Wegwijs in de jeugdpreventie - GGD Amsterdam - Gemeente ...

Wegwijs in de jeugdpreventie
De Jeugdpreventiewijzer.nl zet programma’s voor u op een rij
2 Waarom een Jeugdpreventiewijzer?
2 Hoe werkt het?
3 Welke typen preventie bestaan er?
3 Staan alle preventieprogramma's op de Jeugdpreventiewijzer?
3 Voor wie is de preventiewijzer nog meer van belang?
4 Wie zijn de aanbieders?
4 Staat uw aanbod er niet bij?
4 Meer weten?
#8

Waarom een Jeugdpreventiewijzer?
De Jeugdpreventiewijzer.nl is een website die snel en eenvoudig overzicht geeft van het aanbod van
veelbelovende en effectieve interventieprogramma’s in Amsterdam. De Jeugdpreventiewijzer is opgezet
door de GGD Amsterdam en is bedoeld voor ouders, leerkrachten en andere professionals die met
kinderen werken.
Kinderen opvoeden is geen eenvoudige opgave. Menig ouder of leerkracht ondervindt hierbij
problemen. Soms zijn dat kleine problemen van voorbijgaande aard. Maar problemen kunnen ook
ernstiger zijn, waarbij extra ondersteuning kan helpen om later leed te voorkomen. Voor veel
opvoedingsvragen en -problemen bestaat een passend antwoord. Hoe zorg je als ouder dat je kind
weerbaarder wordt? Wat kan ik doen om overgewicht te verminderen? Of hoe leer je kinderen in je klas
goed samen te werken en naar elkaar te luisteren? Voor deze vragen kan de Jeugdpreventiewijzer
helpen de juiste ondersteuning te vinden. De Jeugdpreventiewijzer laat zien welke
preventieprogramma’s er voorhanden zijn die het beste passen bij de (leef)situatie en de problemen van
een kind.
Peter (13) luistert steeds minder naar zijn ouders en de schoolresultaten zijn slecht. Hij let niet
op in de klas en maakt bijna geen huiswerk. Het liefst hangt Peter na school tot laat in de
avond op straat met vrienden. Wanneer zijn ouders hem ’s avonds proberen binnen te houden,
barst hij uit in woede en gaat toch naar zijn vrienden. Op een nacht sluipt Peter zelfs zijn bed
uit naar buiten en probeert samen met een vriendje een oliebollenkraam open te breken. Peter
en zijn vriend hebben pech: ze worden door de politie betrapt en meegenomen naar het
politiebureau.
Hoe werkt het?
Op de homepage van de Jeugdpreventiewijzer.nl ziet u op alfabetische volgorde het totale aanbod met
op dit moment 56 programma’s. U kunt gericht naar een programma zoeken door te selecteren op
leeftijdscategorie, zorgtype, trefwoord, regio of aanbieder. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken naar alle
preventieprogramma’s die zich richten op kinderen in het basisonderwijs met gedragsproblemen in
stadsdeel West. Wanneer u een keuze voor een programma heeft gemaakt, worden doel, doelgroep,
aanpak, indicaties (voor wie wel) en contra-indicaties (voor wie niet) getoond. Sommige programma’s zijn
bedoeld voor kinderen met een specifiek probleem, andere programma’s voor klassen in het basis- of
voortgezet onderwijs. Ook zijn er programma’s voor ouders.
Tijdens zijn verhoor maakt de agent Peter duidelijk dat hij nog maar een klein stukje verwijderd
is van een strafblad. Peter is erg onder de indruk en wil het anders gaan aanpakken. Hij kiest
na overleg met de politie voor een HALT-afdoening. Zijn ouders gaan op de
Jeugdpreventiewijzer.nl op zoek naar hulp. Hoe kunnen zij het beste met Peter omgaan?
Op de Jeugdpreventiewijzer vinden ze al snel Triple P. Bij een van de aanbieders geven zij zich
op voor een individuele training waar zij in een aantal sessies positieve
opvoedingsvaardigheden leren.
2 Wegwijs in de jeugdpreventie

Welke typen preventie bestaan er?
Zoals de naam al aangeeft zijn alleen preventieve programma's op de Jeugdpreventiewijzer.nl terug te
vinden. Behandelprogramma’s vindt u niet op deze site. De preventieve zorg is onder te verdelen in
universele preventie, selectieve preventie en geïndiceerde preventie.
Deze indeling verdeelt groepen jongeren naar de ernst van risico’s en problemen:
• universele preventie is gericht op alle kinderen of op een risicogroep op basis van
sociaaleconomische of sociaaldemografische kenmerken. Er is dus geen sprake van een
individueel risico.
• selectieve preventie is gericht op kinderen bij wie het risico op het ontwikkelen van een ziekte/
aandoening hoger is dan gemiddeld op basis van individuele kenmerken (kwetsbare kinderen).
Bijvoorbeeld kinderen van wie een van de ouders een psychische stoornis heeft of aan
drugs verslaafd is.
• geïndiceerde preventie is gericht op kinderen die reeds symptomen van een aandoening vertonen,
maar waarbij nog geen sprake is van een gediagnosticeerd gezondheidsprobleem.
Bijvoorbeeld kinderen met angstklachten of gedragsproblemen.
Staan alle preventieprogramma's op de Jeugdpreventiewijzer?
Niet alle preventieprogramma's staan op de Jeugdpreventiewijzer.nl. Een programma moet daarvoor
aan de volgende voorwaarden voldoen:
• Het programma richt zich op (lichte) opvoed- en opgroeiproblematiek van het kind of de jeugdige.
• Het programma beschikt over een heldere beschrijving van doel, doelgroep en aanpak. Bij de
aanpak is in ieder geval de duur en de intensiteit van het programma beschreven.
• Kinderen en ouders kunnen (vrijwel) kosteloos aan het programma deelnemen.
• Het programma mag gegeven worden zonder indicatie op basis van de Wet op de jeugdzorg.
• Het programma is wetenschappelijk onderbouwd volgens criteria van het
Nederlands Jeugd Instituut (theoretisch goed onderbouwd, waarschijnlijk effectief,
bewezen effectief) of blijkens (inter)nationale wetenschappelijke publicaties (veelbelovend).
Deze criteria hanteren we niet voor niets. Het
aanbod van interventies in de stad is
omvangrijk en divers. Helaas is lang niet van elk
programma aangetoond dat het ook
daadwerkelijk werkt. Door alleen programma’s
op te nemen die aan bepaalde voorwaarden
voldoen, waarborgen we de kwaliteit zodat
betrokkenen een reële kans hebben dat het
programma effect heeft.
Voor wie is de preventiewijzer nog meer van belang?
De preventiewijzer biedt aangrijpingspunten voor beleidsmakers en financiers om het aanbod verder te
ontwikkelen om tot een dekkend zorgaanbod te komen. Naarmate de preventiewijzer steeds completer
wordt, krijgen we namelijk beter zicht op het totale aanbod van effectieve programma’s. Daaruit kunnen
we afleiden voor welke problematiek en voor welke doelgroep er voldoende (onderbouwde) interventies
zijn, maar ook waar aanbod ontbreekt of ontoereikend is.
Jeugdpreventiewijzer.nl zet programma's voor u op een rij 3

Wie zijn de aanbieders?
Op dit moment zijn er ruim 30 aanbieders die elk één of meer preventieprogramma’s aanbieden. Een
aantal organisaties heeft een landelijk aanbod, bijvoorbeeld online programma’s. De meeste
programma’s worden echter aangeboden door in Amsterdam gevestigde instellingen. Bij elk programma
worden de contactgegevens van de aanbieders vermeld, met informatie over het stadsdeel waar deze
programma’s worden uitgevoerd.
Staat uw aanbod er niet bij?
Wanneer uw organisatie als aanbieder niet op de Jeugdpreventiewijzer voorkomt, kunt u daar wat aan
doen. Allereerst kunt u nagaan of uw programma's voldoen aan de eerder genoemde voorwaarden.
Indien dat het geval is, kunt u contact opnemen met de GGD door een mail te sturen naar
jeugdpreventiewijzer@ggd.amsterdam.nl. Staat uw aanbod er wel bij maar heeft u nog andere
preventieprogramma’s of zijn programma’s gewijzigd, neemt u dan via hetzelfde mailadres contact met
ons op. Op deze wijze houdt de Jeugdpreventiewijzer zijn waarde. Ook kan de GGD u adviseren over
hoe programma’s aan de gestelde voorwaarden kunnen voldoen indien dit nog niet het geval is.
Meer weten?
Voor meer informatie over de Jeugdpreventiewijzer.nl kunt u contact opnemen met Marcel van der Wal.
Te bereiken via mail: mvdwal@ggd.amsterdam.nl of tel: 020-555 5786. Deze factsheet is ook digitaal
beschikbaar op de website van de GGD: http://www.gezond.amsterdam.nl.
Colofon
Deze factsheet is een uitgave van het cluster Epidemiologie, Documentatie en Gezondheidsbevordering
van de GGD Amsterdam, edg@ggd.amsterdam.nl, 020- 555 5495.
Redactie: Anton Janssen, Johan Osté, Jan Vlierhuis, Marcel van der Wal en Sanne van Meeteren
Jaar van uitgave: 2012
Fotografie: Beeldbank gemeente Amsterdam en afdeling Communicatie GGD Amsterdam. De personen
op de foto's zijn niet gerelateerd aan het onderwerp van deze factsheet
Vormgeving & druk: Leijten drukwerk&advies
4 Wegwijs in de jeugdpreventie