10-11 Superrijken moffelen hun centen goed weg - LBC-NVK - ACV

Belastingparadijzen staan bekend om hun discretie,
een stevig bankgeheim en erg liberale
regels voor allerhande commerciële en financiele
activiteiten.
Op het niveau van de Europese Unie groeit
het besef dat het niet volstaat om alleen
nationaal te vechten tegen belastingfraude
en –ontwijking. Gezamenlijk optreden is
noodzakelijk.
James Henry, een vooraanstaand adviseur
van het Britse Tax Justice Network, maakte
een nauwgezette schatting van het geld dat
wereldwijd voor de belastingautoriteiten
wordt verborgen in meer dan 80 ‘offshore
centra’. Dat zijn landen of gebieden die speciale
belastingvoordelen geven aan buitenlanders;
soms gaat het zelfs om een complete
vrijstelling van belastingen.
De offshore centra staan bekend om hun
discretie, een stevig bankgeheim en erg liberale
regels voor allerhande commerciële en
financiële activiteiten. Voor banken uit de
VS en Europa is het nogal eenvoudig om ‘offshore’
een filiaal of bijkantoor op te richten.
De omvang van het verborgen geld is gigantisch:
in 2010 ging het wereldwijd om 17.000
miljard euro. En die schatting slaat dan nog
alleen op het financieel vermogen. Heel wat
vastgoed, jachten, renpaarden en goud zit
eveneens in offshore structuren zodat het
onmogelijk is de uiteindelijke eigenaars te
kennen.
rol banken
Bijna de helft van het financieel vermogen,
verstopt in die offshore centra, is in handen
van een superrijke elite. James Henry wijst
ook op de onfrisse rol die grote internationale
banken spelen. Uit een analyse van
de top-50 van de internationaal opererende
privébanken blijkt dat zij eind 2010 samen
9.300 miljard euro aan financieel vermogen
in het buitenland beheerden voor privéklanten,
onder meer via ‘trusts’ en stichtingen.
Vaak gaat het om banken die door de belastingbetaler
tijdens de financiële crisis moesten
worden gered omdat ze te groot waren
om ze te laten failliet gaan.
Henry hoopt dat zijn studie een aansporing
is om creatief na te denken over de
vraag hoe deze misbruiken in de toekomst
kunnen worden voorkomen. Zelf doet hij
het voorstel om landen vaker automatisch
gegevens te laten uitwisselen en om beter
te registreren wie uiteindelijk profiteert van
financiële opbrengsten.
De Brit wil ook dat er wordt nagedacht over
de vraag hoe je de grote hoeveelheden onbelast
vermogen en onbelaste inkomsten het
best kan gebruiken. Zelf pleit hij ervoor om
in de landen van de OESO een bescheiden
belasting te heffen op het vermogen dat op
anonieme wijze wordt beheerd door de top-
50 van de privébanken. De opbrengst van
zo’n belasting kan dienen om aan ontwikkelingssamenwerking
te doen en het klimaatprobleem
aan te pakken.
Kwestie van billijkheid
Belastingfraude en -ontwijking zijn een
groot probleem omdat overheden daardoor
belangrijke inkomsten mislopen. Volgens de
Europese Commissie moet de strijd hiertegen
niet alleen worden opgevoerd omdat het
extra inkomsten oplevert maar ook omdat
zoiets niet meer dan billijk is. De overgrote
meerderheid van de belastingplichtigen in
de EU komt zijn fiscale verplichtingen na. In
deze economisch moeilijke tijden mogen die
eerlijke belastingplichtigen niet nog eens de
dupe zijn wanneer er extra belasting wordt
geheven om het verlies door belastingfraude
te compenseren, zegt de Commissie.
In maart 2012 kwamen de staatshoofden en
regeringsleiders van de EU-lidstaten overeen
dat concrete maatregelen tegen belastingfraude
en -ontwijking voorrang moeten
krijgen. De Europese Commissie gaf al aan
op welke niveaus actie zal moeten worden
ondernomen.
Betere samenwerking
De Commissie wil dat de lidstaten hun
belastingdiensten beter doen werken om
belastingen beter te kunnen innen. Er is
ook nood aan een nauwere samenwerking
tussen de belastingdiensten uit de lidstaten.
Verder moeten de vastgestelde leemtes in de
Europese Spaarrichtlijn worden weggewerkt.
De Spaarrichtlijn regelt hoe rente wordt
belast die in een lidstaat wordt betaald aan
inwoners uit een andere lidstaat. Uit evaluaties
blijkt dat er vaak vennootschapsstructuren,
gevestigd in offshore centra,
worden geplaatst tussen de uitbetalende
FISCALItEIt
instelling en de werkelijke genieter van de
rente. Zo kan de werkelijke genieter van de
rente buiten het toepassingsgebied van de
Spaarrichtlijn blijven. Bovendien ontwikkelden
financiële instellingen nieuwe producten
die net niet onder de Spaarrichtlijn
vallen.
De lidstaten zijn het in essentie eens over
de aanpassingen die nodig zijn. Volgens de
Commissie moeten die aanpassingen zo vlug
mogelijk worden goedgekeurd. Dezelfde
aanpassingen zullen nodig zijn in de overeenkomsten
die met Zwitserland, Andorra,
Monaco, Liechtenstein en San Marino werden
afgesloten. Die overeenkomsten regelen
hoe rente wordt belast die daar wordt uitgekeerd
aan inwoners van de EU.
Volgens de Commissie moet de automatische
uitwisseling van informatie worden
opgevoerd. Ze wil ook meer samenwerking
tussen belastingdiensten, financiële inlichtingendiensten,
instanties van de sociale
zekerheid en het gerecht, zowel nationaal
als internationaal.
Samen met het FAN voeren de vakbonden
al geruime tijd campagne voor een rechtvaardige
fiscaliteit. Een van de belangrijkste
eisen uit die campagne is een doorgedreven
strijd tegen belastingfraude en -ontwijking
als middel om de kloof tussen de overheidsinkomsten
en -uitgaven te dichten. Die eis
krijgt nu steun uit onverdachte hoek want
de Europese politieke leiders willen er iets
aan doen. Een eerste stap. In een tweede
stap moeten nu concrete maatregelen worden
uitgewerkt en doorgevoerd.
Lees meer over de campagne voor
een rechtvaardige fiscaliteit op
www.hetgrotegeld.be
Ons recht | 117de jaargang | januari 2013 | 11