, waar de wijn ligt te rijpen, in h<strong>et</strong> hart <strong>van</strong> zijn domein,<br />
vertelt hij graag over zijn land, zijn wijngaard, zijn vak en zijn wijn.<br />
Wijn, die hij m<strong>et</strong> een pip<strong>et</strong>je uit h<strong>et</strong> vat haalt om u te laten proeven.<br />
Tijdens zo’n uniek moment is h<strong>et</strong> alsof de tijd even stil staat.<br />
Buiten de kelder en h<strong>et</strong> ritueel <strong>van</strong> de proeverij is wijn synoniem<br />
voor feest. Dat kan een gezellige maaltijd zijn aan de gastentafel<br />
<strong>van</strong> een wijndomein, of een vrolijk dorpsfeest dat wordt<br />
opgeluisterd door een ‘confrérie vineuse’ (wijngilde), h<strong>et</strong> jaarlijkse<br />
Saint-Vincent wijnfeest of h<strong>et</strong> slotmaal na de ‘vendanges’. Hoe dan<br />
ook, ieder feest illustreert weer h<strong>et</strong> bekende en populaire imago<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> : vrolijk schransen onder h<strong>et</strong> zo nu en dan luid<br />
roepen <strong>van</strong> een ‘ban bourguignon’.*)<br />
*) Een soort hoera-ritueel, dat zonder tekst gezongen wordt m<strong>et</strong> opgestoken<br />
handen en zo nu en dan klappen.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
07
08<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
© B.I.V.B. / MONNIER H.<br />
© B.I.V.B. / MONNIER H.
Kookkunst en levenskunst<br />
Tafelen<br />
hoort erbij<br />
W«<br />
ijn is geestelijk voedsel, vlees is alleen<br />
materie’. Dit citaat <strong>van</strong> de 19de-eeuwse<br />
schrijver Alexandre Dumas vat goed<br />
samen hoe <strong>Bourgondië</strong>rs denken over tafelen : hoe<br />
mooi gedekt de tafel ook is en hoe overdadig de<br />
maaltijd, eigenlijk draait h<strong>et</strong> allemaal om de wijn.<br />
<strong>De</strong>nk maar aan de treffende Bourgondische uitspraak<br />
aan h<strong>et</strong> begin <strong>van</strong> de maaltijd : ‘Bon appétit <strong>et</strong> large<br />
soif’, e<strong>et</strong> smakelijk en les flink uw dorst!<br />
<strong>Bourgondië</strong> heeft een solide reputatie als h<strong>et</strong> om <strong>et</strong>en<br />
en drinken gaat, een goede keuken behoort hier<br />
tot levenskunst. Veel chefkoks zijn ware wijnambassadeurs,<br />
die n<strong>et</strong> zo gehecht zijn aan de<br />
wijnvelden als de wijnbouwers. Ze kunnen u er veel<br />
<strong>van</strong> vertellen, geven advies en toveren voor u de beste<br />
fles tevoorschijn.<br />
Ja, in <strong>Bourgondië</strong> hoort bij h<strong>et</strong> <strong>et</strong>en een goed glas<br />
wijn. Op de <strong>wijnroute</strong> krijgt u ruimschoots de<br />
gelegenheid om dat zelf te ondervinden : neem eens<br />
een ‘casse-croûte’ in een plattelandsbistro, de Franse<br />
versie <strong>van</strong> een belegd broodje, m<strong>et</strong> een glas rode wijn,<br />
of verwen uzelf m<strong>et</strong> een dîner in een sterrenrestaurant,<br />
waar de sommelier u helpt kiezen uit de beste wijnen.<br />
Telkens weer is zoi<strong>et</strong>s een plezier, en een gelegenheid<br />
om h<strong>et</strong> m<strong>et</strong> anderen te delen, want hier behoort<br />
conversatie ook tot de kunst <strong>van</strong> tafelen !<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
09
10<br />
Route des Coteaux<br />
de Pouilly-Sancerre<br />
<strong>van</strong> Pouilly-sur-Loire<br />
naar Cosne-Cours-sur-Loire<br />
p. 32-35<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Route touristique des vignobles de l’Yonne<br />
5 tochten rond Joigny, Chablis, Auxerre,<br />
Tonnerre en Vézelay<br />
Nolay<br />
p. 28-31<br />
Route touristique<br />
des Grands Crus de Bourgogne<br />
Côte de Nuits, <strong>van</strong> Dijon naar Corgoloin<br />
Route touristique<br />
des Grands Crus de Bourgogne<br />
Côte de Beaune, <strong>van</strong> Corgoloin naar Santenay<br />
p. 16-19<br />
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais<br />
<strong>van</strong> Saint-Gengoux-le-National<br />
naar Romanèche-Thorins<br />
p. 24-27<br />
p. 12-15<br />
Route touristique des Grands Vins<br />
Côte Chalonnaise, <strong>van</strong> Santenay<br />
naar Saint-Gengoux-le-National<br />
p. 20-23
Ontdek<br />
de veelzijdigheid<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong><br />
<strong>De</strong> Wijnroute <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> is n<strong>et</strong> zo veelzijdig als de streken en<br />
dorpen die ze doorkruist. Ni<strong>et</strong> alleen de vermaarde wijnvelden <strong>van</strong><br />
de Côte-d’Or liggen op de route, maar ook de grote en kleinere<br />
wijngaarden <strong>van</strong> de drie andere Bourgondische departementen.<br />
U kunt kiezen uit verscheidene tochten, m<strong>et</strong> als eerste de fantastische Route<br />
touristique des Grands Crus de Bourgogne, die u meeneemt langs<br />
de bakermat <strong>van</strong> de grootste Bourgondische wijnen : de wijndistricten Côte de<br />
Nuits en Côte de Beaune, en ni<strong>et</strong> te verg<strong>et</strong>en de hoger gelegen Hautes-Côtes.<br />
Voorbij Beaune sluit de tocht aan op de Route touristique des Grands<br />
vins, die u laat kennis maken m<strong>et</strong> de Couchois-wijngaard en h<strong>et</strong> wijndistrict<br />
Côte Chalonnaise. Verder zuidelijk ligt de Route des Vins Mâconnais-<br />
Beaujolais, in h<strong>et</strong> derde Bourgondische wijndistrict, grenzend aan de Beaujolais.<br />
Aan de andere kant <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>, ni<strong>et</strong> ver <strong>van</strong> Parijs, do<strong>et</strong> de Route des<br />
vignobles de l’Yonne vijf plaatselijke wijngaarden aan : Chablisien,<br />
Auxerrois, Jovinien, Tonnerrois en Vézelien, waarin u de namen herkent <strong>van</strong><br />
de nabijgelegen steden Chablis, Auxerre, Joigny, Tonnerre en Vézelay.<br />
Meer westelijk, aan de oevers <strong>van</strong> de Loire, loopt de Route des Coteaux<br />
de Pouilly-Sancerre door de wijngaarden <strong>van</strong> Pouilly-sur-Loire en de<br />
Coteaux du Giennois, in h<strong>et</strong> departement Nièvre, misschien minder bekend,<br />
maar zeker de moeite waard. Kortom, een veelzijdige route m<strong>et</strong> typerende<br />
landschappen en karaktervolle wijndorpen. En een goed bewegwijzerde<br />
route, waarbij onderweg veel is te zien en te proeven.<br />
<strong>Bourgondië</strong> nodigt u uit : u hoeft de borden maar te volgen !<br />
Een route door vijf wijndistricten<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
11
12<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES GRANDS CRUS DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong> legendarische Côte de Nuits<br />
Tussen Dijon en Corgoloin ligt de Côte de Nuits, h<strong>et</strong> eerste<br />
gedeelte <strong>van</strong> de Route des Grands Crus, die ook wel de ‘Champs-<br />
Elysées’ <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> wordt genoemd. Schitterende, zacht<br />
glooiende wijnvelden liggen achter een aaneengesloten rij <strong>van</strong> dorpen<br />
die hun naam gegeven hebben aan vermaarde wijn als<br />
Chambertin, Clos de Vougeot en Romanée-Conti.<br />
Legendarische namen.<br />
Vosne-Romanée<br />
<strong>Bourgondië</strong> bezit veel wijngaarden <strong>van</strong><br />
kwaliteit, maar haar reputatie is ong<strong>et</strong>wijfeld<br />
te danken aan de wijnvelden<br />
die zich sinds bijna 2000 jaar uitstrekken op<br />
de hellingen tussen Dijon en de Maranges,<br />
een smalle strook, 60 kilom<strong>et</strong>er lang <strong>van</strong><br />
noord naar zuid en die hier, kort gezegd,<br />
« La Côte » wordt genoemd. Hij ligt op h<strong>et</strong><br />
oosten en zuid-oosten, ingebed tussen plateaus<br />
aan de westkant en h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de<br />
Saône aan de oostkant en bestaat uit twee<br />
gedeeltes. H<strong>et</strong> noordelijke gedeelte is de<br />
Côte de Nuits, h<strong>et</strong> zuidelijke de Côte de<br />
Beaune. Beide gedeeltes omvatten ook de<br />
hoger gelegen wijnvelden, de Hautes-Côtes.<br />
<strong>De</strong> Côte de Nuits is zo’n 20 kilom<strong>et</strong>er lang<br />
en maar een paar honderd m<strong>et</strong>er breed, de<br />
hellingen kunnen fors oplopen, tot een<br />
hoogte tussen de 230 en 300 m<strong>et</strong>er. Dijon is<br />
een uitstekend vertrekpunt voor de Route<br />
des Grands Crus. <strong>De</strong> historische hoofdstad<br />
<strong>van</strong> de Hertogen <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> heeft een<br />
mooie binnenstad, h<strong>et</strong> centrum is grotendeels<br />
autovrij en dus ideaal om flanerend<br />
de talrijke monumenten, parken en musea<br />
te ontdekken.<br />
AAN DE RAND VAN DIJON<br />
In h<strong>et</strong> westen <strong>van</strong> de stad, op de heuvels in<br />
h<strong>et</strong> verlengde <strong>van</strong> de verderop gelegen wijnstreek,<br />
werd vroeger wijn verbouwd. <strong>De</strong> Côte<br />
dijonnaise bestaat nu ni<strong>et</strong> meer als officiele<br />
benaming, maar de gemeente Dijon bezit<br />
nog steeds een wijnperceel <strong>van</strong> 42 are in h<strong>et</strong><br />
buurtschap Les Marcs d’Or, dat sinds 1981<br />
weer is aangeplant m<strong>et</strong> chardonnay. H<strong>et</strong> ligt<br />
i<strong>et</strong>s hoger dan de wijk Fontaine-d’Ouche,<br />
ni<strong>et</strong> ver <strong>van</strong> h<strong>et</strong> park Combe Persil, waar h<strong>et</strong><br />
wandelpad Sentier de Grande randonnée des<br />
Grands Crus begint. Even verder ligt Chenôve,<br />
een b<strong>et</strong>onnen voorstad ten zuiden <strong>van</strong><br />
Dijon, waar<strong>van</strong> h<strong>et</strong> centrum nog de charme<br />
heeft <strong>van</strong> h<strong>et</strong> vroegere wijndorp en waar twee<br />
prachtige -16 e -eeuwse wijnpersen <strong>van</strong> de<br />
Hertogen <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> zijn te zien.<br />
<strong>De</strong> Route des Grands Crus begint buiten de<br />
bebouwde kom <strong>van</strong> Dijon, in Marsannay-la-<br />
Côte. <strong>De</strong>ze gemeente produceert rode, witte<br />
en rosé wijn die alle drie dezelfde appellation<br />
hebben, een unicum in <strong>Bourgondië</strong>. Doorgaand<br />
in zuidelijke richting, nog steeds<br />
parallel aan de hoofdweg naar Beaune,<br />
komen we via h<strong>et</strong> dorpje Couchey in Fixin,<br />
waar u beslist even mo<strong>et</strong> stoppen. Hier zijn
Nuits-Saint-Georges<br />
Route touristique des Grands Crus de Bourgogne<br />
ni<strong>et</strong> alleen een aantal interessante bezienswaardigheden<br />
zoals de kerk, een oude<br />
broodoven en een wasplaats, maar dit dorp<br />
koestert voornamelijk de herinnering aan<br />
Napoleon. Een museum haalt herinneringen<br />
op aan de veldtochten en in h<strong>et</strong> Parc Noisot,<br />
vernoemd naar een kapitein <strong>van</strong> de Garde<br />
Impériale, die uit Fixin afkomstig was, staat<br />
een beeld <strong>van</strong> Napoleon, <strong>van</strong> de hand <strong>van</strong> de<br />
begin 19 e eeuwse beeldhouwer François<br />
Rude, uit Dijon. Ga ook even kijken naar<br />
Domaine de la Perrière, een wijndomein<br />
sinds zes generaties, in een cisterciënzer kasteeltje<br />
uit de 12 e eeuw, omringd door een<br />
ommuurde wijngaard.<br />
RODE WIJN VAN WERELDKLASSE<br />
En dan, even voorbij Brochon m<strong>et</strong> zijn neo-<br />
Renaissance kasteel, begint de bakermat <strong>van</strong><br />
de grote rode bourgognes. Uit Gevrey-<br />
Chambertin komen maar liefst 9 grands<br />
crus en 26 premiers crus, waaronder de<br />
chambertin, de lievelingswijn <strong>van</strong> Napoleon.<br />
In 1847 mocht Gevrey, als eerste, de naam<br />
<strong>van</strong> haar beste wijn toevoegen aan de naam<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> dorp. Temidden <strong>van</strong> de wijnranken<br />
troont h<strong>et</strong> kasteel <strong>van</strong> Gevrey-Chambertin,<br />
een middeleeuwse burcht <strong>van</strong> stevige<br />
romaans-bourgondische bouw, tegenwoordig<br />
een wijndomein. Vanuit Gevrey kunt u<br />
eveneens naar Nuits-Saint-Georges rijden<br />
door de Hautes-Côtes, via de dorpen Chamboeuf<br />
en Vergy, en via de Combe Lavaux,<br />
een natuurgebied m<strong>et</strong> zeldzame flora.<br />
<strong>De</strong> Route des Grands Crus slingert tussen<br />
lage stenen muurtjes door, verder zuidwaarts<br />
door een oceaan <strong>van</strong> wijnstokken m<strong>et</strong><br />
hier en daar elegante toegangspoortjes naar<br />
eeuwenoude, ommuurde wijngaarden.<br />
…<br />
OVERIGE<br />
WIJNGAARDEN<br />
IN DE CÔTE-D’OR<br />
H<strong>et</strong> departement Côte-d’Or is een echte wijnprovincie<br />
en dankt zijn naam, de ‘gouden<br />
heuvel’, aan de stralende herfstkleur <strong>van</strong> de<br />
wijnvelden, m<strong>et</strong> name op de langgerekte<br />
heuvelrug tussen Dijon en Beaune, maar er<br />
zijn ook andere, kleinere wijngaarden, die een<br />
verkenning waard zijn.<br />
Bijvoorbeeld de Châtillonnais-wijngaard, een<br />
vroegere glorie, die zwaar g<strong>et</strong>roffen werd door<br />
de epidemieën <strong>van</strong> eind 19 e eeuw. Een reeks<br />
slechte oogsten die daarop volgden maakten<br />
een eind aan de wijnbouw in dit noordelijke<br />
deel <strong>van</strong> h<strong>et</strong> departement. Sinds een jaar of<br />
vijftien wordt de wijngaard weer nieuw leven<br />
ingeblazen m<strong>et</strong> de productie <strong>van</strong> voornamelijk<br />
Crémant de Bourgogne (zie kader, blz. 29).<br />
Een ‘Crémant-<strong>wijnroute</strong>’ is binnenkort klaar<br />
rond h<strong>et</strong> stadje Châtillon-sur-Seine.<br />
<strong>De</strong> Coteaux de l’Auxois is een tweede kleine<br />
wijngaard die weer in opkomst is, dankzij een<br />
aantal enthousiaste wijnbouwers die in hun<br />
grond geloven. Sinds 1991 zijn de karakteristieke<br />
rijen liervormige wijnstokken weer te<br />
zien tussen Villaines-les-Prévôtes en Viserny,<br />
waar 11 hectare opnieuw beplant zijn m<strong>et</strong><br />
chardonnay, auxerrois en pinot noir. H<strong>et</strong>zelfde<br />
geldt sinds 1997 voor een tiental hectare bij<br />
Flavigny-sur-Ozerain. Al deze inspanningen<br />
zijn beloond m<strong>et</strong> h<strong>et</strong> predikaat « Vin de pays<br />
des coteaux de l’Auxois », dat een plekje<br />
probeert te veroveren aan h<strong>et</strong> Bourgondische<br />
wijnfirmament.<br />
Dijon<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
13
14<br />
DE ROUTE<br />
Dijon-Corgoloin (29 km)<br />
Chenôve (km 6), Marsannay (km 9), Fixin<br />
(km 12), Gevrey-Chambertin (km 14),<br />
Morey-Saint-<strong>De</strong>nis (km 17), Chambolle-<br />
Musigny (km 18), Vougeot (km 19), Vosne-<br />
Romanée (km 21), Nuits-Saint-Georges<br />
(km 24) en Comblanchien (km 28).<br />
Borden : de Route des Grands Crus staat<br />
aangegeven op bruine borden m<strong>et</strong> een witte<br />
druiventros en loopt parallel aan de RN 74<br />
<strong>van</strong> Dijon naar Beaune, voornamelijk via<br />
secundaire wegen.<br />
Wandelen of fi<strong>et</strong>sen : H<strong>et</strong> Sentier de Grande<br />
randonnée des Grands Crus is een langeafstandspad<br />
<strong>van</strong> 21 kilom<strong>et</strong>er door de Côte de<br />
Nuits (6 à 7 uur lopen, voor ervaren wandelaars),<br />
dat begint bij h<strong>et</strong> Parc de la Combe<br />
Persil in Dijon. H<strong>et</strong> pad loopt verder naar<br />
Pernand-Vergelesses, waar h<strong>et</strong> aansluit op de<br />
GR 7 naar Santenay.<br />
…<br />
In Morey-Saint-<strong>De</strong>nis ligt de Clos de Tartwijngaard,<br />
nog precies zo groot als in 1142<br />
toen hij werd aangelegd, die in al die eeuwen<br />
maar drie verschillende eigenaars heeft gekend<br />
en één geheel is gebleven. Dat geldt zeker ni<strong>et</strong><br />
voor de wereldberoemde Clos de Vougeotwijngaard,<br />
waar we vervolgens aankomen. <strong>De</strong><br />
oppervlakte is sinds de 15 e eeuw onveranderd<br />
gebleven en tot aan de Franse revolutie was de<br />
wijngaard h<strong>et</strong> eigendom <strong>van</strong> de monniken <strong>van</strong><br />
Cîteaux, maar tegenwoordig is h<strong>et</strong> bezit<br />
verdeeld over een honderdtal wijnbouwers. Een<br />
exceptionele wijngaard, m<strong>et</strong> middenin h<strong>et</strong><br />
kasteel Clos de Vougeot, in de Renaissance<br />
opg<strong>et</strong>rokken op een onderbouw uit de 12 e<br />
eeuw. In de cuverie, de gistingsruimte, zijn vier<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Château du Clos de Vougeot<br />
kolossale eiken wijnpersen te zien. In de grote<br />
voormalige voorraadkelder vinden sinds 1944<br />
de zittingen plaats <strong>van</strong> h<strong>et</strong> vermaarde wijngilde,<br />
de Chevaliers du Tastevin. Aan de andere<br />
kant <strong>van</strong> de hoofdweg ligt Gilly-les-Cîteaux,<br />
waar<strong>van</strong> de naam al verwijst naar de abdij <strong>van</strong><br />
Cîteaux, 12 kilom<strong>et</strong>er verder : een bescheiden<br />
abdij, die zoveel heeft b<strong>et</strong>ekend voor de<br />
ontwikkeling <strong>van</strong> de Bourgondische wijnbouw<br />
en die natuurlijk een bezoek waard is.<br />
BEKEND TOT OP DE MANN<br />
En dan komen we in Vosne-Romanée, h<strong>et</strong><br />
neusje <strong>van</strong> de zalm, waar maar liefst zes <strong>van</strong><br />
de meest begeerde Bourgondische grands crus<br />
<strong>van</strong>daan komen, waaronder de legendarische<br />
© B.I.V.B. / D.R.<br />
Romanée-Conti. <strong>De</strong> wijngaard do<strong>et</strong> bescheiden<br />
aan (1,8 ha), achter een groot<br />
stenen kruis aan de weg, maar de hele<br />
wereld vecht om de 5 000 flessen die<br />
jaarlijks geproduceerd worden.<br />
Wijn uit Nuits-Saint-Georges,<br />
de ‘hoofdstad’ <strong>van</strong> de Côte<br />
de Nuits, werd al aan<br />
Lodewijk XIV voorgeschreven<br />
als medicijn.<br />
<strong>De</strong> astronauten <strong>van</strong> de<br />
Apollo-15 vlucht noemden<br />
een maankrater naar<br />
Nuits, m<strong>et</strong> een knipoog<br />
naar h<strong>et</strong> boek <strong>van</strong> Jules<br />
Verne ‘Een reis naar de maan’,<br />
waarin de hoofdpersonen in<br />
hun ruimteschip een fles nuits-saintgeorges<br />
opentrekken. Ook de internationale<br />
liefdadigheidsverkoop <strong>van</strong> de wijn <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Hospices de Nuits bewijst dat haar reputatie<br />
de grenzen ver overschrijdt. In h<strong>et</strong> voorbijgaan<br />
kunt u een kijkje nemen in h<strong>et</strong><br />
museum, bij de gallo-romeinse opgravingen<br />
in Les Bolards of in h<strong>et</strong> Cassissium, een<br />
bezoekerscentrum<br />
gewijd aan cassis,<br />
opgez<strong>et</strong> door de<br />
firma Védrenne <strong>van</strong> de<br />
bekende zwarte bessenlikeur.<br />
Vanuit Nuits-<br />
Saint-Georges is een<br />
route mogelijk door<br />
de Hautes-Côtes,<br />
via Chaux en Villers-la-Faye<br />
(15 e -<br />
eeuws kasteel), m<strong>et</strong><br />
een heel andere sfeer<br />
dan in de wijngaarden<br />
‘beneden’.<br />
Weer terug op de hoofdweg komt u<br />
langs de immense steengroeven <strong>van</strong> Comblanchien,<br />
waar<strong>van</strong> de steen over de hele<br />
wereld geëxporteerd wordt en die je terugvindt<br />
bijvoorbeeld in h<strong>et</strong> vo<strong>et</strong>stuk <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Vrijheidsbeeld. Tot slot is daar Corgoloin,<br />
m<strong>et</strong> een bezoek aan h<strong>et</strong> 18 e -eeuwse château<br />
de Cussigny. Dit is h<strong>et</strong> laatste dorp <strong>van</strong> de<br />
Côte de Nuits en gaat de route over in de<br />
Côte de Beaune (zie blz. 16-19). ■
DE WIJNGAARDEN<br />
<strong>van</strong> de Côte de Nuits<br />
Oppervlakte : ± 3 400 ha verdeeld over 16 gemeentes, waar<strong>van</strong> één vijfde<br />
A.O.C. Bourgogne Hautes-Côtes de Nuits (20 gemeentes).<br />
Productie : 149 000 hl ofwel bijna 20 miljoen flessen per jaar, waar<strong>van</strong> meer<br />
dan 85% rood. <strong>De</strong> grote wijnen <strong>van</strong> de Côte de Nuits (morey-saint-denis,<br />
gevrey-chambertin, nuits-saint-georges, alle zonder hoofdl<strong>et</strong>ter geschreven!)<br />
zijn uitstekende bewaarwijnen, hun solide structuur en volle smaak passen<br />
goed bij wild en sterk smakende kaas.<br />
Bodem : steenachtige grond m<strong>et</strong> kalkpuin uit de midden-Juraperiode, vermengd<br />
m<strong>et</strong> rode aarde afkomstig <strong>van</strong> de plateaus. H<strong>et</strong> is de specifieke<br />
bodemsoort die maakt dat de Côte de Nuits zulke geweldige rode wijnen kan<br />
voortbrengen, als ook h<strong>et</strong> klimaat, de ligging op de zon en de afwezigheid <strong>van</strong><br />
een waterloop.<br />
Druivenrassen (cépages) : pinot noir (rood), chardonnay en aligoté (wit)<br />
Wijnen (crus) : 24 rode grands crus, de hoogste klasse in wijn. Op h<strong>et</strong><br />
<strong>et</strong>ik<strong>et</strong> staat de naam <strong>van</strong> de b<strong>et</strong>reffende wijngaard, gevolgd door ‘Grand Cru’ :<br />
Chambertin, Chambertin-Clos de Bèze, Chapelle-Chambertin, Charmes-<br />
Chambertin, Mazoyères-Chambertin, Griotte-Chambertin, Latricières-<br />
Chambertin, Mazis-Chambertin, Ruchottes-Chambertin, Clos Saint-<strong>De</strong>nis,<br />
Clos de la Roche, Clos des Lambrays, Clos de Tart, Musigny, Bonnes Mares,<br />
Clos Vougeot, Echezeaux, Grands Echezeaux, La Romanée, La Romanée-<br />
Conti, Romanée Saint-Vi<strong>van</strong>t, Richebourg, La Tâche en La Grande<br />
Rue.Buiten de Côte de Nuits is er maar één andere rode grand cru in<br />
<strong>Bourgondië</strong>, nl. de corton (Côte de Beaune).<br />
Route touristique des Grands Crus de Bourgogne<br />
ONDERWEG<br />
Op de hele route<br />
Saint-Vincent tournante :<br />
op de laatste zaterdag <strong>van</strong><br />
januari wordt de naamdag<br />
gevierd <strong>van</strong> de beschermheilige<br />
<strong>van</strong> de wijnbouwers. Ieder jaar<br />
organiseert een ander dorp<br />
h<strong>et</strong> feest, waarbij boeren en<br />
wijngilden op traditionele wijze<br />
hun schutspatroon eren (een<br />
processie m<strong>et</strong> beelden <strong>van</strong><br />
St.-Vincent, een mis, bank<strong>et</strong>ten<br />
en proeverijen).<br />
<strong>De</strong> Grands Crus de Bourgogne-marathon<br />
vindt ieder<br />
jaar eind oktober plaats en<br />
loopt <strong>van</strong> h<strong>et</strong> centrum <strong>van</strong><br />
Dijon via de Route des Grands<br />
Crus naar Nuits-Saint-Georges,<br />
en terug naar Marsannnay-la-<br />
Côte, waar de finish is.<br />
Dijon<br />
Prachtige, historische binnenstad<br />
m<strong>et</strong> meer dan vijftig<br />
statige herenhuizen en een<br />
groot aantal kerken ; Paleis<br />
<strong>van</strong> de Hertogen en de Staten<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> ; uitzicht over<br />
de stad <strong>van</strong>af de Tour<br />
Philippe-le-Bon ; gebeeldhouwde<br />
praalgraven <strong>van</strong> de<br />
hertogen in h<strong>et</strong> Musée des<br />
Beaux Arts ; de Mozesput,<br />
meesterwerk <strong>van</strong> Vlaamse<br />
sculptuur (14e en 15e eeuw).<br />
Om Dijon moeiteloos te<br />
verkennen via de diverse routes<br />
die door de VVV zijn uitgez<strong>et</strong><br />
kunt u gebruik maken <strong>van</strong> een<br />
« Segway », een geluidloos<br />
voortgedreven soort step.<br />
Evenementen : begin<br />
september, de Folkloriades, een<br />
week muziek en dans uit vele<br />
landen ; begin november,<br />
Foire internationale <strong>et</strong><br />
gastronomique, culinaire<br />
jaarbeurs.<br />
Chenôve<br />
Moderne voorstad m<strong>et</strong> in<br />
h<strong>et</strong> centrum h<strong>et</strong> vroegere<br />
wijndorp ; 14 e -eeuwse<br />
wijnpersen <strong>van</strong> de Hertogen<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>.<br />
Evenement : derde<br />
weekend <strong>van</strong> september,<br />
Fête de la Pressée, wijnfeest<br />
ter afsluiting <strong>van</strong> de<br />
vendanges.<br />
Marsannay-la-Côte<br />
In h<strong>et</strong> bezoekerscentrum<br />
Maison du Patrimoine is een<br />
permanente tentoonstelling<br />
over h<strong>et</strong> leven <strong>van</strong> de<br />
wijnbouwers in de 19 e eeuw.<br />
U kunt zich opgeven bij de<br />
VVV voor een interessante en<br />
leerzame wandeling onder<br />
(Franstalige) leiding <strong>van</strong> een<br />
geoloog, over de vorming <strong>van</strong><br />
de wijnstreek.<br />
Evenementen : in maart,<br />
Journées Gourmandes,<br />
proeverijen <strong>van</strong> wijn en<br />
streekproducten ; eind<br />
september, Rallye des<br />
Vendanges, fi<strong>et</strong>stocht door<br />
de Hautes-Côtes.<br />
Couchey<br />
Boven h<strong>et</strong> dorp, waar h<strong>et</strong><br />
plateau begint, is een mooi<br />
uitzichtpunt m<strong>et</strong> een<br />
informatiebord.<br />
Evenement : in oktober,<br />
Fête du Vin nouveau,<br />
demonstraties <strong>van</strong><br />
traditioneel wijnpersen en<br />
proeverij <strong>van</strong> druivensap.<br />
Fixin<br />
Parc Noisot en Musée<br />
Noisot, beide aan Napoleon<br />
gewijd ; oude wasplaats uit<br />
1827 ; h<strong>et</strong> gehuchtje Fixey<br />
heeft een lieflijk romaans<br />
kerkje en een oude<br />
gemeenschappelijke broodoven<br />
onder een leistenen afdak.<br />
<strong>De</strong> oven wordt één keer per<br />
jaar gebruikt, aan h<strong>et</strong> begin<br />
<strong>van</strong> de vendanges ; dan kunt<br />
u komen meegeni<strong>et</strong>en <strong>van</strong><br />
brood en gebak.<br />
Gevrey-Chambertin<br />
Kasteel ; Saint-Agnan kerk<br />
(12e 13e eeuw), waar<strong>van</strong> de<br />
muren een verbazingwekkende<br />
roze kleur hebben. Verder :<br />
h<strong>et</strong> huis <strong>van</strong> de Bourgondische<br />
schrijver Gaston Roupnel<br />
(1872-1946) en h<strong>et</strong> statige<br />
herenhuis <strong>van</strong> de 17e-eeuwse wijnhandelaar Claude Jobert.<br />
Maak een wandeling door<br />
de wijnvelden naar de Combe<br />
Lavaux en over de Chemin<br />
des Crêtes (bewegwijzerd<br />
parcours).<br />
Evenement : in september,<br />
Musique au Chambertin, een<br />
festival dat klassieke muziek en<br />
wijn combineert.<br />
Chambolle-Musigny<br />
Oude lindeboom uit de<br />
16 e eeuw ; kasteel (begin 18 e<br />
eeuw).<br />
Een toeristisch treintje, de<br />
Escargot de la Côte, neemt u<br />
mee door de wijngaarden.<br />
Vougeot<br />
Kasteel Clos Vougeot, z<strong>et</strong>el<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> beroemde wijngilde,<br />
de Confrérie des Chevaliers du<br />
Tastevin.<br />
Nuits-Saint-Georges<br />
Saint-Symphorienkerk ;<br />
gemeentelijk museum (archeologie<br />
en schilderkunst) ; h<strong>et</strong><br />
‘Cassissium’, bezoekerscentrum<br />
over cassis, en h<strong>et</strong><br />
‘Imaginarium’, bezoekerscentrum<br />
over mousserende wijn.<br />
Maak ook een tochtje door de<br />
Hautes-Côtes : in Concoeur-<strong>et</strong>-<br />
Corboin is een mooi kasteel,<br />
in Reulle-Vergy een kerkje en<br />
een museum.<br />
Evenementen : in maart,<br />
wijnveiling <strong>van</strong> h<strong>et</strong> Hospices<br />
de Nuits ; in juni, de Route<br />
du Cassis, autorally in de<br />
Hautes-Côtes ; in juli, Sons<br />
d’une Nuits d’été, muziekfestival<br />
; in oktober, Fête du Vin<br />
bourru, wijnfeest.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
15
16<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES GRANDS CRUS DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong> roemrijke Côte de Beaune<br />
In h<strong>et</strong> verlengde <strong>van</strong> de Côte de Nuits, steeds zuidwaarts, gaat de <strong>wijnroute</strong><br />
verder langs de hellingen <strong>van</strong> de Côte de Beaune, over een twintigtal<br />
kilom<strong>et</strong>ers tussen Ladoix-Serrigny en de wijngaarden <strong>van</strong> de Maranges. Een<br />
door de natuur gezegende bodem waar de chardonnaydruif de grootste droge<br />
witte wijnen ter wereld voortbrengt, zoals corton-charlemagne en montrach<strong>et</strong>.<br />
Tussen Beaune, de Bourgondische wijnhoofdstad, en Santenay wordt h<strong>et</strong> landschap<br />
vlakker en verwisselen we de Côte-d’Or voor h<strong>et</strong> departement Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Maar eerst even terug naar<br />
Corgoloin, waar de Côte de<br />
Nuits vrijwel ongemerkt overgaat<br />
in de Côte de Beaune. <strong>De</strong> Route des Grands<br />
Crus volgt de RN 74, langs de langgerekte<br />
heuvelrug die geleidelijk plaats maakt<br />
voor een wijder, opener landschap,<br />
m<strong>et</strong> wijnvelden die zich ver over de departementsgrens<br />
uitstrekken.<br />
EEN BRON VAN GENOT<br />
Tot nu toe lagen de wijnvelden vrijwel<br />
uitsluitend aan de westzijde <strong>van</strong> de<br />
hoofdweg, maar op dit gedeelte <strong>van</strong> de route<br />
zi<strong>et</strong> u ze aan beide kanten liggen. Aan<br />
de westzijde, aan de heuvelkant, ligt de<br />
Montagne de Corton. Aan de andere kant,<br />
in de vallei, liggen de minder bekende<br />
wijnvelden <strong>van</strong> Ladoix-Serrigny, waar<br />
geurige, soepele rode wijn <strong>van</strong>daan komt.<br />
<strong>De</strong> naam ‘Ladoix’ komt <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Keltische woord douix, dat bron<br />
b<strong>et</strong>ekent. <strong>De</strong> dorpsfontein, de wasplaats<br />
en een 17e-eeuwse watermolen krijgen<br />
hun water <strong>van</strong>uit h<strong>et</strong> riviertje de Lauve.<br />
Ladoix is één <strong>van</strong> de oudste dorpen <strong>van</strong><br />
de wijnstreek, wat u kunt zien aan de<br />
overblijfselen <strong>van</strong> h<strong>et</strong> aan de Douix<br />
gewijde heiligdom en h<strong>et</strong> château, een<br />
in de 19e eeuw gerestaureerde<br />
oude burcht. L<strong>et</strong> ook op de verde-<br />
digingstorentjes die nog te zien zijn op een<br />
aantal versterkte boerderijen uit de 14e<br />
en 15e eeuw.<br />
Sinds een jaar of tien staat Ladoix bekend om<br />
de Balade Gourmande, een smultocht die<br />
iedere zomer veel wandelaars trekt. Meer dan<br />
om een sportevenement gaat h<strong>et</strong> hier om<br />
een wandeltocht m<strong>et</strong> allerlei lekkers<br />
onderweg, die onder algemene feestvreugde<br />
en m<strong>et</strong> een goed gevulde maag eindigt<br />
in de wijngaarden.<br />
KAREL DE GROTE<br />
Aan de westelijke kant <strong>van</strong> de hoofdweg,<br />
verdeeld over de gemeentes Aloxe-Corton,
Pernand-Vergelesses<br />
Ladoix-Serrigny en Pernand-Vergelesses ligt<br />
de beroemde Montagne de Corton, een<br />
lieflijk glooiende heuvel, die velen do<strong>et</strong><br />
watertanden. Bovenop de heuvel rijst h<strong>et</strong><br />
witte beeld <strong>van</strong> Notre-Dame de Bonne<br />
Espérance uit boven de bomen, m<strong>et</strong><br />
rondom de magnifieke wijnvelden die staan<br />
voor enkele <strong>van</strong> de beste wijnen <strong>van</strong> de<br />
Côte de Beaune : de rode corton en de witte<br />
corton-charlemagne. <strong>De</strong> corton komt <strong>van</strong> de<br />
stenige wijngaard op de zonnigste kant <strong>van</strong><br />
de heuvel en was de lievelingswijn <strong>van</strong><br />
Voltaire en <strong>van</strong> John F. Kennedy. <strong>De</strong><br />
Maupassant noemt de corton in één <strong>van</strong> zijn<br />
bekendste werken, ‘Bel Ami’, de roi des<br />
Route touristique des Grands Crus de Bourgogne<br />
bons vi<strong>van</strong>ts, de koning der levensgeni<strong>et</strong>ers.<br />
<strong>De</strong> corton-charlemagne-wijngaard werd in<br />
775 door Karel de Grote verkocht aan<br />
h<strong>et</strong> kapittel <strong>van</strong> Saulieu en levert een<br />
uitzonderlijke witte wijn, soepel en toch<br />
krachtig, m<strong>et</strong> een vleug kaneel, i<strong>et</strong>s <strong>van</strong><br />
tropisch fruit en amber, zo vol <strong>van</strong> smaak en<br />
toch zo evenwichtig dat hij minstens tien<br />
jaar opgelegd kan worden. <strong>De</strong> legende do<strong>et</strong><br />
de ronde dat de ouder wordende Karel de<br />
Grote, Charlemagne, hier chardonnay li<strong>et</strong><br />
planten, om geen rode wijn meer te morsen<br />
in zijn mooie witte baard !<br />
Aan de vo<strong>et</strong> <strong>van</strong> de heuvel ligt Pernand-<br />
Vergelesses als een plaatje, m<strong>et</strong> authentieke<br />
wijnbouwershuizen, een kerk m<strong>et</strong><br />
geglazuurde dakpannen, oplopende straatjes<br />
en één en al wijngaard rondom. Vanuit h<strong>et</strong><br />
dorp leidt de weg door de Hautes-Côtes,<br />
door bos en wijngaard, naar Magny-lès-<br />
Villers waar een goede aligoté <strong>van</strong>daan<br />
komt, en naar Echevronne, bekend om de<br />
teelt <strong>van</strong> rood fruit (frambozen, aalbessen<br />
en zwarte bessen), dat verwerkt wordt<br />
tot likeur en jam.<br />
BEAUNE, DE WIJNHOOFDSTAD<br />
<strong>De</strong> Route des Grands Crus laat vervolgens<br />
de hoofdweg links liggen en loopt verder<br />
naar Beaune door de wijngaarden. Zo komt<br />
u eerst in Savigny-les-Beaune, waar u ni<strong>et</strong><br />
mo<strong>et</strong> denken dat u te diep in h<strong>et</strong> glaasje<br />
heeft gekeken, als u een jachtvliegtuig<br />
tussen de wijnstokken ontwaart! H<strong>et</strong> is<br />
onderdeel <strong>van</strong> een prachtige verzameling<br />
motoren, raceauto’s en vliegtuigen, die te<br />
bezichtigen is bij h<strong>et</strong> kasteel <strong>van</strong> Savigny.<br />
WELKOM ‘BOVEN’,<br />
IN DE HAUTES-CÔTES<br />
Er is nog geen specifieke <strong>wijnroute</strong> door de Hautes-<br />
Côtes uitgestippeld, maar <strong>van</strong>af de Route des<br />
Grands Crus is h<strong>et</strong> op vele punten mogelijk om h<strong>et</strong><br />
hoger gelegen wijngebied te bereiken. <strong>De</strong> streek<br />
heeft een heel ander karakter en is landelijker en<br />
ruiger dan de Côte, soms zelfs een tikje eenzaam en<br />
afgelegen, en juist daardoor erg boeiend. Wijnbouw<br />
wordt afgewisseld m<strong>et</strong> graanvelden, diep uitgesneden<br />
ravijnen en uitgestrekte bossen, m<strong>et</strong> alom de<br />
geur <strong>van</strong> de jeneverbes. <strong>De</strong> benaming ‘Hautes-<br />
Côtes’ is in 1927 in de plaats gekomen voor ‘Arrière-<br />
Côte’, door toedoen <strong>van</strong> de plaatselijke land- en<br />
wijnbouwverenigingen, die m<strong>et</strong> de nieuwe naam<br />
een b<strong>et</strong>ere aansluiting op de roemrijke Côte en haar<br />
prestigieuze wijnen beoogden. <strong>De</strong> Hautes-Côtes<br />
omvatten de plateaus tussen de Côte en h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong><br />
de Ouche, op een hoogte <strong>van</strong> 300 à 400 m<strong>et</strong>er. <strong>De</strong><br />
toegangswegen leiden door rotsachtige en bosrijke<br />
combes, droge ravijnachtige dalen die loodrecht op<br />
de heuvelrug <strong>van</strong> de Côte liggen. H<strong>et</strong> noordelijke<br />
gedeelte, de Hautes-Côtes de Nuits, ligt rond Vergy,<br />
en is bereikbaar <strong>van</strong>uit Gevrey-Chambertin,<br />
Chambolle-Musigny, Nuits-Saint-Georges en<br />
Comblanchien. <strong>De</strong> Hautes-Côtes de Beaune sluiten<br />
er zuidelijk op aan en zijn bereikbaar <strong>van</strong>uit Ladoix-<br />
Serrigny, Beaune, Pommard en Meursault. Beide<br />
gebieden hebben een streek-AOC in rood (pinot<br />
noir) en wit (chardonnay) : ‘Bourgogne Hautes-<br />
Côtes de Beaune’ (496 ha, 20 000 hl rood, 4 700 hl<br />
wit)* en ‘Bourgogne Hautes-Côtes de Nuits’ (682<br />
ha, 23 000 hl rood, 5 000 hl wit)*. H<strong>et</strong> zijn over h<strong>et</strong><br />
algemeen stevige, rustieke wijnen die na een paar<br />
jaar liggen goed tot hun recht komen.<br />
*productie oppervlakte <strong>van</strong> 2005, gemiddelde wijnproductie<br />
berekend over 5 jaar (2001-2005). Bron : B.I.V.B<br />
Beaune<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
17
18<br />
DE ROUTE<br />
Ladoix-Serrigny – Santenay<br />
(38 km via de hoofdroute)<br />
Aloxe-Corton (km 3), Pernand-Vergelesses<br />
(km 5), Savigny-lès-Beaune (km 9), Beaune<br />
(km 15), Pommard (km 19), Volnay (km 21),<br />
Monthelie (km 23), Meursault (km 25),<br />
Puligny-Montrach<strong>et</strong> (km 29) en Chassagne-<br />
Montrach<strong>et</strong> (km 33).<br />
Vanuit Monthelie kunt u via een zijweg rijden<br />
over Auxey-Duresses, La Rochepot en Saint-<br />
Aubin, waarna u weer uitkomt op de hoofdroute<br />
even voor Chassagne-Montrach<strong>et</strong>.<br />
DE WIJNGAARDEN<br />
<strong>van</strong> de Côte de Beaune<br />
Oppervlakte : 6 400 ha, waar<strong>van</strong> 496 ha<br />
Hautes-Côtes de Beaune.<br />
Productie : 310 000 hl, ofwel meer dan<br />
40 miljoen flessen per jaar, waar<strong>van</strong> bijna<br />
de helft wit (45%).<br />
Bodem : mergel en kalk uit h<strong>et</strong> Juratijdperk<br />
(globaal ‘jongere’ grond dan de<br />
Côte de Nuits).<br />
Druivenrassen (cépages) : pinot noir<br />
en een weinig gamay (rood), chardonnay<br />
en aligoté (wit).<br />
Wijnen : m<strong>et</strong> uitzondering <strong>van</strong> de corton<br />
(grand cru rood en wit) zijn alle grands<br />
crus <strong>van</strong> de Côte de Beaune wit : Corton-<br />
Charlemagne, Bâtard-Montrach<strong>et</strong>,<br />
Montrach<strong>et</strong>, Bienvenue-Bâtard-<br />
Montrach<strong>et</strong>, Chevalier-Montrach<strong>et</strong> en<br />
Criots-Bâtard-Montrach<strong>et</strong>. <strong>De</strong>ze wijnen<br />
bezitten alle kenmerken <strong>van</strong> een grote<br />
witte bourgogne : een breed aromatisch<br />
pal<strong>et</strong>, body en kracht, en een zachte,<br />
elegante afdronk.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Op een aantal gevels<br />
in h<strong>et</strong> dorp staan<br />
spreuken, die de<br />
lokale wijnen aanprijzen,<br />
zoals ‘nourrissants,<br />
théologiques<br />
<strong>et</strong> morbifuges’ :<br />
wijn uit<br />
Savigny is<br />
voedzaam,<br />
<strong>van</strong> godde- Nolay<br />
lijke deugd<br />
en <strong>van</strong> ziekten<br />
vrijwarend !<br />
Na Savigny<br />
passeren we de<br />
autosnelweg en<br />
komen via Bouze-les-<br />
Beaune bij de Montagne de Beaune,<br />
een schitterend uitzichtpunt, <strong>van</strong>waar<br />
u Beaune kunt zien liggen m<strong>et</strong> de nog<br />
duidelijk zichtbare ring <strong>van</strong> verdedigingswallen<br />
rond de oude stad.<br />
Sinds de 18e eeuw heeft h<strong>et</strong> merendeel <strong>van</strong><br />
de handelshuizen zich in Beaune gevestigd en<br />
bijgedragen aan de uitbreiding en de bloei<br />
<strong>van</strong> de wijnbouw in <strong>Bourgondië</strong>. In hun<br />
kelders liggen jaar in jaar uit miljoenen<br />
flessen wijn te rijpen. Beaune is een stad <strong>van</strong><br />
kunst en cultuur, m<strong>et</strong> ni<strong>et</strong> alleen h<strong>et</strong> Hôtel-<br />
Dieu, één <strong>van</strong> de meest bezochte monumenten<br />
<strong>van</strong> Frankrijk, maar ook kerken,<br />
musea en stille straten waar rijke herenhuizen<br />
zich verschuilen achter hoge muren.<br />
DE «CÔTE DES BLANCS »<br />
Ten zuiden <strong>van</strong> Beaune vouwt h<strong>et</strong> landschap<br />
zich als h<strong>et</strong> ware open : h<strong>et</strong> wordt<br />
groener en<br />
vlakker. H<strong>et</strong><br />
is alsof we<br />
geleidelijk<br />
de stipte<br />
orde <strong>van</strong> de monniken<br />
<strong>van</strong> Cîteaux<br />
achter ons laten en<br />
de minder strenge<br />
wereld <strong>van</strong> Cluny binnentreden.<br />
Na Pommard<br />
en Volnay, twee aardige<br />
dorpen die bekend staan om<br />
uitstekende rode wijn, is de<br />
beurt aan de Côte des Blancs :<br />
Meursault, Puligny-Montrach<strong>et</strong> en<br />
Chassagne-Montrach<strong>et</strong>. H<strong>et</strong> gaat hier ni<strong>et</strong><br />
om een officiële benaming, maar hij is goed<br />
<strong>van</strong> toepassing op dit stukje <strong>Bourgondië</strong>,<br />
waar de chardonnaydruif op een bodem<br />
<strong>van</strong> mergel, kalk en kiezel exceptionele<br />
witte wijn oplevert.<br />
Maar eerst komen we door Monthelie, waar<br />
naar verluidt al door de Kelten wijn werd<br />
verbouwd. <strong>De</strong> route splitst zich hier in een<br />
Auxey-Duresses<br />
Beaune
oven- en een benedenroute. <strong>De</strong> bovenroute<br />
leidt via La Rochepot (prachtig<br />
kasteel m<strong>et</strong> de voor <strong>Bourgondië</strong> zo<br />
typerende veelkleurige dakpannen) naar<br />
Saint-Aubin, op de grens <strong>van</strong> de Hautes-<br />
Côtes de Beaune. Een zijweg leidt naar<br />
h<strong>et</strong> op een rots gelegen, sfeervolle dorpje<br />
Saint-Romain. <strong>De</strong> benedenroute gaat naar<br />
Meursault, een vrij grote gemeente waar<br />
een aantal scènes uit de film La Grande<br />
Vadrouille m<strong>et</strong> Louis de Funès zijn<br />
opgenomen. In h<strong>et</strong> kasteel <strong>van</strong> Meursault<br />
liggen zo’n 800 000 flessen opgeslagen.<br />
I<strong>et</strong>s verder liggen Puligny-Montrach<strong>et</strong> en<br />
Chassagne-Montrach<strong>et</strong>, waar maar liefst<br />
vijf witte grands crus <strong>van</strong>daan komen :<br />
goddelijke wijn m<strong>et</strong> een evenwichtige<br />
structuur en <strong>van</strong> grote finesse. Voor een<br />
<strong>Bourgondië</strong>r is montrach<strong>et</strong> de beste witte<br />
wijn ter wereld, die je, aldus Alexandre<br />
Dumas, ‘geknield en m<strong>et</strong> ontbloot hoofd’<br />
mo<strong>et</strong> drinken. Een unieke belevenis dus,<br />
bijna een gewijd moment, dat u zelf<br />
kunt beleven in één <strong>van</strong> de vele kelders<br />
onderweg.<br />
Route touristique des Grands Crus de Bourgogne<br />
Santenay<br />
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> eindigt enkele kilom<strong>et</strong>ers verder<br />
in Santenay, een bedrijvig stadje en tevens<br />
kuuroord, m<strong>et</strong> een heus casino temidden <strong>van</strong><br />
de wijngaarden. U kunt er ook de grootste<br />
plataan <strong>van</strong> Frankrijk bewonderen, een<br />
kasteel waar nu een wijnhuis is gevestigd, een<br />
gerestaureerde windmolen en h<strong>et</strong> mooie<br />
Saint-Jean-de-Narosse kerkje. Vanaf de Mont<br />
de Sène heeft u een schitterend uitzicht over<br />
de omgeving, alvorens uw tocht voort te z<strong>et</strong>ten<br />
in de Maranges-wijngaard, die een tussenschakel<br />
vormt m<strong>et</strong> h<strong>et</strong> volgende wijndistrict,<br />
de Côte Chalonnaise (zie blz. 20-23). ■<br />
ONDERWEG<br />
Ladoix-Serrigny<br />
Gallo-romeinse grafzuil bij de<br />
Ferme de Neuvelle ; Notre-Dame<br />
du Chemin (11e-eeuwse kapel, herbouwd<br />
in de 15e eeuw) ; kerk (13e<br />
eeuw) ; watermolen aan de Lauve<br />
(17e eeuw) ; wasplaats bij Buisson<br />
Evenement : eerste zondag <strong>van</strong><br />
juli, Balade gourmande, ‘smulwandeling’<br />
door de wijngaarden.<br />
Pernand-Vergelesses<br />
Mooi wijndorp m<strong>et</strong> oude huizen,<br />
kerk, dorpsfontein en wasplaatsen.<br />
Loop omhoog naar h<strong>et</strong> kapell<strong>et</strong>je<br />
<strong>van</strong> Notre-Dame de Bonne<br />
Espérance, <strong>van</strong>waar u een<br />
schitterend uitzicht heeft.<br />
Savigny-lès-Beaune<br />
Kasteel m<strong>et</strong> wijndomein en Musée<br />
de la Moto (motoren, raceauto’s<br />
en vliegtuigen) ; romaanse kerk<br />
(15e-eeuws fresco).<br />
In de gemeentelijke wijnkelder<br />
kunt u een goûtaillon bijwonen, een<br />
feestelijke zitting <strong>van</strong> h<strong>et</strong> wijngilde<br />
Cousinerie de Bourgogne.<br />
Evenementen : eerste weekend<br />
<strong>van</strong> mei, Bienvenue à Savigny,<br />
manifestatie in de wijnkelders ;<br />
derde weekend <strong>van</strong> oktober, Foulée<br />
des Vendanges, hardloopwedstrijd<br />
over de paden in de wijngaarden.<br />
Beaune<br />
Hôtel-Dieu of Hospices de Beaune ;<br />
Notre-Dame kerk ; historische<br />
binnenstad m<strong>et</strong> herenhuizen,<br />
handelshuizen en wijnkelders ;<br />
mosterdfabriek Fallot.<br />
U kunt de stad bezoeken per<br />
‘visiotrein’. Wijncursussen en<br />
proeverijen vindt u bij de Ecole<br />
des Vins de Bourgogne.<br />
Evenementen : <strong>van</strong> juni tot<br />
september, festival Cours, Eau,<br />
Jardins, muziek, dans en poëzie ;<br />
in juli, internationaal barok-opera<br />
festival ; derde weekend <strong>van</strong><br />
november, wijnveiling ten bate<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> Hospices de Beaune.<br />
Pommard<br />
Op h<strong>et</strong> wijndomein in h<strong>et</strong> kasteel<br />
is een ‘reukparcours’ aangelegd om<br />
h<strong>et</strong> scala <strong>van</strong> wijngeuren te leren<br />
herkennen. Er staat een 16e-eeuwse<br />
wijnpers, de gewelfde kelders<br />
dateren uit de 18e eeuw.<br />
Volnay<br />
Notre-Dame de Pitié kapel (16e<br />
eeuw) ; Saint-Cyrkerk (14e eeuw) ;<br />
groot standbeeld <strong>van</strong> Notre-Dame<br />
des Vignes (19e eeuw) ;<br />
mooi uitzichtpunt.<br />
Monthelie<br />
Saint-Germainkerk (12e eeuw) ;<br />
kasteel (18e eeuw) ; mooie oude<br />
huizen in h<strong>et</strong> dorp.<br />
Evenementen : in mei,<br />
Printemps de Monthelie ; begin<br />
juli, Monthelie Festival, m<strong>et</strong><br />
openluchtvoorstellingen,<br />
openstelling <strong>van</strong> wijnkelders en<br />
diverse andere manifestaties.<br />
Saint-Romain<br />
Hier zijn nog twee ‘kuiperijen’,<br />
fabrieken waar wijnvaten<br />
worden gemaakt. Eén daar<strong>van</strong><br />
dateert <strong>van</strong> 1910.<br />
La Rochepot<br />
Prachtig hooggelegen kasteel,<br />
één <strong>van</strong> de meest karakteristieke<br />
Bourgondische monumenten.<br />
Meursault<br />
Stadhuis m<strong>et</strong> veelkleurige<br />
geglazuurde dakpannen ; h<strong>et</strong><br />
wijndomein Château de Meursault<br />
is één <strong>van</strong> de grootste kelders <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong>. Als u de wijngaarden<br />
<strong>van</strong>uit de lucht wil bewonderen,<br />
dan kunt u een ballonvaart maken<br />
m<strong>et</strong> Ballons libres de Côte-d’Or.<br />
Evenementen : in juni,<br />
ballonmanifestatie ; in juli,<br />
Bach <strong>et</strong> Bacchus, concertfestival<br />
m<strong>et</strong> wijnproeverijen ; derde<br />
maandag <strong>van</strong> november,<br />
Paulée de Meursault, wijnfeest.<br />
Santenay<br />
Windmolen in Sorine (molenfeest<br />
in september) ; mooie Saint-Jeande-Narosse<br />
kerk (15e eeuw), tegen<br />
de heuvels gelegen (falaise des Trois<br />
Croix). U kunt een gokje wagen in<br />
h<strong>et</strong> casino (speelautomaten) of een<br />
zitting bijwonen <strong>van</strong> h<strong>et</strong> wijngilde<br />
Les Grumeurs op h<strong>et</strong> voormalige<br />
kasteel <strong>van</strong> Filips de Stoute.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
19
20<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES GRANDS VINS DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong> wijngaarden<br />
<strong>van</strong> de Côte Chalonnaise<br />
<strong>De</strong> Route des Grands Vins, <strong>van</strong> Santenay naar Saint-Gengoux-le-National, is de voortz<strong>et</strong>-<br />
W<br />
ting <strong>van</strong> de Route des Grands Crus. Over een afstand <strong>van</strong> ongeveer honderd kilom<strong>et</strong>er<br />
leidt deze duidelijk bewegwijzerde route langs een veertigtal gemeentes in drie wijndistricten<br />
: de Côte Chalonnaise, de Maranges en de kleinere Couchois. Wijngaarden<br />
wisselen af m<strong>et</strong> weiland en bos en overal liggen dorpjes, kerken en kastelen verscholen<br />
tussen de heuvels. Een tocht om <strong>van</strong> te geni<strong>et</strong>en en ni<strong>et</strong> alleen m<strong>et</strong> de auto, maar ook<br />
op de fi<strong>et</strong>s via de Voie Verte, of m<strong>et</strong> een vakantieboot op h<strong>et</strong> Canal du Centre.<br />
ijnbouw heeft ten tijde <strong>van</strong> de<br />
Romeinen hier zijn intrede<br />
gedaan en heeft zich <strong>van</strong>af de<br />
Middeleeuwen verder kunnen ontwikkelen<br />
dankzij de nabijheid <strong>van</strong> de handelsstad<br />
Chalon aan de rivier de Saône. In de vorige<br />
eeuw legde de phylloxera de totale wijngaard<br />
plat, maar hij is er langzamerhand<br />
weer bovenop gekomen door heraanplant<br />
<strong>van</strong> de edelste druivenrassen op de gunstigst<br />
gelegen hellingen. <strong>De</strong> toekenning<br />
<strong>van</strong> de AOC ‘Bourgogne Côte Chalonnaise’<br />
in 1990 markeert de wedergeboorte<br />
<strong>van</strong> deze wijngaard, die een groeiend<br />
succes kent.<br />
MARANGES EN COUCHOIS<br />
Na Santenay, aan h<strong>et</strong> eind <strong>van</strong><br />
de Route des Grands Crus (zie<br />
blz. 12-19) maakt de <strong>wijnroute</strong><br />
een zijsprong door de Maranges,<br />
een pittoreske, ongerepte streek.<br />
Kleine dorpjes liggen dicht tegen<br />
de heuvels aan, wijnbouwershuizen<br />
verschuilen zich achter oude stenen<br />
toegangspoorten en h<strong>et</strong> glooiende<br />
landschap m<strong>et</strong> hier en daar<br />
rotspartijen biedt prachtige vergezichten<br />
(mont de Rome, mont de<br />
Sène). Ver <strong>van</strong> de strakke regelmaat<br />
<strong>van</strong> de Côte de Nuits biedt de<br />
Saint-Gengoux-le-National<br />
Maranges een landschap vol verborgen<br />
plekjes die h<strong>et</strong> verkennen waard zijn. <strong>De</strong><br />
drie wijndorpen zijn dan ook typerend<br />
voor h<strong>et</strong> Bourgondische platteland :<br />
<strong>De</strong>zize-lès-Maranges, tegen de heuvel gelegen,<br />
Sampigny-lès-Maranges aan de oever<br />
<strong>van</strong> de Cozanne en Cheilly-lès-Maranges,<br />
aan de Dheune. Zeven rode premiers crus<br />
(pinot noir) worden hier geproduceerd,<br />
sinds 1989 onder de AOC Maranges,
de jongste herkomstbenaming <strong>van</strong><br />
de Côte de Beaune, waar hij nog n<strong>et</strong> onder<br />
valt, op de grens tussen Côte-d’Or<br />
en Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Op de weg die <strong>van</strong> <strong>De</strong>zize naar beneden<br />
loopt naar Paris-l’Hôpital heeft u een<br />
schitterend vergezicht, waarna u langs de<br />
snelstromende Cozanne via Sampigny-lès-<br />
Maranges, Santenay en Chagny bereikt.<br />
Maar u kunt ook kiezen voor een tweede<br />
tochtje, nu door de Couchois-wijngaard<br />
(ong. 20 km) dat weer op de hoofdroute<br />
uitkomt tussen Aluze en Mercurey.<br />
Een goede gelegenheid om kennis te maken<br />
m<strong>et</strong> deze minder bekende streek en haar<br />
roemrijke geschiedenis : in Couches staat<br />
h<strong>et</strong> indrukwekkende kasteel <strong>van</strong> Margare-<br />
Mercurey<br />
Route touristique des Grands Vins de Bourgogne<br />
tha <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>. Ook in Dracy is een<br />
kasteel te zien en Le Creusot staat bekend<br />
om haar industriële verleden. <strong>De</strong> hoogovendynastie<br />
Schneider exploiteerde hier<br />
ijzererts en bracht de stad en haar wijde<br />
omgeving <strong>van</strong> 1840 tot de jaren vijftig <strong>van</strong><br />
de vorige eeuw tot grote bloei. H<strong>et</strong> plaatsje<br />
Couches he<strong>et</strong>te in die tijd nog ‘Couchesles-Mines’,<br />
alvorens recent omgedoopt te<br />
worden in ‘Couches-les-Vignes’, dankzij de<br />
productie <strong>van</strong> rode wijn onder de appellation<br />
Côtes du Couchois.<br />
Even verder komen we in Saint-Léger-sur-<br />
Dheune, aan h<strong>et</strong> Canal du Centre, waar<br />
vakantieboten te huur zijn. H<strong>et</strong> traject <strong>van</strong><br />
ongeveer 35 km naar Chalon-sur-Saône<br />
kan ook gefi<strong>et</strong>st en geskeelerd worden over<br />
h<strong>et</strong> geasfalteerde en autovrije jaagpad (Voie<br />
Verte). <strong>De</strong> Wijnroute des Grands Vins<br />
vindt u weer terug in Chagny, een aardig<br />
stadje aan h<strong>et</strong> kanaal, waar h<strong>et</strong> sterrenrestaurant<br />
<strong>van</strong> chefkok Lameloise is gevestigd.<br />
RULLY EN MERCUREY<br />
In Chagny kunt u opnieuw <strong>van</strong> de hoofdroute<br />
afwijken en een kort tripje maken,<br />
waar de Côte Chalonnaise h<strong>et</strong> geheim<br />
<strong>van</strong> heeft : een plattelandsweg tussen lage<br />
stenen muurtjes, m<strong>et</strong> hier en daar een<br />
kruisbeeld, langs kerkjes en oude huizen.<br />
Een schitterend stukje <strong>Bourgondië</strong>, m<strong>et</strong><br />
om te beginnen Bouzeron. ‘Un p<strong>et</strong>it village,<br />
un grand vin’ staat op h<strong>et</strong> bord als u<br />
h<strong>et</strong> dorpje binnenrijdt, want Bouzeron<br />
staat bekend om zijn uitstekende aligoté.<br />
Dan Chassey-le-Camp, waar archeologische<br />
opgravingen een legerplaats uit de<br />
Steentijd hebben blootgelegd, en via Aluze<br />
terug naar de <strong>wijnroute</strong>, tussen Rully en<br />
Mercurey. Twee welvarende wijndorpen<br />
m<strong>et</strong> klinkende namen, die de Côte Chalonnaise<br />
bekendheid gegeven hebben. H<strong>et</strong><br />
wemelt hier <strong>van</strong> premiers crus en de vele<br />
wijndomeinen onderweg doen hun best<br />
om u over te halen tot een kelderbezoek of<br />
een proeverij in een <strong>van</strong> de statige panden,<br />
die vaak meer weg hebben <strong>van</strong> een kasteel<br />
dan <strong>van</strong> een wijnhuis.<br />
Rully, waar zowel rode als witte wijn als<br />
crémant geproduceerd wordt, is een bezoek<br />
waard. H<strong>et</strong> kasteel, sinds vier eeuwen in<br />
bezit <strong>van</strong> de familie de Montessus, is een<br />
<strong>van</strong> de best bewaard gebleven wijnbezittingen<br />
<strong>van</strong> de Côte Chalonnaise, naast een<br />
groot aantal wijnpanden uit de 19 e eeuw.<br />
Mercurey is bekend om haar uitstekende<br />
VIER DRUIVENRASSEN<br />
IN DE CÔTE CHALONNAISE<br />
Pinot noir : <strong>van</strong>af h<strong>et</strong> begin <strong>van</strong> de<br />
wijnbouw wordt in <strong>Bourgondië</strong> pinot noir<br />
verbouwd, dichte trosjes <strong>van</strong> donker<br />
paars-zwarte druiven m<strong>et</strong> zo<strong>et</strong>, blank sap.<br />
Pinot noir levert hier volle rode wijnen,<br />
zoals Rully, Mercurey en Givry.<br />
Chardonnay is h<strong>et</strong> equivalent <strong>van</strong> pinot<br />
noir voor witte wijn. <strong>De</strong> grote witte<br />
bourgognes en m<strong>et</strong> name die <strong>van</strong> de<br />
Côte Chalonnaise zijn te danken aan de<br />
chardonnaydruif. <strong>De</strong> trossen zijn langwerpiger<br />
en minder compact dan de pinot noir,<br />
de druiven zijn goudkleurig en<br />
geven overheerlijk zo<strong>et</strong> sap. Chardonnay<br />
wordt gebruikt voor Rully, Mercurey, Givry<br />
en Montagny.<br />
Aligoté is een rustiek druivenras, dat<br />
<strong>van</strong> oudsher verbouwd wordt in <strong>Bourgondië</strong>.<br />
<strong>De</strong> trossen en druiven zijn groter dan<br />
die <strong>van</strong> de chardonnay en worden gebruikt<br />
voor de productie <strong>van</strong> aligoté wijn, en<br />
m<strong>et</strong> name de specifieke bouzeron in de<br />
Côte Chalonnaise.<br />
<strong>De</strong> gamaydruif, (gamay noir au jus blanc)<br />
dankt zijn naam waarschijnlijk aan<br />
h<strong>et</strong> gelijknamige gehucht bij Saint-Aubin<br />
(Côte de Beaune). H<strong>et</strong> is een vruchtbaar ras,<br />
dat b<strong>et</strong>er gedijt op de grani<strong>et</strong>houdende<br />
grond <strong>van</strong> Mâconnais en Beaujolais, dan<br />
op h<strong>et</strong> kalkleem <strong>van</strong> de Côte-d’Or.<br />
<strong>De</strong> gamaydruif geeft aantrekkelijke, geurige<br />
wijn, en wordt in de Côte Chalonnaise soms<br />
gebruikt voor crémant.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
21
22<br />
DE WIJNGAARDEN<br />
<strong>van</strong> Maranges,<br />
Couchois en Côte Chalonnaise<br />
Maranges is een gemeente-appellation die<br />
onder de Côte de Beaune valt en de gemeentes<br />
<strong>De</strong>zize, Sampigny en Cheilly-lès-Maranges<br />
omvat. Maranges zijn goede, rode bewaarwijnen<br />
m<strong>et</strong> een aroma <strong>van</strong> rood fruit en een<br />
vleugje bloemengeur.<br />
<strong>De</strong> Couchois-wijngaard heeft veel gemeen<br />
m<strong>et</strong> de Hautes-Côtes de Beaune en produceert<br />
diepgekleurde, stevige rode wijn onder de regionale<br />
appellation Bourgogne Côtes du Couchois.<br />
<strong>De</strong> Côte Chalonnaise is de natuurlijke<br />
voortz<strong>et</strong>ting <strong>van</strong> de Côte de Beaune, m<strong>et</strong> een<br />
identieke bodemsoort en dezelfde druivenrassen.<br />
<strong>De</strong> wijnen uit dit district kennen een<br />
groeiend succes, ni<strong>et</strong> in de laatste plaats <strong>van</strong>wege<br />
een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.<br />
- Oppervlakte : 4 800 ha wijngaarden op<br />
een strook <strong>van</strong> 25 km lang en 7 km breed.<br />
- Productie : 237 000 hl ofwel meer dan<br />
30 miljoen flessen per jaar, ongeveer gelijk<br />
verdeeld tussen rood (55 %) en wit (waaronder<br />
crémant).<br />
- Bodem : kalkleem uit de Jura-periode<br />
(leemgrond leent zich uitstekend voor chardonnay)<br />
; de hoogte <strong>van</strong> de wijnheuvels<br />
varieert <strong>van</strong> 250 tot 370 m<strong>et</strong>er.<br />
- Druivenrassen (cépages) : pinot noir en<br />
gamay (bij Buxy en in de Couchois) ; chardonnay<br />
en aligoté (m<strong>et</strong> name in Bouzeron).<br />
- Wijnen : vijf gemeente-appellations<br />
(Bouzeron, Mercurey, Rully, Givry en<br />
Montagny), waar<strong>van</strong> twee wit (Montagny en<br />
Bouzeron). Alle andere wijn heeft de regionale<br />
AOC Bourgogne Côte Chalonnaise, die sinds<br />
1990 bestaat. <strong>De</strong> meest karakteristieke rode<br />
wijnen (Mercurey, Givry) zijn goede bewaarwijnen<br />
(volle rijpheid tussen 5 en 8 jaar), m<strong>et</strong> een<br />
stevige structuur en aroma’s <strong>van</strong> fruit als kersen<br />
en zwarte bessen. <strong>De</strong> grootste witte wijnen<br />
(Montagny, Rully) hebben een mooie goudgroene<br />
tint en zijn zowel vol finesse als karaktervol.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
rode wijn, die ni<strong>et</strong> onderdo<strong>et</strong> voor de<br />
grands crus <strong>van</strong> de Côte de Beaune. <strong>De</strong><br />
prachtige panden en buitenhuizen (18 e en<br />
19 e eeuw) aan de langgerekte hoofdstraat<br />
geven duidelijk aan dat wijn hier <strong>van</strong> oudsher<br />
de zaak is <strong>van</strong> een welgestelde wijnbourgeoisie.<br />
JE VOELT HET ZUIDEN AL<br />
Na Mercurey mo<strong>et</strong> u beslist een zijpad<br />
inslaan om opnieuw een juweeltje <strong>van</strong> de<br />
Côte Chalonnaise te ontdekken, de groene<br />
Vallée des Vaux, h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> h<strong>et</strong> riviertje<br />
de Orbise en h<strong>et</strong> Château de Germolles<br />
(12 e -14 e eeuw), h<strong>et</strong> enige kasteel <strong>van</strong> de<br />
hertogen <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> dat nog overeind<br />
staat. Geni<strong>et</strong> <strong>van</strong> dit prachtige stukje<br />
natuur, waar wijnstokken, weiden, boomgaarden<br />
en dichte bossen elkaar afwisselen.<br />
H<strong>et</strong> stadje Givry steekt af bij die simpele<br />
eenvoud m<strong>et</strong> de imposante restanten <strong>van</strong><br />
vroegere vestingwerken, een stadspoort,<br />
een prachtige ronde markthal en een<br />
monumentale kerk m<strong>et</strong> koepel. H<strong>et</strong> is een<br />
aantrekkelijke halteplaats en tevens<br />
vertrekpunt <strong>van</strong> h<strong>et</strong> Voie Verte- fi<strong>et</strong>spad,<br />
dat over de voormalige spoorbaan<br />
via Cluny naar Charnay-lès-Mâcon loopt<br />
(65 km).<br />
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> gaat, evenwijdig aan h<strong>et</strong><br />
fi<strong>et</strong>spad, in zuidelijke richting verder,<br />
temidden <strong>van</strong> de wijngaarden, nu eens<br />
langs de vo<strong>et</strong> <strong>van</strong> de heuvel, dan weer<br />
bovenlangs, m<strong>et</strong> onderweg veel bezienswaardigs.<br />
In Jambles passeren we de Mont<br />
Avril (421 m hoog), in Moroges is een<br />
middeleeuws kasteel, een versterkte neogotische<br />
kerk in Saint-Désert, en in Rosey<br />
DE ROUTE<br />
Santenay - S t -Gengoux-le-National (75 km)<br />
Cheilly-lès-Maranges, Sampigny-lès-Maranges,<br />
<strong>De</strong>zize-lès-Maranges, Chagny, Rully, Aluze,<br />
Mercurey, Mellecey, Givry, Moroges, Saint-Désert,<br />
Buxy, Montagny-lès-Buxy, Chenôves en Saint-Boil.<br />
Drie zijroutes<br />
Côtes du Couchois (<strong>van</strong> Paris-l’Hôpital naar<br />
Charrecey, 24 km), Bouzeron (<strong>van</strong> Chagny naar Aluze,<br />
10 km) en Vallée des Vaux (<strong>van</strong> Mercurey naar<br />
Jambles, 12 km).<br />
een romaans kerkje m<strong>et</strong> een dakbedekking<br />
<strong>van</strong> lavasteen.<br />
In h<strong>et</strong> stadje Buxy, de volgende <strong>et</strong>appe,<br />
kunt u de benen strekken in h<strong>et</strong> gerestaureerde<br />
centrum. L<strong>et</strong> op de hoge loopbrug,<br />
die de kerktoren verbindt m<strong>et</strong> een middeleeuws<br />
torentje. In h<strong>et</strong> volgende dorp,<br />
Montagny, kunt u door de geplaveide<br />
straatjes naar boven lopen om te geni<strong>et</strong>en<br />
<strong>van</strong> een uitzicht over zo’n 300 ha wijn-
gaard. Daar komt de witte wijn <strong>van</strong>daan<br />
waar Montagny bekend om staat. <strong>De</strong><br />
Route des Grands Vins eindigt vervolgens<br />
in h<strong>et</strong> vredige, middeleeuwse stadje Saint-<br />
Gengoux-le-National, waar u kunt neerstrijken<br />
op een <strong>van</strong> de terrasjes aan de m<strong>et</strong><br />
platanen omzoomde hoofdstraat. Lijkt h<strong>et</strong><br />
Route touristique des Grands Vins de Bourgogne<br />
Couches<br />
ni<strong>et</strong> of de lucht hier al warmer is ? Ook<br />
de gevels krijgen meer kleur, u zi<strong>et</strong> meer en<br />
meer daken m<strong>et</strong> ronde dakpannen, kortom<br />
de wijnheuvels krijgen een mediterraan<br />
karakter. <strong>De</strong> Mâconnais is ni<strong>et</strong> ver meer,<br />
de volgende <strong>wijnroute</strong> begint hier<br />
(zie blz. 24-27). ■<br />
ONDERWEG<br />
Op de hele route<br />
La Chasse aux Trésors :<br />
ieder jaar in april wordt een<br />
fi<strong>et</strong>s - en autopuzzelrit gehouden,<br />
waarbij de deelnemers door<br />
h<strong>et</strong> beantwoorden <strong>van</strong> allerlei<br />
vragen de wijngaarden ontdekken<br />
en in contact komen m<strong>et</strong><br />
de wijnboeren.<br />
In de Maranges<br />
Oude wijnbouwershuizen<br />
in Sampigny-lès-Maranges<br />
en <strong>De</strong>zize-lès-Maranges ;<br />
schitterend uitzicht <strong>van</strong>af<br />
de Mont de Rome (545 m),<br />
waar ook klimrotsen zijn.<br />
Evenementen : begin april,<br />
Du coté des Maranges, open<br />
dagen in de wijnkelders<br />
en diverse manifestaties.<br />
In de Couchois<br />
Kasteel <strong>van</strong> Margar<strong>et</strong>ha <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong> in Couches ;<br />
klein wijnmuseum bij h<strong>et</strong><br />
wijndomein La Tour Bajole<br />
in Saint-Maurice-les-Couches.<br />
Evenementen : begin augustus,<br />
Ronde du Couchois, open<br />
dagen in de wijnkelders ; begin<br />
juli, jazzfestival in Couches.<br />
Chalon-sur-Saône<br />
Historische binnenstad rond<br />
de Saint-Vincentkathedraal<br />
(markt) ; Niépce fotomuseum,<br />
vernoemd naar de hier geboren<br />
uitvinder <strong>van</strong> de fotografie.<br />
Evenementen : begin juli,<br />
Chalon dans la Rue, belangrijk<br />
straattoneelfestival.<br />
Chagny<br />
Oude ziekenhuisapotheek ;<br />
in de rivierhaven is bootverhuur<br />
voor een vakantie op h<strong>et</strong><br />
Canal du Centre.<br />
Rully<br />
Château de Rully : middeleeuwse<br />
burcht en wijndomein.<br />
Evenementen : in april,<br />
Rully Millésimes, wijnproeverij<br />
in de kelder <strong>van</strong> de lokale wijnunie.<br />
Mercurey<br />
Mooie wijnbouwerswoningen<br />
en een romaanse kerk in h<strong>et</strong><br />
gehucht Touches ;<br />
op h<strong>et</strong>Château de Garnerot<br />
kunt u een zitting bijwonen<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> Saint-Vincentwijngilde<br />
en de Disciples de la Chanteflûte.<br />
Givry<br />
Stadhuis gevestigd in<br />
de voormalige stadspoort<br />
Porte de l’Horloge ; markthal<br />
(19e eeuw) ; ronde kerk,<br />
schitterend voorbeeld <strong>van</strong> eind<br />
18e-eeuwse bouwkunst ;<br />
Château de Germolles (14e eeuw)<br />
in Mellecey.<br />
Givry is startpunt <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
fi<strong>et</strong>s- en skeelerpad Voie Verte<br />
naar Mâcon. Voor wandelaars<br />
is een educatief wandelpad<br />
uitgez<strong>et</strong> rond de Mont Avril<br />
(vertrekpunt in Cercot,<br />
bij Jambles).<br />
Evenementen : begin juli,<br />
Les Musicaves, muziek en wijn ;<br />
begin april, wijnmarkt in<br />
de ronde markthal.<br />
Buxy<br />
Middeleeuwse huizen m<strong>et</strong><br />
zijtorentjes die als trappenhuis<br />
dienden ; kerk (12e eeuw) ;<br />
wijnbouwersmuseum.<br />
Lokale wijnen zijn te proeven<br />
in de Tour Rouge, een proeflokaal<br />
in een gedeelte <strong>van</strong> de<br />
voormalige dorpsburcht.<br />
Evenementen : begin juli,<br />
in samenwerking m<strong>et</strong> Montagny,<br />
Les Musicarires, straattoneel.<br />
S t -Gengoux-le-N al<br />
Oude panden <strong>van</strong> kerkelijke<br />
en rechterlijke ambtsbekleders ;<br />
een door de monniken <strong>van</strong><br />
Cluny gebouwde kerk.<br />
H<strong>et</strong> mooi gelegen, typisch<br />
Bourgondische dorpje<br />
Culles-les-Roches (6 km noordelijk)<br />
is een bezoekje waard.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
23
24<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
ROUTE DES VINS MACONNAIS-BEAUJOLAIS<br />
In zuid-<strong>Bourgondië</strong> : de Mâconnais<br />
Na de Côte Chalonnaise komen we in de meest zuidelijke wijngaarden <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong>, de Mâconnais, de laatste <strong>van</strong> een ononderbroken<br />
reeks sinds Dijon. <strong>De</strong> Route des Vins Mâconnais-Beaujolais eindigt<br />
in Romanèche-Thorins, in de heuvels waar de Beaujolais begint, en bestaat<br />
uit een n<strong>et</strong>werk <strong>van</strong> acht tochten. « Suivez la grappe » staat op de bordjes,<br />
dus : volg de druiventros !<br />
n Saint-Gengoux-le-National laten<br />
we de wijngaarden even links liggen<br />
om langs een omweg een prachtige<br />
rit te maken via de D 67, een rustige, landelijke<br />
weg die tevens de overgang markeert<br />
<strong>van</strong> Côte Chalonnaise naar Mâconnais. H<strong>et</strong><br />
mooie romaanse kerkje <strong>van</strong> Chapaize uit<br />
de vroege XIe I<br />
eeuw g<strong>et</strong>uigt <strong>van</strong> de geweldige<br />
spirituele dimensie <strong>van</strong> deze streek :<br />
Cluny, ooit « phare de la Chrétienté<br />
»*, ligt maar een aantal kilom<strong>et</strong>ers<br />
hier<strong>van</strong>daan, n<strong>et</strong> als Tournus en<br />
de romaanse Saint-Philibert abdijkerk,<br />
waar de kerk <strong>van</strong> Chapaize<br />
verwantschap mee toont. Ook<br />
Taizé, de door frère Roger gestichte<br />
oecumenische gemeenschap, ligt in<br />
deze streek.<br />
Een <strong>van</strong> de acht tochten <strong>van</strong><br />
de Route des Vins Mâconnais-<br />
Beaujolais (tocht 4) is gewijd<br />
aan de streek rond Cluny, waar<br />
weinig over is <strong>van</strong> de vroegere<br />
wijngaarden, maar waar u uw<br />
hart kunt ophalen aan cultuur<br />
en architectuur.<br />
* Licht <strong>van</strong> de christelijke wereld<br />
Cluny
OVER ETIKETTEN EN<br />
HERKOMSTBENAMINGEN<br />
H<strong>et</strong> is ni<strong>et</strong> altijd even makkelijk om wijs te worden uit<br />
<strong>et</strong>ik<strong>et</strong>ten. <strong>De</strong> indeling <strong>van</strong> bourgogne-wijnen is gebaseerd<br />
op een aantal zeer precieze, maar vrij eenvoudige<br />
basisregels. Er zijn vier in kwaliteit oplopende niveaus :<br />
- Streekwijnen worden geproduceerd in de drie<br />
departementen Yonne, Côte-d’Or en Saône-<strong>et</strong>-Loire*<br />
en dragen de naam Bourgogne, in bepaalde gevallen<br />
gevolgd door h<strong>et</strong> druivenras (Bourgogne Aligoté), door<br />
de gemeentenaam (Bourgogne Irancy) of door de<br />
districtsnaam (Bourgogne Côte Chalonnaise), of dragen<br />
alleen de districtsnaam (Chablis, Mâcon). Er zijn 23<br />
streekbenamingen in <strong>Bourgondië</strong>, die 53% <strong>van</strong> de<br />
productie uitmaken.<br />
- Gemeentewijnen dragen de naam <strong>van</strong> de gemeente<br />
(dorp, stad) waar ze worden geproduceerd (Beaune,<br />
Saint-Véran). Er zijn 44 gemeentebenamingen in<br />
<strong>Bourgondië</strong>, die 35% <strong>van</strong> de productie uitmaken.<br />
- de vermelding ‘Premier Cru’ is een extra kwaliteitsaanduiding<br />
voor gemeentewijnen, die op h<strong>et</strong> <strong>et</strong>ik<strong>et</strong> de<br />
naam mogen toevoegen <strong>van</strong> de exacte wijngaard<br />
(climat) waarop de wijn geoogst is, bijv. Beaune Premier<br />
Cru Les Grèves. Er zijn 622 climats die ‘premier cru’<br />
geklasseerd zijn (10% <strong>van</strong> de productie).<br />
- Grand cru is de hoogste categorie, waarin de wijn<br />
alleen de naam draagt <strong>van</strong> de specifieke wijngaard,<br />
waar hij uit voortkomt (Montrach<strong>et</strong>, Corton, Chablis<br />
Grand Cru Les Clos). <strong>De</strong> Côte-d’Or telt 32 gran<br />
ds crus, Chablis één (<strong>van</strong> zeven verschillende akkers).<br />
Grands crus maken 2% uit <strong>van</strong> de productie.<br />
In 2005 bedroeg de totale wijnproductie <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong><br />
176 miljoen flessen, verdeeld over maar liefst<br />
101 herkomstbenamingen (Appellations d’Origine<br />
Contrôlée), h<strong>et</strong>geen een idee geeft <strong>van</strong> de grote verscheidenheid<br />
aan bodemsoorten, terroirs, in <strong>Bourgondië</strong>.<br />
* de productie <strong>van</strong> de Nièvre, h<strong>et</strong> vierde departement <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>,<br />
valt onder de Loirewijnen en dus buiten deze indeling (zie blz. 32-35).<br />
TUSSEN TOURNUS EN CLUNY<br />
Terug naar de <strong>wijnroute</strong>, en naar Brancion,<br />
de eerste <strong>et</strong>appe, als een soort toegangspoort<br />
tot de Mâconnais. Een middeleeuws dorpje<br />
op een rotspunt <strong>van</strong> 400 m<strong>et</strong>er, m<strong>et</strong> huisjes<br />
gegroepeerd rond de feodale burcht, die de<br />
verbindingsweg beheerste tussen h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong><br />
de Grosne en dat <strong>van</strong> de Saône. Vanaf<br />
de burchttoren heeft u uitzicht over<br />
de wijde omgeving en zi<strong>et</strong> u duidelijk h<strong>et</strong><br />
verschil tussen h<strong>et</strong> bos- en weidelandschap<br />
rond Cluny en de meer zuidelijk gelegen<br />
wijnheuvels <strong>van</strong> de Mâconnais, te herkennen<br />
aan de kale ronde toppen (« cras »),<br />
Blanot<br />
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais<br />
die door geitenkuddes worden afgegraasd.<br />
Na Martailly-lès-Brancion gaat de tocht<br />
in vrij rechte lijn verder zuidwaarts over<br />
kleine departementale wegen, parallel aan de<br />
heuvelrug die ons scheidt <strong>van</strong> de autosnelweg<br />
en de Saône. Na Bissy-la-Mâconnaise<br />
verlaten we definitief de invloedssfeer<br />
<strong>van</strong> Tournus en Cluny en rijden we de<br />
Mâconnais-streek in. Al in de tijd <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Bourgondische hertogdom was deze regio<br />
eigenlijk een buitenbeentje : h<strong>et</strong> dialect<br />
klinkt al zuidelijker, de daken vlakken af<br />
en worden m<strong>et</strong> ronde dakpannen bedekt,<br />
gevels krijgen open galerijen m<strong>et</strong> een buitentrap,<br />
waaronder een ronde kelderingang<br />
verscholen gaat. Kortom, de sfeer wordt<br />
mediterraan en ook h<strong>et</strong> landschap verandert<br />
<strong>van</strong> aangezicht, wijngaarden worden afgewisseld<br />
m<strong>et</strong> gemengd bedrijf, graanbouw en<br />
ve<strong>et</strong>eelt.<br />
EEN STREEK VOL CHARDONNAY<br />
<strong>De</strong> wijnbouw in de Mâconnais vindt n<strong>et</strong> als<br />
de meeste wijngaarden <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong><br />
zijn oorsprong in de Romeinse tijd,<br />
rond de derde eeuw, en wordt verder<br />
ontwikkeld door de monniken, in dit geval<br />
de benedictijnen <strong>van</strong> Cluny. Tot in de<br />
18 e eeuw werd in de Mâconnais vrijwel uitsluitend<br />
gamay g<strong>et</strong>eeld, m<strong>et</strong> uitzondering <strong>van</strong><br />
de omgeving <strong>van</strong> Lugny en <strong>van</strong><br />
h<strong>et</strong> uiterste zuiden <strong>van</strong> de wijnstreek. Begin<br />
Chanes<br />
19 e eeuw blijkt dat de grond veel<br />
geschikter is voor chardonnay (genoemd<br />
naar een dorpje ten zuidoosten <strong>van</strong><br />
Martailly-lès-Brancion), die dan ook de<br />
overhand krijgt en heden ten dage 85% <strong>van</strong><br />
de aanplant bedraagt.<br />
Naast de productie <strong>van</strong> overwegend witte<br />
wijn is een ander kenmerk <strong>van</strong> dit wijndistrict,<br />
de lange traditie <strong>van</strong> coöperatieve kelders.<br />
<strong>De</strong>rtien coöperaties zijn nog steeds in<br />
bedrijf, hoofdzakelijk in h<strong>et</strong> noordelijke<br />
deel, waar<strong>van</strong> de grootste die <strong>van</strong> Lugny is,<br />
ni<strong>et</strong> ver <strong>van</strong> Bissy-la-Mâconnaise (zie<br />
tocht 2). Coöperatieve kelders verhandelen<br />
de wijn <strong>van</strong> hun leden (rood, wit, rosé en<br />
crémant de Bourgogne), ze beheren h<strong>et</strong><br />
gezamenlijke proeflokaal en u kunt de wijnopslag<br />
bezoeken. Ieder jaar worden manifestaties<br />
georganiseerd zoals caves ouvertes,<br />
open dagen in de kelders <strong>van</strong> de aangesloten<br />
leden, wat vaak een goede gelegenheid is om<br />
kennis te maken m<strong>et</strong> de wijnboeren en hun<br />
diverse appellations.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
25
26<br />
DE ROUTE<br />
Van Saint-Gengoux-le-National<br />
naar Romanèche-Thorins<br />
(70 km)<br />
Alle <strong>wijnroute</strong>s <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> zijn bewegwijzerd<br />
m<strong>et</strong> bruine borden m<strong>et</strong> daarop een witte druiventros<br />
en de naam <strong>van</strong> de desb<strong>et</strong>reffende route. <strong>De</strong><br />
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais dus ook,<br />
maar omdat h<strong>et</strong> hier om een n<strong>et</strong>werk <strong>van</strong> wegen<br />
gaat zijn er bovendien bordjes m<strong>et</strong> h<strong>et</strong> logo <strong>van</strong><br />
de route, een olijk gezichtje omlijst door een<br />
krans <strong>van</strong> druiven, m<strong>et</strong> de tekst « Suivez la<br />
grappe ».<br />
______________________________________<br />
HOOFDROUTE :<br />
Chapaize, Brancion, Bissy-la-Mâconnaise,<br />
Saint-Gengoux-de-Scissé, Azé, Igé, Verzé,<br />
La Roche-Vineuse, Bussières, Pierreclos, Serrières,<br />
Chasselas, Saint-Vérand, Saint-Amour-Bellevue<br />
en La Chapelle-de-Guinchay.<br />
______________________________________<br />
ACHT TOCHTEN TER KEUZE :<br />
Culturele en toeristische tochten m<strong>et</strong> in totaal<br />
64 halteplaatsen waar een en ander is te zien en<br />
waar u <strong>van</strong> de plaatselijke keuken kunt geni<strong>et</strong>en :<br />
- Tocht 1 : <strong>van</strong> Tournus naar Brancion<br />
(42 km, 10 halteplaatsen).<br />
- Tocht 2 : <strong>van</strong> Bissy-la-Mâconnaise naar<br />
Fleurville aan de Saône (60 km, 9 halteplaatsen).<br />
- Tocht 3 : <strong>van</strong> Verzé naar Mâcon (40 km,<br />
9 halteplaatsen).<br />
- Tocht 4 : <strong>van</strong> Chapaize naar Cluny (90 km,<br />
9 halteplaatsen).<br />
- Tocht 5 : Lamartineroute : <strong>van</strong> La Roche-Vineuse<br />
naar Saint-Point (50 km, 11 halteplaatsen).<br />
- Tocht 6 : <strong>van</strong> Chânes naar Mâcon (40 km,<br />
9 halteplaatsen).<br />
- Tocht 7 : Vinzelles, Vergisson en Solutré-Pouilly<br />
(25 km, 3 halteplaatsen).<br />
- Tocht 8 : <strong>van</strong> Romanèche-Thorins naar<br />
Crèches-sur-Saône (45 km, 5 halteplaatsen).<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
O p<br />
enige<br />
afstand<br />
passeren<br />
we<br />
Viré en<br />
Clessé,<br />
w a a r<br />
g o e d e<br />
witte wijn<br />
<strong>van</strong>daan<br />
k o m t<br />
onder de<br />
naam Viré-<br />
Clessé, de<br />
honderdste<br />
en meest<br />
recente<br />
AOC <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong>,<br />
die in<br />
1997 werd<br />
toegekend.<br />
Ook de naam <strong>van</strong><br />
de volgende dorpen<br />
eindigt steevast<br />
op « é », Saint-<br />
Gengoux-de-<br />
Scissé, Azé,<br />
Igé en Verzé.<br />
We<br />
passeren<br />
wijndomeinen,<br />
kelders, romaanse<br />
kerken en wijnbouwershuizen<br />
en bij iedere bocht<br />
in de weg is wel een mooi vergezicht.<br />
La Roche-Vineuse, m<strong>et</strong> zijn toepasselijke<br />
naam « de wijnrots », ligt op de route die is<br />
gewijd aan de Franse dichter<br />
en politicus Lamartine<br />
(tocht 5), en die begint bij<br />
zijn ouderlijk huis in<br />
Milly. <strong>De</strong> tocht neemt<br />
u mee naar dorpjes<br />
waar vrienden <strong>van</strong> hem<br />
woonden - Berzéla-Ville,<br />
Tramayes - en<br />
langs buitenhuizen waar<br />
hij veel te gast was, Pierreclos,<br />
Saint-Point en Prissé-<br />
Montceau. In Mâcon is een<br />
Lamartinemuseum ; ook kunt<br />
u daar h<strong>et</strong> oude centrum<br />
bezoeken en flaneren in de<br />
gezellige winkelstraten.<br />
MÂCON<br />
EN BEAUJOLAIS<br />
In h<strong>et</strong> zuiden <strong>van</strong> de Mâconnais,<br />
<strong>van</strong>af Bussières, worden de beste<br />
crus geproduceerd. H<strong>et</strong> is dan ook<br />
h<strong>et</strong> welvarendste deel <strong>van</strong> de streek<br />
DE WIJNGAARDEN VAN DE MÂCONNAIS<br />
Oppervlakte : 6 200 ha, h<strong>et</strong> grootste wijndistrict <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong>, 35 km lang (<strong>van</strong> Sennecey-le-Grand tot<br />
Saint-Vérand) en 10 km breed (<strong>van</strong> h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Grosne<br />
in h<strong>et</strong> westen tot de Saônevallei in h<strong>et</strong> oosten).<br />
Productie : 411 000 hl ofwel bijna 55 miljoen flessen per<br />
jaar, waar<strong>van</strong> 85% wit. Een vijfde <strong>van</strong> de productie bestaat<br />
uit gemeentewijnen (Saint-Véran, Pouilly-Fuissé,<br />
Pouilly-Loché, Pouilly-Vinzelles, Viré-Clessé).<br />
Bodem : heuvels <strong>van</strong> kalkleem uit de Jura-periode. Op de<br />
meer roodbruine kalkgrond staat chardonnay,<br />
op kiezelgronden m<strong>et</strong> zand of leem en zgn. « chailles »,<br />
keien <strong>van</strong> zandsteen, staat gamay.<br />
Druivenrassen : chardonnay voor witte wijn (85% <strong>van</strong> de<br />
aanplant), gamay noir à jus blanc voor rode mâcon ; hier en<br />
daar pinot noir.<br />
Wijnen : droge fruitige witte wijn, m<strong>et</strong> een aroma <strong>van</strong><br />
bloemen en i<strong>et</strong>s <strong>van</strong> amandel en hazelnoot, typerend voor<br />
chardonnay. Rode Mâcon verschilt <strong>van</strong> smaak naar gelang<br />
de bodemsoort : op kalkleemgrond smaakt hij fris en<br />
rond, en kan hij jong gedronken worden. Op grani<strong>et</strong> of<br />
kiezelbodem (in h<strong>et</strong> zuiden <strong>van</strong> de Mâconnais) wordt de<br />
wijn voller en pittiger en krijgt hij na enkele jaren rijping<br />
een aroma <strong>van</strong> kruiden en gestoofd fruit.
Roche de Solutré<br />
m<strong>et</strong> vrijwel alleen wijnbouw en hoofdzakelijk<br />
particuliere domeinen, in plaats <strong>van</strong> coöperatieve<br />
kelders. Hier komen de elegante witte<br />
pouilly’s <strong>van</strong>daan (Pouilly-Fuissé, Pouilly-<br />
Loché, Pouilly-Vinzelles). <strong>De</strong> zachtglooiende<br />
lijnen <strong>van</strong> de m<strong>et</strong> wijnstokken overdekte<br />
heuvels komen samen aan de vo<strong>et</strong> <strong>van</strong> twee<br />
steil oprijzende rotsen, Vergisson en Solutré.<br />
Vooral de laatste is h<strong>et</strong> beklimmen waard,<br />
alleen al om de wandeling door een prachtig<br />
stukje natuur, maar zeker ook om h<strong>et</strong> adembenemende<br />
uitzicht <strong>van</strong>af de top (493 m.).<br />
Aan de vo<strong>et</strong> <strong>van</strong> de rots ligt, half ondergronds,<br />
een modern archeologiemuseum,<br />
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais<br />
waar u alles te w<strong>et</strong>en komt over de<br />
belangrijke opgravingen en vondsten die<br />
hier zijn gedaan. Saint-Vérand (m<strong>et</strong> ‘d’)<br />
waar de uitstekende witte saint-véran<br />
(zonder ‘d’) <strong>van</strong>daan komt, is de laatste<br />
wijngemeente <strong>van</strong> de Mâconnaiswijngaard.<br />
<strong>De</strong> weg gaat weliswaar verder door de<br />
wijngaarden, maar die maken deel uit <strong>van</strong> de<br />
Beaujolais. Sinds 1930 worden Beaujolaiswijnen<br />
namelijk administratief gezien onder<br />
h<strong>et</strong> wijngebied Bourgogne gerekend. Toch<br />
wordt Beaujolais door <strong>Bourgondië</strong>rs<br />
beschouwd als een andere categorie, ook al<br />
zijn crus als Chénas, Juliénas, Saint-Amour en<br />
Moulin à Vent afkomstig <strong>van</strong> Bourgondische<br />
bodem, maar dan wel <strong>van</strong> h<strong>et</strong> allerzuidelijkste<br />
puntje !<br />
<strong>De</strong> Route des Vins Mâconnais-Beaujolais<br />
eindigt in La Chapelle-de-Guinchay,<br />
bij h<strong>et</strong> trotse silhou<strong>et</strong> <strong>van</strong> de moulin à vent,<br />
de windmolen <strong>van</strong> de gelijknamige grand cru.<br />
Even verder ligt Romanèche-Thorins, waar<br />
behalve een attractiepark m<strong>et</strong> een dierentuin,<br />
een interessant bezoekerscentrum is over wijn<br />
en tradities <strong>van</strong> de Beaujolais. ■<br />
ONDERWEG<br />
Chapaize<br />
Romaanse kerk (begin<br />
11e eeuw) m<strong>et</strong> een 35-m<strong>et</strong>er hoge<br />
klokkentoren ; diverse kunstnijverheidsateliers<br />
(verguld houtsnijwerk,<br />
aardewerk, sieraden).<br />
Cormatin<br />
Schitterend 17e-eeuws kasteel,<br />
waar ’s zomers een toneelfestival<br />
plaatsvindt ; fi<strong>et</strong>senmuseum.<br />
U kunt een fi<strong>et</strong>stochtje maken op<br />
h<strong>et</strong> Voie Verte fi<strong>et</strong>s- en skeelerpad.<br />
Brancion<br />
Hooggelegen middeleeuws dorpje<br />
rond een feodale burcht m<strong>et</strong><br />
huizen in Renaissance-stijl,<br />
een romaanse kerk, markthal en<br />
15e -eeuwse herberg ; prachtig uitzicht<br />
over h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Grosne. In<br />
de nabije omgeving liggen de mooie<br />
dorpjes Uchizy en Ozenay (kerk en<br />
kasteel m<strong>et</strong> een dak <strong>van</strong> lavasteen).<br />
Cluny<br />
Overblijfselen <strong>van</strong> de kolossale<br />
abdijkerk ; archeologie- en kunstmuseum<br />
; oude stadswijk m<strong>et</strong><br />
huizen uit de romaanse periode ;<br />
Haras national, paardensto<strong>et</strong>erij.<br />
Evenementen : in augustus, Les Grandes<br />
Heures de Cluny, kamermuziek.<br />
Tournus<br />
Mooi oud stadscentrum rond de<br />
Saint-Philibert abdijkerk (11 e en 12 e<br />
eeuw) ; Hôtel-Dieu, middeleeuws<br />
ziekenhuis ; Musée Greuze (archeologie,<br />
kunst) ; Musée Perrin de Puycousin<br />
(tradities en volkskunst).<br />
Gelegenheid tot h<strong>et</strong> maken <strong>van</strong> een<br />
boottochtje op de Saône.<br />
Bissy-la-Mâconnaise<br />
Prachtig uitzicht over de streek <strong>van</strong><br />
Cluny tot aan Mâcon <strong>van</strong>af de<br />
Mont Saint-Romain (579 m., toegangsweg<br />
via de Col de la Pistole).<br />
Azé<br />
Prehistorische grotten en onderaardse<br />
rivier ; archeologiemuseum<br />
m<strong>et</strong> voorwerpen uit de periode <strong>van</strong><br />
de prehistorie tot de Middeleeuwen,<br />
die in de omgeving zijn gevonden.<br />
Berzé-le-Châtel<br />
Middeleeuws dorp m<strong>et</strong> wallen, een<br />
burcht, een kapel, tuinen en terrassen.<br />
Bussières<br />
Sentier Lamartine, wandelpad <strong>van</strong><br />
Bussières naar Milly.<br />
Evenementen : eind januari, Saint-<br />
Vincent du Triangle d’Or, wijnfeest<br />
ter ere <strong>van</strong> de beschermheilige <strong>van</strong><br />
de wijnboeren, ieder jaar in één<br />
<strong>van</strong> de drie dorpen Bussières, Pierreclos<br />
of Serrières.<br />
Pierreclos<br />
Kasteel (12 e en 15 e eeuw) annex<br />
wijndomein, dat boven h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong><br />
de Grosne uittorent.<br />
Milly-Lamartine<br />
Woonplaats <strong>van</strong> dichter Lamartine<br />
(18e eeuw) ; in de nabije omgeving<br />
liggen de door hem geliefde kastelen<br />
<strong>van</strong> Saint-Point en Prissé-Montceau.<br />
Solutré-Pouilly<br />
<strong>De</strong>partementaal museum voor Prehistorie,<br />
Atrium <strong>van</strong> Pouilly-<br />
Fuissé. <strong>De</strong> rots <strong>van</strong> Solutré<br />
(493 m.) kunt u beklimmen,<br />
evenals de rots <strong>van</strong> Vergisson<br />
(485 m.). In beide gevallen heeft u<br />
een prachtig uitzicht over de<br />
wijnvelden tot in de verre omtrek.<br />
Mâcon<br />
Oude binnenstad ; Saint-Laurentbrug<br />
over de Saône (11e eeuw) ;<br />
jachthaven ; Musée Lamartine ;<br />
Musée des Ursulines (kunst, archeologie,<br />
volkenkunde) ; Hôtel-Dieu,<br />
middeleeuws ziekenhuis m<strong>et</strong><br />
antieke apotheek ; Maison des Vins,<br />
presentatie en verkoop <strong>van</strong><br />
Mâconnaiswijnen.<br />
Romanèche-Thorins<br />
Touroparc, attractiepark en dierentuin<br />
m<strong>et</strong> meer dan 120 verschillende<br />
diersoorten ; Hameau du Vin,<br />
bezoekerscentrum over wijn en<br />
tradities <strong>van</strong> de Beaujolais, opgericht<br />
door wijnmagnaat Georges Duboeuf.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
27
28<br />
Vézelay<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
DE WIJNGAARDENROUTE VAN DE YONNE<br />
Vijf wijngaarden vlakbij Parijs<br />
In h<strong>et</strong> departement Yonne hebben de wijngaarden zich ontwikkeld<br />
rond de rivieren : in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de rivier de Yonne liggen de<br />
wijngaarden <strong>van</strong> Joigny en Auxerre, de Chablis-wijngaarden liggen<br />
in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Serein, die <strong>van</strong> Tonnerre in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de<br />
Armançon en die <strong>van</strong> Vézelay in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Cure. H<strong>et</strong> hele wijngebied<br />
is opnieuw in opgang en biedt, naast de wereldberoemde<br />
chablis, een verrassende diversiteit.<br />
TTot h<strong>et</strong> toeslaan <strong>van</strong> de phylloxeraplaag<br />
(druifluis) in de 19de eeuw, was<br />
de Yonne, m<strong>et</strong> zo’n 40 000 ha<br />
wijngaard, h<strong>et</strong> grootste wijnproducerende<br />
departement <strong>van</strong> Frankrijk. Ondanks de<br />
verwoestende gevolgen <strong>van</strong> de druivenziekte<br />
zijn de wijngaarden, en als eerste die <strong>van</strong><br />
Chablis, er weer langzaam bovenop gekomen,<br />
door vooral de akkers m<strong>et</strong> een herkomstbenaming<br />
(‘appellation’) weer in productie te<br />
brengen. <strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> leidt door de vijf<br />
afzonderlijke Yonne-wijngaarden, die alle hun<br />
vroegere roem weer eer aan doen.<br />
JOVINIEN, DE WIJNGAARDEN ROND JOIGNY<br />
Door h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de rivier de Yonne leidt<br />
de voormalige RN 6 via Sens naar h<strong>et</strong> middeleeuwse<br />
stadje Joigny, omringd door de<br />
hellingen <strong>van</strong> de Côte Saint-Jacques wijngaard.<br />
N<strong>et</strong> als de oude vakwerkhuizen en de<br />
geplaveide straatjes, is ook de wijngaard in de<br />
oude luister hersteld. Een handjevol enthousiaste<br />
wijnbouwers heeft ervoor gezorgd dat de<br />
productie <strong>van</strong> ‘pinot gris’ bewaard gebleven is,<br />
een minder bekend druivenras, dat hier, op een<br />
bodem <strong>van</strong> krijt, leem en vuursteen, goed<br />
gedijt. En een ‘vin gris’ oplevert, die uniek is<br />
in <strong>Bourgondië</strong>. Aan de westkant <strong>van</strong> de wijngaarden<br />
vindt u h<strong>et</strong> ‘Point de vue du Belvédère’,<br />
waar<strong>van</strong>daan u een prachtig uitzicht heeft over<br />
Joigny en de rivier.<br />
Ten zuiden <strong>van</strong> Joigny, in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de<br />
Tholon, een landelijke streek m<strong>et</strong> veel watermolens,<br />
wordt wijn verbouwd op gelijksoortige<br />
grond. Dit wijngaardje is nog ouder, gezien de<br />
eerbiedwaardige wijnpers uit de 13e eeuw die<br />
in Champvallon staat. Rond 1980 stond de<br />
productie zo goed als stil, maar een aantal<br />
jonge wijnbouwers zijn weer begonnen<br />
m<strong>et</strong> heraanplant <strong>van</strong> ‘goede’ druivenrassen<br />
(chardonnay, pinot noir, pinot gris en cendré)<br />
voor een productie m<strong>et</strong> de regionale herkomstbenaming<br />
‘Bourgogne’.<br />
AUXERROIS, FRANKRIJ’S OUDSTE ROEM<br />
Verderop, via de RN 6 in zuidelijke richting,<br />
ligt Auxerre, een mooie oude stad aan de oever<br />
<strong>van</strong> de Yonne. <strong>De</strong> historische binnenstad biedt<br />
een rijke schakering aan architectuur, <strong>van</strong><br />
Karolingen tot Renaissance. Wijnhandel was<br />
vroeger de belangrijkste bron <strong>van</strong> inkomsten<br />
voor de stad, de rivier zorgde immers voor<br />
vervoer naar de noordelijke provincies. ‘Clos de<br />
la Chaîn<strong>et</strong>te’ is h<strong>et</strong> enige perceel (4,5 ha) dat<br />
nog over is uit de bloeitijd <strong>van</strong> de grote wijnen<br />
<strong>van</strong> Auxerre, die vroeger h<strong>et</strong> bekendste waren<br />
<strong>van</strong> alle ‘bourgognes’.
Irancy<br />
<strong>De</strong> wijngaardenroute <strong>van</strong> de Yonne<br />
CRÉMANT DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong> Auxerrois-wijngaard is de bakermat <strong>van</strong> de mousserende<br />
‘crémant’, samen m<strong>et</strong> de streek rond Rully (in<br />
h<strong>et</strong> departement. Saône-<strong>et</strong>-Loire) en de Châtillonnaiswijngaard<br />
(departement Côte-d’Or). H<strong>et</strong> lokale wijnverbond<br />
‘S.I.C.A. du Vignoble auxerrois’ verkreeg in 1975<br />
de herkomstbenaming ‘A.O.C. Crémant de Bourgogne’.<br />
Witte wijn of rosé wordt verwerkt volgens dezelfde<br />
m<strong>et</strong>hode als champagne. Aan de stille wijn wordt een<br />
siroop <strong>van</strong> suiker en gist toegevoegd, die na de botteling<br />
een tweede fermen-tatie teweeg brengt, die ‘prise de<br />
mousse’ genoemd wordt en die uiteindelijk de bell<strong>et</strong>jes<br />
geeft. Om de herkomstbenaming te mogen dragen,<br />
mo<strong>et</strong> de productie voldoen aan een aantal eisen, zoals<br />
handmatig oogsten en vervoer <strong>van</strong> de druiven in kratten<br />
die lucht doorlaten. Diverse rode en witte druiven (pinot<br />
noir, gamay, aligoté, sacy, chardonnay) mogen gebruikt<br />
worden voor crémant ‘sec’ en ‘demi-sec’. Crémant<br />
de Bourgogne is fijn <strong>van</strong> smaak en heeft kleine,<br />
langdurig opwellende bell<strong>et</strong>jes. <strong>De</strong> Caves de Bailly<br />
waar continu tussen de vier en vijf miljoen flessen<br />
crémant liggen te rijpen, is één <strong>van</strong> de grootste<br />
producenten <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>.<br />
Een aanrader is ook h<strong>et</strong> 'Imaginarium' in Nuits-Saint-<br />
Georges, een gloednieuw bezoekerscentrum dat u alles<br />
vertelt over mousserende wijn (<strong>van</strong> fabricage tot verkoop).<br />
<strong>De</strong> Auxerrois-wijngaard, die voornamelijk<br />
‘Côtes d’Auxerre’ produceert, begint op een<br />
tiental kilom<strong>et</strong>ers ten zuiden <strong>van</strong> de stad, in<br />
een glooiend landschap, vol m<strong>et</strong> kerkjes en m<strong>et</strong><br />
vooral veel kersenbomen, die deels in de plaats<br />
zijn gekomen <strong>van</strong> de wijnstokken <strong>van</strong> weleer.<br />
<strong>De</strong> route start bij een aantal traditionele<br />
wijndorpjes op de linkeroever <strong>van</strong> de Yonne :<br />
Escolives-Sainte-Camille (bij archeologische<br />
opgravingen is een gallo-romeins fresco gevon-<br />
Auxerre<br />
den, dat aangeeft dat er hier in de 2e eeuw al<br />
wijn verbouwd werd), Jussy en Coulanges-la-<br />
Vineuse. In Cra<strong>van</strong>t gaan we de rivier over<br />
naar Irancy, en via Vincelottes naar Bailly, dat<br />
bekend staat om zijn crémantproductie<br />
(zie kader) m<strong>et</strong> tot slot de twee alleraardigste<br />
wijndorpjes, Chitry en Saint-Bris-le-Vineux.<br />
CHABLIS, KONING VAN DE WITTE WIJN<br />
Van h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Yonne naar h<strong>et</strong> romantische<br />
dal <strong>van</strong> de Serein is maar een klein sprong<strong>et</strong>je.<br />
Hier ‘vloeit’ de chablis, een droge witte wijn <strong>van</strong><br />
wereldklasse, zacht goud-groen g<strong>et</strong>int, intens en<br />
fruitig <strong>van</strong> geur, en mineraal <strong>van</strong> smaak.<br />
Chabliswijn, veelvuldig nagemaakt maar nooit<br />
geëvenaard, staat voor tweederde <strong>van</strong> de wijnproductie<br />
<strong>van</strong> h<strong>et</strong> departement. Vanuit Préhy<br />
kan je vrijwel alle wijnvelden zien liggen en krijg<br />
je m<strong>et</strong>een een goed overzicht <strong>van</strong> de hierarchie<br />
<strong>van</strong> deze chardonnay’s : P<strong>et</strong>it Chablis bovenaan<br />
op h<strong>et</strong> plateau, Chablis op de noord- en oosthellingen<br />
en Chablis Premier Cru, op de beide<br />
oevers <strong>van</strong> de Serein.<br />
Zeven percelen produceren Chablis Grand Cru<br />
en dragen de namen Vaudésir, Blanchot,<br />
Pontigny<br />
Jussy<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
29
30<br />
ROUTEBESCHRIJVING<br />
Eén <strong>wijnroute</strong>, vijf tochten<br />
<strong>De</strong> Route Touristique des vignobles de l’Yonne ligt<br />
op ongeveer anderhalf uur rijden ten zuiden<br />
<strong>van</strong> Parijs en is onderverdeeld in vijf tochten.<br />
Op iedere tocht komt u door pitto-reske wijndorpjes<br />
en heeft u alle gelegenheid om bezienswaardigheden<br />
te bezoeken, een culinaire stop<br />
te maken of in een kelder af te dalen (120 kelders<br />
staan open voor bezoekers, waar<strong>van</strong> 44<br />
deel uit maken <strong>van</strong> ‘<strong>De</strong> Vignes en Caves’, zie blz.<br />
39).<br />
1- <strong>De</strong> Jovinien-<strong>wijnroute</strong><br />
Rondrit <strong>van</strong> 30 km <strong>van</strong>uit de stad Joigny, via<br />
Paroy, Tholon, Senan, Volgré en Chamvres.<br />
2- <strong>De</strong> Tonnerrois-<strong>wijnroute</strong><br />
Twee rondritten m<strong>et</strong> Tonnerre als vertrekpunt :<br />
- de zuidelijke oever <strong>van</strong> de Armançon, via<br />
Junay, Vézinnes, Roffey, Bernouil, Vézannes<br />
en Serrigny (30 km) ;<br />
- de noordelijke oever <strong>van</strong> de Armançon, via<br />
Epineuil, Molosmes en Vaulichières (10 km).<br />
3- <strong>De</strong> Chablisien-<strong>wijnroute</strong><br />
Twee rondritten m<strong>et</strong> Chablis als vertrekpunt :<br />
- ten zuiden <strong>van</strong> Chablis, via Préhy en<br />
Courgis (20 km) ;<br />
- langs de oevers <strong>van</strong> de Serein : over de zuidelijke<br />
oever via Milly, Beine, Villy, Lignorelles en<br />
Pontigny, dan over de noordelijke oever via Lignyle-Châtel,<br />
Maligny, Fontenays-près-Chablis, Fyé,<br />
Fleys, Viviers, Béru en Poilly-sur-Serein, en terug<br />
naar Chablis over de zuidelijke oever, via<br />
Chemilly-sur-Serein en Chichée (70 km).<br />
4- <strong>De</strong> Auxerrois-<strong>wijnroute</strong><br />
Rondrit <strong>van</strong>uit Auxerre via Vaux, Escolives-<br />
Sainte-Camille, Coulanges-la-Vineuse,<br />
Vincelles, Champs-sur-Yonne, Bailly,<br />
Vincelottes, Cra<strong>van</strong>t, Irancy, Chitry, Saint-<br />
Bris-le-Vineux, Quenne en Nangis (80 km).<br />
5- <strong>De</strong> Vézelien-<strong>wijnroute</strong><br />
Rondrit <strong>van</strong> 20 km <strong>van</strong>uit Vézelay via Saint-<br />
Père, Tharoiseau, Précy-le-Moult, Pierre-<br />
Perthuis en Asquins.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Tonnerre<br />
Grenouilles,<br />
les Clos, les<br />
Preuses, Bougros<br />
en Valmur, gelegen tegen<br />
de steile steenhellingen op de<br />
rechteroever <strong>van</strong> de rivier. H<strong>et</strong> stadje<br />
Chablis zelf staat bekend om de<br />
‘andouill<strong>et</strong>te’, een apart worstje, dat<br />
gebakken of gegrild geg<strong>et</strong>en wordt. <strong>De</strong><br />
wijnkelders in de oude binnenstad en de<br />
Saint-Martinkerk zijn een bezoek waard.<br />
TONNERROIS, ‘DONDERS’-GOED<br />
<strong>De</strong> wijngaarden bij Tonnerre hebben h<strong>et</strong><br />
zwaarste verval gekend. Nog in de 19e<br />
eeuw bedroeg de oppervlakte maar liefst<br />
5000 ha en werd de wijn <strong>van</strong> oudsher<br />
unaniem geprezen, <strong>van</strong> koning Hendrik IV<br />
tot Alexandre Dumas, die de Olivottes de<br />
Dannemoine tot één <strong>van</strong> de beste Franse rode<br />
wijnen rekende. Maar rond 1960 waren er<br />
officieel nog maar twee wijnboeren over.<br />
Zo goed als opgegeven en grotendeels ver<strong>van</strong>gen<br />
door graanbouw, herrijst de wijngaard <strong>van</strong>af<br />
1970, dankzij de inz<strong>et</strong> <strong>van</strong> Epineuil, een pittoresk<br />
wijndorpje, waar weer kenmerkende, lichte<br />
en fruitige rode wijn geproduceerd wordt. Sinds
1989 wordt er ook aangeplant in de rest <strong>van</strong> de<br />
Tonnerrois-wijngaard, zoals bv. in Molosme,<br />
Junay en Dannemoine. <strong>De</strong> herkomstbenaming<br />
‘Bourgogne Tonnerre’ (wit) wordt binnenkort de<br />
101ste A.O.C. <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>!<br />
Vanuit de historische stad Tonnerre, m<strong>et</strong> de mysterieuze<br />
‘Fosse Dionne’ als bezienswaardigheid, is op<br />
de <strong>wijnroute</strong> goed te zien hoe de wijnstokken weer<br />
een plaats krijgen in een landschap <strong>van</strong> heuvels,<br />
bossen en uitgestrekte plateaus. Een welvarende<br />
streek, waar h<strong>et</strong> water <strong>van</strong> h<strong>et</strong> Canal de Bourgogne<br />
en de Armançon h<strong>et</strong> natuursteen <strong>van</strong> elegante<br />
kastelen en charmante dorpjes weerspiegelt.<br />
VÉZELAY, EEN WEDEROPSTANDING<br />
Sinds de laatste twintig jaar beleeft de wijngaard<br />
bij Vézelay, die comple<strong>et</strong> <strong>van</strong> de kaart<br />
was geveegd, een ware wederopstanding,<br />
en hoe kan h<strong>et</strong> ook anders als h<strong>et</strong> gaat om de<br />
‘eeuwige heuvel’, h<strong>et</strong> geestelijk hoogtepunt <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong> ?! N<strong>et</strong> als vroeger, blijft de<br />
benaming ‘Bourgogne Vézelay’ voorbehouden<br />
aan de lokale chardonnay, maar er wordt<br />
tegenwoordig ook pinot noir geproduceerd,<br />
en zelfs een kleine hoeveelheid <strong>van</strong> h<strong>et</strong> oude<br />
druivenras ‘melon’.<br />
Vanuit h<strong>et</strong> schilderachtige dorpje Vézelay, m<strong>et</strong><br />
<strong>De</strong> wijngaardenroute <strong>van</strong> de Yonne<br />
DE WIJNGAARDEN<br />
VAN DE YONNE<br />
Oppervlakte : ongeveer 5 600 ha (Chablisien 4 000<br />
ha, Auxerrois 1 400 ha, Tonnerrois 140 ha, Vézelien<br />
93 ha en Jovinien 26 ha), d.w.z. minder dan 1% <strong>van</strong><br />
h<strong>et</strong> nuttige landbouwareaal <strong>van</strong> h<strong>et</strong> departement.<br />
Wijnproduktie : ruim 340 000 hl per jaar (waar<strong>van</strong><br />
drie kwart Chablis), d.w.z. 15 % <strong>van</strong> de totale<br />
landbouwproductie <strong>van</strong> h<strong>et</strong> departement .<br />
Druivenrassen : pinot noir voor rode wijn en<br />
chardonnay voor witte wijn. Verder ook gamay<br />
(die samen m<strong>et</strong> pinot noir wordt verwerkt tot<br />
Bourgogne Passe-Tout-Grains), césar (die body en<br />
tannine geeft, bv. de wijn uit Irancy), pinot<br />
gris (Côte Saint-Jacques), sauvignon (in Saint-Brisle-Vineux),<br />
melon (bij Vézelay) en sacy<br />
(voor crémant).<br />
als l<strong>et</strong>terlijk en figuurlijk hoogtepunt de Sainte-<br />
Madeleine basiliek, kunt u <strong>van</strong>af de <strong>wijnroute</strong><br />
de jonge aanplant goed zien, m<strong>et</strong> name bij<br />
Saint-Père, waar ook h<strong>et</strong> drie-sterrenrestaurant<br />
<strong>van</strong> chefkok Marc Meneau te vinden is, en bij<br />
Tharoiseau. <strong>De</strong> route leidt via h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong><br />
de Cure terug naar Vézelay, door de dorpjes<br />
Pierre-Perthuis en Asquins, door de heuvels <strong>van</strong><br />
een landschap dat de nabijheid <strong>van</strong> de Mor<strong>van</strong><br />
al laat raden. ■<br />
ONDERWEG<br />
In de Jovinien-wijngaard<br />
Champvallon : een<br />
unieke wijnpers uit de 13e<br />
eeuw, waarschijnlijk de enige<br />
die nog in werking is (wijnfeest<br />
in oktober, de datum<br />
hangt af <strong>van</strong> h<strong>et</strong> moment<br />
<strong>van</strong> de vendanges, de<br />
oogstperiode).<br />
Joigny : ‘Ville d’art <strong>et</strong> d’histoire’,<br />
een kunst- en cultuurstad<br />
m<strong>et</strong> een oude binnenstad,<br />
kleine straatjes, vakwerkhuizen,<br />
kerken, herenhuizen, een<br />
overdekte markthal en een<br />
graanhal. ‘La Côte Saint-<br />
Jacques’ is h<strong>et</strong> m<strong>et</strong> Michelinsterren<br />
bekroonde restaurant<br />
<strong>van</strong> de familie Lorain.<br />
Evenementen : derde of<br />
vierde zondag <strong>van</strong> oktober,<br />
Fêtes des vendanges in Joigny,<br />
ter afsluiting <strong>van</strong> de oogst.<br />
In de Tonnerrois-wijngaard<br />
Tonnerre : de ‘Fosse Dionne’<br />
is een ronde wasplaats (18e<br />
eeuw), die gebouwd is boven<br />
een mysterieuze onderaardse<br />
bron, waarover heel wat<br />
legendes de ronde doen.<br />
Verder : h<strong>et</strong> Hôtel-Dieu,<br />
ziekenhuis uit de 13e eeuw,<br />
opgericht door Margar<strong>et</strong>ha<br />
<strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>, historische<br />
ziekenzaal en klein ziekenhuismuseum.<br />
Evenementen : m<strong>et</strong> Pasen,<br />
Vinées Tonnerroises wijnfeest ;<br />
vierde zondag <strong>van</strong> januari,<br />
Saint-Vincent Tournante du<br />
Tonnerrois, wijnfeest ter ere <strong>van</strong><br />
de beschermheilige, ieder jaar in<br />
een ander dorp.<br />
In de Chablisien-wijngaard<br />
Mooie kerkjes in Ligny-le-<br />
Châtel (romaans en Renaissance)<br />
en Poilly-sur-Serein<br />
(15e eeuw). In Courgis woonde<br />
de 18de-eeuwse Franse schrijver<br />
Restif de la Br<strong>et</strong>onne ; in Béru,<br />
18e-eeuws kasteel, m<strong>et</strong> bij<br />
helder weer uitzicht tot aan<br />
de Mor<strong>van</strong> ; cisterciënzer abdij<br />
in Pontigny.<br />
Evenementen : eerste zondag<br />
<strong>van</strong> februari, Saint-Vincent<br />
Tournante du Chablisien,<br />
wijnfeest ter ere <strong>van</strong> de<br />
beschermheilige, ieder jaar in<br />
een ander dorp ; vierde weekend<br />
<strong>van</strong> november in Chablis,<br />
wijnfeest en wijnconcours ; in<br />
mei, wijnbeurs in Chablis.<br />
In de Auxerrois-wijngaard<br />
Auxerre : prachtig stadsgezicht<br />
boven de oevers <strong>van</strong> de<br />
rivier ; historische binnenstad,<br />
kathedraal Saint-Etienne, ‘Tour<br />
de l’Horloge’-klokk<strong>et</strong>oren, Saint-<br />
Germain-abdij.<br />
Saint-Bris-le-Vineux :<br />
Caves de Bailly, uitgestrekte<br />
ruimtes (4 ha) waar flessen<br />
Crémant de Bourgogne liggen te<br />
rijpen ; vroeger waren dit<br />
steengroeven die heel wat steen<br />
geleverd hebben o.a. voor de<br />
bouw <strong>van</strong> de cisterciënzer abdij<br />
in Pontigny.<br />
Quenne : streekmuseum over<br />
wijnbouw : voorwerpen, gereedschap<br />
en documenten <strong>van</strong> de<br />
wijnbouwersfamilie Thibault (o.a.<br />
een wijnpers uit de 18e eeuw).<br />
Coulanges-la-Vineuse :<br />
wijnmuseum m<strong>et</strong> gemeentelijke<br />
collecties en een wijnpers uit de<br />
18e eeuw.<br />
Evenementen : derde weekend<br />
<strong>van</strong> mei, Fleurs de Vignes,<br />
feest in de hele Auxerrois-wijngaard ;<br />
tweede week-end <strong>van</strong> november,<br />
wijnconcours <strong>van</strong> de Auxerroisstreek<br />
; derde zondag <strong>van</strong> februari,<br />
Saint-Vincent Tournante de l’Auxerrois,<br />
wijnfeest ter ere <strong>van</strong> de<br />
beschermheilige, ieder jaar in een<br />
ander dorp ; in januari in Chitry,<br />
feest <strong>van</strong> de ‘Vrienden <strong>van</strong> Chitry’.<br />
In de Vézelien-wijngaard<br />
Vézelay : schitterend dorpje<br />
gelegen aan de ‘colline éternelle’,<br />
de ‘eeuwige heuvel’ m<strong>et</strong> de<br />
romaanse Sainte-Madeleinebasiliek,<br />
die op de lijst <strong>van</strong><br />
werelderfgoed <strong>van</strong> de Unesco<br />
staat ; Musée lapidaire (kerksculpturen),<br />
Cordelle-klooster.<br />
In de omgeving : Saint-<br />
Père-sous-Vézelay (Notre-Dame<br />
kerk ; restaurant L’Espérance),<br />
h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Cure (Pierre-Perthuis,<br />
archeologische opgravingen<br />
in Fontaines Salées, grotten<br />
in Arcy-sur-Cure)<br />
Evenementen : eind januari,<br />
Saint-Vincent tournante du<br />
Vézelien, wijnfeest ter ere <strong>van</strong> de<br />
beschermheilige, ieder jaar in<br />
een ander dorp.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
31
32<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Aan de oever<br />
<strong>van</strong> de Loire<br />
<strong>De</strong> wijngaarden <strong>van</strong> de Nièvre, h<strong>et</strong> vierde departement <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>, liggen op de rechteroever <strong>van</strong> de Loire.<br />
Wijn die hier <strong>van</strong>daan komt valt dan ook onder vins de Loire en zijn geen bourgognes. <strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> is een goede<br />
gelegenheid om deze aantrekkelijke, maar minder bekende streek te ontdekken. Bij Pouilly-sur-Loire wordt de<br />
befaamde pouilly-fumé geproduceerd, ten noorden <strong>van</strong> Cosne-Cours-sur-Loire ligt een gedeelte <strong>van</strong> de Coteaux<br />
du Giennois en aan de andere kant <strong>van</strong> de Loire ligt ‘overbuur’ Sancerre.<br />
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> begint bij afslag 26<br />
<strong>van</strong> de autosnelweg <strong>van</strong> Parijs<br />
naar Nevers (A77). Neem<br />
vervolgens de weg langs de Loire,<br />
richting Pouilly-sur-Loire en al gauw<br />
zi<strong>et</strong> u de wijnvelden liggen m<strong>et</strong><br />
hun karakteristieke, laag opgebonden<br />
wijnstokken.<br />
DE BEFAAMDE ‘POULLY-FUMÉ’<br />
H<strong>et</strong> overgrote deel <strong>van</strong> de Loirewijngaarden<br />
ligt verder stroomafwaarts,<br />
maar ontmo<strong>et</strong> de rivier haar eerste<br />
appellations : pouilly-fumé <strong>van</strong> de<br />
sauvignondruif en, in mindere<br />
hoeveelheid pouilly-sur-loire, <strong>van</strong> de<br />
La Charité-sur-Loire<br />
Pouillysur-Loire
Route des Coteaux de Pouilly-Sancerre<br />
druivensoort chasselas : twee droge witte<br />
wijnen waar<strong>van</strong> de herkomstbenaming<br />
al in 1937 werd toegekend. Pouilly-fumé<br />
is bekend over de hele wereld (60% <strong>van</strong><br />
de productie wordt geëxporteerd) en is<br />
ni<strong>et</strong> te verwarren m<strong>et</strong> Pouilly-Fuissé, uit<br />
h<strong>et</strong> gelijknamige dorpje in de Mâconnais,<br />
die <strong>van</strong> chardonnay wordt gemaakt.<br />
<strong>De</strong> term ‘fumé’ komt <strong>van</strong> h<strong>et</strong> grijze,<br />
rookkleurige waasje dat zich afz<strong>et</strong> op rijpe<br />
sauvignondruiven en houdt ook verband<br />
m<strong>et</strong> de vuursteenachtige smaak, die samen<br />
m<strong>et</strong> fruitige tonen zo karakteristiek is voor<br />
de wijn uit deze streek.<br />
<strong>De</strong> Loire, hier ongeveer op de helft <strong>van</strong><br />
haar lange loop naar de oceaan, zi<strong>et</strong> u aan<br />
uw linkerhand, h<strong>et</strong> rivierbed is breed en<br />
vol eilandjes <strong>van</strong> grint en zand waar grote<br />
aantallen vogels op neerstrijken.<br />
WATER EN WIJN<br />
Pouilly-sur-Loire is een rustig stadje dat<br />
<strong>van</strong> oudsher tussen water en wijn ligt.<br />
Naast h<strong>et</strong> domein Clos des Chaumiennes<br />
zijn er diverse andere historische<br />
wijnpanden te zien. <strong>De</strong> vroegere<br />
rivierhaven toont nog resten <strong>van</strong> de<br />
19e-eeuwse stenen kades en aanlegsteigers<br />
die dienden voor h<strong>et</strong> transport <strong>van</strong><br />
de wijn. <strong>De</strong> m<strong>et</strong>alen brug dateert <strong>van</strong> 1899<br />
en is nog steeds in gebruik.<br />
Ten noorden <strong>van</strong> Pouilly komen we in h<strong>et</strong><br />
buurtschap Les Loges m<strong>et</strong> zijn vele 19eeeuwse<br />
wijnbouwershuizen, te herkennen<br />
aan de trap die leidt naar de woonverdieping<br />
boven de kelder. In deze streek was<br />
h<strong>et</strong> gewoonte om eerst de kelder te<br />
bouwen op de gewenste hoogte en daarna<br />
pas de woonverdieping. We keren h<strong>et</strong> dal<br />
Nevers Saint-Andelain<br />
OVERIGE WIJNGAARDEN IN DE NIÈVRE<br />
In de Nièvre is minder wijnbouw dan in de drie andere Bourgondische departementen, maar misschien juist<br />
daarom zijn deze minder bekende wijngaarden zeker de moeite waard. Naast de wijngaarden <strong>van</strong> Pouilly-sur-Loire<br />
en de Coteaux du Giennois, die u via de <strong>wijnroute</strong> kunt verkennen, zijn er drie andere, kleinere en bijzonder<br />
originele wijngaarden :<br />
- Vignoble des Coteaux charitois : een kleine wijngaard m<strong>et</strong> een meer bourgondisch tintje, tussen Pouilly en<br />
Nevers. Productie <strong>van</strong> witte en rode wijn (chardonnay, pinot noir en soms gamay).<br />
- Vignoble du Rioussat : een oude wijngaard <strong>van</strong> maar 15 hectare, die sinds 1993 weer in bedrijf is dankzij de<br />
burgemeester <strong>van</strong> Livry en de inz<strong>et</strong> <strong>van</strong> 580 kleine aandeelhouders. <strong>De</strong> productie omvat rode wijn (pinot noir<br />
en gamay), witte wijn (chardonnay), ‘rosé saigné’ (pinot en gamay), mousserende wijn (pinot en chardonnay) en een<br />
‘vin gris’.<br />
- Vignoble de Tannay : ten zuiden <strong>van</strong> Clamecy , in de Vaux d’Yonne, h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong> de Yonne. Ook dit is een oude<br />
wijngaard die weer tot leven is gebracht door een nieuwe generatie wijnboeren. Vijf bedrijven exploiteren de<br />
40 hectare en hebben in Tannay een gezamenlijke vinificatie unit, die witte, rode en rosé wijnen produceert.<br />
© M. Joly<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
33
34<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
Clamecy<br />
de rug toe en rijden de heuvels in, door de<br />
wijnvelden, naar Saint-Andelain, <strong>van</strong>waar<br />
h<strong>et</strong> uitzicht ver over h<strong>et</strong> Loiredal reikt, tot<br />
aan Sancerre en Donzy. Midden in de<br />
wijnvelden zi<strong>et</strong> u Château de Noz<strong>et</strong> liggen,<br />
een flamboyant neogothisch kasteel,<br />
eigendom <strong>van</strong> een <strong>van</strong> de belangrijkste<br />
producenten <strong>van</strong> pouilly-fumé, h<strong>et</strong><br />
wijnhuis Ladouc<strong>et</strong>te.<br />
AAN DE OVERKANT VAN DE LOIRE<br />
Terug richting Loire passeren we h<strong>et</strong><br />
viaduct onder de autosnelweg en komen we<br />
in Tracy-sur-Loire. H<strong>et</strong> kasteel is sinds<br />
meer dan vierhonderd jaar in bezit <strong>van</strong> de<br />
familie d’Estutt d’Assay : een proeverij op<br />
dit wijndomein is een ware belevenis. Even<br />
verder steken we de Loire over naar de<br />
Sancerre-wijngaarden, in h<strong>et</strong> departement<br />
Cher. Heel toepasselijk is h<strong>et</strong> devies <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
wijngilde Les Baillis de Pouilly-sur-Loire :<br />
‘Eau nous divise, vin nous unit’*, dat de<br />
goede verstandhouding weergeeft <strong>van</strong> beide<br />
wijnburen ! <strong>De</strong> Sancerre-wijngaard heeft<br />
een oppervlakte <strong>van</strong> zo’n 2<br />
800 hectare en telt 14<br />
gemeentes. Er wordt<br />
voornamelijk witte sauvignon<br />
geproduceerd, maar ook rode<br />
wijn <strong>van</strong> pinot noir, vergelijkbaar<br />
m<strong>et</strong> die <strong>van</strong> Pouilly.<br />
Na een rit <strong>van</strong> een twintigtal<br />
kilom<strong>et</strong>ers door deze<br />
wijngaarden steken<br />
we de Loire weer over<br />
in Cosne-Cours-sur-<br />
Loire, en na een<br />
bezoekje aan de stad<br />
kunt u via de A77 weer<br />
terug rijden naar uw vertrekpunt.<br />
Of u kunt naar h<strong>et</strong><br />
i<strong>et</strong>s hoger gelegen Saint-Père-lès-<br />
Cosne rijden, waar witte, rode en rosé<br />
wijn wordt geproduceerd onder de naam<br />
Coteaux du Giennois, naar de naam <strong>van</strong> de<br />
stad Gien, die aan de noordrand <strong>van</strong> deze<br />
wijngaard ligt. ■<br />
* Water scheidt ons, maar wijn brengt ons samen<br />
DE ROUTE<br />
Pouilly-sur-Loire –<br />
Cosne-Cours-sur-Loire<br />
(43 km)<br />
Les Loges, Saint-Andelain, Tracysur-Loire,<br />
Saint-Satur, Sancerre en<br />
Les Fouchards.
© M. Joly<br />
Route des Coteaux de Pouilly-Sancerre<br />
DE WIJNGAARDEN<br />
Van Pouilly-sur-Loire<br />
Oppervlakte : 1 240 ha verdeeld over de gemeentes<br />
Pouilly-sur-Loire, Tracy-sur-Loire, Saint-Andelain,<br />
Saint-Laurent, Mesves-sur-Loire, Saint-Martin-sur-<br />
Nohain en Garchy.<br />
Bodemsoort : op de hoger gelegen gedeeltes :<br />
mergel (‘Kimméridgien’), kalk en vuursteen, die<br />
de minerale smaak geven aan pouilly-fumé ; aan de<br />
rivieroever : kalk en leem.<br />
Druivenrassen : sauvignon blanc voor pouilly-fumé<br />
(1 200 ha), chasselas voor pouilly-sur-loire (40 ha).<br />
Productie : jaarlijks 70 000 hl pouilly-fumé en 2250<br />
hl pouilly-sur-loire.<br />
Wijnen : pouilly-fumé is een droge witte wijn<br />
m<strong>et</strong> een sterk minerale smaak waarin aroma’s <strong>van</strong><br />
citrusvruchten, passievrucht en litchi te herkennen<br />
zijn. Al naar gelang de bodemsoort is de wijn licht<br />
en fris of dieper <strong>van</strong> smaak m<strong>et</strong> een lange afdronk.<br />
Hij kan tussen de 5 en 10 jaar blijven liggen, maar is<br />
gemiddeld binnen een jaar of twee, drie goed te<br />
drinken. <strong>De</strong> lichtere pouilly-sur-loire is een frisse<br />
‘slobberwijn’, die h<strong>et</strong> goed do<strong>et</strong> bij een picknick of<br />
bij friture, knapperig gefrituurde riviervisjes.<br />
Van de Coteaux du Giennois<br />
Oppervlakte : 182 ha in bedrijf (765 ha geklasseerd)<br />
verdeeld over 14 gemeentes, waar<strong>van</strong> 7 in de Nièvre :<br />
La-Celle-sur-Loire, Cosne-Cours-sur-Loire, Myennes,<br />
Neuvy, Pougny, Saint-Loup en Saint-Père.<br />
Bodemsoort : heuvels <strong>van</strong> kiezel en kalksteen.<br />
Druivenrassen : sauvignon (70 ha), pinot en<br />
gamay (112 ha).<br />
Productie : 11 000 hl in 2005 (43 % rode wijn,<br />
41 % witte wijn, 16 % rosé).<br />
ONDERWEG<br />
Pouilly-sur-Loire<br />
Saint-Pierre kerk (13e eeuw), gewijd aan twee<br />
heiligen : saint Nicolas, de beschermheilige <strong>van</strong><br />
de binnenschippers op de Loire en saint Vincent,<br />
de schutspatroon <strong>van</strong> de wijnbouwers ;<br />
h<strong>et</strong> Pavillon du Milieu de Loire is een<br />
natuurvorsingscentrum over de Loire en over<br />
de wijngaarden ; u bent <strong>van</strong> harte welkom in<br />
de coöperatieve kelder Les Moulins à Vent,<br />
als ook in particuliere kelders, die ‘s zomers<br />
dagelijks open zijn.<br />
Drie wandelpaden, sentiers du Milieu de Loire,<br />
zijn uitgez<strong>et</strong> in h<strong>et</strong> beschermde natuurgebied<br />
aan de Loire en door de wijngaarden.<br />
Op de Loire kunt u een kanotochtje maken<br />
tot aan Cosne.<br />
Evenementen : in juli, Fête des Terroirs,<br />
wijnveiling ; op 15 augustus, wijnmarkt ;<br />
in oktober, Fête du Vin nouveau, oogstfeest.<br />
Pouilly-sur-Loire<br />
Saint-Andelain<br />
U kunt pouilly-fumé proeven in de kelder <strong>van</strong><br />
Château du Noz<strong>et</strong> <strong>van</strong> wijnhuis Ladouc<strong>et</strong>te,<br />
waar ook de z<strong>et</strong>el is gevestigd <strong>van</strong> h<strong>et</strong> wijngilde<br />
Les Baillis de Pouilly.<br />
Cosne-Cours-sur-Loire<br />
Saint-Agnan kerk (11e en 15e eeuw) en gothische<br />
Saint-Jacques kerk, beide m<strong>et</strong> een opmerkelijke<br />
klokkentoren ; gemeentelijk museum over de<br />
binnenschipperij op de Loire ; Maison des<br />
Chapelains (16e eeuw).<br />
In La Celle-sur-Loire is een streekmuseum<br />
over h<strong>et</strong> boerenleven en in Saint-Loup,<br />
een monumentale 18e-eeuwse wijnpers.<br />
U kunt een wandeling door de omgeving<br />
maken via een <strong>van</strong> de vijf bewegwijzerde<br />
wandelpaden : langs de oever <strong>van</strong> de Loire,<br />
Villechaud, Saint Père, Bannay en Rognon.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
35
36<br />
INTERNET<br />
INFORMATIE OVER WIJN<br />
Voor meer gegevens over wijn en over<br />
de wijnstreken <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong>, zoals<br />
technische inlichtingen, adressen <strong>van</strong><br />
wijndomeinen en data <strong>van</strong> evenementen,<br />
kunt u de site <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Bureau Interprofessionnel des Vins<br />
de Bourgogne (B.I.V.B.) bezoeken.<br />
☛ In h<strong>et</strong> Frans :<br />
www.vins-bourgogne.fr<br />
☛ In h<strong>et</strong> Engels :<br />
www.bourgogne-wines.com<br />
Beide sites zijn gewijd aan wijntoerisme<br />
en geven praktische<br />
informatie om uw reis voor te<br />
bereiden.<br />
Vier menus geven antwoord op<br />
de vragen : Wat is er te doen ?<br />
Wanneer ? Waar ? Hoe ?<br />
TOERISTISCHE INFORMATIE<br />
Voor toeristische informatie over<br />
<strong>Bourgondië</strong> kunt u terecht op de site<br />
<strong>van</strong> de regionale VVV Comité Régional<br />
du Tourisme de Bourgogne :<br />
☛ In h<strong>et</strong> Frans :<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
www.vite-en-bourgogne.com<br />
☛ In h<strong>et</strong> Engels :<br />
www.burgundy-tourism.com<br />
☛ In h<strong>et</strong> Duits :<br />
www.burgund-tourismus.com<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
WAAR KUNT U INFORMATIE AANVRAGEN ?<br />
FOLDERS EN BROCHURES<br />
ALGEMENE INFORMATIE<br />
<strong>De</strong> kaart ‘Route des Vins de Bourgogne’<br />
geeft een overzicht <strong>van</strong> alle <strong>wijnroute</strong>s<br />
en bevat de lijst <strong>van</strong> wijndomeinen<br />
die lid zijn <strong>van</strong> h<strong>et</strong> kwaliteitslabel <strong>De</strong><br />
Vignes en Caves.<br />
‘Bourgognes en Fête’ is een brochure<br />
m<strong>et</strong> alle evenementen rond de wijn<br />
en de wijngaarden.<br />
Beide uitgaven zijn twe<strong>et</strong>alig<br />
(Frans/Engels) en worden verzorgd<br />
door h<strong>et</strong> Bureau Interprofessionnel des<br />
Vins de Bourgogne (B.I.V.B.).<br />
Verkrijgbaar bij de VVV’s in<br />
<strong>Bourgondië</strong> (Offices de Tourisme/Syndicats<br />
d’Initiative), als ook bij h<strong>et</strong><br />
B.I.V.B.<br />
(B.P. 150 – F-21204 Beaune Cedex).<br />
INFORMATIE PER WIJNROUTE<br />
Diverse uitgaven zijn verkrijgbaar bij<br />
de VVV-kantoren in <strong>Bourgondië</strong><br />
(Offices de Tourisme/Syndicats<br />
d’Initiative).<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS CRUS DE BOURGOGNE<br />
Intern<strong>et</strong>-site <strong>van</strong> de Association de la<br />
Route touristique des Grands Crus de<br />
Bourgogne.<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
C.C.I. Dijon, Service Tourisme,<br />
B.P. 370, F-21010 Dijon Cedex.<br />
Tel. : + 33 (0)3 80 65 92 65<br />
www.route-des-grands-crus-de-bourgogne.com<br />
Twe<strong>et</strong>alige gids ‘Couleurs Vin’, uitgave<br />
<strong>van</strong> de VVV <strong>van</strong> Beaune (€ 5,-)<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
Office de tourisme, B.P. 87,<br />
F-21203 Beaune Cedex.<br />
Tel. : + 33 (0)3 80 26 21 30<br />
www.ot-beaune.fr<br />
ou www.beaune-burgundy.com<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS VINS DE BOURGOGNE<br />
Twe<strong>et</strong>alige overzichtskaart (Frans/<br />
Engels), uitgave <strong>van</strong> de Association de<br />
la Route touristique des Grands Vins de<br />
Bourgogne.<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
C.C.I. Chalon-sur-Saône, B.P. 190,<br />
F-71105 Chalon-sur-Saône Cedex.<br />
www.laroutedesgrandsvins.com<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES VIGNOBLES DE L’YONNE<br />
Twe<strong>et</strong>alige overzichtskaart (Frans/<br />
Engels), uitgave <strong>van</strong> de Association de la<br />
Route touristique des Vignobles de l’Yonne.<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
C.C.I. Auxerre,<br />
26, rue Etienne-Dol<strong>et</strong>,<br />
F-89015 Auxerre Cedex.<br />
www.yonne.cci.fr/vignobles-yonne.asp<br />
ROUTE DES VINS MÂCONNAIS-<br />
BEAUJOLAIS<br />
Een gids <strong>van</strong> 60 pagina’s behandelt de<br />
volledige <strong>wijnroute</strong>, m<strong>et</strong> 8 aparte<br />
tochten en 64 halteplaatsen.<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
Route des Vins Mâconnais-Beaujolais,<br />
6, rue Dufour, 71000 Mâcon.<br />
Tel. : + 33.(0)3.85.38.09.99.<br />
http://suivezlagrappe.free.fr<br />
ROUTE DES COTEAUX<br />
DE POUILLY-SANCERRE<br />
<strong>De</strong> brochure ‘Route des Vignobles du<br />
Cœur de France’ geeft een overzicht <strong>van</strong><br />
de wijngaarden <strong>van</strong> centraal Frankrijk,<br />
waaronder die <strong>van</strong> Pouilly-sur-Loire.<br />
☛ Voor meer informatie :<br />
Maison des Vignerons, 2, rue des<br />
Ecoles, F-58150 Pouilly-sur-Loire.<br />
Tel. : + 33 (0)3 86 39 06 83<br />
www.pouilly-fume.com
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS CRUS DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong>ze route kunt u bereiken via autosnelweg<br />
A 6 (Parijs-Lyon), afslag 24 en<br />
24.1 (Beaune) ; autosnelweg A 31<br />
(M<strong>et</strong>z-Beaune), afslag 3 (Dijon-Sud) en<br />
1 (Nuits-Saint-Georges) ; autosnelweg<br />
A 39 (Bourg-en-Bresse-Dijon), afslag<br />
‘Dijon-Centre’.<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS VINS DE BOURGOGNE<br />
<strong>De</strong>ze route kunt u bereiken via autosnelweg<br />
A 6 (Parijs-Lyon), afslag 25 (Chalon-<br />
Nord), 26 (Chalon-Sud) en 27 (Tournus).<br />
ROUTE DES VINS<br />
MÂCONNAIS-BEAUJOLAIS<br />
<strong>De</strong>ze route kunt u bereiken via autosnelweg<br />
A 6 (Parijs-Lyon), afslag 27 (Tournus),<br />
28 (Mâcon-Nord), 29 (Mâcon-<br />
Sud) en 30 (Belleville-sur-Saône).<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES VIGNOBLES DE L’YONNE<br />
<strong>De</strong>ze route kunt u bereiken via autosnelweg<br />
A 6 (Parijs-Lyon), afslag 18 (Joigny),<br />
19, 20 (Auxerre, Chablis, Tonnerre),<br />
21 (Nitry) en 22 (Avallon, Vézelay).<br />
VIGNOBLES DE LA NIÈVRE<br />
<strong>De</strong>ze route kunt u bereiken via<br />
autosnelweg A 77 (Parijs-Nemours-<br />
Nevers), afslag 22, 23 (Cosne-sur-<br />
Loire), 26 (Pouilly-sur-Loire), 28 en<br />
29 (La Charité-sur-Loire).<br />
Praktische Informatie<br />
HOE BEREIKT U DE ROUTE DES VINS DE BOURGOGNE ?<br />
MET DE AUTO MET OPENBAAR VERVOER<br />
© B.I.V.B. / D. R.<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS CRUS DE BOURGOGNE<br />
◗ treinverbindingen<br />
TGV-stations in Dijon en Beaune.<br />
☛ www.sncf.com<br />
Lokale treinen (TER) stoppen in Dijon,<br />
Gevrey-Chambertin, Vougeot, Nuits-<br />
Saint-Georges, Corgoloin, Ladoix-Serrigny,<br />
Beaune, Meursault en Santenay.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
◗ busverbinding<br />
Lijn 44 : Dijon, Chenôve, Marsannayla-Côte,<br />
Couchey, Fixin, Brochon,<br />
Gevrey-Chambertin, Morey-Saint-<br />
<strong>De</strong>nis, Chambolle-Musigny, Vougeot,<br />
Nuits-Saint-Georges, Ladoix-Serrigny,<br />
Aloxe-Corton, Chorey-lès-Beaune,<br />
Beaune, Pommard, Monthelie,<br />
Meursault, Auxey-Duresses, Saint-<br />
Romain, Puligny-Montrach<strong>et</strong> en<br />
Chassagne-Montrach<strong>et</strong>.<br />
☛ Transdev Côte-d’Or.<br />
Tél. : + 33 (0)3 80 78 93 32<br />
<strong>et</strong> 0 800 21 32 33 (N° vert)<br />
ROUTE TOURISTIQUE DES<br />
GRANDS VINS DE BOURGOGNE<br />
◗ treinverbindingen<br />
TGV-stations : Chalon-sur-Saône en<br />
Le Creusot/Montchanin.<br />
☛ www.sncf.com<br />
Lokale treinen (TER) stoppen in<br />
Chalon-sur-Saône, Chagny, Cheillylès-Maranges,<br />
<strong>De</strong>zize-lès-Maranges,<br />
Rully, Fontaines-Mercurey en Tournus.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
◗ busverbinding<br />
Lijn 1 : Chalon-sur-Saône, Mercurey,<br />
Charrecey, St-Léger-sur-Dheune, Couches.<br />
Lijn 7 : Chagny, Chalon-sur-Saône,<br />
Buxy, Givry, Saint-Gengoux-le-National.<br />
Lijn 55 : Chagny, Rully, Mercurey,<br />
Dracy.<br />
☛ Transdev RSL.<br />
Tél. : 03 85 45 86 10 - www.r-s-l.fr<br />
ROUTE DES VINS<br />
MÂCONNAIS-BEAUJOLAIS<br />
◗ treinverbindingen<br />
TGV-station : Mâcon-Loché.<br />
☛ www.sncf.com<br />
Lokale treinen (TER) stoppen in<br />
Mâcon, Senozon, Fleurville, Tournus,<br />
Crêches-sur-Saône en Romanèche-<br />
Thorins.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
◗ busverbinding<br />
Lijn 7 : Mâcon – La-Roche-Vineuse.<br />
Lijn 10 : Mâcon – Chalon-sur-Saône.<br />
Lijn 71 : Tournus, Chardonnay, Lugny,<br />
Igé, Hurigny, Mâcon.<br />
☛ Transdev RSL.<br />
Tél. : 03 85 45 86 10 - www.r-s-l.fr<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES VIGNOBLES DE L’YONNE<br />
◗ treinverbindingen<br />
Lokale treinen (TER) stoppen<br />
in Auxerre, Joigny, Tonnerre,<br />
Augy-Vaux, Champs-Saint-Bris,<br />
Vincelles, Cra<strong>van</strong>t, Accolay, Arcy-sur-<br />
Cure en Avallon.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
◗ busverbinding<br />
TER-bus <strong>van</strong> Montbard naar Avallon<br />
en Vézelay.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
Lijn 1 : Auxerre – Joigny.<br />
Lijn 4 : Auxerre – Chablis – Tonnerre.<br />
☛ Trans-Yonne.<br />
Tel. : + 33 (0)3 86 72 89 89<br />
www.lyonne.com<br />
VIGNOBLES DE LA NIÈVRE<br />
◗ treinverbindingen<br />
Corail-trein Parijs-Nevers en Lyon–<br />
Nevers.<br />
☛ www.sncf.com<br />
Lokale treinen (TER) stoppen in<br />
Nevers, La Charité-sur-Loire, Pouillysur-Loire<br />
en Cosne-sur-Loire.<br />
☛ www.ter-sncf.com/bourgogne<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
37
38<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
La Route des Vins de Bourgogne<br />
© B.I.V.B. / MONNIER H.<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES GRANDS CRUS<br />
DE BOURGOGNE<br />
Wandelen<br />
Een wandelpad loopt parallel<br />
aan h<strong>et</strong> volledige traject <strong>van</strong> de<br />
Route des Grands Crus.<br />
☛ Comité départemental<br />
de Randonnée pédestre de Côte-d’Or.<br />
Tel. : + 33 (0)3 80 63 64 60<br />
Fi<strong>et</strong>sen<br />
Van Dijon naar Vougeot gaat over<br />
kleine wegen m<strong>et</strong> weinig verkeer.<br />
Van Dijon naar Gevrey-Chambertin<br />
kunt u m<strong>et</strong> uw fi<strong>et</strong>s de bus nemen<br />
<strong>van</strong> de Rapides de Côte-d’Or (lijn<br />
60). Reserveren de dag tevoren is<br />
verplicht, de fi<strong>et</strong>s wordt gratis<br />
vervoerd, de bus neemt maximaal<br />
vijf fi<strong>et</strong>sen mee.<br />
☛Les Rapides de Côte-d’Or.<br />
Tel. : +33 (0)3 80 78 93 42<br />
Fax : + 33 (0)3 80 74 01 04<br />
Courriel : rco@transdev.fr<br />
Van Vougeot naar Aloxe-Corton<br />
is h<strong>et</strong> raadzaam om h<strong>et</strong> drukke<br />
verkeer op de RN 74 te vermijden<br />
en te kiezen voor de paden door<br />
de wijngaarden, liefst m<strong>et</strong> een<br />
mountain-bike.<br />
Van Aloxe-Corton naar Beaune<br />
kunt u weer de <strong>wijnroute</strong> volgen<br />
via binnenwegen.<br />
Van Beaune naar Santenay volgt<br />
u h<strong>et</strong> tracé <strong>van</strong> de Tour de Bourgogne<br />
à vélo ® via de Véloroute des<br />
Vignes door o.a. Pommard, Volnay,<br />
Meursault, Puligny-Montrach<strong>et</strong> en<br />
Chassagne-Montrach<strong>et</strong> (22 km).<br />
Een gidsje over de Véloroute<br />
des Vignes is verkrijgbaar bij de<br />
diverse VVV’s. Ook kunt u h<strong>et</strong><br />
DOOR BOURGONDIE VIA DE WIJNROUTE<br />
WANDELEN EN FIETSEN<br />
gidsje downloaden via de site<br />
www.ot-beaune.fr<br />
(rubriek ‘dépliants’).<br />
<strong>De</strong> toeristische kaart <strong>van</strong> de<br />
Côte-d’Or geeft een goed overzicht<br />
<strong>van</strong> de volledige Route des Grands<br />
Crus en wordt uitgegeven door :<br />
☛ Côte-d’Or Tourisme.<br />
Tel. : + 33 (0)3 80 63 69 49<br />
Fax : + 33 (0)3 80 49 90 97<br />
www.cotedor-tourisme.com<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES GRANDS VINS<br />
DE BOURGOGNE<br />
Wandelen<br />
Diverse wandelpaden doorkruisen<br />
de wijngaarden <strong>van</strong> de Côte<br />
Chalonnaise en staan vermeld in<br />
de topoguide (wandelgids) ‘La<br />
Saône-<strong>et</strong>-Loire à pied’ (ref. D-071).<br />
<strong>De</strong> wandeltochten lopen door<br />
prachtig landschap langs talrijke<br />
authentieke wijndorpjes.<br />
☛ Comité départemental de<br />
Randonnée pédestre de Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Tel./Fax : + 33 (0)3 85 58 98 17<br />
Courriel : cdrp@wanadoo.fr<br />
Fi<strong>et</strong>sen<br />
H<strong>et</strong> noordelijke deel <strong>van</strong> de Route<br />
des Grands Crus is te fi<strong>et</strong>sen via<br />
h<strong>et</strong> Voie Verte-fi<strong>et</strong>spad dat deel<br />
uitmaakt <strong>van</strong> de Tour de Bourgogne<br />
à vélo® : <strong>van</strong>uit Chalon-sur-Saône<br />
via Chagny naar Santenay, <strong>van</strong>waar<br />
u naar Cheilly-lès-Maranges kan<br />
rijden.<br />
H<strong>et</strong> traject Rully-Mercurey-Givry<br />
loopt over secundaire wegen, waar<br />
u rekening mo<strong>et</strong> houden m<strong>et</strong><br />
een aantal hellingen.<br />
Vanaf Givry komt u weer op h<strong>et</strong><br />
autovrije Voie-Verte-fi<strong>et</strong>spad, dat<br />
langs de rand <strong>van</strong> de wijngaarden<br />
naar Cormatin loopt. Daar<br />
kunt u h<strong>et</strong> prachtige kasteel,<br />
de kasteeltuinen en een fi<strong>et</strong>senmuseum<br />
bezoeken. Dit fi<strong>et</strong>spad<br />
was de eerste ‘Voie Verte’ <strong>van</strong><br />
Frankrijk, aangelegd in 1997<br />
op h<strong>et</strong> tracé <strong>van</strong> een voormalige<br />
spoorlijn.<br />
<strong>De</strong> volledige routekaart ‘Voies<br />
Vertes <strong>et</strong> Cyclotourisme en Bourgogne<br />
du Sud’ is verkrijgbaar bij de<br />
diverse VVV’s of te downloaden<br />
op www.bourgogne-du-sud.com.<br />
☛ Comité Départemental<br />
du Tourisme de Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Tel. : + 33 (0)3 85 21 02 20<br />
documentation@bourgogne-du-sud.com<br />
ROUTE DES VINS<br />
MÂCONNAIS-BEAUJOLAIS<br />
Wandelen<br />
Zuid-<strong>Bourgondië</strong> is een wandelgebied<br />
bij uitstek, een uitgebreid<br />
n<strong>et</strong>werk <strong>van</strong> wandelpaden<br />
loopt ni<strong>et</strong> alleen door een prachtig<br />
landschap (bijvoorbeeld de rotsen<br />
<strong>van</strong> Solutré en Vergisson), maar<br />
do<strong>et</strong> ook de voornaamste culturele<br />
bezienswaardigheden aan, zoals de<br />
burcht <strong>van</strong> Berzé-le-Châtel, h<strong>et</strong><br />
kasteel <strong>van</strong> Pierreclos, de geliefde<br />
plekjes <strong>van</strong> de dichter Lamartine<br />
en talrijke romaanse kerkjes.<br />
Alle wandelingen staan aangegeven<br />
in h<strong>et</strong> wandelboekje<br />
‘La Saône-<strong>et</strong>-Loire à pied’<br />
(ref. D-071).<br />
☛ Comité départemental de<br />
randonnée pédestre de Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Tel./Fax : + 33 (0)3 85 51 06 15<br />
Courriel : cdrp@wanadoo.fr
Fi<strong>et</strong>sen<br />
Van Cluny naar Mâcon kunt<br />
u weer gebruik maken <strong>van</strong> h<strong>et</strong><br />
Voie-Verte- fi<strong>et</strong>spad, dat deel<br />
uitmaakt <strong>van</strong> de compl<strong>et</strong>e<br />
fi<strong>et</strong>sroute Tour de Bourgogne à<br />
vélo®. H<strong>et</strong> pad gaat door de langste<br />
fi<strong>et</strong>stunnel <strong>van</strong> Europa, de tunnel<br />
<strong>van</strong> Bois-Clair (1,6 km) en<br />
leidt vervolgens onderlangs<br />
de burcht <strong>van</strong> Berzé-le-Châtel,<br />
door de Mâconnais-wijngaarden<br />
en eindigt in Charnay-lès-Mâcon.<br />
H<strong>et</strong> zuidelijke deel <strong>van</strong> de<br />
Wijnroute door de Mâconnais-<br />
Beaujolais, waar o.a. de<br />
specta-culaire rotsen <strong>van</strong> Solutré<br />
en Vergisson liggen, loopt over<br />
binnenwegen zonder specifieke<br />
aanpassingen voor fi<strong>et</strong>sers en is vrij<br />
heuvelachtig. Dit gedeelte is dus<br />
alleen aan te raden voor g<strong>et</strong>rainde<br />
en ervaren fi<strong>et</strong>sers.<br />
<strong>De</strong> volledige routekaart ‘Voies<br />
Vertes <strong>et</strong> Cyclotourisme en<br />
Bourgogne du Sud’ is verkrijgbaar<br />
bij de diverse VVV’s of<br />
te downloaden op<br />
www.bourgogne-du-sud.com.<br />
☛ Comité départemental<br />
du Tourisme de Saône-<strong>et</strong>-Loire.<br />
Tel. : + 33 (0)3 85 21 02 20<br />
documentation@bourgogne-du-sud.com<br />
WANDELEN EN FIETSEN<br />
ROUTE TOURISTIQUE<br />
DES VIGNOBLES DE L’YONNE<br />
Wandelen<br />
H<strong>et</strong> departement Yonne biedt<br />
ruime wandelmogelijkheden door<br />
bekende en minder bekende<br />
wijnstreken, zoals rond de ‘eeuwige<br />
heuvel’ <strong>van</strong> Vézelay, in h<strong>et</strong> dal <strong>van</strong><br />
de rivier de Yonne, rond de stad<br />
Tonnerre en bij Chablis, Irancy en<br />
Saint-Bris-le-Vineux.<br />
<strong>De</strong> wandelgidsen (topoguides)<br />
‘L’Yonne à pied’ (ref. D 089), ‘<strong>Entre</strong><br />
Cure <strong>et</strong> Yonne’ (ref. P 892), ‘Le Pays<br />
Avallonnais à pieds’ (ref. P 893) zijn<br />
verkrijgbaar bij :<br />
☛ Comité départemental<br />
de Randonnée pédestre de l’Yonne.<br />
Tel./Fax : + 33 (0)3 86 52 44 23<br />
cdrp-yonne@wanadoo.fr<br />
www.rando-pedestre89.com<br />
Fi<strong>et</strong>sen<br />
<strong>De</strong> <strong>wijnroute</strong> door de Vignobles<br />
de l’Yonne loopt over secundaire<br />
wegen. H<strong>et</strong> terrein is heuvelachtig<br />
en telt een aantal flinke hellingen,<br />
m<strong>et</strong> name in de omgeving<br />
<strong>van</strong> Chablis, Irancy en Saint-Brisle-Vineux.<br />
<strong>De</strong> vlakkere gedeeltes vallen samen<br />
m<strong>et</strong> h<strong>et</strong> tracé <strong>van</strong> de fi<strong>et</strong>sroute<br />
Tour de Bourgogne à vélo® langs<br />
h<strong>et</strong> Canal du Nivernais, aan de<br />
Yonne tussen Cra<strong>van</strong>t en Auxerre<br />
en aan h<strong>et</strong> Canal de Bourgogne bij<br />
Tonnerre.<br />
Verscheidene uitgaven geven<br />
de routebeschrijvingen <strong>van</strong> deze<br />
gedeeltes <strong>van</strong> de Tour de Bourgogne<br />
à vélo® en zijn verkrijgbaar bij<br />
de VVV’s : ‘La Véloroute/Voie Verte<br />
Canal du Nivernais’, ‘La Véloroute<br />
Praktische Informatie<br />
autour du Canal du Nivernais’, ‘A<br />
vélo le long de l’Yonne <strong>et</strong> du Canal<br />
du Nivernais’ en ‘A vélo le long du<br />
Canal de Bourgogne’.<br />
<strong>De</strong>ze laatste uitgave kunt u<br />
ook downloaden via de site<br />
www.tourisme-yonne.com<br />
☛ Agence de développement<br />
touristique de l’Yonne.<br />
Tel. : + 33 (0)3 86 72 92 00<br />
www.tourisme-yonne.com<br />
VIGNOBLES DE LA NIÈVRE<br />
Wandelen<br />
Ook h<strong>et</strong> departement Nièvre biedt<br />
veel wandelmogelijkheden,<br />
waaronder een aantal langeafstandspaden<br />
(sentiers de Grande<br />
Randonnée), m<strong>et</strong> name door h<strong>et</strong><br />
dal <strong>van</strong> de Loire en de diverse<br />
wijngaarden. H<strong>et</strong> wandelboekje<br />
‘La Nièvre à pied’ (ref. 058) is<br />
verkrijgbaar bij :<br />
☛ Comité départemental<br />
de Randonnée pédestre de la Nièvre.<br />
Tel./Fax : + 33 (0)3 86 59 09 44<br />
cdrp58@wanadoo.fr<br />
Fi<strong>et</strong>sen<br />
U kunt de wijngaarden <strong>van</strong> dit<br />
uiterst westelijk gelegen deel <strong>van</strong><br />
<strong>Bourgondië</strong> doorkruisen via<br />
de binnenwegen. <strong>De</strong> brochure<br />
‘La Nièvre en cyclotourisme’ is<br />
verkrijgbaar bij de VVV en kunt u<br />
eveneens aanvragen bij :<br />
☛ Agence de développement<br />
touristique de la Nièvre.<br />
Tel. : + 33 (0)3 86 59 14 22<br />
Fax : + 33 (0)3 86 59 90 67<br />
info@nievre-tourisme.com<br />
www.nievre-tourisme.com<br />
HET KWALITEITSLABEL<br />
DE VIGNES EN CAVES<br />
Wijn proeven zonder drempelvrees<br />
Op de Wijnroute <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> staan 311 wijnbedrijven<br />
klaar om u te ont<strong>van</strong>gen, m<strong>et</strong> u h<strong>et</strong> glas te heffen en u in een<br />
ongedwongen sfeer te vertellen over hun vak en hun wijn.<br />
<strong>De</strong>ze wijnboeren, coöperatieve kelders (vereniging <strong>van</strong><br />
producenten) en wijnhuizen maken alle deel uit <strong>van</strong><br />
h<strong>et</strong> Bourgondische kwaliteitslabel ‘<strong>De</strong> Vignes en Caves’ en<br />
garanderen kwaliteitsservice.<br />
U kunt ze herkennen aan h<strong>et</strong> bord ‘<strong>De</strong> Vignes en Caves’, dus<br />
aarzel ni<strong>et</strong> om naar binnen te stappen. Een eerste wijn wordt<br />
gratis ter proeverij aangeboden, waarna h<strong>et</strong> gesprek <strong>van</strong>zelf komt op<br />
de druivensoort, de appellation, de geur <strong>van</strong> de wijn, en de smaak. U krijgt<br />
vakkundig advies als h<strong>et</strong> gaat om de aankoop <strong>van</strong> wijn, want ong<strong>et</strong>wijfeld<br />
wilt u een paar goede flessen mee naar huis nemen om in besloten kring<br />
te ontkurken als souvenir aan de <strong>wijnroute</strong>.<br />
☛ <strong>De</strong> 311 aangesloten wijnbedrijven staan vermeld op de overzichtskaart<br />
<strong>van</strong> de Wijnroute <strong>van</strong> <strong>Bourgondië</strong> (Route des Vins de Bourgogne), die uitgegeven<br />
wordt door h<strong>et</strong> B.I.V.B. (Bureau Interprofessionnel des Vins de Bourgogne).<br />
<strong>De</strong> bedrijven staan eveneens op de site <strong>van</strong> h<strong>et</strong> B.I.V.B., www.vins-bourgogne.fr,<br />
en op die <strong>van</strong> de regionale VVV (Comité régional du Tourisme de Bourgogne),<br />
www.bourgogne-tourisme.com.<br />
www.bourgogne-tourisme.com<br />
© B.I.V.B. / MONNIER H.<br />
39
Bourgogne Tourisme<br />
(Comité Régional du Tourisme de Bourgogne)<br />
B.P. 20623 - 21006 DIJON Cedex - FRANCE<br />
www.bourgogne-tourisme.com