Clubblad 51ste jaargang, nr. 3 - Schaakvereniging De Raadsheer

51ste jaargang, nr. 3
Watjesschaak XXV
WATJES EN DURE HUIDEN
Door: Frans Altena
N.a.v. de affaire-Amstrong hoorde ik het vorig najaar de Belgische sportjournalist
en schrijver Herman Chevrolet in DWDD verklaren: “Nee, wielrennen is geen
sport, het heeft meer de struktuur van klassieke literatuur”.
Huh ? Ik was met iets anders bezig en lette niet goed op. Maar nu groef ik iets verder.
Chevrolet betoogt (onder andere in zijn ‘Het feest van list en bedrog’) dat wielrennen
grotendeels dezelfde structuur heeft als eeuwenoude mythen en verhalen uit de klassieke
Oudheid. Daarom zou ondanks alle schandalen de wielersport voor velen fascinerend blijven
om naar te kijken. Niet altijd wint de beste, soms wint de sluwste. Er is ‘gelukkig maar’ geen
sprake van een eenvoudige saaie discipline. Deze tak van uiterst ondoorgrondelijke en nogal
duistere ‘sport’ reikt (met het voortdurende ‘flikken, naaien, kopen, spuiten en slikken’)
helden en queesten en vrienden die vijanden worden aan - net als de klassieken. Het
wielrennen kent zijn eigen verhaallijnen, helden, lyriek en vaste structuren. Er is een beperkt
aantal dramatische situaties (motieven), en een beperkt aantal karakters voor de personages.
Fiktie ! En dus speelt iedereen vals, ook het publiek. Daarin is het wielrennen anders - en van
ouds af aan commerciëler - dan voetbal, dat oorspronkelijk een meer ‘elitaire’ en bijna
opvoedkundige basis had; wielrennen was altijd al de sport van de zonen van boeren en
fabrieksarbeiders die in het fietsen de enige vlucht uit de armoede zagen.
Wat kunnen we in dit verband zeggen over schaken ?
Ik stel voor: schaken heeft de struktuur van poëzie – vanaf het vrije vers tot en met gerijmel
van Sinterklaasgedichten.
Bedenk zelf maar hoe het zit met metrum, ritme en wat dies meer zij !
Ik wil het nu hebben over wat ik maar noem: kleine taktische manoeuvres. Dus over: watjes
en kleine taktische manoeuvres.
Frans Altena (1266) - Ritchie Bartels
(1277)
Tata, 21 januari 2013
De nog vrij jonge Ritchie was veruit de
sterkste van deze groep 9; hij won die dan
ook die groep met 8,5 uit 9. Ik betrapte
hem twee maal een kwartier voor zijn partij
al aan het bord zittend, studerend uit een
boekje vol taktische diagrammen …
Pagina 16
Hoewel gesterkt door actimeltjes en
yakultjes, verloor ik nipt van hem: terwijl ik
niet slecht stond, kwam hij met een
eenvoudige taktische manoeuvre – die
zeker ergerlijk is als je het gevoel hebt
goed in de partij te zitten …
Om mijn aanval op de damevleugel te
versterken had ik zojuist na 21. … Tf8-c8.
22. Tf1-c1 gespeeld. Dat ging meteen mis:
22. … Pd5xf4
Na het antwoord 23. exf4 volgt natuurlijk
23. … Dd4x en de loper op e4 valt, zodat
wit plots twee pionnen kwijt is.
Ondertussen dreigt er ook nog een
paardvorkje op e2.
In de mening dat die loper toch op vallen
stond, besloot ik tot het voor mijn doen
kreatieve
23. Le4-b7?!
Maar zwart wikkelde korrekt af:
23. … Pf4-e2+
24. Kg1-h1 Ta7xb7