Bouworganisatie- en contractvormen - NLingenieurs
Bouworganisatie- en contractvormen - NLingenieurs Bouworganisatie- en contractvormen - NLingenieurs
6 > Een paar voorbeelden: > Het contracteren geheel op basis van functionele specifi caties is Turn key. (Dit omvat de blokken ‘design management’ en ‘construction management’ in fi guur 1.) Het project wordt fi t for purpose opgeleverd. > Contracteren op basis van door de opdrachtgever opgestelde technische specifi caties is Design and Construct of bijv EPC. (Dit omvat de blokken ‘design management’ en ‘construction management’ in fi guur 1, behalve de ‘Technical Specs’.) > Het uitwerken van een door de opdrachtgever aangeleverd ontwerp en het vervolgens realiseren is Detailed Design en Construct. (Dit omvat de blokken ‘design management’ en ‘construction management’ in fi guur 1, bahalve de ‘Technical Specs’ en ‘Engineering’.) > Alle procesdelen en functies leveren, inclusief fi nanciering en onderhoud, beheer en facilitaire diensten, behalve het maken van de projectdefi nitie en de rol van de opdrachtgever is die van een full service company. Elke combinatie van functies (rollen), procesdelen en acceptatie van een niveau van risico kent een waarde in het contractuele verkeer. Volledige analyses op basis van dit schema zijn beschikbaar. Tevens is dit schema te combineren met een structuurschema en als basis te gebruiken voor een ordening in vijf basis bouworganisatievormen. Basis bouworganisatie structuurschema De basis van elke bouworganisatievorm bestaat uit de sinds 1900 zeer gangbare, klassieke contractvorm waarbij drie partijen betrokken zijn. Dat zijn: de opdrachtgever, de adviseurs en de bouwers. Oorspronkelijk waren dat maar 2 partijen, de bouwheer en de bouwmeester! Als we aan deze drie “Klassieke partijen” de andere ‘moderne’ participanten in het bouwproces toevoegen, te weten de fi nancier en de consultant en de rollen van de projectmanager, de ontwerpmanager en de uitvoeringsmanager expliciteren, dan ontstaat een schema aan de hand waarvan de vele contract en procesvormen kunnen worden geordend. Iedere partij (opdrachtgever, adviseur, onafhankelijk specialist of aannemer) kan verantwoording accepteren voor deze rollen; de project-, ontwerp- en uitvoeringsmanager. De acceptatie van de verantwoordelijkheid bepaalt de contractvorm. Zie Figuur 2. Financier Ontwerp manager Advieskolom Conceptuele Architect Facilitair bureau Landscaping Interieur W&E adviseur Constructeur Process Eng. Opdracht gever Projectmanager Consultant project definitie Directievoering en toezicht Aannemers gespecialiseerd Fundering Ruwbouw Gevels Daken Interieur W&E Figuur 2. Basis bouworganisatie structuurschema. Dit schema bevat vrijwel dezelfde elementen en functies als fi guur 1.
Drie elementen in de rolverdeling Hieronder beschrijven we drie elementen die sterk bepalend zijn voor de rolverdeling: de beslissingscriteria, aansprakelijkheid en de inspannings- of resultaatverplichting. De beslissingscriteria Om over te gaan tot een gedefi nieerd proces en om gebruik te kunnen maken van beproefde bouworganisatie- en contractvormen, nationaal of internationaal, is er grote behoefte aan beslissingscriteria, een beslisboom. Aan de hand van de criteria kan bekeken worden welke bouworganisatievorm en welke contractvorm het beste bij het project passen. Alle bestaande bouworganisatievormen, contractvormen en contracten verschillen namelijk op essentiële punten. De basis van het bouwproces en de rolverdeling in een structuurschema bevat echter vrijwel altijd dezelfde elementen! Voor de overzichtelijkheid zijn de criteria gegroepeerd op een drietal invalshoeken. Een invalshoek is een standpunt van waaruit de totstandkoming van een bouwproject wordt bekeken. De drie invalshoeken zijn: > het te realiseren object (Project); > de omstandigheden waaronder het project wordt uitgevoerd (Proces); > de personen en bedrijven die bij het project betrokken zijn (Partijen). De hiernavolgende lijst met criteria is een lijst van de punten waarop contractvormen kunnen verschillen. Project > Type project (dure woning, raffi naderij, sociale woningbouw, infrastructuur, ziekenhuis …); > Aard van het project (groot, complex, langdurig, kostbaar of klein, eenvoudig, kortdurend,); > Techniek, technisch niveau (traditioneel, ‘state of the art’, innovatief); > Inclusief/exclusief beheer en/of onderhoud; > Financiering door de opdrachtgever en/of de aanbieder; > Functionele specifi catie of detailspecifi catie; > Eigenaar van de grond; > Beschikbare hoeveelheid tijd voor ontwerp en realisatie; > Hoe is de marktsituatie (invloeden vanuit de markt, politiek en omgeving); > Indeelbaarheid van het werk in percelen. Proces > Verantwoordelijkheid voor en controle over het ontwerpproces en/of realisatieproces bij de opdrachtgever of de aanbieder; > Risicoallocatie; welke risico’s zijn er en bij wie komen ze te liggen; > Wie is de procesverantwoordelijke (inspanningsverplichting – resultaatsverplichting); > Zijn kosten of waarde de drijfveer gedurende het proces; > Verrekening van de kosten op basis van lumpsum, per eenheid of kosten + fee. Partijen > Type opdrachtgever (overheid, belegger, projectontwikkelaar, sociale woningbouwer, eigenbouwer, incidentele opdrachtgever etc.); > Deskundigheid van de opdrachtgever op het gebied van bouwen; > De gewenstheid van vroege prijszekerheid door de opdrachtgever; > Mogelijkheid tot het nemen van beslissingen en doorvoeren van veranderingen tijdens het ontwerpproces en/of realisatieproces door de opdrachtgever. 7
- Page 1: Bouworganisatie- en contractvormen
- Page 4 and 5: 4 Het maken van het conceptuele ont
- Page 8 and 9: 8 > Met behulp van deze criteria vo
- Page 10 and 11: 10 > 1. 2. 3. 4. Vijf vormen van bo
- Page 12: 12 Referentie: 04 03 00 Den Haag, s
Drie elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in de rolverdeling<br />
Hieronder beschrijv<strong>en</strong> we drie elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die sterk bepal<strong>en</strong>d zijn voor de rolverdeling: de beslissingscriteria,<br />
aansprakelijkheid <strong>en</strong> de inspannings- of resultaatverplichting.<br />
De beslissingscriteria<br />
Om over te gaan tot e<strong>en</strong> gedefi nieerd proces <strong>en</strong> om gebruik te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> van beproefde bouworganisatie-<br />
<strong>en</strong> contractvorm<strong>en</strong>, nationaal of internationaal, is er grote behoefte aan beslissingscriteria,<br />
e<strong>en</strong> beslisboom. Aan de hand van de criteria kan bekek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> welke bouworganisatievorm <strong>en</strong> welke<br />
contractvorm het beste bij het project pass<strong>en</strong>. Alle bestaande bouworganisatievorm<strong>en</strong>, contractvorm<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
contract<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> namelijk op ess<strong>en</strong>tiële punt<strong>en</strong>. De basis van het bouwproces <strong>en</strong> de rolverdeling in e<strong>en</strong><br />
structuurschema bevat echter vrijwel altijd dezelfde elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>!<br />
Voor de overzichtelijkheid zijn de criteria gegroepeerd op e<strong>en</strong> drietal invalshoek<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> invalshoek is e<strong>en</strong><br />
standpunt van waaruit de totstandkoming van e<strong>en</strong> bouwproject wordt bekek<strong>en</strong>. De drie invalshoek<strong>en</strong> zijn:<br />
> het te realiser<strong>en</strong> object (Project);<br />
> de omstandighed<strong>en</strong> waaronder het project wordt uitgevoerd (Proces);<br />
> de person<strong>en</strong> <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> die bij het project betrokk<strong>en</strong> zijn (Partij<strong>en</strong>).<br />
De hiernavolg<strong>en</strong>de lijst met criteria is e<strong>en</strong> lijst van de punt<strong>en</strong> waarop contractvorm<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>.<br />
Project<br />
> Type project (dure woning, raffi naderij, sociale woningbouw, infrastructuur, ziek<strong>en</strong>huis …);<br />
> Aard van het project (groot, complex, langdurig, kostbaar of klein, e<strong>en</strong>voudig, kortdur<strong>en</strong>d,);<br />
> Techniek, technisch niveau (traditioneel, ‘state of the art’, innovatief);<br />
> Inclusief/exclusief beheer <strong>en</strong>/of onderhoud;<br />
> Financiering door de opdrachtgever <strong>en</strong>/of de aanbieder;<br />
> Functionele specifi catie of detailspecifi catie;<br />
> Eig<strong>en</strong>aar van de grond;<br />
> Beschikbare hoeveelheid tijd voor ontwerp <strong>en</strong> realisatie;<br />
> Hoe is de marktsituatie (invloed<strong>en</strong> vanuit de markt, politiek <strong>en</strong> omgeving);<br />
> Indeelbaarheid van het werk in percel<strong>en</strong>.<br />
Proces<br />
> Verantwoordelijkheid voor <strong>en</strong> controle over het ontwerpproces <strong>en</strong>/of realisatieproces bij de<br />
opdrachtgever of de aanbieder;<br />
> Risicoallocatie; welke risico’s zijn er <strong>en</strong> bij wie kom<strong>en</strong> ze te ligg<strong>en</strong>;<br />
> Wie is de procesverantwoordelijke (inspanningsverplichting – resultaatsverplichting);<br />
> Zijn kost<strong>en</strong> of waarde de drijfveer gedur<strong>en</strong>de het proces;<br />
> Verrek<strong>en</strong>ing van de kost<strong>en</strong> op basis van lumpsum, per e<strong>en</strong>heid of kost<strong>en</strong> + fee.<br />
Partij<strong>en</strong><br />
> Type opdrachtgever (overheid, belegger, projectontwikkelaar, sociale woningbouwer, eig<strong>en</strong>bouwer,<br />
incid<strong>en</strong>tele opdrachtgever etc.);<br />
> Deskundigheid van de opdrachtgever op het gebied van bouw<strong>en</strong>;<br />
> De gew<strong>en</strong>stheid van vroege prijszekerheid door de opdrachtgever;<br />
> Mogelijkheid tot het nem<strong>en</strong> van beslissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> doorvoer<strong>en</strong> van verandering<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s het<br />
ontwerpproces <strong>en</strong>/of realisatieproces door de opdrachtgever.<br />
7
Change language