Computer - Boerenbond

Vormingswijzer 

bedrijfsgilden 

Programma 

aanbod 

2010 | 2011

Beste bestuurslid, 

De voorbije periode was voor veel collega’s boeren en tuinders bijzonder moeilijk. 

Heel wat bedrijven zijn gestopt, al dan niet noodgedwongen. De blijvers 

hebben meer dan ooit nood aan actuele en accurate informatie. Innoveren is 

de boodschap. Precies daarom stellen we je graag deze Vormingswijzer voor, 

de opvolger van het NCBLprogrammaaanbod. 

In deze Vormingswijzer vind je informatie die heel concreet bruikbaar is voor 

de leden van jouw kring of gewest. Onze consulenten hebben samen met de 

lesgevers en de adviseurs van de Studiedienst een sectorspecifi ek aanbod uitgewerkt. 

Bij elk van de lesonderwerpen en vergadertips vind je dan ook meteen 

de mogelijke lesgevers. 

In het tweede deel stellen een aantal diensten en partners hun aanbod aan je 

voor. Ook hier vind je zeker enkele onderwerpen die jouw leden kunnen boeien. 

Tot slot hebben we de ‘werkmap voor secretarissen’ geïntegreerd in deze uitgave. Zo beschik je over de antwoorden 

op alle praktische vragen die tijdens het plannen naar boven zouden komen. 

Als je geïnteresseerd bent in de onderwerpen van een andere sector, neem dan contact op met het NCBL en 

ze sturen je graag een exemplaar toe van de gewenste editie of neem een kijkje op www.boerenbond.be/ncbl. 

Met al deze gegevens voorhanden, kan je samen met je bestuursleden zeker een gevarieerd en boeiend winterprogramma 

samenstellen. Samen maken we er werk van! 

Inhoudstabel 

Sonja De Becker 

Voorzitter NCBL 

Ruimtelijke ordening 3 

Juridische en sociale onderwerpen 6 

Computer 26 

Economie en bedrijfsbeheer 30 

Algemeen 35 

Op reis... door de provincies 36 

Partners voor praktijk 44 

Partners in vorming 46 

Werkmap voor secretarissen 58 

2

Ruimtelijke ordening 

RUP's en andere plannen: 

uw regioconsulent wijst de weg 

‘Je hebt je rug nog niet gekeerd of ze zijn alweer met iets anders bezig!’ Het zou gemakkelijk een 

uitspraak kunnen zijn van een bezorgde moeder over haar deugnieten maar in de meeste gevallen is 

dit ook het gevoel dat ons besluipt als het over ruimtelijke ordening gaat. Aangezien landbouw dikwijls 

moet inleveren, is het heel belangrijk dat we deze ‘deugnieten’ goed in de gaten houden. Maar 

dit betekent wel dat we dikke bundels tekst en tekeningen moeten bestuderen. Gelukkig kunnen de 

bedrijfsgilden op een gemotiveerde regioconsulent rekenen om hen hierin syndicaal te begeleiden. 

In het kader van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen is men op 3 niveaus bezig met het opmaken van 

plannen: op het gewestelijk, het provinciale en het gemeentelijke. Elk niveau heeft zijn bevoegdheden maar 

moet de beslissingen van het bovenliggende respecteren. 

Vlaanderen heeft de bevoegdheid om de agrarische en natuurlijke structuur aan te duiden: grote delen van het 

agrarisch gebied werden al herbevestigd en voor de discussiegebieden is een uitvoeringsprogramma klaar. De 

provincies hebben allemaal een provinciaal structuurplan en van de meeste gemeenten is het gemeentelijk 

structuurplan in opmaak of afgewerkt. 

In een volgende stap komen de discussies over de ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP’s) die zowel door 

Vlaanderen, de provincie of de gemeente zullen opgemaakt worden. In deze plannen wordt de overeengekomen 

visie uit het structuurplan dan omgezet in bestemmingen op perceelsniveau. De opmaak van deze 

RUP’s vraagt voldoende theoretische en praktische voorkennis. De regioconsulenten zijn er steeds om jullie, 

de bestuursleden zo goed mogelijk te begeleiden. Het kan dus nuttig zijn om in het kader van de opmaak 

van een gemeentelijk structuurplan of een RUP rond dit thema lokaal een vormingsavond te organiseren. 

De regioconsulent zal samen met jullie een goede spreker zoeken. Mogelijke onderwerpen zijn: ‘Ruimtelijke 

uitvoeringsplannen: wat en hoe?’, ‘Landbouw wordt VEN’, ‘Landbouw in natuurverweving’, ‘Planschade’, 

‘Inrichting van natuurverbindingen door de provincie’, … 

Naast deze grote inrichtende plannen met gewestplanwijzigingen tot gevolg, worden we in de open ruimte 

nog met andere processen geconfronteerd. Het opnieuw openstellen van trage wegen, de bescherming van 

actieve (vierkants)hoeves, beschermde landschappen, landinrichting en ruilverkaveling, glastuinbouw in agrarische 

gebieden, voorwaarden bij bouw en milieuvergunningen, de oprichting van een lokale grondenbank 

door VLM, ... Ook hier zijn dikwijls heel wat vragen over de instrumenten die kunnen worden ingezet. Voor 

al deze thema’s kan je bij de regioconsulent terecht om, dikwijls naar aanleiding van een lokaal dossier, een 

gepaste vormingsavond in te richten. 

3


De IHD’s of de instandhoudingsdoelstellingen 

Eind jaren ‘70 en begin jaren ‘90 werden respectievelijk de vogel en habitatrichtlijngebieden aangeduid door 

Europa. Tot op heden had deze aanduiding geen impact op het reilen en zeilen van een bedrijf. De aanduiding 

zal op termijn echter wel voelbaar worden. Er worden namelijk doelstellingen opgemaakt in deze speciale 

beschermingszones om de habitats en soorten in stand te houden die in dat gebied van belang zijn. 

Wie zijn de mogelijke lesgevers voor dit thema? 

• Caeyers Marlies – consulent Boerenbond (reg. 2631721) A B 

Mgr Van Waeyenberghln 34 bus3, 3000 Leuven | E marlies.caeyers@boerenbond.be 

M 0494 80 02 58 | Werk T 016 28 61 51 

• Debruyne Rudi – wilddeskundige (reg. 331168) A B L O W 

Het Bedelf 32, 8600 Diksmuide | E r.debruyne@scarlet.be 

M 0476 21 07 95 | Privé T 051 50 38 87 

• Decroos Ann-Sophie – consulent Boerenbond (reg. 1925640) W 

Weegschede 29, 8691 Gijverinkhove | E ann-sophie.decroos@boerenbond.be 

M 0476 25 81 85 | Werk T 051 26 03 88 | Werk F 051 26 03 89 

• Degelin Saartje – adviseur Ruimtelijke Ordening en Natuur (reg. 195394) A B L O W 

E saartje.degelin@boerenbond.be 

M 0497 78 92 53 | Werk T 016 28 64 25 | Werk F 016 28 64 09 

• Fransen Liesbeth – consulent Boerenbond (reg. 1930521) L 

Jos Verlindenstraat 42, 3910 Neerpelt | E liesbeth.fransen@boerenbond.be 

M 0476 57 71 45 | Werk T 011 30 37 12 | Werk F 011 27 83 06 

• Laeremans Johan – landbouweconoom VLM (reg. 1924648) A B L 

Schuurwaverstraat 13 bus 4, 3270 Scherpenheuvel | E johan.laeremans@vlm.be 

M 0497 66 75 09 | Privé T 013 77 40 61 | Werk T 011 29 88 23 

• Lauwers Nele – consulent Boerenbond (reg. 1923305) B 

Lange Boomgaardstraat 7 c, 9000 Gent | E nele.lauwers@boerenbond.be 

M 0474 31 76 84 | Werk T 016 28 61 56 | Werk F 016 28 61 29 

• Sanders Johan – consulent Boerenbond (reg. 192262) O 

Kerkstraat 51, 9830 Sint-Martens-Latem | E johan.sanders@boerenbond.be 

M 0472 81 03 36 | Privé T 09 282 98 31 | Werk T 09 243 88 31 | Werk F 09 243 88 30 

• Stuer Maarten – consulent Boerenbond (reg. 191239) W 

Vijfwegenstraat 316, 8800 Roeselare | E maarten.stuer@boerenbond.be 


• Van De Moortel Gert – consulent Boerenbond (reg. 1920466) A 

Onze Lieve Vrouwstraat 36, 2600 Berchem | E gert.van.de.moortel@boerenbond.be 


• Vanheukelom Koen – consulent Boerenbond (reg. 265309) L 

Ophovenstraat 117, 3670 Meeuwen-Gruitrode | E koen.vanheukelom@boerenbond.be 

M 0477 91 82 33 | Werk T 011 27 83 01 | Werk F 011 27 83 06 

• Van Oost Pieter – consulent Boerenbond (reg. 269304) O 

Hoogstraat 4 bus4, 9770 Kruishoutem | E pieter.van.oost@boerenbond.be 

M 0479 29 42 78 | Werk T 09 243 88 21 | Werk F 09 243 88 30 

4


Er staat een boompje in de weg 

Kleine landschapselementen bepalen ons landschap: knotwilgen, lindebomen aan de toegang, een dreef of 

zelfs graslanden. Via groenschermen en landschapsbedrijfsplannen worden ze vooral in de aanplant gestimuleerd. 

Verwijderen, onderhouden of wijzigen van kle’s ligt bij de maatschappij zeer gevoelig. Het gevolg is 

een geheel van regeltjes over plantafstand, onderhoudsplicht, e.d. Allemaal belangrijke weetjes om eens een 

boompje over op te zetten. 

Waarom is dit thema nuttig voor onze leden ? 

Veel van onze leden hebben KLE's (kleine landschapselementen) op hun gronden. Daarom is het nuttig meer 

te weten over de concrete wetgeving. 


• Boydens Ronny – graduaat landschaps- en tuinarchitectuur (reg. 2634920) W 

Gistelstraat 9, 8433 Slijpe | E ronny.boydens@telenet.be 

M 0474 88 80 20 | Privé T 059 31 02 88 

• Calcoen Joachim – (reg. 1930800) O W 

Baron Ruzettelaan 135, 8310 Sint-Kruis | E joachim@rlsd.be 


• Colpaert Hylke – bedrijfsplanner Vlaamse Landmaatchappij (reg. 1928223) B 

Teniersstraat 7, 1030 Schaarbeek | E hylke.colpaert@vlm.be 


• Recour Piet – preventieadviseur (reg. 1933381) A B L O W 

Rue Du Poelon 4, 7890 Wodecq | E utopos@scarlet.be 

M 0474 50 16 86 | Werk F 09 237 13 28 

• Storme Geert – consulent dienstbetoon Boerenbond (reg. 261248) O 

Veldstraat 3, 8740 Pittem | E geert.storme@boerenbond.be 

M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 

• Vangansewinkel Benny – coördinator LiSRO (reg. 334768) A B L 

Ruitersbaan 10, 3990 Peer | E benny.vangansewinkel@telenet.be 

M 0476 61 62 56 | Privé T 011 79 12 38 

• Wijnant Alex – advocaat (reg. 192166) B O 

Alfonslaan 58, 9500 Ophasselt | E advocaat@wijnantalex.be 


5

Juridische en 

sociale onderwerpen 

Nieuw Mestactieplan 2011-2014 

In uitvoering van de Nitraatrichtlijn (1989) moet Vlaanderen dit jaar opnieuw bij Europa een vierjaarlijks 

actieplan indienen over hoe in deze periode het nitraat in gronden oppervlaktewater verder 

teruggedrongen wordt. Als gevolg hiervan zal het mestbeleid vanaf 1 januari 2011 gedurende vier jaar 

aangescherpt worden met betrekking tot de hoeveelheid mest die je mag gebruiken, op welk moment 

je die kan toedienen en hoe de overheid en de Mestbank dat op het terrein zullen opvolgen. 

Waterkwaliteit nog verbeteren 

In 2007 werd het mestbeleid veel strenger, nadat het Hof van Straatsburg Vlaanderen veroordeelde voor het 

onvoldoende omzetten van de Nitraatrichtlijn. In 2007 werd heel Vlaanderen kwetsbaar gebied en we moeten 

elk volgend actieplan nu vooraf ter goedkeuring voorleggen aan Europa. Resultaten in het oppervlaktewater 

zijn er duidelijk, maar de verbetering gaat voor de Europese Commissie niet ver genoeg. Er blijven te veel 

meetpunten met meetoverschrijdingen boven de 50 mg NO3/lnorm. De Commissie is van oordeel dat de 

toegelaten bemestingsnormen nog te hoog zijn, dat we nog te veel mest op een minder goed moment op het 

land brengen en dat de controles op het terrein niet streng genoeg zijn. Ook in de tuinbouwstreken moet de 

waterkwaliteit verder verbeteren. 

Sommige regels moesten aangescherpt worden om het nieuwe actieplan bij Europa goedgekeurd te krijgen en 

een mogelijke veroordeling – met gevolgen voor de premies – vóór te blijven, maar evenzeer om ten behoeve 

van de graasdieren een derogatie van de strenge normen te krijgen. 

Nitraat 

De Commissie stelde dat in het actieplan 20072010 de maximale bemestingsnormen gebaseerd zijn op 

maximale in plaats van gemiddelde opbrengsten. Er bleef in hun visie na de teelt dus te veel stikstof achter 

in de bodem. 

Er werd een nieuw pakket van lagere bemestingsnormen ontwikkeld, voor de landbouw en de tuinbouwteelten. 

Voor grasland is er een duidelijke verhoging voor totale stikstofnorm, net als voor de combinatie grasmaïs. 

Voor granen en bieten in de akkerbouw is er een duidelijke verlaging in geval er geen groenbemesters worden 

gezaaid. Voor de tuinbouw werd het KNSsysteem geïntroduceerd. In elke bedrijfsvoering is het goed om tijdig 

de achtergrond hiervan te kennen en te weten waarom en hoe de normen tot stand kwamen. 

6

Juridische en sociale onderwerpen Computer 

Fosfaat 

Ook de toegelaten fosfaatnorm is gewijzigd, voornamelijk in de akkerbouw. Dit heeft niet alleen consequenties 

voor de grondgebruiker, maar ook voor de producent die elders mest moet afzetten. Het is belangrijk om te 

weten welke wijzigingen in de mestafzet waar te verwachten zijn. In de varkenssector zal dit ook opnieuw 

aanleiding zijn tot minder fosfaat in het voeder. Hoe moet je de volgende jaren rekenen? 

Alle akkerbouwers moeten opletten dat ze niet te veel fosfaat gebruiken, want de Mestbank volgt dit nauwgezet 

op door middel van de aangifte, en boetes zullen niet ver weg zijn. 

Reststikstof 

De discussie over reststikstof zal maar afgerond zijn tegen september 2010. Of de nieuwe regeling nog in 

voege gaat in het najaar van 2010 is nog niet duidelijk. De nieuwe regeling moet deze winter zeker uitgebreid 

besproken te worden in de voorlichting naar alle Vlaamse grondgebruikers. Het zal erop aankomen dat we in 

sommige situaties vroeger in het jaar mest gebruiken en opletten met onnodige grondbewerkingen voor of 

tijdens de staalnameperiode. De ervaring leert dat de we hoeveelheid reststikstof in het najaar kunnen beïnvloeden 

door ander bemestingsgedrag maar ook door aandacht voor grondbewerking vlak voor of tijdens de 

staalnameperiode. Een geïnformeerde man is er twee waard. 

Ook de regelgeving zelf is aanzienlijk veranderd. De kans is reëel dat de strenge controle zich niet beperkt tot 

risicogebieden maar dat ook andere streken en risicobedrijven controle zullen krijgen. 

Het aantal boetes is sterk teruggedrongen; in de plaats daarvan zijn er sensibiliserings en begeleidingsmaatregelen. 

Het bemestingsplan en register blijft voorzien, maar ook audits. In sommige gevallen wordt een 

groenbedekker verplicht. De herstaalname bij te hoge scores is anders opgebouwd en in sommige gevallen 

moet er minder bemest worden. De maatregelen zijn verschillend voor landbouw en tuinbouwteelten. 

Daarnaast zijn de toegelaten reststikstofwaarden beduidend lager op zand dan op nietzand en zijn er verschillen 

naargelang de teelten. 

Waarop moet een grondgebruiker letten om zware begeleidingsmaatregelen te voorkomen? Wat kan hij doen 

als er toch een te hoge score is gemeten? Wat zijn de mogelijkheden met tegenstalen en analyses. Zeker een 

infosessie en een discussie waard. 

Uitrijregeling 

Ook de uitrijregeling, die bepaalt wanneer je mest op het land mag brengen, zal strenger worden. Voor de 

polder is er discussie om voor bepaalde teelten de datum van 15 oktober opnieuw te vervroegen. 

Algemeen in Vlaanderen zal je op graanstoppel geen mest meer mogen toedienen, tenzij er een groenbedekker 

volgt. De sector vraagt dat dit ook moet kunnen voor volgteelten. Wat zijn de juiste voorwaarden? 

Tot slot is het niet uitgesloten dat de regels voor opslag van vaste mest op de kopakker strenger worden. 

Derogatie 

Wellicht kan de derogatie voortgezet worden, afgezien van enkele aanpassingen. Derogatie blijft een mogelijkheid 

om meer dierlijke mest te gebruiken en te besparen in kunstmest. De tijd dat je als derogatiebedrijf 

geviseerd werd met meer controles lijkt voorbij, maar het zou weleens kunnen keren. 

Redenen genoeg, zeker voor grondgebruikers akkerbouwers, veehouders en tuinders, om zich tijdig en grondig 

te laten informeren over de laatste wijzigingen en over de zaken waarop je voortaan moet letten. De varkensbedrijven 

moeten zich goed informeren of er nu nog plaats is bij diegene waar ze voorheen hun mest plaatsten. 

Kortom, iedereen moet deze winter even in de mest roeren! 

Bert Bohnen 

Studiedienst 

7

Juridische en 


Erosie: het moet maar eens gedaan zijn 

Vanuit landbouw moeten we inspanningen blijven leveren om het wegspoelen van de vruchtbare bovenlaag 

van de akkers te verminderen. Naast de individuele beheersovereenkomsten, wordt het op veel plaatsen tijd 

dat dit probleem gezamenlijk en gebiedsgericht aangepakt wordt. Nodig eens een erosiecoördinator, een bedrijfsplanner 

of iemand van gemeente of provincie uit en overloop wat de mogelijkheden zijn. 





• Defrijn Sven – expert agronatuurbeheer (reg. 1931537) O W 

Willem Van Nassaustraat 23, 9000 Gent | E sven.defrijn@boerenbond.be 

M 0498 40 73 77 | Werk T 016 28 64 19 

• Gillijns Katleen – erosiecoördinator prov. Vlaams-Brabant (reg. 197194) B 

Sterrebeeklaan 11, 3080 Tervuren | E katleen.gillijns@vlaamsbrabant.be 

Privé T 02 767 75 12 | Werk T 016 26 72 59 

• Jardin Sven – graduaat landbouw en biotechnologie (reg. 2624809) B 

Spoorwegstraat 47/101, 3800 Sint-Truiden | E sven.jardin@vlm.be 

M 0496 16 85 38 | Werk T 016 31 17 71 | Werk F 016 31 17 97 

• Lemmens Matthias – bedrijfsplanner VLM (reg. 2633700) B 

Heikenstraat 100, 3200 Aarschot | E matthias.lemmens@vlm.be 

M 0499 59 38 39 | Werk T 016 31 17 31 | Werk F 016 31 17 97 

• Poelman Eddy – landbouwingenieur (reg. 199365) O 

Stationsstraat 98, 9950 Waarschoot | E eddy.poelman@oost-vlaanderen.be 

Privé T 09 377 01 50 | Werk T 09 267 89 17 | Werk F 09 267 89 11 




• Serlet Liesbet – erosieambtenaar (reg. 1910024) O W 

Poperingestraat 4, 8920 Poelkapelle | E liesbet.serlet@west-vlaanderen.be 

M 0498 30 51 56 | Werk T 051 27 33 83 | Werk F 051 24 00 20 

• Vandaele Karel – erosiecoördinator (reg. 199516) B L 

Sint Jozefstraat 8, 2240 Zandhoven | E karel.vandaele@wateringsinttruiden.com 


8

Rationeel waterbeheer 


Duurzaam omgaan met water wordt steeds belangrijker in de land en tuinbouw. Heel wat kleine en relatief 

goedkope maatregelen kunnen al leiden tot een aanzienlijke waterbesparing op je bedrijf. In een volgende 

stap kan je dan bekijken of hergebruik van water mogelijk is. Ook het gebruik van alternatieve waterbronnen 

zoals regenwater en het plaatsen van een waterzuivering zijn maatregelen die bijdragen tot een duurzamer 

watergebruik. 


• Abrams Bram – ind. ingenieur bouwkunde (reg. 1928129) A 

Lange Van Bloerstraat 125, 2060 Antwerpen 6 | E b.abrams@vmm.be 

M 0473 65 77 72 | Werk T 03 224 63 83 | Werk F 03 224 62 35 

• Fauconnier Koen – provinciale Landbouwdienst (reg. 192864) A B O 

Rooigemstraat 16, 9860 Oosterzele | E koen.fauconnier@oost-vlaanderen.be 


• Janssen Griet – innovatieconsulent milieutechnologie (reg. 1929807) A B L O W 

Wolfvijverweg 73, 3680 Maaseik | E griet.janssen@boerenbond.be 

M 0494 71 25 54 | Werk T 016 28 61 24 | Werk F 016 28 61 29 

• Konings Dirk – leerkracht technische vakken (reg. 193272) A 

Over D’aa 191, 2910 Essen | E dirk.konings@essen.be 

M 0475 53 19 66 | Privé T 03 667 70 84 | Privé F 03 667 70 84 

• Poelman Eddy – landbouwingenieur (reg. 199365) O 

Stationsstraat 98, 9950 Waarschoot | E eddy.poelman@oost-vlaanderen.be 


• Stradiot Peter – adviseur tuinbouw (reg. 1931690) A B L O W 

Wilselsesteenweg 35, 3020 Herent | E peter@innogreen.be 


Afvalstoffenwetgeving 

De afvalstoffenwetgeving bevat heel wat bepalingen die ook op land en tuinbouwbedrijven van toepassing 

zijn. We gaan dieper in op de principes die aan de basis liggen van de wetgeving. We bekijken de verschillende 

afvalstromen die op een land en tuinbouwbedrijf kunnen voorkomen en hoe deze stromen kunnen worden 

afgezet (afvalbanden en landbouwfolies, verpakkingen van gewasbeschermings en geneesmiddelen, dierlijk 

afval en organisch afval, enz..). 


• Callewaert Donat – preventieadviseur niveau 1 (reg. 3334481) O W 

Westrozebekestraat 32 a, 8840 Oostnieuwkerke | E donat.callewaert@idewe.be 

M 0472 58 01 24 | Werk T 051 27 29 29 | Werk F 051 27 29 59 

• Penninckx Iris – adviseur milieubeleid Boerenbond (reg. 199736) A B L O W 

E iris.penninckx@boerenbond.be 

M 0477 99 23 09 | Werk T 016 28 64 21 | Werk F 016 28 64 09 

9

Juridische en 


Milieu- en bouwvergunningen 

Een goede voorbereiding op een vergunningsaanvraag is de sleutel tot succes. Enerzijds dient het merendeel 

van de milieuvergunningen tegen 2011 vernieuwd te worden. Hoog tijd dus om je lopende milieuvergunningen 

na te kijken en je goed te informeren. Heb je anderzijds plannen om je bedrijf uit te breiden en begint de 

bouwmicrobe te kriebelen? Zorg dan voor een grondige analyse van de landbouwtechnische en stedenbouwkundige 

haalbaarheid van uw project. 


• Braeken Yvan – leraar (reg. 197723) L 

Weg Naar Helchteren 36, 3670 Meeuwen-Gruitrode | E braekenagriservice@skynet.be 

M 0497 85 03 86 



M 0472 58 01 24 | Werk T 051 27 29 29 | Werk F 051 27 29 59 

• Dewulf Koen – licentiaat Rechten (reg. 1929906) O W 

Koning Leopold Iii-Laan 41, 8200 Brugge 2 | E koen.dewulf@west-vlaanderen.be 

Privé T 050 21 64 17 | Werk T 050 40 32 67 




• Pluym Saskia – adjunct adviseur milieuvergunningen (reg. 196659) O W 

Magerhillestraat 35, 8210 Zedelgem | E saskia.pluym@west-vlaanderen.be 

Werk T 050 40 72 42 | Werk F 050 40 34 03 

• Van De Walle Annick – (reg. 192249) O 

Kruipuit 12a, 9991 Adegem | E annick.vandewalle@sbb.be 

Privé T 09 378 42 07 | Privé F 09 378 42 07 

• Verbist Stijn – advocaat-assistent KU Leuven (reg. 1932502) A L 

Graaf Van Hoornestraat 34, 2000 Antwerpen 1 | E stijn.verbist@verbist-law.be 


• Wullepit Oscar – consulent dienstbetoon Boerenbond (reg. 191221) W 

Bulskampstraat 19a, 8630 Bulskamp | E oscar.wullepit@boerenbond.be 


10

Hernieuwing van milieuvergunning 


Heel wat landbouwbedrijven dienen hun milieuvergunning te hernieuwen. Er wordt een overzicht gegeven 

van de verschillende vergunningsplichtige activiteiten die op een land en tuinbouwbedrijf kunnen voorkomen, 

alsook de voorwaarden die daaraan verbonden zijn. Er wordt ook nader ingegaan op recente wijzigingen 

aan de regelgeving. Tenslotte komen een aantal belangrijke knelpunten aan bod en wordt bekeken op welke 

manier hieraan kan worden verholpen. 

Waarom is dit thema nuttig voor onze leden ? 

Voor wie zijn milieuvergunning moet hernieuwen is deze les absoluut een aanrader. Leden van de Boerenbond 

die hiervoor een beroep doen op SBB krijgen een korting ter waarde van hun lidmaatschapsbijdrage. 


• Braeken Yvan – leraar (reg. 197723) L 

Weg Naar Helchteren 36, 3670 Meeuwen-Gruitrode | E braekenagriservice@skynet.be 

M 0497 85 03 86 



M 0472 58 01 24 | Werk T 051 27 29 29 | Werk F 051 27 29 59 



Privé T 050 21 64 17 | Werk T 050 40 32 67 




• Penninckx Iris – adviseur milieubeleid Boerenbond (reg. 199736) A B L O W 

E iris.penninckx@boerenbond.be 

M 0477 99 23 09 | Werk T 016 28 64 21 | Werk F 016 28 64 09 

• Pluym Saskia – adjunct adviseur milieuvergunningen (reg. 196659) O W 

Magerhillestraat 35, 8210 Zedelgem | E saskia.pluym@west-vlaanderen.be 

Werk T 050 40 72 42 | Werk F 050 40 34 03 



M 0474 50 16 86 | Werk F 09 237 13 28 

• Van De Walle Annick – (reg. 192249) O 

Kruipuit 12a, 9991 Adegem | E annick.vandewalle@sbb.be 

Privé T 09 378 42 07 | Privé F 09 378 42 07 







11


Flankerend beleid: LER – grondenbank – ... 

Bij grote infrastructuurwerken, inrichtingsprojecten en planningsprocessen wordt vaak landbouwgrond ingenomen. 

Flankerend landbouwbeleid moet de gevolgen voor getroffen landbouwers verzachten. Deze maatregelen 

zijn heel uitlopend en gaan van het uitvoeren van een landbouweffectenrapport (LER) en spreiding in de tijd 

tot financiële compensaties. De grondenbank verwerft gronden en ruilt die met gronden in het projectgebied. 




M 0476 57 71 45 | Werk T 011 30 37 12 | Werk F 011 27 83 06 



M 0497 66 75 09 | Privé T 013 77 40 61 | Werk T 011 29 88 23 



M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 



M 0479 29 42 78 | Werk T 09 243 88 21 | Werk F 09 243 88 30 

Beheersovereenkomsten: 

geld verdienen zonder te werken? 

Je bedrijf optimaliseren kan op verschillende manieren. Een daarvan is een maximaal rendement halen uit de 

mogelijkheden en combinaties van beheersovereenkomsten die worden aangeboden door diverse instanties. 

Als de premies ook nog bovenop de toeslagrechten kunnen worden aangevraagd kan dit een serieuze meerinkomst 

betekenen. Een goede kennis van de randvoorwaarden en combinatiemogelijkheden is echter een 

basisvereiste om in het opzet te slagen. 





• Jardin Sven – graduaat landbouw en biotechnologie (reg. 2624809) B 

Spoorwegstraat 47/101, 3800 Sint-Truiden | E sven.jardin@vlm.be 

M 0496 16 85 38 | Werk T 016 31 17 71 | Werk F 016 31 17 97 

• Patfoort Johan – adviseur (reg. 3325560) A B L O W 

Houten Schoen 14, 9100 Sint-Niklaas | E j.patfoort@fulladsl.be 

M 0474 03 46 11 | Privé T 03 766 62 73 | Werk F 03 766 62 73 

12




M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 




• Vermander Dirk – consulent dienstbetoon Boerenbond (reg. 191241) W 

Zuidburgweg 43, 8630 Veurne | E dirk.vermander@boerenbond.be 


• Vervisch Gerard – diensthoofd Plattelandsbeheer VLM (reg. 2624877) A 

Schaatsbergen 45, 2250 Olen | E gerard.vervisch@vlm.be 


• Werix Sandra – consulent dienstbetoon Boerenbond (reg. 195269) B L 

Keulestraat 77, 3390 Tielt-Winge | E sandra.werix@boerenbond.be 

Werk T 011 30 37 10 | Werk F 011 27 83 06 

Onroerend erfgoed: kansen en knelpunten 

Ankerplaatsen, erfgoedlandschappen, relicten, dorpsgezichten, beschermde hoeves, landschapsbeheersplannnen 

De laatste jaren is er een verhoogde aandacht voor onroerend erfgoed, en zeker ook voor landschapsbescherming 

merkbaar op het terrein. Deze voordracht geeft een overzicht van de verschillende beschermingsprocedures 

maar gaat ook dieper in op de kansen en knelpunten voor de agrarische bedrijfsvoering. 




M 0494 80 02 58 | Werk T 016 28 61 51 



M 0474 31 76 84 | Werk T 016 28 61 56 | Werk F 016 28 61 29 






M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 




• Vanheukelom Koen – consulent Boerenbond (reg. 265309) L 

Ophovenstraat 117, 3670 Meeuwen-Gruitrode | E koen.vanheukelom@boerenbond.be 

M 0477 91 82 33 | Werk T 011 27 83 01 | Werk F 011 27 83 06 




13

Juridische en 


Jacht en wildschade: jagen in het wilde weg? 

Gewassen opgepeuzeld, graszoden vertrappelt, akkers omgewoeld,´ Als landbouwer is het nooit een prettige 

vaststelling wanneer je merkt dat er een wildsoort op bezoek is geweest. De regelgeving hierover is niet steeds 

even duidelijk en de mogelijkheden zijn (soms) beperkt. Landbouwer, jager en natuursector hebben elk hun 

rechten en plichten waar ze zich aan moeten houden. Graag een woordje uitleg hierover? Informeer je bij de 

lesgever! 


• Adriaensen Dirk – agro|aanneming (reg. 2631848) A 

Grote Baan 46 bus 3-2, 2380 Ravels | E dirk.adriaensen@boerenbond.be 

M 0473 59 78 71 | Werk T 0473 59 78 71 

• Debruyne Rudi – wilddeskundige (reg. 331168) A B L O W 

Het Bedelf 32, 8600 Diksmuide | E r.debruyne@scarlet.be 

M 0476 21 07 95 | Privé T 051 50 38 87 

• Deroo Ignace – consulent biologische productie BB (reg. 191231) A B L O W 

Heirweg 41, 8950 Nieuwkerke-Heuvelland | E ignace.deroo@boerenbond.be 




M 0476 57 71 45 | Werk T 011 30 37 12 | Werk F 011 27 83 06 

• Peeters Hans – (reg. 2631635) A 

Waversesteenweg 80, 2500 Lier | E hans_peeters@skynet.be 

M 0498 83 25 61 | Privé T 03 489 02 16 



M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 

• Van Olmen Marc – (reg. 199513) B 

Wilselsesteenweg 52, 3020 Herent | E marc.vanolmen@skynet.be 

M 0475 26 12 83 | Privé T 016 20 08 30 | Werk T 016 20 08 30 




14

Pachtwet 


Indien u als landbouwer grond huurt in het kader van uw landbouwexploitatie, dan is de pachtwet van toepassing, 

ongeacht of u nu in hoofdberoep dan wel in bijberoep aan landbouw doet. De pachtwet werd in de 

loop der jaren aangepast. Als eigenaar of pachter is het belangrijk op de hoogte te zijn van pachtcontracten, 

pachtbeëindiging, opzeg, cultuurcontracten, loopbaanpacht, ... 

Waarom is dit thema nuttig voor onze leden? 

De kennis van de pachtwet blijft een belangrijk instrument voor iedereen die met het gebruik van landbouwgrond 

geconfronteerd wordt. Met deze vergadering blijven uw leden op de hoogte van deze wetgeving. 


• Dumolein Geert – advocaat (reg. 191143) W 

Ieperstraat 112, 8970 Poperinge | E geert.dumolein@pandora.be 

Privé T 057 33 78 65 | Werk F 057 33 88 00 

• Gallopyn Luc – landbouwingenieur (reg. 196962) O 

Speteveld 67, 9550 Herzele | E luc.gallopyn@vlm.be 

Privé T 053 62 77 98 | Werk T 09 244 86 12 



M 0497 66 75 09 | Privé T 013 77 40 61 | Werk T 011 29 88 23 

• Meersman Jacqueline – advocaat (reg. 1927341) A O W 

Willem Tellstraat 22, 9000 Gent 

Werk T 09 225 80 30 | Werk F 09 225 73 26 

• Patyn Astère – advocaat (reg. 190195) O W 

Schoonstraat 64, 9940 Evergem | E astere.patyn@pandora.be 

Privé T 09 253 15 99 | Werk F 09 328 78 06 



M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 




• Vermeiren Jan – consulent dienstbetoon BB (reg. 193203) A 

Kalmthoutsesteenweg 195, 2990 Wuustwezel | E jan.vermeiren@boerenbond.be 


• Werix Sandra – consulent dienstbetoon Boerenbond (reg. 195269) B L 

Keulestraat 77, 3390 Tielt-Winge | E sandra.werix@boerenbond.be 

Werk T 011 30 37 10 | Werk F 011 27 83 06 







15

Juridische en 


Trage wegen hand in hand of tand om tand? 

Wandelaars stappen door akkers en weiden, heemkundige kringen willen een voetweg in de buurt terug openen. 

Recreatie op het platteland kan een meerwaarde bieden maar tegelijk ook een last zijn voor professionele 

gebruikers van die wegen, zoals landbouwers. Daarom is het van belang te weten hoe dit juridisch in elkaar 

zit zodat je naar gepaste oplossingen kan zoeken. Nu bijna elke gemeente hier mee bezig is, past dit thema 

uitstekend in jullie programmatie. 




M 0494 80 02 58 | Werk T 016 28 61 51 

• Calcoen Joachim – (reg. 1930800) O W 

Baron Ruzettelaan 135, 8310 Sint-Kruis | E joachim@rlsd.be 




M 0476 25 81 85 | Werk T 051 26 03 88 | Werk F 051 26 03 89 



M 0476 57 71 45 | Werk T 011 30 37 12 | Werk F 011 27 83 06 






M 0474 31 76 84 | Werk T 016 28 61 56 | Werk F 016 28 61 29 



Werk T 09 225 80 30 | Werk F 09 225 73 26 



M 0474 50 16 86 | Werk F 09 237 13 28 




16




M 0478 25 09 48 | Werk T 09 243 88 36 | Werk F 09 243 88 30 




• Vangansewinkel Benny – coördinator LiSRO (reg. 334768) A B L 


M 0476 61 62 56 | Privé T 011 79 12 38 



M 0479 29 42 78 | Werk T 09 243 88 21 | Werk F 09 243 88 30 




Windturbines 

Nieuwe energiebronnen zijn het gespreksonderwerp van de dag. Windmolens in agrarisch gebied kunnen 

zo een bron zijn. Al naargelang je pachter eigenaar of gebuur bent, zal je hier anders tegenaan kijken. Wat is 

het standpunt van de Boerenbond hieromtrent? Wat komt er zoal kijken bij het plaatsen van een windturbine 

(vergunningen, afspraken met gemeente)? En hoe zit het met de contracten die de maatschappijen aanbieden? 


• Camertijn Steven – ind. ingenieur (reg. 1929963) O W 

Kleine Dijk 33a, 8600 Diksmuide | E stevencamertijn@beauvent.be 

M 0484 11 21 33 

• Derde Christiaan – bedrijfsleider (reg. 197729) A B O W 

Samelstraat 21, 9170 Sint-Gillis-Waas | E chris@derde.be 




Privé T 050 21 64 17 | Werk T 050 40 32 67 

• Jonckheere Eddy – accountmanager Energie (reg. 1923604) O W 

Klemskerkestraat 45, 8450 Bredene | E eddy.jonckheere@agentschapondernemen.be 

M 0499 94 97 68 | Privé T 059 33 27 96 | Werk T 050 32 50 23 










17


De Codex 

De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (coördinatie van het decreet ruimtelijke ordening) voert 

vernieuwingen in op drie belangrijke punten: vergunningen, planologie en handhaving met als doel 

vereenvoudigde procedures, en een grotere rechtszekerheid. De Codex trad in werking op 1 september 

2009. Wat betekent dit voor mijn bedrijf nu en in de toekomst? Wat zijn de ontwikkelingskansen voor onze 

bedrijven? Wanneer en waar moeten we reageren? 




M 0476 25 81 85 | Werk T 051 26 03 88 | Werk F 051 26 03 89 

• Degelin Saartje – adviseur Ruimtelijke Ordening en Natuur (reg. 195394) A B L O W 

E saartje.degelin@boerenbond.be 

M 0497 78 92 53 | Werk T 016 28 64 25 | Werk F 016 28 64 09 

• Lagast Tom – (reg. 197073) A B 

Eggestraat 26, 2060 Antwerpen 6 | E tom.lagast@telenet.be 

M 0476 49 63 16 | Werk T 016 26 75 06 | Werk F 016 26 75 85 



M 0474 31 76 84 | Werk T 016 28 61 56 | Werk F 016 28 61 29 












M 0479 29 42 78 | Werk T 09 243 88 21 | Werk F 09 243 88 30 




• Ceyssens Lode – burgemeester Meeuwen-Gruitrode (reg. 194243) L 

Heidestraat 41, 3670 Meeuwen | E lode.ceyssens@meeuwen-gruitrode.be 

Privé T 011 79 12 78 | Werk T 011 79 01 70 

18

Erfenissen en successierechten 


Uw successie: bepaal zelf wie wat krijgt. Vandaag al even stilstaan bij uw successie met een betrokken adviseur 

is zeker geen overbodige luxe in het complexe kluwen dat de successieproblematiek in België vandaag is. 

• Desmaricaux Bertand – notaris (reg. 191998) W 

Onze Lieve Vrouwstraat 7, 8600 Diksmuide | E bertrand.desmaricaux@notaris.be 


• Donckels Igor – sales Manager Financial Planners (reg. 1922340) O W 

Meesberg 49, 3220 Holsbeek | E igor.donckels@optima.be 

Werk T 09 225 25 71 



Werk T 09 225 80 30 | Werk F 09 225 73 26 

• Van Der Meersch Bart – notaris (reg. 1934336) L 

Opitterkiezel 50, 3960 Bree | E bart@notarisvandermeersch.be 

Privé T 089 480781 | Werk T 089 480780 

Huwelijksvermogensrecht 

• Desmaricaux Bertand – notaris (reg. 191998) W 

Onze Lieve Vrouwstraat 7, 8600 Diksmuide | E bertrand.desmaricaux@notaris.be 


• Patyn Astère – advocaat (reg. 190195) O W 

Schoonstraat 64, 9940 Evergem | E astere.patyn@pandora.be 

Privé T 09 253 15 99 | Werk F 09 328 78 06 

Opvolging en overname: de kroon op uw werk? 

Over uw bedrijf hebben wij u niets te leren. Maar wat als u de fakkel wil doorgeven? Hoe stelt u uw levenswerk 

veilig voor de toekomst? Zet een familielid het bedrijf verder of kiest u ervoor om uw bedrijf te verkopen? 



Werk T 09 225 25 71 

Wanneer vastgoed een investering wordt 

Ligt u wakker van uw pensioen? Hoe kan een vastgoedinvestering vandaag deel uitmaken van een duurzame 

pensioenplanning voor een fi nanciële toekomst zonder zorgen? 



Werk T 09 225 25 71 

10 stappen naar een vermogen zonder zorgen 

Als hardwerkende boer wil u niets minder dan het allerbeste voor uzelf en uw gezin. Maar waar vindt u het 

overkoepelende advies dat inkomen, vermogen, pensioen en nalatenschap samen onder het licht legt? 



Werk T 09 225 25 71 

19

Sociaal statuut voor zelfstandigen 


• De Romsée Aafje – juridisch adviseur (reg. 1934248) A 

Rooienberg 84, 2570 Duffel | E aafje.deromsee@zenito.be 

M 0474 74 62 28 | Werk T 0474 74 62 28 

Vennootschappen in land- en tuinbouw 

Vanuit onze ervaring in duizenden dossiers, gaan we dieper in op een aantal vaak weerkerende thema’s in 

deze problematiek. 



Werk T 09 225 25 71 

VLIF-reglementering 

Actuele informatie betreffende de reglementering op het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) zowel 

voor de land als tuinbouwsectoren. 

• Van Nieuwerburgh Georges – ir. bij de Vlaamse overheid (reg. 442033) O 

Denen 125, 9080 Lochristi | E georges.vannieuwerburgh@lv.vlaanderen.be 


Sociale en ethische aspecten in land- en tuinbouw 

• Thomas Jeroen – master godsdienstwetenschappen (reg. 1931767) A B L O W 

Steenveldstraat 10, 3210 Linden | E jeroen.thomas@boerenbond.be 

M 0475 32 58 98 | Werk T 016 28 60 53 

Sociale vaardigheden in land- en tuinbouw 

• Dijkmans Jan – (reg. 1921666) A B L O W 

Parklaan 158, 2300 Turnhout 

Werk T 014 43 46 36 

• Renders Kirsten – (reg. 2634368) A B L O W 

Klein Plaats 12b, 2460 Kasterlee 

M 0499 31 80 53 

• Van Belle Sylvie – trainer consultant (reg. 1923981) A B L O W 

Parklaan 158, 2300 Turnhout 

M 0476 25 49 29 | Privé T 014 43 46 36 

Telecommunicatie in de landbouw 

Wat heeft telecommunicatie u te bieden? Programma wordt samengesteld volgens de doelgroep. 

• Van Riet Jean – regent (reg. 263065) A B L O W 

Overheide 82, 2870 Puurs | E jean.vanriet@skynet.be 

M 0474 66 21 72 | Privé T 03 889 55 04 

20


Commercieel onderhandelen zowel in- als verkoopsgericht 

• Hotome Marc – inkoop-expert in de UN en de EU (reg. 192289) A B L O W 

Pelikaanlaan 3 bus 29, 8430 Middelkerke | E marc.hotome@compaqnet.be 


Omgaan met en leiding geven aan personeel 

• Van Baelen Ronny – regent (reg. 269332) A B L O W 

Duivenstraat 50 bus 201, 2800 Mechelen | E ronny@yamascommunicatie.be 


Tewerkstelling in land- en tuinbouw 

• Bogaerts Gerrit – industrieel Ingenieur Tuinbouw (reg. 1933420) A B L 

De Keer 23, 2160 Wommelgem | E gerrit.bogaerts@agro-services.be 

Werk T 03 491 81 00 

Omgaan met moeilijke mensen 




Professioneel onderhandelen / Succesvolle verkoopsgesprekken 




Timemanagement: efficiënt werken 




Vergadertechnieken 




Spreken voor een groep 

• Laenen Hilde – maatschappelijk assistent (reg. 267316) A 

Lammekensstraat 10, 2390 Westmalle | E hlaenen@groepkvlv.be 

21


Gemeenschappelijk Landbouwbeleid na 2013 

Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) heeft vele invalshoeken. GLB is onze polis voor voldoende, 

kwaliteitsvol en betaalbaar voedsel én voor een leefbaar platteland. GLB gaat over het Europees landbouwbeleid, 

over voedselzekerheid en productie met respect voor mens, dier en milieu. GLB is omgaan met de bedreiging 

en uitdaging van de vrije markt. GLB is de evolutie van landbouwbeleid naar landbouw en plattelandsbeleid. 


Onze leden willen weten wat er met hun premies zal gebeuren na 2013. Dat wordt hen uitgelegd aan de hand 

van een aantal scenario's die momenteel op de onderhandelingstafel liggen. 

Voor wie is deze vergadering bedoeld? 

Alle leden die geïnteresseerd zijn in hun toekomst. 


• Coussement Frans – raadgever Vlaams minister van Landbouw (reg. 191088) O W 

Haenestraat 3, 8630 Steenkerke | E frans.coussement@vlaanderen.be 

M 0499 59 39 75 | Privé T 058 31 30 92 | Werk T 02 552 60 25 

• Detelder Ann – coördinator Steunpunt Hoeveproducten (reg. 199331) A B L O W 

Stuikberg 12, 1790 Essene | E adetelder@groepkvlv.be 

M 0473 20 85 46 | Werk T 016 24 39 54 | Privé F 053 41 65 25 




• Krijger Adriaan – hoofd afdeling informatie (reg. 1934060) A B L O W 

Postbus 755, 2700 AT Zoetermeer | E a.krijger@pz.agro.nl 


• Rosiers Marc – economist (reg. 1921501) A B L O W 

Oud-Heverleestraat 53, 3001 Heverlee | E marc.rosiers@boerenbond.be 

M 0475 41 26 10 | Werk T 016 28 66 03 

• Verhelst Pieter – adviseur Europees & Internationaal beleid (reg. 1928027) A B L O W 

E pieter.verhelst@boerenbond.be 

M 0476 65 16 13 | Werk T 016 28 64 17 | Werk F 016 28 64 09 

• Vrints Goedele – adviseur markt- & economisch beleid (reg. 1929808) A 

E goedele.vrints@boerenbond.be 

M 0472 87 33 15 | Werk T 016 28 64 18 | Werk F 016 28 64 09 




22

Actualiteiten in de land- en tuinbouw 


• Rombouts Tinne – vlaams volksvertegenwoordiger (reg. 197180) A 

Heerle 76, 2328 Meerle | E tinne.rombouts@vlaamsparlement.be 


• Van Camp Evi – consulent Boerenbond (reg. 1920861) A 

Euster 19, 2570 Duffel | E evi.van.camp@boerenbond.be 

M 0485 18 26 14 | Werk T 014 59 51 50 | Werk F 014 59 51 59 

Biotechnologie kans of bedreiging? 

• Custers René – regulatory & communications manager VIB (reg. 197682) O W 

Standelkruidstraat 7, 9041 Oostakker | E rene.custers@vib.be 


Federaal landbouwbeleid 

• Muylle Nathalie – lic. Politieke Wetenschappen (reg. 199910) W 

Vijfwegenstraat 316, 8800 Roeselare | E nathalie.muylle@dekamer.be 

Privé T 051 24 85 43 | Werk T 02 549 85 55 

De 6F-en van de landbouw 

• Sys Agnes – (reg. 192945) O W 

Kanariebergstraat 5, 9600 Ronse | E agnes.sys@skynet.be 

M 0495 86 10 49 | Privé T 055 21 31 59 

GGO’s 

• Custers René – regulatory & communications manager VIB (reg. 197682) O W 

Standelkruidstraat 7, 9041 Oostakker | E rene.custers@vib.be 


23

Juridische en 


EHBO initiatie 

Initiatie in de EHBO. Ideaal om met eerste hulp kennis te maken. Bespreking ongeval. Reanimatie, bloedstelping, 

traumatologie, wondzorg, besprekingen en oefeningen. Je ontvangt een NCBLattest geldig voor 

Global GAP. 

• Smeyers Jules – gegrad. verpleegkundige (reg. 2627889) A 

Poiel 109, 2440 Geel | E jul.smeyers@telenet.be 

Privé T 014 72 35 00 | Werk T 014 57 70 00 

• Vandewalle Bjorn – docent EHBO (reg. 3331788) A B L O W 

Buurtweg 83, 8930 Menen 

M 0498 54 47 20 | Werk T 015 27 61 00 

• Willems Didier – docent EBHO (reg. 3320952) A B L O W 

Brugsesteenweg 192, 8000 Brugge 1 | E didier.willems@hetvlaamsekruis.be 

M 0473 57 88 18 | Werk T 015 27 61 00 | Werk F 015 20 87 29 

(Verkeers)veiligheid in land- en tuinbouw 

• Collings Raymond – hoofdinspecteur politie (reg. 267858) L 

Broekemveldweg 5, 3740 Bilzen | E raymond.collings@skynet.be 


• Devolder Tony – ingenieur (reg. 193898) A B L O W 

Zavelstraat 24, 2470 Retie | E tony.devolder@pandora.be 


Preventie in land- en tuinbouw 

• Recour Piet – preventieadviseur (reg. 1933381) A B L O 


M 0474 50 16 86 | Werk F 09 237 13 28 

Stress in land- en tuinbouw 

Land en tuinbouwers staan vaak onder druk (controles, normen, ziekten, voedselcrisis...). Hoe kan men stress 

onder controle houden? Hoe gaan we er mee om? 

• Damen Herman – directeur MPI, psychotherapeut (reg. 197076) A B L O 

Doolstraat 35, 2275 Gierle | E merlijn.dir@moso.be 


24

Creatief denken en doen 


95% van onze tijd gebruiken we ons logisch denken daar zijn we goed in. Maar wat als onze logica niet volstaat? 

Maar wat als onze logica niet volstaat? Hoe doorbreek je de bestaande patronen? 

• Van Dael Mark – a1 Marketing (reg. 2634398) A B L O W 

Drie Eikenstraat 661, 2650 Edegem | E mark@cocd.org 

M 0475 45 38 27 | Werk T 03 826 93 35 | Werk F 09 826 93 09 

Klantgerichtheid 




Management in land- en tuinbouw 

• Struyvelt Johan – zaakvoerder Consitra bvba (reg. 265281) A B L O W 

Heidepark 9, 3080 Duisburg | E johan.struyvelt@skynet.be 

M 0477 62 36 88 | Privé T 02 767 54 25 | Werk T 02 253 00 41 

Bedrijfsintegratie 

• Storme Kathleen – landschapsarchitect POVLT (reg. 261928) W 

‘t Veld 10, 8211 Aartrijke | E kathleen.storme@west-vlaanderen.be 


Werking van de Belgische rechtbanken 

• Dumolein Geert – advocaat (reg. 191143) W 

Ieperstraat 112, 8970 Poperinge | E geert.dumolein@pandora.be 

Privé T 057 33 78 65 | Werk F 057 33 88 00 

25

Computer 

Internet, bron van informatie over jou, voor jou 

Op je bedrijf wordt de computer onmisbaar. Hij wordt steeds belangrijker als extra informatiebron. Wat kan ik 

zoal over mijn eigen bedrijf vinden op internet? Waar vind ik de interessantste internetadressen? Hoe ga je om 

met kaartmateriaal? Wat is GIS? Hoe past al deze informatie in jouw eigen bedrijfsvoering? Hoe gebruik je dit 

in bezwaarschriften? Hoe betrouwbaar zijn de gegevens? Hoe gebruik je Google Earth, Geoloket Vlaanderen ...? 


• Boedts Rudy – weerkundige (reg. 2624829) A B L O W 

Jozef Duthoystraat 48, 8670 Koksijde | E meteo@koksijde.be 

M 0475 83 47 71 | Werk T 056 61 70 08 | Werk F 056 61 70 08 

• Bulcke Koen – it-consultant (reg. 1930281) A B L O W 

Diksmuidse Weg 13, 8620 Nieuwpoort | E koen@koenbulcke.be 

M 0472 39 80 90 | Werk T 0472 39 80 90 | Privé F 051 55 52 38 



M 0494 80 02 58 | Werk T 016 28 61 51 

• De Baets Filip – zaakvoerder 4U-systems (reg. 1933682) O W 

Cyriel Buysselaan 38, 9840 De Pinte | E fi lip@4usystems.be 


• De Keukelaere Toon – consulent Boerenbond (reg. 1925620) B L 

Katspoelstraat 3, 3370 Neervelp | E toon.dekeukelaere@boerenbond.be 


• De Smet Rudy – graduaat informatica (reg. 266051) A B O W 

Savooistraat 177, 9600 Ronse | E desmet.rudy@gmail.com 

M 0472 05 71 95 | Privé T 0472 05 71 95 | Werk T 055 20 89 19 

• Lataire Luc – leraar (reg. 261697) W 

Vredelaan 71c, 8820 Torhout | E luc.lataire@telenet.be 

Privé T 050 21 54 96 | Werk T 057 34 65 59 



M 0474 31 76 84 | Werk T 016 28 61 56 | Werk F 016 28 61 29 

26


• Moesick Patrick – zelfstandig informaticus (reg. 3328486) A B O W 

Ganzendries 68, 9000 Gent | E patrick.moesick@telenet.be 

M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

• Poblome Hein – (reg. 2626842) B O W 

M. Van St- Aldegondestraat 20, 8020 Oostkamp 

M 0473 89 26 75 







• Van Geldre Lieve – bio-ingenieur (reg. 1929523) A B L O W 

Transvaalstraat 49, 2600 Berchem | E lieve.vangeldre@lv.vlaanderen.be 

Privé T 03 288 64 32 | Werk T 02 552 75 32 



M 0479 29 42 78 | Werk T 09 243 88 21 | Werk F 09 243 88 30 

Tekstverwerking met MS-Word 

In deze cursus leer je perfect omgaan met MSWord. 

• Moesick Patrick – zelstandig informaticus (reg. 3328486) O W 


M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

• Roussel Paul – (reg. 191524) W 

Huilaertstraat 3, 8610 Kortemark | E paul.roussel@skynet.be 

M 0475 82 39 35 | Privé T 051 56 78 69 

Basis presentatiesoftware 

MSPowerPoint is een pakket waarmee je grafi sche presentaties kunt maken. Het biedt oonder meer gebruiksvriendelijke 

instrumenten voor tekeningen, illustraties, grafi eken en diashows. 

• Moesick Patrick – zelstandig informaticus (reg. 3328486) O W 


M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

Basis rekenblad MS-Excel 

De cursus Inleiding MSExcel behandelt vooral het bouwen van rekenmodellen en de presentatie ervan op 

een gebruikersvriendelijke manier. 



M 0472 05 71 95 | Privé T 0472 05 71 95 | Werk T 055 20 89 19 

• Moesick Patrick – zelfstandig informaticus (reg. 3328486) O W 


M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

27

Bemestingsplan/bemestingsregister 

• De Keukelaere Toon – consulent Boerenbond (reg. 1925620) B L 

Katspoelstraat 3, 3370 Neervelp | E toon.dekeukelaere@boerenbond.be 


Digitale beeldverwerking 


Heb je een digitale camera, een beetje fantasie en veel zin om met je digitale foto’s aan de slag te gaan, dan 

is deze cursus echt iets voor jou! 



M 0472 05 71 95 | Privé T 0472 05 71 95 | Werk T 055 20 89 19 



M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

EHBO voor computers 

In deze cursus leer je allerhande computerproblemen oplossen, zowel software als hardware problemen. 



M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 



M 0475 82 39 35 | Privé T 051 56 78 69 

E-loket in land- en tuinbouw 

• Bulcke Koen – it-consultant (reg. 1930281) A B L O W 

Diksmuidse Weg 13, 8620 Nieuwpoort | E koen@koenbulcke.be 

M 0472 39 80 90 | Werk T 0472 39 80 90 | Privé F 051 55 52 38 

• Kerstens Elly – industrieel ingenieur landbouw (reg. 1928125) O W 

Oosteneind 17a, 2328 Meerle | E elly.kerstens@lv.vlaanderen.be 




M 0475 82 39 35 | Privé T 051 56 78 69 

• Steyaert Frank – bio-ingenieur (reg. 1927340) O 

Boterhoekstraat 43, 9820 Melsen | E frank.steyaert@lv.vlaanderen.be 

M 0477 37 61 69 | Werk T 09 272 22 21 | Werk F 09 272 22 01 

• Van Geldre Lieve – bio-ingenieur (reg. 1929523) A B L O W 

Transvaalstraat 49, 2600 Berchem | E lieve.vangeldre@lv.vlaanderen.be 

Privé T 03 288 64 32 | Werk T 02 552 75 32 

28

Internet- en e-mailgebruik 


Leer omgaan met een eindeloze bron van informatie tijdens deze cursus. 

• De Baets Filip – zaakvoerder 4U-systems (reg. 1933682) O W 

Cyriel Buysselaan 38, 9840 De Pinte | E filip@4usystems.be 




M 0472 05 71 95 | Privé T 0472 05 71 95 | Werk T 055 20 89 19 



M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 



M 0475 82 39 35 | Privé T 051 56 78 69 

Linux en vrije software 

Na het volgen van deze cursus heb je voldoende kennis in huis om je eigen pc in te richten met Linux en hier 

productief mee aan de slag te gaan. 



M 0498 57 33 22 | Privé T 09 222 50 52 | Werk T 09 222 50 52 

29

Economie en 

bedrijfsbeheer 

Verbreding en multifunctionele landbouw 

Deze presentatie biedt een overzicht van allerlei mogelijkheden op het vlak van afzetstrategieën, zoals hoeveverkoop, 

automaten, levering aan horeca of buurtwinkels … en allerlei vormen van recreatie en toerisme 

op land en tuinbouwbedrijven. Verder komen de interessante doelgroepen om je op te richten en hoe je met 

deze doelgroepen moet communiceren om van je activiteit een succes te maken aan bod. 


Meer en meer landbouwbedrijven spelen in op nieuwe kansen en doen aan een of andere vorm van verbreding. 

Deze voordracht biedt een staalkaart van de mogelijkheden die er zijn. 

Voor wie is deze studievergadering bedoeld? 

Deze voordracht is gericht op alle bedrijfsgildes of kringen Rundvee, Akkerbouw en Kleinvee die hun leden 

willen laten kennismaken met de mogelijkheden van bedrijfsverbreding. 


• Brands Ine – innovatieconsulent bedrijfsontwikkeling (reg. 1933963) A B L O W 

Bieweg 28, 3582 Koersel | E ine.brands@innovatiesteunpunt.be 

M 0474 87 49 61 

• Symons Koen – innovatieconsulent Boerenbond (reg. 199753) A B L O W 

Mgr Van Waeyenberghln 58 bus201, 3000 Leuven | E koen.symons@innovatiesteunpunt.be 

M 0472 86 18 76 | Werk T 016 28 61 22 | Werk F 016 28 61 29 

• Van Thillo Gert – innovatieconsulent Boerenbond (reg. 1927623) A L O W 

Foxemaatstraat 144, 2920 Kalmthout | E gert.vanthillo@boerenbond.be 

M 0479 91 09 14 | Werk T 016 28 61 31 

30

Agrarisch ondernemen moet je leren 

Algemeen 

Het blijft rommelen in het zuiden van Europa. Welk effect dit heeft op de termijnmarkten is moeilijk 

in te schatten en onmogelijk te voorspellen. Dat deze kleine aardverschuivingen op beleggings- en 

geldmarkten een invloed hebben op de prijsvorming van onze landbouwproducten is wel een zekerheid. 

Het is daarom belangrijk om jouw bedrijf zo professioneel mogelijk te runnen. Leer je bedrijfseconomische 

boekhouding helemaal begrijpen en leer op de juiste manier omgaan met leveranciers, 

de bank of de fi scus. Word een echte manager! 

Deze cursus in zeven lessen wordt volgende winter in elke provincie georganiseerd. Hij is een echte aanrader. 

Heel veel van jouw collega’s volgden hem al de voorbije jaren en passen intussen toe wat ze geleerd hebben. 

Het programma is divers en het wordt verzorgd door verschillende kwaliteitsvolle sprekers. Elk jaar worden de 

lessen grondig geëvalueerd en de inhoud wordt desgevallend bijgestuurd. Op het eerste gezicht is misschien 

niet elke les even relevant voor jouw bedrijfsvoering. Toch is het zeker nuttig om ook deze lessen te volgen. Je 

leert altijd iets bij door over het muurtje te kijken. Ervaringen van andere sectoren, zelfs buiten de landbouw, 

kunnen jou wellicht nieuwe inzichten bijbrengen. 

In de eerste les leer je het belang van een bedrijfsplan en hoe je dit kan opmaken. Hoe stel je realistische doelstellingen? 

Wat kan je helpen bij het opmaken van een langetermijnplanning? Wat hoort er allemaal in een 

moderne bedrijfsadministratie? De tweede les dompelt je onder in een economiebad. Je leert de basisbegrippen 

en krijgt ook een basis in de fi nanciële algebra. Aansluitend word je vertrouwd gemaakt met termen uit 

de boekhouding en de bedrijfsvoering (toegevoegde waarde, cashfl ow, paybackperiode, kostensoorten, ROI 

en REML enzovoort) en je leert ermee rekenen. 

In een steeds kapitaalsintensievere sector, moet je elke investering goed overwegen. Eén verkeerde investeringsbeslissing 

kan de gezondheid van je onderneming fl ink schaden. De volgende stap in de lessenreeks is 

dan ook de investeringscalculatie. Aansluitend brengt een specialist van de bank zijn visie op het verhaal. In 

de les rond fi nanciële benadering van een project en risicoanalyse leer je hoe de bank jouw kredietaanvraag 

bekijkt en waarom een businessplan nodig is. Zij vertellen je ook welke vormen van risico er zijn, hoe je risico 

kan inschatten en hoe je je ertegen kan wapenen en/of verzekeren. 

Een apart en zeer gesmaakt luik in de cursus is het stuk rond fi scaliteit. Een specialist van SBB belicht voor en 

nadelen van boekhouding en forfait. Hij vergelijkt de verschillende uitbatingsvormen en licht de vennootschap 

uitgebreid toe. Niet enkel de theorie komt aan bod. Er worden ook praktische oefeningen gemaakt. 

Om te vermijden dat jouw zuurverdiende winst verdwijnt in de zakken van je leveranciers, is het belangrijk dat 

je weet hoe het spel van onderhandelen, overtuigen en beïnvloeden werkt. Jouw verkopers kennen het spel. Jij 

ook? Hoe ga je op een zakelijke manier de confrontatie aan met de verkoper? Hoe voer je een onderhandeling 

op een commerciële manier, zodat jij er het meeste profi jt uithaalt, ook op lange termijn? Je leert het van een 

expert en oefent in de praktijk.Tot slot ronden we de cursus af met het businessgame. In deze simulatie van 

een beroepsloopbaan breng je in de praktijk wat je de voorbije zes lessen geleerd hebt. 

Wil ook jij deze cursus volgen? Hou dan je provinciale vormingsfolder in de gaten of schrijf meteen in via een 

email aan ncbl@boerenbond.be. 

Geert Mertens 

vormingsverantwoordelijke 

31

Agro|diensten 

De agro|diensten in de praktijk 

De agro|diensten, ontstaan uit de onderlinge bedrijfshulp, zijn uitgegroeid tot drie kmo’s die vooral 

rond 'arbeid' actief zijn. Via hun drie organisaties pogen de agro|diensten de personeelsbehoefte van 

land- en tuinbouwbedrijven in te vullen. Afhankelijk van de situatie kan een van de agro|diensten de 

nood aan gespecialiseerd of fl exibel personeel aanpakken. 

Agro|bedrijfshulp 

Deze vzw zal de bedrijfsleiders op een adequate manier vervangen bij arbeidsongeschiktheid of bij vakantie. 

Met zo'n 100 werknemers per jaar helpt ze de aangesloten leden uit de nood. Bij ziekte, ongeval of overlijden, 

maar ook bij familiale gebeurtenissen, vakantie of moederschapsrust neemt één van de ervaren vervangboeren 

het werk van de bedrijfsleider over. Om gebruik te kunnen maken van agro|bedrijfshulp, moet je lid zijn. 


• Kusters Ben – agro|bedrijfshulp (reg. 265260) A B L O W 

Zandrodestraat 8b, 3470 Kortenaken | E ben.kusters@agro-bedrijfshulp.be 

Werk T 016 28 64 30 | Werk F 016 28 64 39 

• Schoukens Bart – agro|bedrijfshulp (reg. 265275) A B L O W 

Fazantenlaan 60, 3010 Kessel-Lo | E bart.schoukens@agro-bedrijfshulp.be 

Werk T 016 28 64 32 | Werk F 016 28 64 39 

• De Pourcq Roland – agro|bedrijfshulp (reg. 267683) O W 

Oude Sluissedijk 11, 8340 Damme | E roland.de.pourcq@agro-bedrijfshulp.be 

M 0476 43 01 35 | Werk T 016 28 64 36 | Werk F 016 28 64 39 

• Hermans Marc – preventieadviseur agro|bedrijfshulp (reg. 335296) A B L O W 

Bremtstraat 24, 3360 Bierbeek | E marc.hermans@agro-bedrijfshulp.be 

Werk T 016 28 64 31 

• Govaerts Tom – agro|bedrijfshulp (reg. 1926746) A B L 

Heieinde 111, 2350 Vosselaar | E tom.govaerts@boerenbond.be 

M 0476 65 45 35 

32

Algemeen 

Agro|aanneming 

Dit geregistreerde aannemingsbedrijf voert met gespecialiseerd personeel werken uit, zoals algemene werkzaamheden, 

reinigingsactiviteiten, gewasverzorging, vee scheren en klauwverzorging. Ook veel groeiende 

bedrijven doen op structurele wijze een beroep op de diensten van agro|aanneming. 

Bovendien heeft agro|aanneming een coöperatief kader ontwikkeld voor boeren die activiteiten willen opnemen 

naast hun landbouwbedrijf. Agro|aanneming werft voor zijn vennoten opdrachten bij steden en gemeenten en 

bij landschapsbeheerders zoals de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Natuur en Bos en verschillende 

Regionale Landschappen. De opdrachten situeren zich in het ruime kader van agrarisch landschapsbeheer 

en het organiseren van winterdiensten. Al meer dan 300 landbouwersvennoten nemen via agro|aanneming een 

nevenactiviteit op en verzilveren zo op een nuttige manier hun vrije tijd, hun vakmanschap en hun machines. 

De instap is makkelijk en goedkoop, agro|aanneming doet de hele coördinatie en administratie. 

Tot slot begeleidt agro|aanneming landbouwers bij de opstart van een machinecoöperatie. Al meer dan 25 

coöperaties gingen op die manier van start. 




Werk T 016 28 64 30 | Werk F 016 28 64 39 



Werk T 016 28 64 32 | Werk F 016 28 64 39 

• Van Craenem Tom – agro|aanneming (reg. 2624817) A B L O W 

Frans Walravensstraat 69, 1651 Lot | E tom.van.craenem@agroaanneming.be 

M 0479 55 26 45 | Werk T 016 28 64 38 

• Vangansewinkel Benny – coördinator LiSRO (reg. 334768) L 


M 0476 61 62 56 | Privé T 011 79 12 38 

Agro|services 

Het uitzendbureau voor de ruime agrarische sector streeft er steeds naar om de juiste man of vrouw op de juiste 

plaats te krijgen. Bedrijven doen een beroep op agro|services om verschillende redenen: het vervangen van een 

medewerker die arbeidsongeschikt is, het opvangen van arbeidspieken, het inschakelen van seizoenarbeiders, 

het rekruteren van een vaste medewerker of het uitbesteden van loonadministratie. Kortom, agro|services is 

net die ontbrekende schakel, die jou de nodige medewerkers kan aanreiken, maar je ook heel wat tijdrovende 

administratie uit handen kan nemen. 

De kantoren van agro|services vind je hier. 

Agro|services Lochristi, Dorp West 97 A, 9080 Lochristi, 09 355 38 65, lochristi@agro-services.be 

Agro|services Roeselare, Ardooisesteenweg 48 / 1, 8800 Roeselare, 051 21 26 32, roeselare@agro-services.be 

Agro|services Lier, Paul Krugerstraat 1, 2500 Lier, 03 491 81 00, lier@agro-services.be 

33

Een machinecoöperatie starten 

Algemeen 

Wie de kost per uur of per hectare berekent, komt vaak tot verrassende vaststellingen. Loonwerk is al een 

ingeburgerd alternatief, maar steeds meer boeren zoeken hun heil in een machinecoöperatie. Het principe 

is eenvoudig. In groepsverband machines aankopen en goede afspraken maken, zodat iedereen op het juiste 

ogenblik de machines kan gebruiken. Een algemene informatieavond is alvast een goed begin. Via jouw machinecoöperatie 

heb je een aantal voordelen op het vlak van btw en fi scaliteit. 


Je neemt de basisinformatie van de juridische aspecten mee naar huis en je krijgt misschien wel een andere 

kijk op samenwerken in de praktijk. 


Voor boeren die nog steeds (te) veel investeren in eigen mechanisatie. De agro|diensten zijn erin gespecialiseerd 

om de opstart van jouw machinecoöperatie stap voor stap te begeleiden. 




Werk T 016 28 64 30 | Werk F 016 28 64 39 



Werk T 016 28 64 32 | Werk F 016 28 64 39 

• Govaerts Tom – agro|bedrijfshulp (reg. 1926746) A B L 

Heieinde 111, 2350 Vosselaar | E tom.govaerts@boerenbond.be 

M 0476 65 45 35 

• Ceyssens Paul – landbouwer (reg. 3321223) A B L 

Kaulillerweg 93, 3950 Bocholt 

Privé T 089 46 34 90 

• Rooms Johan – landbouwer (reg. 339944) O 

Waterschootstraat 17, 9111 Belsele | E johan.rooms@skynet.be 


• De Visscher Philippe – landbouwer (reg. 337733) O 

Gentdam 37, 9160 Lokeren | E machinering@scarlet.be 

Privé T 09 348 30 60 | Werk T 0477 37 08 76 

34

Algemeen 

Agrobeheersgroepen: kansen creëren 

op het platteland door samenwerking 

Sinds kort zit agrarisch natuur- en landschapsbeheer duidelijk in de lift. Alsmaar meer landbouwers 

verenigen zich in beheergroepen, die via onderhouds- en andere werken in de open ruimte extra kansen 

op het platteland creëren. Zo'n samenwerkingsverband noemen we een agrobeheersgroep. Omdat 

er een hele reeks initiatieven en projecten op stapel staat, nemen de inrichting en het onderhoud van 

natuur en landschap nog aan belang toe. 

Binnen een agrobeheersgroep slaan landbouwers de handen in elkaar om het initiatief in eigen handen te 

nemen en tegelijkertijd een extra inkomen te genereren. Op die manier voorkomen ze dat minder voor de 

hand liggende maatregelen of verbodsbepalingen opgelegd worden en het onderhoud van natuur en landschap 

kan uitgebouwd worden tot een economische activiteit voor lokale landbouwers. Sinds het najaar van 

2008 loopt in Vlaanderen het ECO²project. Naast agrarisch aannemingswerk, waarbij landbouwers agrarisch 

aannemingswerk uitvoeren aan marktconforme prijzen, is hierin ook de oprichting van agrobeheersgroepen 

(ABG's) voorzien. Binnen dit project werkt de Boerenbond onder meer samen met de Vlaamse Landmaatschappij, 

met als doel enkele agrobeheersgroepen in Vlaanderen op te richten. Agrobeheersgroepen worden 

opgericht op initiatief van, door en voor boeren, binnen de plaatselijke werking van de Boerenbond. Alle boeren 

die bereid zijn mee te werken aan een landschaps of natuurproject in hun eigen omgeving zijn welkom. Dit 

kan gaan over het beheer van holle wegen, erosiebestrijding, onderhoud van oeverstroken of weidevogelbeheer. 

Agrobeheersgroepen zetten bedreigingen om in kansen waar boer, landschap én natuur beter van worden. 

Ook binnen jouw bedrijfsgilde zijn er misschien kansen voor een agrobeheersgroep. Een medewerker van het 

agrobeheerscentrum vertelt je er graag meer over in een vergadering op jouw bedrijfsgilde. 

Lesgevers voor dit thema kan je contacteren via : 

• Martine Tilkens – secretariaat Beroepswerking A B L O W 

Diestsevest 40, 3000 Leuven | E martine.tilkens@boerenbond.be 

T 016 28 61 01 | F 016 28 61 09 

35

Op reis... 

door de provincies 

Met je bedrijfsgilde op stap 

“Verandering van spijs doet eten”, zegt men. Waarom dus niet eens variëren in de vorming? In plaats 

van een klassieke les in het klaslokaal, kan je met de leden van je bedrijfsgilde op verplaatsing, om 

daar de kunst af te kijken. Zelfs in bedrijven die op het eerste gezicht niets met de land- of tuinbouw 

te maken hebben, kan je vaak innoverende ideeën opdoen, die je op je eigen bedrijf kan toepassen. 

De regioconsulenten stelden per provincie een voorstel van een dagreis samen, met twee of drie bestemmingen. 

Soms vind je zelfs een suggestie om ’s middags een hapje te gaan eten. Uiteraard zijn deze programma’s 

niet bindend. Je kan bestemmingen toevoegen, wijzigen of schrappen. Dit zijn tenslotte maar voorbeelden 

van een dagprogramma. 

Zijn dit alle mogelijke bestemmingen? 

Nee, helemaal niet! Precies omdat de lijst zo uitgebreid is, hebben we beslist om niet alle bestemmingen op 

te nemen, maar wel via onze website www.boerenbond.be/ncbl ter beschikking te stellen. De tweede reden 

is dat we jullie op die manier altijd de actueelste informatie ter beschikking kunnen stellen. Bovendien is 

er meteen een link naar de website van het betrokken bedrijf, zodat je gemakkelijk contact kan leggen of de 

praktische informatie kan raadplegen. 

Je kan ook helemaal zelf een programma samenstellen, volledig naar jullie wens, met de tips die je vind via 

www.boerenbond.be/ncbl . Heb je nog vragen rond een uitgewerkt reisprogramma of heb je hulp nodig? Dan 

neem je via het provinciaal kantoor best contact op met een van de regioconsulenten van de betrokken provincie. 

Krijg je hier ook subsidies voor? 

Voor sommige reizen kan je subsidies aanvragen via het NCBL. Hiervoor gelden dezelfde regels als voor de klassieke 

vorming, wat het onderwerp, de aanvraagtermijn, erkende lesgevers en het minimum aantal deelnemers 

betreft. Dit staat uitvoerig beschreven in de Werkmap voor Secretarissen, achteraan in deze Vormingswijzer. 

36

Dagprogramma 

De Hooibeekhoeve in Geel 

De Hooibeekhoeve is het provinciale demonstratiebedrijf voor de melkveehouderij, voedergewassen en plattelandsontwikkeling. 

Dit moderne melkveebedrijf met een veebezetting van gemiddeld 90 stuks rundvee 

(jongvee inbegrepen) verricht onderzoek rond milieu, dierenwelzijn, voedergewassen, maïs, gras … Geregeld 

worden er demonstraties gehouden voor de landbouwsector. Je kan er zien hoe een melkrobot werkt. Maak 

ook kennis met het platteland in al zijn aspecten. Dit kan aan de hand van een rondleiding doorheen de tentoonstelling 

van het Plattelandscentrum Kempen. De expo ‘Windows@rural’ dompelt je onder in de wereld 

van landbouw en platteland. Via verschillende vensters kan je kennismaken met landbouw door de eeuwen 

heen, met de verschillende productiesectoren, met ggo’s, het dagelijkse leven, voedselveiligheid, dierenwelzijn, 

kleinschalige waterzuivering. Na afspraak is een geleid bezoek mogelijk. In overleg kan een arrangement 

uitgewerkt worden, eventueel in combinatie met andere landbouwbedrijven in de regio. 

Info en contact 

• Hooibeekhoeve – Hooibeeksedijk 1, 2440 Geel 

T 014 85 27 07 | F 014 85 36 15 | E info@hooibeek.provant.be | URL www.hooibeekhoeve.be 

Proefcentrum Hoogstraten-Meerle 

Het Proefcentrum Hoogstraten werd opgericht in 1955. Aanvankelijk was het PCH actief in het onderzoek en 

voorlichting voor de kleinfruitsector. Steeds meer werd het accent gelegd op de teelt van aardbeien. Het streven 

is om in alle teeltonderdelen (aardbei, tomaat, paprika) te komen tot een jaarrondproductie. De combinatie 

van aardbeien en vruchtgroenten samen met het onderzoek en voorlichting op het Proefcentrum Hoogstraten 

maakt een bezoek meer dan de moeite waard. 


• Proefcentrum – Voort 71, 2328 Meerle 

T 03 315 70 52 F 03 315 00 87 | E info@proefcentrum.be | URL www.proefcentrum.be 

Veiling Hoogstraten cvba 

Op reis... door Antwerpen 

In 1933 werd de samenwerkende vennootschap ‘Katholieke Veilingsvereniging der Noorderkempen’ gesticht. 

Sindsdien groeide de veiling fors en het merk Hoogstraten werd grondig in de verf gezet. Niet alleen Hoogstraten 

werd verder uitgebouwd, ook het Flandria assortiment groeide…In 2008 bestond Veiling Hoogstraten 

75 jaar. De start werd gegeven met de invoering van een nieuw veilinglogo en een nieuwe huisstijl. Geïnteresseerd 

in een geleid bezoek? Neem dan gerust contact op. 


• Veiling Hoogstraten – Loenhoutseweg 59, B-2320 Hoogstraten 

T 03 340 02 11 | F 03 314 78 44 | E info@veilinghoogstraten.be | URL www.veilinghoogstraten.be 

Je kan deze drie tips combineren of de bedrijven afzonderlijk bezoeken. Uiteraard is dit maar een voorbeeld van 

een dagprogramma. Je kan ook zelf een programma naar jullie wensen samenstellen met de tips die je vind via 

www.boerenbond.be/ncbl. Voor een gedetailleerd, uitgewerkt reisprogramma, neem je best contact op met 

een van de regioconsulenten in Antwerpen, via het provinciale kantoor. 

37

Op reis... 

door Vlaams-Brabant 

Dagprogramma 

Hof ter Vaeren 

De familie Van Acker verwelkomt je graag op hun gemengde bedrijf met melkvee, zoogkoeien en akkerbouw 

(suikerbieten, aardappelen, tarwe en maïs). Ze verwerken een deel van hun melk in heerlijke hoeveproducten, 

die ze op de boerderij verkopen (zoals roomijs, boter, yoghurt, kaas, chocomousse en chocopasta). Al deze 

activiteiten vinden plaats in een historische vierkantshoeve, gelegen in een golvend Brabants landschap. 


Enkel na afspraak – op woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag 

2 euro per persoon, met een minimum van 50 euro per groep 

Walter en Koen Vanacker – T 016 47 72 24 

Wijnkelders en Druivenserren 'Soniën' 

De rondleiding begint in de serre, waar je uitleg krijgt over de teelt van tafeldruiven. De VlaamsBrabantse 

tafeldruif is Europees beschermd en staat garant voor de beste kwaliteit, bovendien worden de druiven op dit 

bedrijf geteeld onder het biogarantielabel. De rondleiding wordt vervolgd via de nabijgelegen wijnkelder. Vooral 

de schuimwijnbereiding krijgt hier een bijzondere aandacht. Je maakt kennis met heel wat ambachtelijke toestellen 

voor bottelen, stoppen, schudden, uitlogen, museleren, capsuleren, doseren enzovoort. Nadien kan je 

gezellig een glaasje proeven in de degustatieruimte. De producten zijn ter plaatse te koop aan democratische 

prijzen (rijpe druiven van begin juli tot half oktober). 


Enkel na afspraak – van maandag t.e.m. zaterdag, van 8 tot 12 uur en van 13 tot 18 uur (zaterdag tot 17 uur) 

Flup en Pips Luppens – T 02 657 33 20 

Je kan deze twee tips combineren of de bedrijven afzonderlijk bezoeken. Vraag het bedrijf dat je bezoekt gerust 

tips voor goede eetgelegenheden in de buurt of andere bezienswaardigheden. Je kan ook een kantenklare 

dagtrip reserveren bij de dienst Toerisme van de gemeente Overijse, op T 02 785 33 73 of via info@overijse.be. 

Zij bieden drie verschillende dagformules aan met gids. 

Meer reisbestemmingen in VlaamsBrabant vind je via www.boerenbond.be/ncbl. 

38

Dagprogramma 1 

Een dagje fruit in Zuid-Limburg 

De fruitteelt is meer dan een vak apart. Een bezoek aan een modern fruitteeltbedrijf, de veiling van Haspengouw 

– met zijn sorteerinstallatie en koelinstallaties – en het proefcentrum fruitteelt in Kerkom is dan ook zeker 

de moeite waard. Een combinatie van deze drie op elkaar aansluitende stappen in productie en verwerking 

levert een totaalbeeld van de Limburgse fruitteelt in al zijn diversiteit. En wie er niet genoeg van krijgt, kan in 

de buurt steeds afsluiten met een bezoek aan de ambachtelijke brouwerij van Kerkom (vanaf 10 personen). 


• Proefcentrum fruitteelt vzw – Sint-Truiden, Fruittuinweg 1, 3800 Sint-Truiden (Kerkom) 

T 011 69 70 80 | F 011 69 71 10 

• Veiling Haspengouw – Tongersesteenweg 152, 3800 St.-Truiden 

T 011 67 06 11 | F 011 67 27 76 | E info@veilinghaspengouw.be 

• Fruitteeltbedrijf Bels – Brustem-Dorp 8, Brustem 

T 011 68 31 15 | F 011 69 26 89 

• Brouwerij van Kerkom (Bink) – Naamsesteenweg 469, 3800 Sint-Truiden 

T 0495 38 12 14 | E info@brouwerijkerkom.be | URL www.brouwerijkerkom.be 


Toeren door Voeren 

Op reis... door Limburg 

Voeren is een prachtstreek. Een geweldig, heuvelachtig landschap en de vele pittoreske dorpen zorgen voor 

een prachtig kader voor een bezoek aan een lokale forelkwekerij. Daarnaast pakt de streek zelf graag uit met 

wat ze te bieden heeft. Een bezoek aan het bezoekerscentrum en een trip langsheen de verschillende dorpen, 

georganiseerd door de VVV, liggen dan ook voor de hand. De forellenkwekerij is gevestigd in de commanderie 

van StPietersVoeren. De visvijvers zitten vol! Zalmforellen, rivierforellen, steur en paling worden er 

gekweekt in het helderste bronwater, dat achter in het kasteelpark met een debiet van 4000 liter per minuut 

uit de bron stroomt. Een geleid bezoek aan de viskwekerij, het kasteelpark en de bron van de Voer is mogelijk 

voor groepen, elke dag van de week. Je brengt ook een bezoek aan de visserij van de Berg, op zo'n kilometer 

van de forellenkwekerij. Rondleiding op aanvraag vanaf 10 uur. 


• Forelkwekerij Moeder de Gans – Teuven-Dorp 60, 3793 Teuven 

T 043 81 22 85 | F 043 81 05 72 | E info@moederdegans.be | URL www.moederdegans.be 

• Toerisme Voerstreek vzw – Pley 13, 3798 ’s-Gravenvoeren 

T 043 81 07 36 | F 043 81 21 59 | E voerstreek@skynet.be 

39

Op reis... 

door Oost-Vlaanderen 

Dagprogramma 

Fruitbedrijf ‘Het Leen’ in Eksaarde/Lokeren 

Het bedrijf (appelen, peren, krieken) is een van de weinige fruitteeltbedrijven die zelf hun fruit persen. Ze 

maken natuurzuiver fruitsap in veel combinaties. Het bedrijf is gelegen in het Waasland, vlakbij het provinciaal 

domein Wachtebeke en het natuurreservaat Molsbroek. Bezoek steeds na afspraak. Groepen tot 50 personen. 

Prijzen: € 1,50 per persoon (minimum € 35 per groep). Verkoop van hoeveproducten: verschillende combinaties 

van fruitsappen van eigen productie. 


• Familie Verhofstede – Nieuwe baan 15, 9160 Eksaarde/Lokeren 

T 09 346 87 79 | F 09 346 65 50 | E info@fruitsappen-verhofstede.com | URL www.fruitsappen-verhofstede.com 

Proefcentrum voor de Sierteelt ‘PCS’ in Destelbergen 

Dit proefcentrum verenigt het toegepast wetenschappelijk onderzoek voor alle takken van de sierteelt. In grote 

lijnen gaat het om de teelt van kamerplanten, azalea's, begonia's, snijbloemen, perkplanten en bomen. Er zijn 

zowel binnen als buitenteelten, waarbij de boomkwekerij de diverse aspecten van containerteelt presenteert 

(de teelt van bomen en sierstruiken in pot). Het proefcentrum stelt zich ook heel innovatief op inzake energiebesparing 

en reiniging en hergebruik van drainwater. Met een waarschuwingssysteem dat de telers verwittigt 

wanneer bepaalde schadelijke organismen de schadedrempel dreigen te overschrijden, werkt men effectief 

aan de beperking van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. 


• Proefcentrum voor Sierteelt – Schaessestraat 18, 9070 Destelbergen 

T 09 353 94 94 | F 09 353 94 95 | E info@pcsierteelt.be | URL www.pcsierteelt.be 

Je kan deze tips combineren of afzonderlijk bezoeken. Uiteraard is dit maar een voorbeeld van een dagprogramma. 

Je kan ook zelf een programma naar jullie wensen samenstellen met de tips die je vind via 

www.boerenbond.be/ncbl. Voor een gedetailleerd uitgewerkt reisprogramma, neem je best contact op met een 

van de regioconsulenten in OostVlaanderen via het provinciaal kantoor. 

40


Zuivelboerderij – Laurierkwekerij – Haven Zeebrugge 

Op dit gespecialiseerde melkveebedrijf met 80 koeien en bijbehorende kalveren, proef je nog de band tussen 

gras en melk, die verwerkt wordt tot smaakvolle en natuurlijke zuivel. Je krijgt zicht op de volledige keten van 

productie, over verwerking tot verkoop van melk en verschillende kazen. Het melk en jongvee wordt besproken 

tijdens een bezoekje aan de dieren. Je proeft van een stukje kaas of een ijsje, of je neemt je zelfgemaakte 

kaas mee. Bij lauriekwekerij Lauretum kan je van mei tot oktober elke werkdag de demotuinen bezoeken. In 

de bezoekersruimte wordt een fi lm vertoond en een van de bedrijfsleiders geeft je uitleg over het aanplanten, 

snoeien en verhandelen van laurier. Voor groepen van minimum van 15 deelnemers. Prijs: € 6,5 à 7,5 pp. Een 

havenbezoek in Zeebrugge per bus moet je minstens één maand van tevoren telefonisch vastleggen en daarna 

schriftelijk bevestigen. De haven kan je elke dag bezoeken, zowel in de voor als de namiddag. Op zon en 

feestdagen is enkel de rondrit mogelijk. 


• Zuivelboerderij Baliehof – Gistelsteenweg 577, 8490 Jabbeke-Zerkegem 

T 050 811 102 | E baliehof@scarlet.be 

• Laurierkwekerij Lauretum – Zomerweg 20, 8490 Jabbeke 

T 050 81 17 43 | F 050 81 40 03 | E info@lauretum.be | URL www.lauretum.be 

• Haven van Zeebrugge – public relations MBZ 

T 050 54 32 11 | E public.relations@mbz.be | URL www.portofzeebrugge.be 


Aquacultuur - Hopmuseum 

Het POVLT doet onderzoek naar de teelt van zoetwatervis in intensieve recirculatie. Op die manier zoeken 

ze naar een duurzame oplossing voor de stijgende consumptie van vis en de dalende aanvoer van vis uit de 

natuurlijke wateren. Sinds begin dit jaar zwemmen de eerste snoekbaarzen in de onderzoeksinstallatie. 

Het Hopmuseum bevindt zich in het Stadsschaalcomplex, waar vroeger hop werd gewogen, gekeurd en gestapeld. 

In 2006 werd dit museum in het centrum van de Hoppestad Poperinge volledig vernieuwd. Je ontdekt 

er de hop en al zijn troeven op een boeiende manier. De aparte geur van deze plant, het interactieve gedeelte, 

de oude fi lmpjes ... zorgen voor een geslaagd museumbezoek. 


• POVLT, Stefan Teerlinck – voorlichter aquacultuur, Ieperseweg 87, 8800 Beitem 

T 051 27 33 89 | E stefan.teerlinck@west-vlaanderen.be 

• Hopmuseum – Gasthuisstraat 71, 8970 Poperinge 

T 057 33 79 22 | E hopmuseum@poperinge.be | URL www.hopmuseum.be 

Op reis... door West-Vlaanderen 

41

Energiekost van voedsel wereldwijd 

Vers, in blik of diepvries? Voor ons voedsel in de rekken ligt, kost het heel wat energie. Dit verhaal gaat over 

de energiekost van bijvoorbeeld diepgevroren boontjes of in blik. Komen ze uit België of uit Kenia? 

Ook het bereiden van voedsel kost energie. Wie zijn maaltijd klaarmaakt op een houtvuur, besteedt hieraan 

niet dezelfde energie als iemand die zijn voedsel haalt met de auto, bewaart in de koelkast en klaarmaakt op 

een elektrisch fornuis. Soep maken met groenten uit je eigen tuin of met voorverpakte gewassen en gesneden 

groenten uit de supermarkt? Tijdens een fi ctieve kookwedstrijd ervaren de deelnemers hoeveel energie het 

kost om voedsel van de grond tot op het bord te brengen. 


In twee uur tijd maak je een boeiende tocht langs alle energiefacetten van voedsel. 

Voor wie is deze studievergadering bedoeld? 

Een vorming voor bewuste en kritische producenten en consumenten. 


• Cavens Lucienne – (reg.2632460) A 

Zandstraat 82, 2980 Zoersel | E lucienne.cavens@belgacom.net 

Privé T 03 312 28 06 | M 0473 49 82 76 

• Vierendeel Monique – A B O 

Linthoutstraat 31, 1785 Brussegem | E monique.vierendeel@skynet.be 

M 0477 33 78 40 

• Detelder Ann – Steunpunt Hoeveproducten (reg.199331) B O W 

Vogelzangstraat 10, 1790 Teralfene | E adetelder@GroepKVLV.be 

M 0476 90 21 80 

• Kristof Volckaert – IVA (reg.199599) A B L O W 

Kanunnik de Deckers 29, 2800 Mechelen | E kristof.volckaert@boerenbond.be 

Werk T 016 28 64 50 

Zaai- en pootgoed als basis voor voedselzekerheid. 

Dit is het boeiende verhaal van de oorsprong en de verspreiding van onze cultuurgewassen gedurende de 

voorbije 10.000 jaar. Sinds de begindagen van de Boerenbond zijn de landbouwbedrijven in Vlaanderen danig 

veranderd. Aan de hand van voorbeelden wordt deze evolutie geschetst. Vanwege de klimaatverandering neemt 

het belang van aangepast zaai en pootgoed alleen maar toe. Veel van onze land en tuinbouwgewassen zijn 

afkomstig uit ontwikkelingslanden. Aan de hand van enkele voorbeelden uit Vlaanderen, Europa en de ontwikkelingslanden 

wordt de rol en de belangen van landbouwers, onderzoekers en veredelaars duidelijk gemaakt. 


• Kristof Volckaert – IVA (reg.199599) A B L O W 

Kanunnik de Deckers 29, 2800 Mechelen | E kristof.volckaert@boerenbond.be 

Werk T 016 28 64 50 

42

Economie en 


Tiber, de land- en tuinbouwboekhouding 

van de Boerenbond ook op jouw pc? 

Het merendeel van de land- en tuinbouwers start met een bedrijfseconomische boekhouding vanwege 

de VLIF-verplichting. De Boerenbond biedt onder de merknaam Tiber een product aan waarin 

de informatieve waarde en de voorlichting centraal staan en dat dus veel meer is dan een loutere 

VLIF-verplichting. Tiber omvat een uitgebreid pakket aan dienstverlening, gaande van nazicht van de 

gegevens, tot het bespreken van de bedrijfsuitslag. Het laat toe om in aangename omstandigheden 

en met ondersteuning een vrij ingewikkelde materie te beheersen en te begrijpen. Na de nodige 

registratie van alle gegevens worden die verwerkt tot een uitgebreide, maar toch overzichtelijke en 

gebruiksvriendelijke bedrijfsuitslag. 

Het computerprogramma Tibersoft, dat de Boerenbond ontwikkelde, geeft je de mogelijkheid om je bedrijfseconomische 

boekhouding te registreren op je eigen pc. Na de vele registraties moet je op het einde van het 

boekjaar en met behulp van Tibersoft in staat zijn om enkele elementaire controles zelf uit te voeren. Samen 

met onze begeleider werk je de laatste onvolledigheden weg. Deze gegevens vormen dan de basis voor de 

bedrijfsuitslag en de voorlichting hieraan verbonden. 

Je zal kunnen kennismaken met de verschillende kengetallen die op de bedrijfsuitslag verschijnen, wat ze 

betekenen, hoe je ze moet interpreteren en het belang ervan op je bedrijf. De voornaamste kengetallen van je 

bedrijf voor de laatste vier jaar worden met elkaar vergeleken, zodat interne bedrijfsevoluties duidelijk worden. 

Deze kengetallen worden eveneens weergegeven in een vergelijking met gelijkaardige bedrijven, zodat je jezelf 

gemakkelijk kunt vergelijken met anderen. 

BAS, het bedrijfsadviessysteem 

Sinds 2007 voorziet de Vlaamse overheid een belangrijke subsidie voor land en tuinbouwers die via het 

BedrijfsAdviesSysteem (BAS) begeleiding en advies vragen. Dit adviessysteem gaat verder dan bedrijfseconomische 

boekhouding. Het adviseert je ook over de invulling van randvoorwaarden, veiligheid op je bedrijf en 

enkele milieuparameters. Het BedrijfsAdviesSysteem maakt het fi nancieel interessant om deel te nemen aan 

bedrijfseconomische boekhouding. 

Meer en meer worden managementprogramma’s ingeschakeld op de bedrijven, al dan niet in combinatie met 

de boekhouding. In deze opleiding leer je wat de mogelijkheden zijn. 

43

Partners voor praktijk 

Praktijkcentra 

ANTWERPEN, VLAAMS-BRABANT EN LIMBURG 

• Kempisch Vormingscentrum voor Land- en Tuinbouw (KVLT) vzw 

Contactpersoon: A. Lommelen - G. Verachtert 

Kleinhoefstraat 4 - 2440 Geel | T 014 56 23 27 | E-mail: kvlt@khk.be 

OOST- EN WEST-VLAANDEREN 

• Praktijkcentrum voor Land- en Tuinbouw (PCLT) vzw 

Zuidstraat 25 - 8800 Roeselare | T 051 24 58 84 | E niek.marijsse@pclt.be 

Contactpersoon: N. Marijsse 

Land- en tuinbouwinstituten 

ANTWERPEN 

• Technisch Instituut Scheppers 

Schepperstraat 9 - 2200 Herentals | T 014 24 85 20 | E giosluc@telenet.be 

Contactpersoon: L. Gios 

• Vrij Instituut voor Technisch Onderwijs vzw (VITO) 

Gravin Elisabethlaan 30 - 2320 Hoogstraten | T 03 340 40 33 | E charlie.dhaenens@markdal.be 

Contactpersoon: C. Dhaenens 

• Provinciaal Instituut voor Tuinbouwonderwijs (PITO) 

Antwerpsesteenweg 145 - 2800 Mechelen | T 015 28 53 33 | E hector.vandeneynde@pitomechelen.provant.be 

Contactpersoon: H. Van den Eynde 

• Provinciaal Instituut voor Technisch Onderwijs 

Laageind 19 - 2940 Stabroek | T 03 561 05 00 | E godfried.vancraenendonck@pitostabroek.provant.be 

Contactpersoon: G. Van Craenendonck 

VLAAMS-BRABANT 

• Damiaaninstituut 

Pastoor Dergentlaan 220 - 3200 Aarschot | T 016 56 70 59 | E guy.prenen@damiaaninstituut.be 

Contactpersoon: G. Prenen 

• Elishout, school voor voeding 

E. Gryzonlaan 1, 1070 Anderlecht 

Locatie voor de lessen: 

• Proeftuin Pamel 

Molenstraat 26 - 1760 Roosdaal | T 054 33 33 92 of 0476 31 22 06 | E luc.smets@vgc.be 

Contactpersoon: L. Smets 

44

• De Wijnpers 

Mechelsevest 72 - 3000 Leuven | T 016 23 69 51 | E dewijnpers@vlaamsbrabant.be 

Contactpersoon: M. Janssens 

• Gemeentelijke Technische Tuinbouwschool 

Molenbaan 54 - 1785 Merchtem | T 052 37 27 37 | E tm.herinckx@skynet.be 

Contactpersoon: D. Herinckx 

Partners voor praktijk 

LIMBURG 

• Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw vzw (PVL) 

Kaulillerweg 3 - 3950 Bocholt | T 089 46 29 46 of 0495 32 66 81 | E pvl.bocholt@scarlet.be 

Contactpersoon: L. Martens 

• SOLV Tuinbouwschool 

Diestersteenweg 146 - 3800 Sint-Truiden | T 011 68 23 39 | E info@stugu.be 

Contactpersoon: E. Leclere 

• PIBO-Campus vzw 

Sint-Truidersteenweg 323 - 3700 Tongeren | T 012 39 80 56 | E pibocampus@pibo.be 

Contactpersoon: A. Bellen 

OOST-VLAANDEREN 

• Sint-Leo-Instituut 

Zuidmoerstraat 125 - 9900 Eeklo | T 09 377 13 26 | E veronique.malfrere@collegetendoorn.zvl.org 

Contactpersoon: V. Malfrere 

• KTA Tuinbouwschool 

Brusselsesteenweg 165 - 9090 Melle | T 09 210 45 40 | E tuinbouwschool.melle@pantarhei.be 

Contactpersoon: J. De Smet 

• Vrij Landelijk Instituut 

Hoogstraat 20 - 9700 Oudenaarde | T 055 33 46 86 | E info@vlio.be 

Contactpersoon: K. Van Crombrugge – M. Dhondt – J. Verplaetse 

• Land- en tuinbouwcentrum Waasland 

Weverstraat 23 - 9100 Sint-Niklaas | T 03 760 10 99 | E dirk.martens@bio.broeders.be 

Contactpersoon: D. Martens 

• Technisch Instituut Scheppers 

Cooppallaan 128 - 9230 Wetteren | T 03 369 20 72 | E info@scheppers-wetteren.be 

Contactpersoon: A. De Lepeleire 

WEST-VLAANDEREN 

• Land- en Tuinbouwinstituut 't Brugse Vrije (LTI) 

Bruggestraat 190 - 8730 Oedelem | T 050 35 09 84 | E info@lti-oedelem.be 

Contactpersoon: P. Vereecke 

• PCVO West-Vlaanderen / Provinciale Tuinbouwschool 

Graaf Karel de Goedelaan 7 - 8500 Kortrijk | T 056 23 28 80 | E gwen.carmans@west-vlaanderen.be 

Contactpersoon: G. Carmans - P. Isebaert 

• Vrij Technisch Instituut 

Boeschepestraat 44 - 8970 Poperinge | T 057 34 65 59 | E marc.coene@vsop.be 

Contactpersoon: M. Coene 

• Vrij Agro- en Biotechnisch Instituut (VABI) 

Zuidstraat 27 - 8800 Roeselare | T 051 26 47 26 | E bart.vandenberghe@vabi.be 

Contactpersoon: B. Vandenberghe 

• Vrij Land- en Tuinbouwinstituut 

Conscienceplein 12 - 8820 Torhout | T 050 23 15 14 | E vlti@sint-rembert.be 

Contactpersoon: E. Van Coillie 

45

Groene Kring 

Vorming die het verschil maakt 

Varia 

De werking van Groene Kring, de beweging van jonge land- en tuinbouwers, berust op drie pijlers: 

beweging, belangenverdediging en vorming. Omdat Groene Kring zeer veel belang hecht aan de pijler 

vorming, zal ze op regelmatige tijdstippen heel wat vormingsmomenten organiseren, want vorming 

kan het verschil betekenen voor de toekomstige land- en tuinbouwer en de uitbouw van jouw bedrijf. 

Bedrijfsleidersvorming (B-cursus) 

Wil jij je vestigen in de land- of tuinbouwsector met fi nanciële steun van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds 

(VLIF), maar heb je geen einddiploma land- of tuinbouw? Dan moet je als jonge starter een installatieattest 

kunnen voorleggen. Zo'n attest krijg je in handen na het volgen van de bedrijfsleidersvorming. Dit geheel van 

120 uur vorming bereid je voor op het beroep door middel van theoretische en technische vorming, gekoppeld 

aan een stage om de praktijk onder de knie te krijgen. In het eerste deel (de type A cursus) komen vooral 

bedrijfseconomie, management en wetgeving aanbod. Tijdens het tweede deel van de cursus (type B cursus) 

gaan we verder in op sectorspecifi eke onderwerpen en regelgeving. Dit vormingspakket wordt georganiseerd 

en aangeboden door Groene Kring, in samenwerking met het NCBL. 

Stage in binnen- of buitenland 

Al dan niet in het kader van de bedrijfsleidervorming kan jij je bij Groene Kring laten begeleiden voor het 

lopen van een stage. Een stage opent je ogen en je krijgt een ruimere kijk op de sector waarvan je droomt. De 

stages hebben een tweeledig doel: beroepservaring opdoen door op een land- of tuinbouwbedrijf te werken en 

daarnaast kennismaken met een andere cultuur, levensstijl en landbouw. Groene Kring heeft eer ruim aanbod 

aan stageplaatsen in Vlaanderen, Europa, Amerika en Australië. 

Vorming in ’t kort 

Het is ook mogelijk om een korte vormingscursus bij Groene Kring te volgen. Gedurende 21 lesuren werk je 

rond een welbepaald thema of rond een specifi eke sector. Voor de rundveehouders organiseren we cursussen 

klauwverzorging, cursussen kunstmatige inseminatie of graslandbeheer. De varkenshouders kunnen een 

cursus bedrijfsmanagement of kunstmatige inseminatie volgen. Voor de tuinbouwers zijn gewasbescherming 

en spuittechniek actuele onderwerpen. Ten slotte kan je ook een technisch onderwerp kiezen, zoals lassen, 

elektriciteit of de administratie op een land- of tuinbouwbedrijf. De cursussen worden op maat van de cursisten 

uitgewerkt en indien mogelijk in de nabije omgeving. 

46

Rijbewijs G 

Wie geboren is na 1 oktober 1982 moet nu een G-rijbewijs bezitten om een landbouwvoertuig te besturen. 

Groene Kring biedt daarom aan iedereen de mogelijkheid om een praktijkopleiding te volgen, op verschillende 

locaties in Vlaanderen. 

Met dit aanbod wensen we je alvast een geslaagde start toe! Data, locaties en het programma van de cursussen 

krijg je op aanvraag. Ze staan eveneens op onze website. 

Jouw medewerkers bij Groene Kring 

Dorien Bruynseels 

• Jef De Schutter, consulent 

M 0472 56 87 19 | E jef.deschutter@groenekring.be A 

• Kristien Broekx, consulent 

M 0498 27 86 69 | E kristien.broekx@groenekring.be L 

• Dorien Bruynseels, consulent 

M 0474 59 02 67 | T 016 47 99 91 | E dorien.bruynseels@groenekring.be B 

• Kathleen D’Eer, consulent 

M 0474 49 91 14 | E kathleen.deer@groenekring.be O 

• Anne-Sophie Derriks, consulent 

M 0497 12 95 03 | E anne-sophie.derriks@groenekring.be W 

• Ann Daenen, administratie 

T 016 47 99 98 | E info@groenekring.be A B L O W 

• Nele Van Genechten, Rijbewijs G 

T 016 47 99 97 | E nele.vangenechten@groenekring.be 

• Groene Kring, Waversebaan 99, 3050 Oud-Heverlee 

T 016 47 99 98 | F 016 47 99 95 | E info@groenekring.be | URL www.groenekring.be 

47

KVLV-Agra 

Eeuwige passie voor het vak 

KVLV-Agra verenigt actieve boerinnen en tuiniersters. Een van haar doelstellingen is vorming aan bieden, 

nauw aansluitend bij de taken en de rol van Agravrouwen op hun bedrijf. Met haar Agrawerking wil 

KVLV Agravrouwen ondersteunen om zelf vormingsinitiatieven te organiseren. KVLV-Agra heeft ook 

een vormingsaanbod dat georganiseerd wordt vanuit haar Nationaal Secretariaat. Een deel van het 

vormingsaanbod, zoals het aanbod van het Steunpunt Hoeveproducten en Agra-Extra, is expliciet 

gericht naar alle partners op het bedrijf. 

Energiekost van voedsel wereldwijd 

Deze vorming gaat over de energiekost van producten die bij ons in de winkel liggen – bij ons geproduceerd 

of ingevoerd. Op ludieke wijze wordt er een discussie gevoerd rond directe en indirecte energiekosten van de 

ingrediënten van enkele gerechten. CIS, het centrum voor Informative Spelen, ontwierp deze methodiek in 

samenwerking met Trias en KVLV-Agra. 

Over kleine lettertjes en grote woorden 

Weerbaarder worden in het rechtsverkeer. Wat betekenen de kleine lettertjes in een contract: verwijlinteresten, 

algemene voorwaarden, betaaltermijnen, enzovoort? Hoe protesteer je tegen een factuur? Verder wordt 

onder meer ingegaan op de juridische waarde van een aangetekend schrijven, een brief van een advocaat of 

een aanmaning van een incassobedrijf bij een dispuut. 

Content met je klassement? 

Een praktijkgerichte les rond basisadministratie en klasseren op een bedrijf. Aan een afspraak bij bank, adviseur 

of boekhouder hoeft niet steeds een helse zoektocht naar documenten vooraf te gaan. Ook in het kader van 

autocontrolesystemen, commerciële lastenboeken, verplichtingen bij de Mestbank enzovoort moet je bepaalde 

documenten steeds eenvoudig kunnen voorleggen, geordend volgens voorgeschreven principes. 

Toegang tot zaad 

Zaai- en pootgoed als basis voor voedselzekerheid. Wat ligt er aan de oorsprong en de verspreiding van cultuurgewassen? 

Wat zijn de recentste evoluties? Komen onder meer aan bod: gevolgen van de klimaatverandering, 

ziekteresistentie, diversiteit, onderzoek en veredeling, hoevepootgoed. Aan de hand van concrete voorbeelden 

duiden we ook de wijzigende rol van de vrouw in dit verhaal, zowel in het Zuiden als in het Noorden. In samenwerking 

met Trias. 

48

Effi ciënt e-mailen in bedrijfsvoering 

E-mailgebruik is niet meer weg te denken in een moderne bedrijfsvoering. Het kan je veel tijd besparen, maar 

e-mail heeft ook nadelen en valkuilen. In deze computerles leer je de kneepjes om met e-mail effi ciënter te 

communiceren. We bespreken ‘e-mailetiquette’, en geven tips mee om overvolle mailboxen te bestrijden. Kan 

op niveau voor beginners of gevorderden. 

Juridische en fi nanciële positie van partners op het bedrijf 

KVLV-Agra wil vormingsinitiatieven rond een gelijke juridische en fi nanciële positie op het bedrijf stimuleren. 

Mogelijke onderwerpen kunnen zijn: statuut meewerkende echtgeno(o)t(e), huwelijksvermogensrecht, 

overstappen naar een vennootschap. Wat betekent het als je er plots alleen voorstaat? … 

Agra-Extra Cursus presentatietechnieken 

Les 1: PR van je bedrijf. Over naambekendheid, aanwezigheid, communicatie, reclame, imago … 

Les 2: Netwerkavond onder begeleiding, waarbij je de kneepjes van het vak leert. 

Les 3: Een computerles waarin je een folder, een visitekaartje of een pp-presentatie maakt. 

Raadpleeg www.steunpunthoeveproducten.be of abonneer je via www.kvlv.be op de e-nieuwsbrief agr@zine 

voor meer informatie. 

Agra-Extra Cursus Bedrijfsoriëntatieplan 

Stilstaan bij je bedrijf en je toekomst. Wordt het groeien, afbouwen of diversifi ëren? We bekijken economische 

drijfveren, maar ook persoonlijke eigenschappen, je directe omgeving, de combinatie job en gezin … 

Les 1: SWOT-analyse. Les 2: Juridische, economische en administratieve aspecten. 

Voor Agravrouwen en hun bedrijfspartners. Abonneer je via www.kvlv.be op de e-nieuwsbrief agr@zine voor 

meer informatie. 

Wie zijn de medewerkers van KVLV-Agra? 

• Isabelle Lindemans – diensthoofd A B L O W 

E ilindemans@groepkvlv.be 

T 016 24 20 12 | M 0496 18 52 59 

• Katia Vangoidtsenhoven – secretariaat A B L O W 

E agra@Groepkvlv.be 

T 016 24 39 54 

• Heidi Krieckemans – KVLV-Agraconsulente A 

E hkrieckemans@groepkvlv.be 

M 0473 49 40 67 

• An Deneffe – KVLV-Agraconsulente B 

E adeneffe@groepkvlv.be 

T 016 24 20 15 | M 0494 44 50 59 

• Els Deckers – KVLV-Agraconsulente L 

E edeckers@groepkvlv.be 

T 089 56 66 39 

• Patty De Keyzer – KVLV-Agraconsulente O 

E pdekeyzer@groepkvlv.be 

T 09 326 77 51 | M 0495 21 22 14 

• Sylvie Decoutere – W 

E sdecoutere@groepkvlv.be 

M 0473 55 50 87 

49

SBB 

Een actueel aanbod van specialisten 

SBB is de professionele dienstverlener voor de leden van de Boerenbond. Het beheer van je bedrijf 

gaat allang niet meer alleen over het verzorgen van gewassen of dieren. Door de complexiteit en de 

snel evoluerende wetgeving is een specialistisch advies noodzakelijk. SBB wil een totaaladvies geven, 

dat rekening houdt met de verschillende wetgevingen. 

Bedrijfsovername 

Op het ogenblik van de eerste installatie word je geconfronteerd met verschillende wetgevingen. Voor de 

pacht moet jij je afvragen hoe die overgedragen zal worden. Misschien vernieuw je de milieuvergunning best 

voor een termijn van 20 jaar. Eventueel moet je nutriëntenemissierechten aankopen. Uiteindelijk moet je de 

overname ook betalen. De schatting van het bedrijf maar ook de betaalbaarheid van de investeringen moet je 

bespreken in een bedrijfsplan. Het VLIF is hierbij een hulpmiddel, maar het kan in bepaalde omstandigheden 

ook geoptimaliseerd worden. Een belangrijke vraag is voor welke bedrijfsstructuur jer moet kiezen: een 

eenmanszaak, een maatschap of een vennootschap? Welk fi scaal systeem moet dan daarop geënt worden? 

De bedrijfseconomische adviseurs van SBB brengen dit thema. 

Mestreglementering 

Bedrijven worden vandaag geconfronteerd met een hele reeks wettelijke verplichtingen in verband met milieu. 

In een avondvergadering kunnen wij dieper ingaan op de problematiek van de overdracht van nutriëntenemissierechten 

en de uitbreiding van de milieuvergunning (al dan niet mits mestverwerking), de vernieuwing 

van bestaande vergunningen en wat te doen bij controle op je bedrijf. Je moet als landbouwer jaarlijks een 

aantal keuzes maken, met alle verplichtingen die daaruit volgen. Op welke manier moet je hiermee omgaan? 

De milieuadviseurs van SBB brengen dit thema. 

Milieu 

Tegen 2016 moeten duizenden land- en tuinbouwers hun milieuvergunning hernieuwen. In dit kader is het 

belangrijk een overzicht te krijgen van enkele belangrijke activiteiten of rubrieken die op veel bedrijven voorkomen 

en die je moet opnemen in de milieuvergunning. 

De milieuadviseurs van SBB brengen dit thema. 

Premies 

Sinds 2005 zijn de meeste premies ontkoppeld tot ‘toeslagrechten’. Deze toeslagrechten vragen een andere 

aanpak op je bedrijf. Op welke wijze kan je deze toeslagrechten optimaal gebruiken? Je moet ook voldoen aan 

een aantal ‘randvoorwaarden’, zoals grasland. Naast deze toeslagrechten zijn er nog allerhande milieupremies 

bijvoorbeeld voor het onderhoud van akkerranden, de teelt van gras-klaver of groenbedekker … Allemaal vragen 

die een avond boeiend en leerrijk zullen maken. 

50


SBB 

Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) 

Recent zijn er belangrijke wijzigingen in de VLIF-reglementering doorgevoerd. Deze wijzigingen hebben 

vooral betrekking op vestigingssteun en op de voorwaarden om landbouwer in hoofdberoep te zijn. Anderzijds 

worden de voorwaarden voor vennootschappen versoepeld. Wegens de complexiteit van de regelgeving en de 

talrijke wijzigingen blijft het belangrijk om ervaren adviseurs te raadplegen. 


Belastingen 

Een optimale fi scale behandeling van je bedrijf kan veel geld besparen. Is het verantwoord om over te schakelen 

naar een volledige boekhouding? Schakel je niet beter over op een algemene btw-boekhouding? Is een 

vennootschap het wondermiddel dat alle problemen oplost? Een studieavond rond fi scaliteit zal je alleszins 

heel wat kennis bijbrengen voor je bedrijf. 

e fi scalisten en agroconsultants van SBB brengen dit thema. 

De (landbouw)vennootschap: de toekomst met veel randaspecten 

De landbouwvennootschap biedt de mogelijkheid om voor het forfait, de fi scale boekhouding of de vennootschapbelasting 

te kiezen. Een vennootschap in de landbouw is meer dan een fi scale benadering. Bijkomende 

optimalisaties worden mogelijk op vlak van pacht of loonwerkaftrek, VLIF-steun, beperking van registratie- en 

successiekosten, autonoom beheer, beperken van mestverwerkingsplicht en afschermen van privé en bedrijf. 

Fiscalisten, bedrijfseconomische adviseurs en agroconsultants van SBB brengen dit thema. 

Samenwerkingsverbanden 

Van oudsher wordt onze land- en tuinbouwsector gekenmerkt door vrij kleinschalige, familiale bedrijven. 

In sommige gevallen hebben boeren en tuinders er duidelijk belang bij om samen te werken. Dergelijke samenwerkingsverbanden 

ontstaan meer en meer in de vorm van machineringen, loonwerkvennootschappen, 

sorteervennootschappen enzovoort. Ook hier duikt de vennootschapsstructuur dus op. In welke gevallen kan 

samenwerking voordelen opleveren? Op welke wijze wordt dit best gestructureerd? 

De fi scalisten en agroconsultants van SBB brengen dit thema. 

Agro Bouwadvies 

Landbouwers die plannen hebben om een nieuwe stal of loods te bouwen, kunnen voortaan ook bij SBB terecht 

voor onafhankelijk technologisch advies. Deze nieuwe dienstverlening kreeg de naam ‘Agro Bouwadvies’. SBB 

bouwt hiermee zijn bestaande aanbod voor de agrarische ondernemer verder uit. De adviseurs van SBB Agro 

Bouwadvies begeleiden landbouwers vooral inzake specifi eke sectorgebonden topics, zoals moderne stalconcepten, 

erfordening, emissiearme gebouwen, klimaat- en ventilatieproblematiek, wetgeving dierenwelzijn of 

renovatie. In dit kader kunnen we enkele boeiende en heel praktische voordrachten voorstellen. 

Een aanvraag voor een lesgever voor Agro Bouwadvies gebeurt best rechtstreeks bij 

Katrien Boussery – T 09 356 05 20 of | E bouwadvies@sbb.be. 

51 

Katrien Helsen 

SBB Accountants en Adviseurs

SBB-KANTOREN EN -LESGEVERS 

REGIO ANTWERPEN ZUID 

Kantoren 

• Lier – T 03 480 20 92 

• Sint-Katelijne-Waver – T 015 56 06 60 

Lesgevers 

• Cuypers Michel – bedrijfseconomisch en 

milieu adviseur tuinbouw 

• Van Tricht Jozef – fiscalist 

• Verdier Paul – fiscalist 

• Wuyts Marc – fiscalist 

• Verhaeren Paul – fiscalist 

REGIO ANTWERPEN NOORD 

Kantoren 

• Brecht – T 03 330 16 30 

Lesgevers 

• Balemans Christiaan – fiscalist 

• Boeye Paul – bedrijfseconomisch adviseur 



• Franck Jef – fiscalist 

• Francken Filip – fiscalist 

• Van Bladel Luc – fiscalist 

• Van Looveren Kathleen – milieuadviseur 

• Goetschalckx Patricia – milieuadviseur 

• Adriaensen Joeri – fiscalist 

REGIO ANTWERPEN KEMPEN 

Kantoren 

• Geel – T 014 56 29 80 

• Turnhout – T 014 43 64 21 

Lesgevers 



• Goossens Dirk – fiscalist 

• Kelchtermans Sarah – milieuadviseur 

• Mattheussen Jan – milieuadviseur 

• Segers Luc – fiscalist 

• Stoops Wim – fiscalist 

• Verstraelen Staf – fiscalist 

• Pieters Liesbet – milieuadviseur 

• Janssens Kurt – bedrijfseconomisch adviseur 

52 

REGIO BRABANT 

Kantoren 

• Diest – T 013 33 44 57 

• Hoeilaart – T 02 657 58 73 

• Leuven – T 016 24 51 59 

Lesgevers 



• Dewinter Jos – fiscalist 

• Dreezen Jaak – fiscalist 

• Huybrechts Liesbeth – bedrijfseconomisch en 

milieuadviseur 

• Vanderlinden Karlien – milieuadviseur 

REGIO WEST-VLAANDEREN ZUID 

Kantoren 

• Diksmuide – T 051 50 08 33 

• Ieper – T 057 20 82 65 

• Kortrijk – T 056 24 17 20 

Lesgevers 

• Desmedt Karolien – milieuadviseur 

• De Wispelaere Isabelle – bedrijfseconomisch 

adviseur 

• Quartier Tom – fiscalist 

• Rommens Isabelle – milieuadviseur 

• Vanackere Dirk – fiscalist 

• Vande Casteele Dirk – fiscalist 

• Wallays Wim – milieuadviseur 

• Vandenberghe Kurt – fiscalist 

REGIO WEST-VLAANDEREN NOORD 

Kantoren 

• Brugge – T 050 40 48 80 

• Roeselare – T 051 26 08 80 

• Tielt – T 051 42 61 11 

Lesgevers 

• De Wispelaere Isabelle – bedrijfseconomisch 

adviseur 

• Debacker Kris – fiscalist 

• Delarue Bart – agroconsultant 

• Deleu Heidi – milieuadviseur 

• Lippens Yves – fiscalist 

• Maes An – milieuadviseur 

• Vergote Marc – bedrijfseconomisch adviseur 

• Callewaert Lindy – milieuadviseur 

SBB

SBB-KANTOREN EN -LESGEVERS 

REGIO LIMBURG ZUID 

Kantoren 

• Sint-Truiden – T 011 68 80 28 

• Tongeren – T 012 23 63 43 

Lesgevers 

• Cerulis Rudi – fiscalist 



• Dauw André – fiscalist 

• Nelissen Bart – agroconsultant 

• Vackier Bart – milieuadviseur 

• Janssens Kurt – bedrijfseconomisch adviseur 

REGIO LIMBURG NOORD 

Kantoor 

• Bree – T 089 46 07 60 

Lesgevers 



• Neven Marijke – fiscalist 

• Swennen Jacky – bedrijfseconomisch adviseur 

• Verheyen Joris – milieuadviseur 

REGIO OOST-VLAANDEREN ZUID 

Kantoren 

• Aalst – T 053 78 35 42 

• Oudenaarde – T 055 33 94 40 

• Ternat – T 02 454 13 30 

Lesgevers 

• Cnockaert Hendrik – milieuadviseur 

• De Moor An – milieuadviseur 

• Jans Peter – fiscalist 

• Lammertyn Koen – bedrijfseconomisch adviseur 

• Vansteenwinkel Jan – fiscalist 

• Wachtelaer Eddy – fiscalist 

REGIO OOST-VLAANDEREN MEETJESLAND 

Kantoren 

• Eeklo – T 09 377 54 08 

• Gent – T 09 243 89 70 

Lesgevers 

• Buysse Stijn – fiscalist 

• Meerschman Anne-Mie – bedrijfseconomisch 

adviseur 

• Van De Walle Annick – milieuadviseur 

53 

• Verhoogen Jef – milieuadviseur 

• Urlus Philippe – fiscalist 

SBB 

REGIO OOST-VLAANDEREN WAASLAND 

Kantoren 

• Lochristi – T 09 337 00 26 

• Sint-Niklaas – T 03 760 10 30 

Lesgevers 

• Delanote Veronique – milieuadviseur 

• Lammertyn Koen – bedrijfseconomisch adviseur 

• Ott Lieven – fiscalist 

• Verwaeren Gustaaf – fiscalist 

• De Lamper Dirk – milieuadviseur 

CENTRALE DIENSTEN 

Kantoor 

• Leuven – T 016 24 64 85 

Lesgevers 

• Helsen Katrien 

• Mariën Brenda 

• Meykens Jan 

• Nuytten Dries 

• Phlypo Gerry 

• Swennen Jacky 

AGRO BOUWADVIES 

Kantoor 

• Lochristi – T 09 356 05 20 

Lesgevers 

• Boussery Katrien

KBC 

Bank- en verzekeringsonderwerpen 

Kennisopbouw is zeer belangrijk om alle technische, juridische, fi scale en bedrijfseconomische tendensen 

in land- en tuinbouw van nabij te kunnen opvolgen. Daarnaast heeft een bedrijfsleider ook 

nood aan voldoende fi nancieel inzicht als hij zijn plannen wil kunnen realiseren. Als marktleider in de 

land- en tuinbouwsector hecht KBC zeer veel belang aan het verstrekken van informatie, want belangrijke 

beslissingen moet je kunnen nemen met kennis van zaken. KBC stelt daarom zijn specialisten 

ter beschikking voor bedrijfsgilden, kringen, vakgroepen en andere afdelingen. 

Bancaire onderwerpen 

Vanuit bancair oogpunt gaan er enkele sessies over fi nancieringen. Zo kan je kiezen voor 'Financiering op je 

land- en tuinbouwbedrijf', met de basisprincipes rond kredietverlening. Bij 'Verantwoord investeren' staan 

we stil bij enkele parameters die een gezonde groei van het bedrijf mogelijk maken. Vanwege het specifi eke 

en complexe karakter van de sector, is het niet evident om te starten of een bedrijf over te nemen. Met de 

sessie 'Starten als boer of tuinder' probeert KBC alvast enkele richtingwijzers aan te reiken voor een succesvolle 

overname, maar wijzen we ook op een aantal valkuilen. Een bedrijf leiden wil zeggen dat je ook een 

langetermijnvisie moet ontwikkelen. Hierbij kan een ondernemingsplan een leidraad vormen. Hoe je dit best 

aanpakt, verneem je in de sessie 'Het ondernemingsplan'. De concrete invulling van het VLIF is een steeds 

weerkerend en populair onderwerp voor infoavonden. Dat is ook logisch, aangezien de regeling constant in 

evolutie is. Met deze sessie biedt KBC je de actueelste stand van zaken. 

• Starten in land- en tuinbouw 

• Financiering op een land- en tuinbouwbedrijf 

• Verantwoord investeren, hoe fi nancieren? 

• Het ondernemingsplan 

• VLIF-steun: reglementering, actualiteiten 

Andere onderwerpen 

KBC is als fi nancier en verzekeraar een echte 'businesspartner' op de meerderheid van de Vlaamse land- en 

tuinbouwbedrijven. Een partner die meedenkt met de bedrijfsleider, maar ook met zijn familie. Vandaar dat 

je op ons ook een beroep kan doen voor sessies rond vennootschappen en successie. Hier staan we vooral stil 

bij de specifi eke omstandigheden (zowel juridisch als fi scaal) die eigen zijn aan de land- en tuinbouwwereld. 

Ook de pachtwet of het bouwen op grond van derden is een mogelijke vergadertip. 

54

• Vennootschappen in land- en tuinbouw 

• Successie in land- en tuinbouw 

• De pachtwet 

• Bouwen op grond van derden 

Wie zijn de mogelijke lesgevers voor deze thema’s? 

• De Smet Linda – bancaire onderwerpen A B L O W 

Reststraat 73, 3390 Tielt-Winge | M 0475 53 84 41 

Werk T 03 202 91 31 | F 03 202 91 20 

• Schelfhout Patrick – bancaire onderwerpen A O 

Kleine Kouterstraat 7b, 9120 Vrasene | M 0497 92 62 49 

• Roofthooft Wim – bancaire onderwerpen B L 

Prof. Scharpélaan 188, 3130 Betekom | M 0475 53 84 59 

Werk T 03 202 91 33 | F 03 202 91 20 

• De Mol Frederik – bancaire onderwerpen O 

PJ Vranckenstraat 1, 9160 Lokeren | M 0475 58 90 44 

• Verstrynge Bart – bancaire onderwerpen W 

Asselsstraat 58, 9031 Drongen | M 0479 09 01 53 

• Leyten Jan – bancaire onderwerpen B L 

Benedenstraat 11, 3220 Holsbeek | M 0478 09 01 37 

• Dewitte Rudi – bancaire onderwerpen W 

Jonkershofweg 2, 8956 Kemmel | M 0475 45 13 34 

• Tits Christian – pacht, bouw A B L O W 

Heidebloemlei 33, 2900 Schoten | T 03 202 91 34 

• De Meyer Ann – bancaire onderwerpen O 

Bastelare 69B, 9080 Zeveneken | T 09 348 29 07 

Verzekeringsonderwerpen 

Ook voor een verzekeringsonderwerp kan je terecht bij KBC. Productaansprakelijkheid blijft een belangrijk 

gegeven voor een sector die voedsel produceert. Hoe dit vertaald wordt naar de verzekeringswereld kom je te 

weten in 'Het verzekeringstechnische van productaansprakelijkheid'. Een verzekering sluit je af om een bepaald 

risico in te dekken. Maar heel wat risico’s kan je te vermijden door zelf een aantal maatregelen te nemen. 

In de sessie 'Risico’s op het bedrijf en hoe voorkomen' staan we alvast stil bij enkele herkenbare situaties op 

land- en tuinbouwbedrijven. Heb je altijd al willen weten hoe een verzekering precies werkt ? Dan zorgt KBC 

met de sessie 'Wat is een verzekering ?' ervoor dat je niet op je honger hoeft te blijven zitten. 

• Risico’s op het bedrijf en hoe voorkomen? 

• Wat is een verzekering (premies versus risicodekking)? 

• Het verzekeringstechnische van productaansprakelijkheid 

Wie is de mogelijke lesgever voor dit thema? 

• Rahier Arnold – verzekeringen A B L O W 

Spiltstraat 91, 1980 Zemst | M 0499 96 53 78 

Werk T 016 24 18 57 | F016 24 55 51 

55 

KBC

Boeren helpen solidair andere boeren, 

want 'er is meer dan je eigen bedrijf' 

De vzw Boeren op een Kruispunt, mee-opgericht door Boerenbond en KVLV Agra, is een hulporganisatie 

met een sociale opdracht in het belang van heel de sector. Onze ervaringen kunnen iedereen, die 

actief is in land en tuinbouw helpen problemen voorkomen. Daarom maken de vertrouwenspersonen 

van Boeren op een Kruispunt graag de tijd om je een avond te informeren over de mogelijkheden die 

‘boeren op een kruispunt’ nog altijd hebben. Het programma is deels psychosociaal, deels bedrijfstechnisch 

van aard en het is geschikt voor alle types ondernemers binnen de sector. 

De land- en tuinbouw is een sterk ondernemende 

sector. Onze Vlaamse ondernemers tonen dagelijks 

waartoe goed ondernemerschap allemaal kan leiden. 

Door sterke innovatie en goed management kunnen 

de meeste bedrijven zich goed aanpassen aan het snel 

wijzigende maatschappelijke kader. 

Stijgende maatschappelijke eisen, grotere werkdruk, 

de stijgende invloed van de wereldmarkt en veranderde 

overheidssteun maken het er niet eenvoudiger 

op. Dit zorgt ervoor dat bedrijven heel alert moeten 

zorgen voor een goede technische, fi nanciële en sociale 

bedrijfsstructuur, die haalbaar moet zijn voor 

alle gezinsleden. De meerderheid van onze 30.000 

bedrijven kan deze maatschappelijke en economische 

uitdagingen omvormen tot een persoonlijk succes. 

Er zijn wel ook veel bedrijven die het moeilijker hebben. 

Door interne of externe beslissingen staat het 

bedrijf soms voor problemen, waar de bedrijfsleider 

alleen niet uitgeraakt. Indien de problemen niet meer 

besproken (kunnen) worden bij het bestaande netwerk 

van voorlichters of boekhouders, kan iedereen gratis 

en discreet terecht bij Boeren op een Kruispunt. 

Inhoud van de vergadering 

• Waar zitten al die 'boeren op een kruispunt'? 

• Welke problemen komen het vaakst voor? 

Hoe kan je probleemsituaties tijdig herkennen? 

• Hoe had je problemen kunnen voorkomen? Welke 

oplossingen zijn mogelijk? 

• Wat als je verwachtingen niet uitkomen op je bedrijf, 

in je relatie, in je gezin? 

• Hoe ga je om met problemen en welke kan je oplossen? 

• Iedereen heeft het recht om te stoppen met verliezen 

en in de toekomst een normale vergoeding te krijgen 

56 

voor zijn inzet. Door een analyse van de (bedrijfs- en 

persoonlijke) draaglast versus draagkracht, ontdek 

je altijd nieuwe mogelijkheden, die zorgen voor een 

beter welzijn (en welvaart) voor jezelf en je gezin. 

• Ook goeddraaiende bedrijven hebben er alle belang 

bij om ervoor te zorgen dat hun collega’s uit de problemen 

blijven of geraken. Door mekaar (direct of 

indirect) te helpen, ontstaat een boeiende samenwerking, 

die voor alle partijen verrijkend is. 

Mogelijke vergadertips 

• Veerkrachtig zijn en blijven, ook in moeilijke tijden. 

• Loslaten wanneer het niet loopt als g ehoopt 

• Loop jezelf niet vo orbij. 

• Psychosociale aspecten van de ove rname. 

• Problematische stress in de land- en tuinbouw 

hoeft niet. Relaxatie kan iedereen h elpen. 

• Slaap je fi t. Vermoeidheid en slapen. 

• Werken aan je relatie op een land- en tuinbouwbedrijf. 

Relaties en confl icten. 

• Hoe loop ik mezelf niet voorbij? Depressie, overspanning 

en bur n-out. 

• Kom op voor jezelf. Assertiviteit en grenzen s tellen. 

• Lekker in balans. Over eten en gezond b lijven. 

• Boeren op een Kruispunt helpt je mogelijk heden 

zoeken binnen beperkingen. 

De sprekers beloven een sterk verhaal en brengen 

afwisselend ernstige en luchtige anekdotes, die bruikbaar 

zijn voor iedere aanwezige met een hart voor 

onze sector. Sprekers aanvragen kan enkel via het 

aanvraagformulier op 

http://www.boerenopeenkruispunt.be/ 

vergadering.htm 

Blauw 1: R:00 G:75 B:B9 

Blauw 2: R:68 G:9B B:CF

Economie en 


Duurzame opstart van een thuisverkoop: 

wat mag en wat moet? 

Verkoop van producten op de boerderij rechtstreeks aan de klant is gebonden aan heel wat reglementering. 

In deze vorming wordt overlopen wat mag, welke verplichtingen je hebt inzake FAVV en voedselveiligheid, 

wat de nodige vergunningen zijn, hoe het fi scaal zit, e.d. Deze les kan aangevraagd worden via het Steunpunt 

Hoeveproducten, steunpunthoeveproducten@groepkvlv, 016 24 39 54 


Deze les richt zich naar land en tuinbouwbedrijven met interesse in thuisverkoop. Er is geen specifi eke voorkennis 

nodig. 

Waarom is het Steunpunt nuttig voor onze leden? 

Het Steunpunt Hoeveproducten staat ten dienste van land en tuinbouwers die op hun bedrijf voor de uitbouw 

van hoeveverwerking en/of –verkoop. De volledige vormingskalender van het steunpunt is te raadplegen op 

www.steunpunthoeveproducten.be. 

Wie zijn de medewerkers van het Steunpunt Hoeveproducten? 

• Ann Detelder – Coördinator A B L O W 

E steunpunthoeveproducten@groepkvlv.be 

T 016 24 39 49 | M 0473 20 85 46 

• Katia Vangoidtsenhoven – Secretariaat A B L O W 

E agra@groepkvlv.be 

T 016 24 39 54 

57

Welke vorming organiseren? 

Werkmap voor voor secretarissen 

Koken Koken kost kost geld. geld. Gelukkig Gelukkig voorzien voorzien de Vlaamse de Vlaamse overheid overheid en de en Europese de Europese Unie Unie subsidies subsidies voor voor nanaschoolseschoolse land- land- en tuinbouwvorming. en tuinbouwvorming. Studievergaderingen, bedrijfsbezoeken, panelgesprekken en en 

cursussen cursussen worden worden betoelaagd. Uiteraard Uiteraard zijn hieraan zijn hieraan voorwaarden verbonden. Die zetten Die zetten we graag we graag 

voor voor jou op jou een op rijtje. een rijtje. 

Studievergadering/panelgesprek/bedrijfs bezoek bezoek 

• Wordt • Wordt gesubsidieerd voor voor 1, 2 of 1, 32lesuren of 3 lesuren (steeds (steeds volvolledigeledige uren uren aanvragen). aanvragen). 

• Kan• bestaan Kan bestaan uit enkel uit enkel een theoretische een theoretische les ofles eenof combi- een combinatienatie 

van een vantheoretische een theoretische les enles praktische en praktische oefeningen. oefeningen. 

• Moet • Moet bijgewoond bijgewoond worden worden door door minstens minstens 10 geldige 10 geldige 

deelnemers deelnemers (als ze (als bestemd ze bestemd is voor is voor biologische biologische landlandbouwbouw volstaan volstaan 6 deelnemers). 6 deelnemers). 

• Subsidies • Subsidies moet moet je aanvragen je aanvragen uiterlijk uiterlijk 10 dagen 10 dagen voor voor 

de activiteit de activiteit plaatsvindt. plaatsvindt. 

Cursus Cursus 

• Moet • Moet minimum minimum 20 lesuren 20 lesuren lopen lopen (cursustest (cursustest inbegreinbegrepen).pen). • Kan• bestaan Kan bestaan uit theoretische uit theoretische lessen, lessen, praktijklessen of of 

een combinatie een combinatie van beide. van beide. 

• Voor • Voor een theoretische een theoretische cursus cursus moeten moeten steeds steeds minstens minstens 

dezelfde dezelfde 10 deelnemers 10 deelnemers aanwezig aanwezig zijn. zijn. 

• Voor • Voor een praktijkcursus een praktijkcursus volstaan volstaan 6 dezelfde 6 dezelfde deelnedeelnemers.mers. • Tijdens • Tijdens praktijklessen moeten moeten de deelnemers de deelnemers 

allemaal allemaal bezig bezig zijn met zijn het metwerkelijk het werkelijk inoefenen inoefenen van van 

vaardigheden. Dit kan Dit zowel kan zowel gaan gaan om lassen om lassen als omals 

om 

het inoefenen het inoefenen van computervaardigheden. 

van computervaardigheden. 

• De •deelnemers De deelnemers moeten moeten een lestekst een lestekst krijgen. krijgen. Meestal Meestal 

maakt maakt de lesgever de lesgever die op. dieAls op. jeAls deze je deze tekst tekst tijdig tijdig aan aan 

het NCBL het NCBL bezorgt, bezorgt, kan het kanvoor het voor vermenigvuldiging 

zorgen. zorgen. 

Tip! Tip! Als je Als maar je maar net 10 net inschrijvingen 10 inschrijvingen hebt hebt voor voor een reeks een reeks van 3 van lessen 3 lessen rond rond computergebruik, loop loop 

je het je risico het risico dat er dat bij er één bij van één de van lessen de lessen te weinig te weinig deelnemers aan de aan start de start verschijnen. Wellicht Wellicht kan kan 

je de je lessenreeks de lessenreeks met met een aantal een aantal interessante onderwerpen uitbreiden uitbreiden tot een tot computercursus, een computercursus, waarwaardoordoor het minimumaantal het minimumaantal aanwezigen zakt zakt tot 6. tot Hierdoor 6. Hierdoor wordt wordt het risico het risico op te op weinig te weinig deelnemers 

en afgekeurde en afgekeurde subsidies subsidies veel veel kleiner kleiner en de en deelnemers de deelnemers kunnen kunnen veel veel meer meer leren leren over over de computer! de computer! 

58

Hoe een vorming organiseren? 

Stap 1: Maak duidelijke afspraken 

Bij elk onderwerp vind je de contactgegevens van 

de mogelijke lesgevers. Vraag hen of ze bereid zijn 

om het gekozen onderwerp op de geplande datum 

te behandelen. Maak duidelijk wat je van de lesgever 

verwacht en hoe lang je wil dat hij of zij over het onderwerp 

spreekt. Maak ook een duidelijke afspraak of 

de prestatie geleverd wordt voor de standaard NCBLbezoldiging 

of dat je eventueel een supplement moet 

betalen. Vermeld ook de kilometervergoeding die je 

wilt betalen. 

Stap 2: Vraag subsidies aan 

Bevestig de afspraken die je gemaakt hebt met de 

lesgever(s) onmiddellijk aan het NCBL. Dit doe je 

door het inzenden van de subsidieaanvraag (zie de 

contactgegevens achteraan dit hoofdstuk). Deze aanvraag 

moet op het NCBL toekomen ten laatste 10 

dagen voor de activiteit plaatsvindt. 

Opgelet! Ook elke wijziging moet je laten weten 

aan het NCBL. Als de vergadering afgelast wordt, 

op een andere locatie plaatsvindt of als de datum 

wijzigt, is het absoluut noodzakelijk dat je 

het NCBL op de hoogte brengt. De inspecteurs 

van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling 

moeten de activiteit immers kunnen komen 

controleren. 

Wat kan er misgaan? 

Werkmap voor secretarissen 

Stap 3: Maak promotie ! 

Om promotie te maken kan je eenmaal per werkjaar 

de gratis programmafolder voor jouw gilde of kring 

gebruiken. Die kan je bestellen door het jaarprogramma 

van jouw structuur via je consulent tijdig 

aan het NCBL te bezorgen. Dit kan tot 31 januari van 

het lopende werkjaar. 

Opgelet! Deze folder geldt niet als subsidieaanvraag. 

De folder wordt gratis in een pak bezorgd 

aan de secretaris, of – als je dat verkiest – aan de 

leden van de gilde of kring. In dat geval worden 

de verzendingskosten doorgerekend. 

Alle vormingsactiviteiten waarvoor je subsidies aanvraagt, 

worden ook aangekondigd in onze vakbladen 

Boer&Tuinder, Landbouw&Techniek en op de website 

www.boerenbond.be. Als je liever hebt dat je activiteit 

niet gepubliceerd wordt, laat je dit best weten bij de 

subsidieaanvraag. 

• Dooreenlaattijdigesubsidieaanvraagmistdeinrichtendeverenigingnietenkeldesubsidiëringvandelesgever,maar 

ookdewerkingstoelage(€13,18peruurtheorie/€28,66peruurpraktijk-bedragenindex2010)endewerkingstoelage 

Beroepswerking. 

• Dit betekent dat je alle kosten voor zaal, drankverbruik enzovoort moet betalen uit de kas van je vereniging. 

• Bovendien zal het NCBL de lesgeversvergoeding doorrekenen aan de inrichtende vereniging. 

59

Wie zal wat betalen? 

Wie betaalt het lokaal? 

De kosten voor het gebruik van een lokaal, verwarming 

en eventueel het drankverbruik moet de inrichtende 

vereniging rechtstreeks aan de lokaalhouder 

betalen. Hiervoor ontvang je als inrichter via het 

NCBL een werkingstoelage van € 13,18 (bedrag index 

2010) per gesubsidieerd uur. Voor elk gesubsidieerd 

praktijkuur wordt deze toelage nog verhoogd met 

€ 28,66 (bedrag index 2010). 

Wie betaalt de lesgever? 

De lesgever krijgt zijn lesgeversbezoldiging in principe 

rechtstreeks van het NCBL. Sommige lesgevers 

vragen echter een bezoldiging die hoger ligt dan de 

gebruikelijke NCBL-vergoeding. In dat geval betaalt 

het NCBL de bezoldigingstoelage aan de inrichtende 

vereniging. De inrichtende vereniging betaalt de volledige 

factuur van de lesgever, maar neemt eigenlijk 

alleen het verschil ten opzichte van de standaardvergoeding 

ten laste. 

Wie betaalt de reiskosten? 

De reiskosten van de lesgever zijn ten laste van de 

inrichtende vereniging. Je betaalt ze ofwel contant 

onmiddellijk na de les ofwel schrijf je ze nadien over. 

In beide gevallen ondertekenen zowel de lesgever 

als de plaatselijk verantwoordelijke de kwitantie. De 

gebruikelijke vergoeding bedraagt € 0,25/km, maar 

je moet vooraf met de lesgever afspraken hierover 

maken. 

60 


Krijgt de inrichter nog iets? 

Naast de werkingstoelage ontvangt de inrichtende 

vereniging per georganiseerde, gesubsidieerde vormingsactiviteit 

van de Boerenbond Beroepswerking 

nog eens € 20. Dit gebeurt op basis van het ingestuurde 

werkingsverslag. 

Zouden we niet beter samenwerken? 

Voor praktijklessen die plaatsvinden in samenwerking 

met een praktijkcentrum of een land- en tuinbouwschool 

geldt er een aparte regeling: de ‘samenwerking’. 

Met deze aanpak krijg je geen factuur voor 

het gebruik van de infrastructuur en de gebruikte 

materialen, maar wordt het centrum of de school 

vanuit het NCBL vergoed via de subsidies. 

Voor meer info kan je uiteraard terecht op het 

NCBL.

Subsidieaanvraag 


BG/KRING van ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 

secretaris .............................................................................................................................................................................................................. tel. ..................................................................................................... 

in samenwerking met BG/KRING ............................................................................................................................................................................................................................................... 

organiseert ❍ studievergadering ❍ bezoek ❍ panelgesprek ❍ feestvergadering 

i.s.m. met land- en tuinbouwschool in ........................................................................................................................................... ❍ JA ❍ NEE 

Datum ...................................................................................................... van .................... uur tot ................... uur, waarvan praktijkuren .................................................... 

Lokaal ...................................................................................................... Adres .............................................................................................................................................................................................................. 

Onderwerp ......................................................................................................................................................................................... In vakblad ❍ JA ❍ NEE 

Bijkomende toelichting voor aankondiging in vakbladen: (indien plaats beschikbaar is) 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Contactpersoon voor info en inschrijvingen: (naam, telefoonummer, e-mail) 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Lesgever ............................................................................................................................................................................... Erkenningsnummer .......................................................................... 

Adres .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 

✁ 

Subsidieaanvraag 

BG/KRING van ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 

secretaris .............................................................................................................................................................................................................. tel. ..................................................................................................... 

in samenwerking met BG/KRING ............................................................................................................................................................................................................................................... 

organiseert ❍ studievergadering ❍ bezoek ❍ panelgesprek ❍ feestvergadering 

i.s.m. met land- en tuinbouwschool in ........................................................................................................................................... ❍ JA ❍ NEE 

Datum ...................................................................................................... van .................... uur tot ................... uur, waarvan praktijkuren .................................................... 

Lokaal ...................................................................................................... Adres .............................................................................................................................................................................................................. 

Onderwerp ......................................................................................................................................................................................... In vakblad ❍ JA ❍ NEE 

Bijkomende toelichting voor aankondiging in vakbladen: (indien plaats beschikbaar is) 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Contactpersoon voor info en inschrijvingen: (naam, telefoonummer, e-mail) 

.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 

Lesgever ............................................................................................................................................................................... Erkenningsnummer .......................................................................... 

Adres .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 

61


Te bezorgen aan het NCBL minstens 10 dagen vóór de activiteit 

NCBL vzw 

Diestsevest 40 

3000 Leuven 

Te bezorgen aan het NCBL minstens 10 dagen vóór de activiteit 

62 

NCBL vzw 

Diestsevest 40 

3000 Leuven

Voor alle informatie over vorming 

en subsidies 

Subsidieaanvragen kan je ons bezorgen via de volgende kanalen: 

• per mail aan ncbl@boerenbond.be 

• per fax aan 016 28 61 19 

• online via de website www.boerenbond.be/ncbl 

• telefonisch aan de juiste medewerker 

• per post aan NCBL, Diestsevest 40, 3000 Leuven 

Heb je nog vragen? Dan staan de volgende medewerkers altijd tot jouw dienst: 

Geert Mertens 

Diensthoofd 

016 28 61 10 

Lieve Dewil 

Subsidieaanvragen 

korte vorming Antwerpen, 

Vlaams-Brabant, Limburg 

016 28 61 11 


Met steun van …. 

Lut Merckx 


korte vorming Oost-Vlaanderen, 

West-Vlaanderen 

016 28 61 12 

Guy Wouters 


cursussen alle provincies 

016 28 61 13 

Op alle uitnodigingen moet je vermelden dat de vorming georganiseerd wordt 'Met de steun van de Vlaamse 

overheid en de Europese Unie'. Je mag hierbij de volgende logo’s gebruiken, die je kan downloaden via 

www.boerenbond.be/NCBL 

georganiseerd met steun van de 

Vlaamse Overheid en de Europese Unie 

63

Onze regioconsulenten 

• EVI VAN CAMP – T 014 59 51 57 | M 0485 18 26 14 | E evi.van.camp@boerenbond.be A 

• GERT VAN DE MOORTEL – T 014 59 51 58 | M 0495 82 27 61 | E gert.van.de.moortel@boerenbond.be A 

• MARLIES CAEYERS – T 016 28 61 51 | M 0494 80 02 58 | E marlies.caeyers@boerenbond.be B 

• NELE LAUWERS – T 016 28 61 56 | M 0474 31 76 84 | E nele.lauwers@boerenbond.be B 

• LIESBETH FRANSEN – T 011 30 37 12 | M 0476 57 71 45 | E liesbeth.fransen@boerenbond.be L 

• KOEN VANHEUKELOM – T 011 27 83 01 | M 0477 91 82 33 | E koen.vanheukelom@boerenbond.be L 

• JOHAN SANDERS – T 09 243 88 31 | M 0472 81 03 36 | E johan.sanders@boerenbond.be O 

• PIETER VAN OOST – T 09 243 88 21 | M 0479 29 42 78 | E pieter.van.oost@boerenbond.be O 

• KAREN VERPLANCKE – T 09 243 88 32 | M 0473 45 75 87 | E karen.verplancke@boerenbond.be O 

• ANN-SOPHIE DECROOS – T 051 26 03 88 | M 0476 25 81 85 | E ann-sophie.decroos@boerenbond.be W 

• HANS MOMMERENCY – T 051 26 03 82 | M 0476 44 99 37 | E hans.mommerency@boerenbond.be W 

• MAARTEN STUER – T 051 26 03 41 | M 0475 82 71 72 | E maarten.stuer@boerenbond.be W 

Onze consulenten dienstbetoon 

• JAN VERMEIREN – T 014 59 51 55 | M 0478 49 71 40 | E jan.vermeiren@boerenbond.be A 

• BETTY VAN EYKEN – T 016 28 61 05 | E betty.vaneyken@boerenbond.be B 

• SANDRA WERIX – T 011 30 37 10 | M 0473 68 52 70 | E sandra.werix@boerenbond.be L 

• JAN DE SADELEER – T 09 243 88 35 | M 0475 69 39 55 | E jan.desadeleer@boerenbond.be O 

• GEERT STORME – T 09 243 88 36 | M 0478 25 09 48 | E geert.storme@boerenbond.be O 

• BART DOCHY – T 051 26 03 49 | M 0477 76 20 50 | E bart.dochy@boerenbond.be W 

• DIRK VERMANDER – T 051 26 03 87 | M 0478 34 39 50 | E dirk.vermander@boerenbond.be W 

• OSCAR WULLEPIT – T 051 26 03 81 | M 0478 47 30 24 | E oscar.wullepit@boerenbond.be W 

Onze adviseurs studiedienst 

• BART BELIEN – T 016 28 64 22 | M 0476 33 33 96 | E bart.belien@boerenbond.be 

• SAARTJE DEGELIN – T 016 28 64 25 | M 0497 78 92 53 | E saartje.degelin@boerenbond.be 

• LEEN FRANCHOIS – T 016 28 64 20 | M 0473 85 12 02 | E leen.franchois@boerenbond.be 

• RUDY GOTZEN – T 016 28 64 08 | M 0475 44 77 32 | E rudy.gotzen@boerenbond.be 

• BERT MEULEMANS – T 016 28 64 16 | M 0473 93 31 31 | E bert.meulemans@boerenbond.be 

• IRIS PENNINCKX – T 016 28 64 21 | M 0477 99 23 09 | E iris.penninckx@boerenbond.be 

• PIETER VERHELST – T 016 28 64 17 | M 0476 65 16 13 | E pieter.verhelst@boerenbond.be 

• GOEDELE VRINTS – T 016 28 64 18 | M 0472 87 33 15 | E goedele.vrints@boerenbond.be 

www.boerenbond.be/ncbl 

Diestsevest 40 • 3000 Leuven • België • Tel. +32 (0)16 28 61 10 • Fax +32 (0)16 28 61 19 • ncbl@boerenbond.be 

Het Nationaal Centrum voor Beroepsvorming in de Landbouw vzw (NCBL) 

is het vormingscentrum van de Boerenbond, KVLVAgra en Groene Kring. 

GROENE KRING 

BEWEGING VAN JONGE LAND- EN TUINBOUWERS

Computer - Boerenbond

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?