Jaarverslag 2009.pdf - Groningen Airport Eelde

Jaarverslag
/
2009

Groningen Airport Eelde
2
Inhoudsopgave
Raad van Commissarissen 3
Directie 4
Aandeelhouders 4
Voorwoord 5
Bericht van de Raad van Commissarissen 6
Organisatiestructuur 8
Van de directie 9
MT leden aan het woord 20
Meerjarenoverzicht 3 1
Jaarrekening 33
Balans 34
Winst- & verliesrekening 36
Kasstroomoverzicht 37
Toelichting 38
Overige gegevens 46
Fotografie
Jan Buwalda, Kas van Zonneveld & Archief Groningen Airport Eelde

Raad van Commissarissen
Ir. J.C. Volkers, voorzitter
Geboren 20 november 1944
Functie Toezichthouder, zelfstandig consultant
EBConsult B.V.
Nevenfuncties Voorzitter Raad van Commissarissen
Airpark Eelde, lid van Raad van Commissarissen
Rabobank Stad en Midden-Groningen, Lid Raad
van Toezicht Chr. Scholengemeenschap Vincent
van Gogh te Assen, Lid Adviesraad Van Ede &
Partners te Groningen/Zwolle
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 09-06-1992 door aandeelhouders
Groningen Airport Eelde op voordracht van de
Raad van Commissarissen (RvC), herbenoemd tot
09-06-2010.
J. de Vries, vice-voorzitter
Geboren 12 april 1942
Functie zelfstandig consultant
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 16-12-1998 door aandeelhouders
Groningen Airport Eelde op voordracht van RvC,
herbenoemd tot 16-12-2010.
Mr. R.W.P. Bakker
Geboren 26 november 1953
Functie zelfstandig belastingadviseur met eigen
praktijk
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 14-06-2000 door aandeelhouders Groningen
Airport Eelde op voordracht van gemeente
Assen en gemeente Tynaarlo, herbenoemd tot
14-06-2012.
Dr. J.C. Gerritsen
Geboren 11 oktober 1957
Functie lid van het College van Gedeputeerde Staten
van de provincie Groningen.
Nevenfuncties voorzitter Algemeen en Dagelijks
Bestuur Groningen Seaports, voorzitter Raad
van Commissarissen N.V. Waterbedrijf Groningen,
voorzitter regionale commissie Noordelijke
Zeehavens
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 17-04-2003 door aandeelhouders Groningen
Airport Eelde op voordracht van Provincie
Groningen tot 17-04-2011.
Drs. A. van der Hek
Geboren 12 september 1938.
Functie Lid van de Raad van Commissarissen Total
Raffinaderij Nederland bv, lid van de Commissie
van wijzen ICES/KIS.
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 10-12-2004 door aandeelhouders Groningen
Airport Eelde op voordracht van Provincie
Drenthe tot 20-12-2012.
J.H. Mosselman
Geboren 30 november 1950
Functie directeur Zonnetour Reisbureau Sudtours
B.V., algemeen directeur Bimoss Holding B.V.
Nevenfuncties lid van Raad van Toezicht Garantiefonds
Reisgelden, lid Geschillencommissie Reizen,
rijksgecommitteerde Nationale Hogeschool voor
Toerisme en Verkeer.
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 18-09-2003 door aandeelhouders
Groningen Airport Eelde op voordracht van de
Raad van Commissarissen tot 18-09-2011.
Prof. dr. H.G. Sol
Geboren 11 augustus 1951
Functie Hoogleraar Business and ICT Faculteit Economie
en Bedrijfskunde, Rijksuniversiteit Groningen
Nevenfuncties commissaris Joh. Enschede BV,
voorzitter Stichting PAO Informatica, voorzitter
Stichting Informatica Congressen, lid bestuur
Stichting Allersmaborg, lid Raad van Toezicht
Nicolaes Mulerius, HEC-hoogleraar, directeur Sol
Information Management B.V.
Nationaliteit Nederlandse
Benoemd per 26-06-2007 door aandeelhouders
Groningen Airport Eelde op voordracht van de
aandeelhouders tot 26-06-2011.
Jaarverslag 2009 3

Groningen Airport Eelde
4
Directie Aandeelhouders
Jos Hillen, Directeur Provincie Groningen
Provincie Drenthe
Gemeente Groningen
Gemeente Assen
Gemeente Tynaarlo

Voorwoord
Voor u ligt het jaarverslag 2009 van Groningen
Airport Eelde. Een jaar waarin met veel energie en
creativiteit is gewerkt aan de toekomstige ontwikkeling
van de luchthaven en waarin de luchthaven
landelijk en regionaal steeds meer erkenning heeft
gekregen voor haar rol en ambities.
Maar het was ook het jaar waarin de luchthaven
afscheid heeft moeten nemen van Roelof Huberts,
gewaardeerd collega bij de luchthavenbrandweer. Hij
overleed onverwacht aan een ernstige ziekte.
Het jaar 2009 heeft een aantal belangrijke resultaten
opgeleverd.
Allereerst wil ik de positieve uitspraak van de
Europese Commissie noemen met als resultaat dat
er geen bezwaren bestaan tegen de rijksbijdrage van
¤ 18,6 miljoen aan Groningen Airport Eelde.
Voorts heeft het Kabinet onze luchthaven in de
Luchtvaartnota van nationale betekenis verklaard
met het behoud van de functie van hoogwaardig
opleidingscentrum voor verkeersvliegers.
Op regionaal gebied is er hard gewerkt aan de opzet
van een integrale aanpak van luchthavenontwikkeling,
regionaal-economische planvorming en ontwikkelingsmogelijkheden
van hoogwaardig openbaar
vervoer, waarbij intensief wordt samengewerkt met
de provincies Groningen, Drenthe en de gemeente
Tynaarlo en alle ondersteunende projectorganisaties.
In de gemeente Tynaarlo zijn de voorbereidingen
gestart voor de vaststelling van het bestemmingsplan
waarin de baanverlenging ruimtelijk kan worden
verankerd. Ook hebben wij een start gemaakt met
strategisch omgevingsmanagement, met als doel een
dialoog tot stand te willen brengen met de omwonenden
van onze luchthaven (o.a. VOLE) die uiteindelijk
zou moeten leiden tot vermindering van de hinder
voor omwonenden binnen de voorgestelde groei van
de luchthaven met baanverlenging.
Groningen Airport Eelde heeft in 2009 de voorbereidingen
gestart van een innovatieve aanbesteding,
waarin zowel de baanverlenging als alle bijkomende
infrastructurele werken zoals groot onderhoud
aan de bestaande baan en nieuwe taxiway’s en
platformen zijn opgenomen. Hierbij is een nieuwe, in
2009 opgestelde, luchthavenontwikkelingsstrategie
uitgangspunt. Verder heeft de luchthaven hard
gewerkt aan de verdere invulling van haar ambitie
om Groningen Airport Eelde te laten uitgroeien tot
meest duurzame luchthaven van Nederland.
En ten slotte waren wij in staat, ondanks de slechte
economische omstandigheden, om het exploitatietekort
in 2009 te beperken tot bijna ¤ 505.000 (bijna
¤ 200.000 lager dan eind 2008 was begroot).
Wij zijn trots op dit resultaat!
In dit jaarverslag zal uitgebreid stilgestaan worden
bij deze mijlpalen en zal ook verslag worden gedaan
van alle overige wetenswaardigheden uit 2009.
Hierbij is dit jaar gekozen voor een andere opzet
van het jaarverslag. Het directieverslag geeft een
weergave over 2009 op hoofdlijnen. Daarna komen
de leden van het managementteam van Groningen
Airport Eelde aan het woord om de lezer via deze,
persoonlijke terugblikken, een extra inkijk te geven in
het veelzijdige bedrijf dat Groningen Airport Eelde is.
Jos Hillen
Directeur Groningen Airport Eelde
Jaarverslag 2009 5

Groningen Airport Eelde
6
Bericht van de Raad van Commissarissen
De samenstelling van de Raad van Commissarissen
van Groningen Airport Eelde is in 2009 ongewijzigd
gebleven.
In de directie heeft zich wel een wijziging voorgedaan.
De heer J. Meulendijks is in verband met het
aanvaarden van een functie elders per 1 maart 2009
afgetreden als statutair directeur. De heer Ir. J. G.
(Jos) Hillen is op voordracht van de Raad van Commissarissen
door de aandeelhouders tot statutair
directeur benoemd. De benoeming van de heer Hillen
is op interim-basis en loopt totdat het Aanwijzingsbesluit
van de ministers van Verkeer en Waterstaat
en van VROM onherroepelijk is geworden. Dan is het
besluit tot baanverlenging definitief verzekerd.
De Raad van Commissarissen van Groningen Airport
Eelde is in het verslagjaar zes keer bijeengekomen.
Dit is vaker dan de laatste jaren gebruikelijk was. Er is
gekozen voor een hogere frequentie omdat de Raad
nauwgezet de voortgang heeft willen bespreken van
de besluitvorming rond de procedure van het aanwijzingsbesluit,
meer in het bijzonder het onderzoek
door de Europese Commissie naar de toelaatbaarheid
van de overheidsbijdragen aan de luchthaven.
Het spreekt vanzelf dat daarnaast ook de lopende
operationele en financiële zaken met de directie zijn
besproken.
In het verslagjaar zijn de commissarissen eenmaal
bijeen geweest om het eigen functioneren te bespreken.
De commissarissen hebben vastgesteld dat de
Raad van Commissarissen naar behoren is samengesteld
en dat in de Raad de gewenste competenties
verenigd zijn.
Twee leden van de Raad vormen een remuneratiecommissie
welke de werkgeversrol vervult ten
opzichte van de directie.
De beslissing van de Europese Commissie dat de
bijdragen van het Rijk in de kosten van de baanver-
lenging (evenals enkele andere investeringssubsidies)
toelaatbaar zijn, is in november 2009 met veel
genoegen ontvangen. Directie en Raad van Commissarissen
hebben gedurende het hele onderzoek het
volste vertrouwen gehad in een goede uitkomst. De
Raad betreurt het wel dat met dit onderzoek, een
extra vertraging van de aanleg van de baanverlenging
van 1,5 tot 2 jaar is ontstaan.
Met instemming heeft de Raad vastgesteld dat
de voorbereiding voor de feitelijke aanleg en de
planvorming voor de verdere ontwikkeling van de
luchthaven voortvarend zijn doorgezet. De aanbestedingsprocedure
is gestart en het bestemmingsplan
baanverlenging is vrijwel gereed om na een onherroepelijk
aanwijzingsbesluit door de gemeenteraad
van Tynaarlo te worden vastgesteld.
Positief oordeelt de Raad ook over de positie die
Groningen Airport Eelde heeft gekregen in de Luchtvaartnota.
Daarin wordt Groningen Airport Eelde
aangemerkt als luchthaven van nationale betekenis
en wordt de samenhang van luchthavenontwikkeling
met regionale economische ontwikkeling benadrukt.
Het is verheugend dat ook in de regionale economische
beleidsontwikkeling de positie van de luchthaven
steeds meer wordt verankerd.
Preadvies bij de jaarrekening
Op 25 maart 2010 heeft de Raad van Commissarissen
van Groningen Airport Eelde de door de directie
opgemaakte jaarrekening in aanwezigheid van de
accountant besproken. De jaarrekening is gecontroleerd
door PricewaterhouseCoopers Accountants
N.V..
Dit bureau heeft ook opgemerkt dat de interne
financiële controle bij Groningen Airport Eelde de
kwalificatie “goed” verdient.

Vastgesteld is dat de eind 2008 ingezette mondiale
economische crisis ook de luchtvaartsector heeft
geraakt. Op Groningen Airport Eelde zijn in 2009
ruim 12% minder passagiers vervoerd dan in 2008.
Uit de jaarrekening blijkt dat het financiële resultaat,
ondanks dat de verkeersontwikkeling is teruggelopen,
in lijn is met het resultaat in 2008. Het tekort
was in 2008 bijna ¤ 470.000. In 2009 was het tekort
circa ¤ 505.000, bijna ¤ 200.000 lager dan het
gebudgetteerde resultaat voor 2009 van ¤ 697.000.
Gezien de economische omstandigheden in 2009 is
dat een uitstekende prestatie.
Een verbetering van het resultaat zal door een
groeiend gebruik van de luchthaven bereikt moeten
worden. Realisatie van de voorgenomen investe-
ringen en in het bijzonder de realisatie van de baanverlenging
is daarvoor een belangrijke voorwaarde.
De Raad stelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders
voor de jaarrekening 2009 van de vennootschap
goed te keuren. Tevens stelt zij voor om
decharge te verlenen aan de directie voor het beheer
en aan de leden van de Raad van Commissarissen
voor het toezicht.
Tenslotte spreekt de Raad van Commissarissen
aan de directie en medewerkers haar dank uit voor
de inzet die in het verslagjaar is gepleegd en de
daarmee bereikte resultaten.
Namens de Raad van Commissarissen
25 maart 2010
Ir. J.C. Volkers
President-commissaris
Jaarverslag 2009 7

Groningen Airport Eelde
8
Organisatiestructuur
Raad van
Commissarissen
Directiesecretariaat Manager HR
Havenmeester
Havendienst
Brandweercommandant Adjunctdirecteur
Brandweer Administratie
Brandstof/Milieu
Facilities
Directeur
Manager
Marketing & Sales
Marketing & Sales &
Communicatie
Directie
Management
Ondersteunend
Afdelingen

Van de directie
Algemeen
De economische crisis is niet aan de luchtvaartsector
voorbij gegaan. Veel luchtvaartmaatschappijen en
daarmee ook veel luchthavens werden geconfronteerd
met een krimpende markt. Dat geldt ook voor
de Nederlandse luchtvaartsector. De veruit belangrijkste
luchthaven van Nederland, Amsterdam Airport
Schiphol, zag het aantal passagiers dalen met 8,4%.
Ook Groningen Airport Eelde heeft te maken gehad
met een afname van het aantal passagiers met 12%.
Zowel het vakantiechartersegment als het lijndienstsegment
zijn in volume afgenomen.
Opvallend is dat op de Europese luchthavens de
low cost maatschappijen het relatief goed hebben
gedaan. Veel luchthavens met een groot aandeel low
cost vervoer zijn dan ook gegroeid. In Nederland is
Eindhoven Airport daar een duidelijk voorbeeld van.
De huidige baanlengte van Groningen Airport Eelde
vormt echter een beperking voor de belangrijkste
low cost maatschappijen om op te opereren. De lang
slepende procedure voor de baanverlenging beperkt
de luchthaven dan ook sterk om in te spelen op
groeikansen en veranderingen in de luchtvaartmarkt.
In 2009 heeft het Kabinet de lang verwachte
Luchtvaartnota gepresenteerd. De nota is nog niet in
de Tweede Kamer besproken. Door de economische
crisis en de daaruit voortvloeiende rem op de groei
van de luchtvaart in Nederland is de behandeling
van het hoofdthema (in hoeverre kan en mag de
luchtvaart groeien en waar kan die groei geaccommodeerd
worden) uitgesteld.
De groei van het niet mainport gebonden vliegverkeer
moet, zo is in het kabinetsvoornemen geformuleerd,
op termijn voor een deel worden opgevangen
door de regionale luchthavens. Daarbij wordt in de
Luchtvaartnota allereerst gewezen op de mogelijkheden
van Eindhoven Airport en Lelystad, die samen
met Schiphol en Rotterdam Airport een stelsel van
samenwerkende luchthavens kunnen vormen. Echter
ook de luchthavens van Groningen, Maastricht en
Twente hebben in de nota de status van regionale
luchthaven van nationale betekenis gekregen en
worden daarmee in staat geacht om (op termijn)
een deel van het niet mainport gebonden verkeer te
accommoderen. Naar verwachting zullen de luchthavens
Lelystad en Twente nog een lange weg te
gaan hebben voordat deze luchthavens procedureel
en operationeel voldoende geëquipeerd zijn om
aanzienlijk meer handelsverkeer te accommoderen.
Hiermee is de uitgangspositie voor Groningen Airport
Eelde (na baanverlenging) aanzienlijk gunstiger om
een grotere rol te spelen in de afwikkeling van de
vraag naar luchtvervoer in Nederland.
De in de nota genoemde luchthavens van nationale
betekenis bevinden zich in sterke economische
regio’s. Voor Groningen Airport Eelde is dat het
nationaal stedelijk knooppunt Groningen-Assen. Het
hoeft geen betoog dat de economische voordelen
van de aanwezigheid van de luchthaven natuurlijk
verder reiken dan het stedelijk knooppunt. Heel
Noord en Noord-Oost Nederland kan er de vruchten
van plukken, wat ook in toenemende mate gebeurt. In
de Luchtvaartnota stelt het Kabinet dat het belangrijk
is om de luchthavenontwikkeling te koppelen aan
de ruimtelijk-economische doelen en de ruimtelijkeconomische
ontwikkeling van de regio waarin de
luchthavens liggen. Daarmee wordt meer dan in
vroegere luchthaven-beleidsnota’s het verband
benadrukt tussen regionaal economische ontwikkeling
en luchthavenontwikkeling. Het kabinet bepleit in
de nota voor een gezamenlijke en integrale visie op
de gewenste gebiedsontwikkeling als kader voor de
luchthavenontwikkelingen. Juist op dat punt zijn er in
2009 in onze regio flinke stappen gezet. Met verschillende
actoren op het terrein van regionaal-economische
(gebieds)ontwikkeling zijn de mogelijkheden
besproken om de luchthavenontwikkelingskansen op
te nemen in de planontwikkeling. Daarbij gaat het om
de kansen die de luchthaven biedt voor de regionale
economische ontwikkeling en om de inspanningen die
dat vraagt om die ontwikkelingskansen te stimuleren.
Met de Regio Groningen-Assen, het OV-Bureau en
Jaarverslag 2009 9

Groningen Airport Eelde
10
de meest betrokken overheden wordt gesproken
over de bereikbaarheid via hoogwaardig openbaar
vervoer, het vestigingsmilieu voor luchthavengerelateerde
bedrijvigheid, ruimtelijke inpassing in het
landschappelijke gebied tussen Assen en Groningen
(Koningsas) en dergelijke. Het is verheugend en
wordt als stimulerend ervaren dat de positie van de
luchthaven steeds hechter wordt verankerd in de
regionale beleidsontwikkeling.
Baanverlenging
De hierboven beschreven integrale aanpak van
luchthavenontwikkeling en regionaal-economische
planvorming is nadrukkelijker dan in het verleden
op de agenda gekomen. Dit is mede gestimuleerd
doordat het moment dat een onherroepelijk aanwijzingsbesluit
voor het luchtvaartterrein, waarmee
de baanverlenging mogelijk wordt gemaakt, steeds
dichterbij komt.
In november 2009 heeft de Europese Commissie
beslist dat de Rijksbijdrage in de kosten van de
baanverlenging toelaatbaar is. Hiernaar was door
de Europese Commissie een onderzoek ingesteld,
omdat de Raad van State bij de behandeling van
de beroepen tegen het aanwijzingsbesluit in 2008
had vastgesteld dat er mogelijk sprake zou zijn van
Staatssteun aan de luchthaven die misschien niet
verenigbaar is met de Richtlijnen van de Europese
Commissie die handelen over steun aan regionale
luchthavens.
De Ministers van Verkeer en Waterstaat en van VROM
hebben op basis van dat eindoordeel van de Europese
Commissie en met inachtneming van de laatste
inzichten met betrekking tot recente wijzigingen in
wet, regelgeving en eventuele beleidswijzigingen op
3 maart 2010 een nieuwe en naar verwachting laatste
beslissing op bezwaar genomen. Als daartegen weer
beroep wordt aangetekend zal de Raad van State, als
dit beroep ontvankelijk is, in de loop van 2010 een
nieuw oordeel vellen en wordt het besluit naar alle
waarschijnlijkheid definitief.
De vertraging van de afgelopen jaren betekent
allerminst dat de voortgang van het project baanverlenging
is stilgelegd.
De voorbereidingen voor de vaststelling van het
bestemmingsplan waarin de baanverlenging ruimtelijk
kan worden verankerd zijn opgestart. Deze vaststelling
kan plaatsvinden zodra het aanwijzingsbesluit
onherroepelijk is geworden. De gemeente Tynaarlo
heeft daartoe kort na de beslissing van de Europese
Commissie al het nieuwe plan voor zienswijzen vrij
gegeven. Vooruitlopend op het definitieve ‘Ja’ voor
de baanverlenging heeft Twynstra Gudde Manage-
ment Consultants opdracht gekregen, de aanbesteding
van de baanverlenging en alle bijkomende
werken te gaan voorbereiden. Hierbij is de keuze
gevallen op een publiek private samenwerking in de
vorm van een sterk vereenvoudigd DBFM-contract
(zie tevens kadertekst ‘Aanleg baanverlenging
volgens een innovatieve aanbesteding’ bij interview
Jos Hillen op pagina 22).
Belangrijk is ook, dat in 2009 de ontheffing in het
kader van de Flora en Faunawet en de vergunning
in het kader van de natuurbeschermingswet zijn
afgegeven. Alles is erop gericht geen (procedure)
tijd meer te verliezen en zo snel mogelijk met de
daadwerkelijke aanleg te kunnen beginnen.

Luchthavenontwikkelingsplan
De ontwikkelingspotentie van Groningen Airport Eelde
en de sterke groei die met name low cost carriers op
regionale luchthavens de afgelopen jaren hebben
laten zien (Eindhoven, Weeze), heeft de directie van
de luchthaven ertoe gebracht de luchthavenontwikkelingsstrategie
met betrekking tot de infrastructuur
(banenstelsel, platform, terminal, etc.) opnieuw tegen
het licht te houden. Daarbij is getoetst of de ontwikkelingsplannen
van de luchthaven voldoende robuust
en flexibel zijn om toekomstige groei op te kunnen
vangen. Samen met luchthavenadviesbureau NACO
en alle gebruikers van de luchthaven is met een
interactief proces een nieuwe ontwikkelingsstrategie
opgesteld waarbij in de toekomst de luchthaven zich
verder zal ontwikkelingen vanuit het middenterrein.
Op langere termijn zal daar ook een nieuwe passagiersterminal
kunnen verrijzen op het moment dat
de groei dat noodzakelijk maakt. Als gevolg van deze
nieuwe strategie is de infrastructurele inrichting van
de luchthaven aangepast en is de eerste ontwikkelingsfase
van dit nieuwe plan in de voorbereidingen
van de aanbesteding meegenomen.
Duurzame luchthaven
bron KLM
De plannen voor de ontwikkeling van de luchthaven
worden ook gemaakt met oog voor de omgeving. De
mogelijkheid om op termijn bebouwing mogelijk te
maken op het huidige binnenterrein van de luchthaven
impliceert dat de directe omgeving minder belast
wordt. Aanhaking op hoogwaardig openbaar vervoer
impliceert dat het verkeer naar en van de luchthaven
efficiënt kan worden verwerkt. Maar daarnaast wil
Groningen Airport Eelde, zoals in het jaarverslag
2008 al is aangekondigd, een voortrekkersrol spelen
als het gaat om het toepassen van duurzamere
oplossingen voor het beheer en gebruik van de luchthaven.
Hiertoe is inmiddels in nauwe samenwerking
met de Provincie Drenthe een project getart met de
naam Sustainable Airport Solutions (SAS). Er zijn een
aantal concrete projecten geïdentificeerd, waarmee
de luchthaven de duurzaamheidsdoelstellingen
inhoud gaat geven. Een voorbeeld is onder andere
het invoeren van glijvluchten in samenwerking met
de Luchtverkeersleiding Nederland. Daarnaast
gaan Provincie en luchthaven in het SAS-project in
internationaal verband met een zestal buitenlandse
luchthavens, kennisinstellingen en regio’s samenwerken
om de regionale luchtvaart te kunnen ontwikkelen
met meer oog voor de effecten daarvan op het
milieu.
De plannen van Groningen Airport Eelde sluiten naadloos
aan bij de Kennis- en Innovatie Agenda Luchtvaart
die eind vorig jaar door de luchtvaartsector aan de
minister van Verkeer en Waterstaat zijn gepresenteerd.
Daarin zijn innovatie, kennisontwikkeling, kennisdeling
en nauwe samenwerking tussen ondernemingen,
kennisinstellingen en overheid als essentiële factoren
genoemd om de internationale concurrentiepositie van
ons land te blijven waarborgen.
De aandacht voor het milieu wordt meer en meer
getrokken in de sfeer van klimaateffecten en
luchtverontreiniging. Maar al langer is de geluidsproblematiek
rond luchthavens een belangrijke
bron van hinder. Ook bij Groningen Airport Eelde
speelt geluidsoverlast een rol. Sinds het verbod op
groot lesverkeer is daarbij het accent vooral komen
te liggen op de geluidsoverlast die het lesvliegen
Jaarverslag 2009 11

Groningen Airport Eelde
12
met kleinere vliegtuigen met zich mee brengt. De
toename van het lesverkeer de laatste jaren heeft dit
versterkt en is voor de luchthavendirectie aanleiding
geweest om met de gebruikers in overleg te treden
met het doel gezamenlijk tot het reduceren van de
ervaren geluidshinder te komen.
De klachten die over de geluidshinder bij de Commissie
Milieuhygiene Luchthaven Eelde zijn ingediend
worden alle geregistreerd. In 2009 daalde het aantal
klachten van 700 (in 2008) naar 575. 41,9% van alle
klachten waren afkomstig uit Glimmen. Het aantal
klagers is gestegen van 60 naar 90. Een beperkt
deel van de klagers is verantwoordelijk voor een
groot deel van de klachten. De top 5 klagers dienden
samen 53% van alle klachten in.
Omgevingsmanagement
Communicatie is van grote betekenis in de luchtvaartsector.
De keerzijde van luchthavenontwikkeling
(met alle positieve effecten voor de regionale
economische ontwikkelingen) is, dat de groei gepaard
kan gaan met mogelijke geluidshinder en emissies
van milieuonvriendelijke stoffen (CO 2 , NO x e.d.). Het
is daarom van groot belang om de omgeving goed te
informeren over de plannen die de luchthaven voor
de langere termijn heeft en daarbij open de dialoog
Overzicht bewegingen 2009 versus 2008
Tabel 1
250.000
200.000
150.000
100.000
50.000
0
167.107 190.034
passagiersbewegingen
aan te gaan met verschillende stakeholders. Nu de
beslissing tot baanverlenging dichterbij komt, is
besloten om meer dan in het verleden, werk te maken
van een goede communicatie met de omgeving.
De luchthaven heeft in de 2de helft van 2009 haar
plannen ontvouwd op het gebied van omgevingsmanagement
en communicatie. Daarbij is het volgende
missie statement geformuleerd:
‘Groningen Airport Eelde wil samen met de publieke
partijen en de stakeholders uit de omgeving werken
aan gezonde relaties en goede informatievoorziening,
om daarmee het gezamenlijke belang te optimaliseren
en uit deze samenwerking meerwaarde te
halen voor zowel de luchthavenontwikkeling als de
omgeving.’
Er is dit jaar een begin gemaakt met een omgevingsanalyse
om inzichtelijk te maken wat de onderwerpen
zijn die steeds weer aanleiding geven tot het indienen
van bezwaren. Dit zal uiteindelijk inzicht moeten
geven op welke wijze het gebruik van de luchthaven
na baanverlenging kan worden geoptimaliseerd
om de maatschappelijke hinder verder te beperken
zonder dat de economische doelstellingen van de
luchthaven in gevaar komen.
65.548 61.338
vliegbewegingen
2009
2008

Aantallen bewegingen les- en privévluchten
Tabel 2
70.000
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
2006
37.505 9.536
2007
42.974 8.691
Uiteindelijk moet dit in 2010 leiden tot een “agenda
van onderwerpen” die leiden tot afspraken op welke
wijze naar oplossingsrichtingen kan worden gezocht.
Verkeer en vervoer
De ontwikkeling van het verkeer wordt weergegeven
in de aantallen passagiers- en vliegbewegingen
(starts en landingen). Tabel 1 geeft de aantallen
Tabel 3
2008
45.133 8.769
Passagiersbewegingen 2009 versus 2008
200.000
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
5.883 11.797
lijnvluchten
155.621 169.902
vakantiecharters
2009
49.972 9.502
5.603 9.235
overige
les totaal
privévluchten
bewegingen in 2008 en 2009 weer. Daaruit blijkt
dat de passagiersaantallen zijn gedaald met circa
12% van 190.034 in 2008 tot 167.107 bewegingen in
2009. Het aantal vliegbewegingen is daarentegen
toegenomen met circa 7% van 61.338 in 2008 tot
65.548 bewegingen in 2009. Dit betreft in hoofdzaak
lesverkeer van de drie op Groningen Airport Eelde
gevestigde opleidingscentra. Het aantal lesbewegingen
nam toe van circa 45.000 tot bijna 50.000 in
2009
2008
Jaarverslag 2009 13

Groningen Airport Eelde
14
Vakantiecharterpassagiers
200.000
180.000
160.000
140.000
120.000
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
Tabel 4
0
2006
141.980 55.493
2007
145.357 57.115
2009. Ook het aantal privé vluchten is weer toegenomen
nadat daar in 2007 een duidelijk afname
plaatsvond.
De afname van passagiersbewegingen deed zich voor
bij alle belangrijke passagierssegmenten, zoals in
tabel 3 wordt weergegeven.
De daling in het lijndienstsegment wordt voor een
groot deel verklaard uit het feit dat de lijndienst op
Londen City via Amsterdam medio 2008 is beëindigd
en deze in 2009 niet is gecompenseerd met een
andere lijndienst.
De daling van het aantal vakantiecharterpassagiers
is het gevolg van het feit dat er in het zomerseizoen
wekelijks twee vluchten minder zijn uitgevoerd dan
in 2008 (van 21 wekelijkse vluchten naar 12 vakantiebestemmingen
naar 19 wekelijkse vluchten naar 12
bestemmingen). Het winteraanbod bleef gelijk met
vier vluchten per week naar de Canarische Eilanden.
Maar ondanks deze daling van per saldo 8,5%
chartervluchten daalde het aantal vertrekkende
charterpassagiers met 4,2%. Per saldo is hiermee de
gemiddelde bezetting op de vertrekkende chartervluchten
toegenomen.
In tabel 4 worden het aantal vertrekkende charterpassagiers
en het totaal aantal charterpassagiers
naast elkaar gezet. De vertrekkende charterpassagiers
zijn de passagiers die in Groningen instappen.
2008
169.902 66.349
2009
155.621 63.548
charterpassagiers
totaal
charterpassagiers
vertrek
Het totaal aantal charterpassagiers bevat ook de
transitpassagiers. Dit zijn passagiers die van een
andere luchthaven zijn vertrokken en op Groningen
Airport Eelde alleen aan boord blijven in afwachting
van hun doorvlucht naar de ‘eigen’ luchthaven. Het
aantal transitpassagiers is fors afgenomen van 37.766
in 2008 naar 29.149 in 2009 (een afname van 23%).
Deze afname verklaart dus ook een groot deel van de
daling van het totale aantal passagiersbewegingen.
Het aantal vertrekkende charterpassagiers vanaf
Groningen Airport Eelde nam af van 66.349 tot
63.548 personen, oftewel een veel geringere afname
met circa 4,2%. Daarmee is de conclusie gerechtvaardigd
dat de vraag in onze regio naar vakantievluchten
nog op peil is, alleen het aanbod is door het
beleid van touroperators en carriers achtergebleven.
De ingezakte economie is er naar alle waarschijnlijkheid
debet aan dat ook het op de luchthaven
afgehandelde Incidenteel verkeer (taxis en incidentele
charters) is afgenomen. Deze vallen onder de
categorie overige in tabel 3.
Medische vluchten
Naast handels- les- en sportvliegtuigen ontvangt Groningen
Airport Eelde ook zeer geregeld vliegtuigen
die de luchthaven aandoen om patiënten of organen
voor medische transplantatiedoeleinden te vervoeren.
Deze medische vluchten vinden niet alleen

innen de reguliere openingstijden plaats. In 2009
hebben in totaal 251 medische vluchten plaatsgevonden
waarvan 100 buiten de reguliere openingstijden.
Marketing en Sales
Zoals hierboven al vermeld, is een vermindering
van het vluchtaanbod (als reactie op de aarzelende
markt) ook van grote betekenis voor de ontwikkelingen
op onze luchthaven. De marketing inspanningen
van Groningen Airport Eelde zijn er dan ook mede
op gericht de andere actoren in de passagiersmarkt
(touroperators en luchtvaartmaatschappijen)
te voorzien van de marktprognoses die door de
luchthaven, dikwijls ondersteund door professionele
bureaus op het gebied van routeontwikkeling, worden
geïdentificeerd. Dat wij nog een kleine speler zijn
in het krachtenveld van concurrerende luchthavens
maakt het niet makkelijker. Maar in toenemende
mate blijken onze contacten van groot belang om de
marktontwikkelingen te volgen en daar als luchthaven
op te anticiperen, zowel in het chartersegment
als in het lijndienstsegment. Groningen Airport Eelde
blijft onverminderd actief om in 2010 één of meer
initiatieven voor nieuwe lijndienstbestem-mingen
te verkennen en te ondersteunen. Maar de markt is
moeilijk en zeer kwetsbaar. Zeker als het gaat om de
lancering van nieuwe diensten of ondernemingen.
Onze marketingactiviteiten blijven daarnaast gericht
op het vergroten van de naamsbekendheid (en
productbekendheid) buiten de directe omgeving
(Groningen en Drenthe). Dat we daarin slagen blijkt
uit onderstaand overzicht van de herkomst van de
passagiers.
2008 2009
Drenthe 29,2% 23,2%
Groningen 43,9% 44,8%
Friesland 17,4% 18,8%
Overijssel 2,6% 6,3%
Flevoland 1,1% 1,6%
Gelderland 0,8% 1,5%
Overig 5 % 3,8%
Ook door vergroting van onze naamsbekendheid zal
de vraag naar luchtvervoer vanaf onze luchthaven
kunnen toenemen.
Elk vervoerssegment (vakantiemarkt, zakelijke lijndiensten
of low cost carriers) heeft een qua omvang
en doelgroep sterk verschillend verzorgingsgebied.
Zo is de passagier van een low cost carrier bereid
veel meer reisafstand naar en van de luchthaven
voor lief te nemen dan de zakelijke passagier. Elk
segment heeft dan ook een eigen dynamiek en
vraagt een specifieke marketingaanpak. Helaas kunnen
we voor het segment van de low cost carriers, en
deels ook voor de vakantiemarkt nog niet optimaal
de markt bewerken zolang de baanverlenging nog
niet is gerealiseerd. Dat geldt eveneens voor de
vrachtmarkt.
De afdeling Marketing en Sales heeft een Actieplan
2011 opgesteld waarin acties zijn opgenomen die
kunnen leiden tot meer vervoer en diensten nadat de
baanverlenging is gerealiseerd. Dit plan vormt een
belangrijke leidraad voor de werkzaamheden in 2010.
Organisatie
Groningen Airport Eelde had eind 2009 43 mensen
in vaste dienst. Ongeveer tweederde daarvan is
Jaarverslag 2009 15

Groningen Airport Eelde
16
werkzaam bij de operationele diensten. De verhouding
man-vrouw is 32 om 11.
De luchthaven is een stabiele organisatie met
gemotiveerde medewerkers. Het verloop onder
medewerkers is al jaren laag. Het ziekteverzuim
was zeer laag ondanks de relatief zware werkdruk.
In 2009 bedroeg het verzuimpercentage 1,89% (in
2008 was dit 4,82%).
In 2009 hebben diverse medewerkers weer opleidingen
gevolgd. Voor een groot deel gaat het om
beroepsgerichte opleidingen op het gebied van safety
en security, zoals de opleidingen vliegtuigbrandbestrijding
en stralingsdeskundige.
Financiën in 2009
Het exploitatietekort over 2009 is uitgekomen op een
bedrag van ¤ 504.616. Gelet op de hoge kosten voor
juridische ondersteuning in verband met alle lopende
procedures en gelet op de afname van het verkeer
in 2009 is dit resultaat fors beter dan verwacht.
Voor 2009 was een exploitatietekort begroot van
¤ 697.000.
Het resultaat in 2008 was een tekort van ¤ 469.294.
Als de EBIT (resultaat exclusief rentebaten) over
2009 wordt vergeleken met die over 2008 is het jaar
2009 beter afgesloten dan 2008. De rentebaten zijn
als gevolg van de lagere vergoeding voor creditgelden
bijna ¤ 100.000 lager dan in 2008.
Ontwikkelingen van het resultaat
500.000
0
-500.000
-1.000.000
-1.500.000
-2.000.000
Tabel 5
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
In tabel 5 wordt dit verloop over de laatste 7 jaren
weergegeven. Uit de grafiek blijkt de opgaande trend
in EBIT.
De som der bedrijfsopbrengsten in 2009 was vrijwel
gelijk aan die van 2008: de opbrengsten namen toe
van ¤ 5.776.492 tot ¤ 5.804.276 De opbrengsten uit
havengelden daalden licht terwijl de opbrengsten
uit gebouwen en terreinen (huur en pacht) en de
overige bedrijfsopbrengsten (parkeeropbrengsten
en vergoeding voor werkzaamheden die voor derden
zijn uitgevoerd) zijn toegenomen.
De som der bedrijfslasten is in 2009 wat afgenomen
ten opzichte van 2008. Deze bedroegen ¤ 6.609.680
in 2009 en ¤ 6.642.983 in 2008. De personeelskosten
namen toe met ruim ¤ 113.000 maar de overige
bedrijfskosten namen af met ongeveer ¤ 155.000. Dit
is voornamelijk toe te schrijven aan lagere uitgaven
voor marketing en sales.
De rente baten namen af van ¤ 397.179 tot ¤ 300.788.
De resultaatontwikkeling per maand wordt in tabel 6
getoond. Daaruit blijkt duidelijk het seizoenpatroon
van het resultaat. Dit weerspiegelt het verkeerspatroon
over het jaar. De vakantiecharters gedurende
de zomermaanden leveren de belangrijkste bijdrage
aan het resultaat.
rentebaten
bedrijfsresultaat
EBIT

In 2009 is voor een bedrag van circa ¤ 160.000 geïnvesteerd
in materiële vaste activa. Voor ongeveer
¤ 40.000 betreft het aanpassingen in gebouwen,
in het bijzonder het horecapand. Circa ¤ 60.000 is
besteed aan vervanging of uitbreiding van installaties,
waarbij de vervanging van de koelinstallatie
van de verkeerstoren de belangrijkste investering
betrof (ruim ¤ 40.000). De overige investeringen
waren vooral inventarissen, waarvan ongeveer de
helft besteed is aan safetyapparatuur. Een groter
bedrag is besteed aan projecten in uitvoering
(onderhanden werk). Het gaat om een bedrag van
ongeveer ¤ 1.533.000 aan kosten die verband houden
met de voorbereiding van de baanverlenging en de
vernieuwing van het afwateringsstelsel. Het grootste
deel van dit bedrag is besteed aan de aankoop van
percelen grond. In 2009 is voorts geïnvesteerd in
uitbreiding en verbetering van het general aviation
platform. Deze investering wordt gezamenlijk
gedragen door de luchthaven (nog onderhanden
werk), Air Charters Europe, die de business aviation
afhandeling op die locatie verzorgt en Shell Aviation,
welke gebruiker is van de opstelplaats voor
brandstof-trucks.
Vergelijk resultaten
300.000
200.000
100.000
0
-100.000
-200.000
-300.000
-400.000
Tabel 6
2010 en verder…
jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
De economie lijkt de weg omhoog weer voorzichtig in
te zetten. Het aarzelend herstel vertaalt zich echter
nog niet in een groter aantal vluchten op Groningen
Airport Eelde. De touroperators hebben eind december
het programma voor de zomer van 2010 vastgesteld
en daarbij is opnieuw voor een voorzichtige benadering
gekozen. Ook de ontwikkelingen op het gebied van
lijndiensten zijn nog twijfelachtig. Met enkele partijen
wordt al geruime tijd intensief gekeken naar de
mogelijkheid om nieuwe lijndienstbestemmingen aan
te bieden. De hoge aanloopkosten voor de lijndienstondernemer
vormen daarbij een steeds weer terugkerend
probleem, dat niet alleen door de luchthaven kan
worden opgelost. Groningen Airport Eelde onderzoekt
ook de mogelijkheden om dit soort aanloopverliezen
te kunnen helpen opvangen, bijvoorbeeld door het
aanboren van externe financiële middelen voor stimulering
van economie en toerisme. Praktijkvoorbeelden
bij buitenlandse luchthavens worden daarbij betrokken.
Naast de ontwikkeling van het verkeer zal in 2010 de
voortgang in de baanverlenging heel belangrijk worden
en veel aandacht vragen van het management
en de direct betrokken overheden. De inspanningen
bedrijfsresultaat
2009
bedrijfsresultaat
budget
bedrijfsresultaat
2008
Jaarverslag 2009 17

Groningen Airport Eelde
18
zijn erop gericht de aanbesteding in de tweede helft
van 2010 af te ronden.
Groningen Airport Eelde stelt alles in het werk om
samen met alle betrokken overheidsdiensten de
laatste procedures die moeten worden doorlopen,
zoals het vaststellen van bestemmingsplannen,
eventuele onteigening, alle resterende vergunningen,
goed en op tijd af te ronden. De feitelijke aanleg van
de baanverlenging en de overige daarbij uit te voeren
werken zoals de aanleg van het platform, de omlegging
van taxibanen, groot onderhoud bestaande
baan is voorzien in het begin van 2011, zodat in het
voorjaar van 2011 de baan in gebruik genomen kan
worden. Maar deze planning is uiteindelijk afhankelijk
van het moment dat de Raad van State eventuele
beroepen tegen de Beslissing op Bezwaar behandelt
en een onherroepelijke uitspraak zal hebben gedaan.
De investeringen in de grondverwerving, de aanleg
van de baanverlenging, de vernieuwing van het
afwateringsstelsel op het luchtvaartterrein en de
overige projectonderdelen zoals de aanleg van het
platform en een ontsluitingsweg zullen ruim ¤ 28
miljoen bedragen. Circa ¤ 25 miljoen daarvan wordt
gedekt uit rijksbijdragen waarover de Europese Commissie
eind 2009 heeft geoordeeld dat die staatsteun
toelaatbaar is. Deze investeringen zijn nog niet
opgenomen in de investeringsbegroting voor 2010,
maar zullen afzonderlijk aan de aandeelhouders voor
besluitvorming worden voorgelegd.
De investeringbegroting 2010 omvat vervangingsinvesteringen,
onder meer in voertuigen en inventarissen.
Maar ook wordt geïnvesteerd in hangarruimte
en stalling van luchthavenequipement zoals sneeuwruim-materieel.
Realisatie van nieuwbouw voor platformgebonden
bedrijvigheid blijkt steeds moeilijker en is met de nu
gekozen nieuwbouw van een loods vrijwel uitgeput.
De oplossing ligt in de ontwikkeling van het binnenterrein
van de luchthaven. Daarom zal in 2010
ook geïnvesteerd worden in de gebiedsontwikkeling
van de luchthaven. De eerste stap die in 2010 wordt
gezet is het opstellen van een structuurschets, als
voorloper van een nieuw bestemmingsplan. Met
het ontwerp van de investeringsprojecten rond de
baanverlenging is daarmee al rekening gehouden.
Er is sprake van een toenemende belangstelling
voor het gebruik van de luchthaven voor stalling en
onderhoudsactiviteiten. Ook zijn de contacten met
luchtvaartmaatschappijen de laatste tijd toegenomen.
Daarbij gaat het om zowel kleinere op de
zakenmarkt gerichte airlines als om grote gerenom-
meerde luchtvaartmaatschappijen. Het lijkt erop
dat Groningen Airport Eelde nu de baanverlenging
nadrukkelijk dichterbij komt bij diverse marktpartijen
meer in de belangstelling komt te staan. Dat
is hoopgevend en een stimulans om met spoed de
procedures af te ronden. De tijd dat de luchthaven de
rol kan waarmaken die in de Luchtvaartnota van het
Kabinet aan Groningen Airport Eelde is toegedacht,
komt daarmee dichterbij. In de eerste jaren van dit
decennium zal de luchthaven dan de betekenis van
regionale luchthaven van nationale belang kunnen
gaan waarmaken.
Verder zal Groningen Airport Eelde intensief
blijven samenwerken met het bedrijfsleven en de
bestuurlijke partners binnen het stedelijk knooppunt
Groningen-Assen, de regiovisie Drenthe, het OVbureau
en de gemeente Tynaarlo om een bijdrage te
blijven geven aan de verdere strategievorming van de

uimtelijke economische visie waarvan de luchthaven
deel uit maakt.
Tenslotte hopen wij belangrijke stappen te kunnen
maken op het gebied van omgevingsmanagement
en communicatie om te gaan bereiken dat de hinder
voor omwonenden kan worden beperkt met behoud
van de economische aandrijfkracht van de luchthaven.
Daarvoor is baanverlenging een essentiële voorwaarde.
Bovenstaande ontwikkelingen onderbouwen en
bevestigen de strategie van Groningen Airport Eelde.
Strategie Groningen Airport Eelde
Groningen Airport Eelde wil een volwaardige regionale
luchthaven zijn
• van waaruit de belangrijkste Europese bestemmingen
via directe vluchten kunnen worden
bereikt,
• die hoogwaardige opleidingen tot verkeersvlieger
accommodeert,
• die een wezenlijke bijdrage kan leveren aan het
ruimtelijk economisch toekomstperspectief van
Noord en Noord-Oost Nederland ,
• die vanuit maatschappelijk oogpunt een mix
aan vliegverkeer bedient, zoals de afwikkeling
van chartervluchten, lijnvluchten, lesvluchten,
taxivluchten, privévluchten, maatschappelijke
vluchten en vrachtvluchten,
• die aansluit bij de landschappelijke waarden van
de directe omgeving met aandacht voor hoogwaardige
aansluiting op openbaar vervoer en
overige infrastructuur,
• waarbij duurzaamheid en innovatie de kernbegrippen
zijn bij de verdere ontwikkeling van de
luchthaven,
• en die in een open dialoog met de omgeving het
gebruik van de luchthaven wil bevorderen met
een baanverlenging, maar daarbij de hinder voor
omwonenden zoveel mogelijk wil beperken binnen
de operationele en juridische mogelijkheden.
Jos Hillen
Directeur
Jaarverslag 2009 19

Groningen Airport Eelde
20
Better Airport, Better Life
Jos Hillen, Directeur
Tijdens een bezoek aan Sjanghai raakte directeur Jos
Hillen geïnspireerd door een slogan die de Chinezen
gebruiken voor de in aanbouw zijnde World Expo
2010: Better City, Better Life. “Op de World Expo gaat
enorm veel aandacht uit naar duurzaamheid en dat is
precies waar wij ook mee bezig zijn. Daarom heeft de
slogan in Sjanghai mij voor onze duurzaamheidambitie
geïnspireerd tot ‘Better Airport, Beter Life!‘, aldus
Jos Hillen. ‘Met een betere luchthaven kunnen we
ook beter zijn voor het milieu en de omgeving. ‘
Zijn ambitie en bevlogenheid zijn de drijvende
krachten bij het ten uitvoer brengen van de plannen
voor de baanverlenging en alles wat daar mee samen
hangt: de herinrichting van het terrein rond de landingsbaan,
nieuwe impulsen voor de luchthaven, het
inpassen van ’Groningen Airport Eelde’ binnen het
stedelijk netwerk Groningen – Assen, de Regio visie
Drenthe en de Koningsas (Tynaarlo), maar ook het
bevorderen van duurzaamheid. Jos Hillen wil ‘Eelde’
laten uitgroeien tot de meest duurzame luchthaven
van Nederland. Hij wil daarbij de koers voortzetten
die is ingeslagen in het jaar 2009.
‘Wat een enthousiaste organisatie, hier!’
Jos Hillen is interim statutair directeur van Groningen
Airport Eelde. Hij werd, vanwege zijn ruime
ervaring als procesmanager luchtvaartprojecten en
vooral ook vanwege zijn ervaring in het onderhouden
van contacten met bestuurders, gevraagd om de
begin 2009 vertrokken Jeroen Meulendijks op te
volgen. De afspraak is dat Jos Hillen directeur blijft
tot er een onherroepelijk besluit ligt voor de baanverlenging.
“Ik kwam hier voor het eerst in februari 2009. Wat ik
aantrof was een organisatie met veel energie, spontaniteit
en enthousiasme. En dat ondanks het feit dat
men jarenlang bezig was geweest met het doorlopen
van juridische procedures”.
“In de zomer van 2009 hebben we een nieuw
concept voor de toekomstige luchthaven ontwikkeling
opgesteld en hiermee moesten de bestaande
plannen verlaten worden. Dit werd vol enthousiasme
en zonder tegenwerking opgepakt. Dat geeft een
ongelooflijke hoeveelheid energie. Een compliment
voor mijn collega’s hier!
Terugblik op 2009
“Als ik kort terugblik op 2009 zijn er drie zaken die ik
graag naar voren wil halen. Op de eerste plaats zijn
we er ondanks de terugval in vluchten financieel in
geslaagd om de begroting te realiseren en zelfs nog
beter uit te komen. Tweede belangrijke feit is de voor
ons gunstige uitspraak van de Europese Commissie
over de staatssteun. Tot slot heeft het Kabinet vastgesteld
dat Groningen Airport Eelde een luchthaven
is van nationale betekenis. Dit vanwege de internationale
bereikbaarheid van Noord-Oost Nederland en ter
stimulering van het ruimtelijk economisch toekomstperspectief
binnen de regio. Het waarborgen van de
hoogwaardige opleidingen voor verkeersvliegers is
voor het Kabinet ook van groot belang. En met drie
vliegscholen die op ons terrein gevestigd zijn, zijn wij
ook blij met deze erkenning.”
Overleg met bestuurders
Eén van de zaken die Hillen wilde verbeteren toen hij
in februari 2009 aantrad was het intensiveren van
de relatie met het ministerie van Verkeer en Waterstaat
en de regionale bestuurders. Maar ook het
ontwikkelen van een dialoog met de omgeving om de
luchthaven te kunnen laten groeien en de hinder voor
de omwonenden te verminderen, is een belangrijk
onderdeel van zijn missie.

“Ik hecht bij de uitvoering van projecten grote
waarde aan contact met bestuurders en ik vond het
prettig om met hen kennis te maken. Ik denk dat het
gelukt is om in 2009 verbindingen te leggen tussen
bestuurders en Groningen Airport Eelde. Ik heb snelle
lijnen kunnen realiseren. In dat bestuurlijk schakelen
voel ik mij als een vis in het water’.
Ook zette hij zich in voor de voorbereiding op de
aanbesteding. ‘Wij willen de baanverlenging op een
innovatieve manier aanbesteden en willen geen
cent te veel betalen, maar anderzijds wel de beste
kwaliteit zien te krijgen. Zelf hebben wij geen grote
organisatie die in staat is de baanverlenging voortdurend
te begeleiden en te controleren. Daarom
hebben we gekozen voor een DBFM-light contract.
(zie kadertekst ‘Aanleg baanverlenging volgens een
innovatieve aanbesteding)
Hoogtepunten in 2010?
Tot zover het jaar 2009. Wat zijn de verwachtingen
van Jos Hillen voor 2010, waar kan hij zich op
verheugen?
‘Op de zwaailichten op het luchthaventerrein als
de bouw begint. Daar verheug ik me op. En ik werk
er keihard aan om dat wensbeeld gerealiseerd te
krijgen. Ik vind de kans daarop voldoende groot om
er ook daadwerkelijk voor te gaan. Maar ik realiseer
mij dat er wel degelijk beren op de weg zullen komen,
en daar gaan wij ons tegen wapenen en ons op
voorbereiden’.
Theresia Behling - directie assistente
”Eindelijk was er het langverwachte oordeel vanuit
Brussel over de financiering van de baanverlenging.
Wij waren allemaal zo opgelucht dat we een fles
champagne hebben ontkurkt! Dat was voor mij hét
zakelijke moment van 2009”
‘Begin 2010 is de Beslissing op Bezwaar genomen
en is een start gemaakt met de aanbesteding van
de baanverlenging De bestemmingsplanprocedure
is vooruit lopend op een definitief besluit, al gestart.
In 2010 kunnen deze initiatieven worden afgerond
waarna begin 2011 de baanverlenging feitelijk gerealiseerd
zal worden, als er verder geen tegenslagen
optreden door bezwaarmakers.
‘We starten begin 2010 ook met het “Actieprogramma
2011”, waarin we met diverse bestaande en potentiële
luchtvaartmaatschappijen om de tafel gaan om de
mogelijkheden voor hen na baanverlenging in 2011
uiteen te zetten. In het najaar van 2010 begint de
stoelverkoop voor 2011, dus we kunnen niet wachten
tot de baan is verlengd. We zullen er eerder mee
aan de slag moeten waarbij we dus enig risico zullen
moeten nemen door er nu al vanuit te gaan dat het
allemaal door gaat. Verder gaan we een structuurvisie
opstellen voor het middenterrein en het ruimtelijk
economisch toekomst perspectief verder helpen
ontwikkelen. Genoeg te doen dus, op weg naar een
‘’Better Airport, Better Life’’, aldus Jos Hillen.
Jaarverslag 2009 21

Groningen Airport Eelde
22
Aanleg baanverlenging volgens een innovatie
aanbesteding
De uitvoering van de baanverlenging en alle
bijkomende werken zal worden gerealiseerd op
basis van een zogenaamd DBFM-Light contract. Dat
betekent dat het ontwerp, de bouw, de financiering
en 10 jaar onderhoud onder verantwoordelijkheid
komt te liggen van het aannemersconsortium.
Groningen Airport Eelde is de opdrachtgevende
dienst. Het contract is “Light” omdat geen ingewikkelde
financieringsconstructies nodig zijn en de
onderhoudsperiode 10 jaar is.
De keuze voor deze contractvorm is gemaakt op
basis van een vergelijking met een traditioneel
bestek en een Engineering & Construct contract.
Deze vergelijking is uitgevoerd door Twynstra
Gudde Management Consultants met behulp
van een vergelijkingsmethode die Public Private
Comperator (PPC) wordt genoemd. Hieruit bleek
dat de DBFM-constructie de hoogste meerwaarde
opleverde door intensieve betrokkenheid van
de aannemer, die in staat is om een uitgekiend
integraal concept van ontwerp tot onderhoud aan
te bieden.
Bij deze PPS-constructie is intensief samengewerkt
met Rijkswaterstaat Den Haag Kennispool PPS vanwege
de mogelijkheid dat hiermee ook het Midden
en Klein Bedrijf ervaring kan leren opdoen met PPS
constructies in de infrastructuur.
Een belangrijk onderscheid van de DBFM-constructie
met de gebruikelijke contracten is dat het aannemersconsortium
naast zijn prijs en geleverde
kwaliteit zal worden afgerekend op de beschikbaarheid
voor het vliegverkeer van de baan tijdens zowel
de bouw als de onderhoudsperiode. Daardoor kan
Groningen Airport Eelde haar aandacht zoveel mogelijk
blijven richten op haar primaire kerntaken.
Direct na de uitspraak van de Europese Commissie
over de staatssteun zijn eind vorig jaar de voorbereidingen
getroffen voor de officiële start van het aanbestedingsproces,
dat op 1 februari 2010 van start is
gegaan met de officiële Europese aankondiging.

Toenemende erkenning voor ambities luchthaven
Chiel Stutterheim, Adjunct-directeur
Het jaar 2009 was een goed jaar voor Groningen
Aiport Eelde. Niet zo zeer wat betreft de ontwikkeling
van het aantal passagiers - want dat aantal liep terug.
Maar wel was het een zeer vruchtbaar jaar omdat er
flinke voortgang kon worden geboekt in het maken
van plannen voor de toekomst. ‘Het jaar 2009 was
geen pauzejaar, maar een jaar waarin we veel energie
en creativiteit hebben kunnen gebruiken om aan de
toekomst te werken. Want het voelt nu een beetje
als stilte voor de storm: als het goed is gaan er hier
in hoog tempo veel bijzondere dingen gebeuren de
komende jaren, en daar hebben wij ons in 2009 op
kunnen voorbereiden. En verder was 2009 ook een
jaar waarin we landelijk en regionaal steeds meer
erkenning hebben gekregen, als luchthaven en voor
onze ambities’, zegt Chiel Stutterheim.
Hij is adjunct-directeur en verantwoordelijk voor de
Financiën van Groningen Airport Eelde N.V. en kan
met verve vertellen over de ontwikkelingen op en
rond de luchthaven. Maar vooral ook met veel kennis
van zaken want hij werkt er inmiddels vijftien jaar. In
die jaren heeft hij al veel stormen doorstaan en heeft
hij alle procedures rond de baanverlenging meege-
Karin Themmen, manager H.R.
”Een ziekteverzuimpercentage van nog geen twee
procent is een behoorlijk laag percentage. Het
geeft aan dat onze 43 medewerkers zich in 2009
nauwelijks ziek meldden. En dat laat zien dat
medewerkers hier een grote betrokkenheid hebben
met hun werk en ons bedrijf”.
maakt. Hij staat nu, net als de andere medewerkers,
zeer gemotiveerd klaar om Groningen Airport Eelde
tot verdere ontwikkeling te brengen.
In het verslagjaar 2009 nam het aantal passagiers af
met ruim twaalf procent. Vooral te wijten aan de economische
situatie. Wel was er sprake van een groei
van het aantal vliegbewegingen met zeven procent,
vooral te danken aan een toename van het lesverkeer
in vooral de tweede helft van het jaar.
‘Ondanks de afname van het aantal passagiers zijn
we ruim onder het tekort uitgekomen dat we voor
2009 hadden begroot. Dan heb je het nog niet zo gek
gedaan!’, vindt Chiel Stutterheim.
Volgens hem was 2009 dus geen pauzejaar, maar
vooral een jaar waarin samen met het Ministerie
van Verkeer en Waterstaat de procedures van de
baanverlenging een stuk verder zijn gebracht. En het
was een belangrijk jaar vanwege de erkenning van de
positie van Groningen Airport Eelde als luchthaven
van nationale betekenis in de Luchtvaartnota.
Regio en regionaal vervoer
Volgens de adjunct-directeur is dit ook een erkenning
van de ambities en de mogelijkheden die de
luchthaven kan bieden voor de regio. Ook dat was
een opmerkelijke ontwikkeling in 2009. ‘Er was altijd
wel regionale support voor onze activiteiten, maar
die is sterker geworden. Wij worden steeds meer als
gesprekpartner beschouwd. Ik heb het gevoel dat onze
inbreng steeds meer gevraagd- en op prijs gesteld
wordt. We komen daardoor duidelijker op de kaart te
staan, ook in het verband van de Regiovisie Groningen
– Assen ‘. ‘Dat het aantal passagiers afgelopen jaar
met twaalf procent is afgenomen was te wijten aan de
conjunctuur. Maar voor de structurele ontwikkeling
hebben we dit jaar echt stappen gezet. We hebben een
erkende positie gekregen in allerlei beleidsstukken
voor de toekomst. Het was een jaar van een blik op de
toekomst en toenemende erkenning van onze positie’.
Verwachtingen 2010
‘Het is een buitengewoon spannende periode en ik
Jaarverslag 2009 23

Groningen Airport Eelde
24
vind dat ik een heel veelzijdige functie kan vervullen.
In mijn functie heb ik met alle aspecten van
de bedrijfsvoering te maken, van de brandweer tot
marketing. Het is dus heel divers en breed. Je bent
weliswaar een bedrijf, maar een publiek bedrijf, dat
ook bestuurlijke ontwikkelingen moet meewegen’.
‘Ik verheug mij nu vooral op eindelijk een onherroepelijk
besluit van de Raad van State, zodat we de juridische
fase van ons af kunnen schudden. Dan staan we
voor de volgende uitdaging: hoe krijg je de vliegtuigen
hier waarvoor de baanverlenging de mogelijkheden
heeft gecreëerd? En ook in financieel opzicht wordt
het allemaal nog spannender, want vanaf 2012 moeten
we hier onze eigen broek ophouden. In 2017/2018
spelen we dan break-even, zo is onze planning’.
‘We moeten het korset uitdoen om te kunnen groeien.
Uiteindelijk is het dan aan de markt om te beoordelen
of wij het goed hebben gedaan of doen. Daar zal men
ons op afrekenen. Wij zijn er steeds beter op voorbereid
om er voor te zorgen dat dat straks een gunstige
afrekening gaat worden en dat dan dus zal blijken dat
wij ook door de markt worden gewaardeerd’, aldus
Chiel Stutterheim.
Miranda Dijk, administratief medewerkster
”Een opmerkelijke gebeurtenis was voor mij de Air
Tour. Vanuit het Aviodrome in Lelystad kwamen
oude toestellen naar Eelde die hier bekeken konden
worden. Een magnifiek gezicht! De Airtour was
georganiseerd omdat het precies 100 jaar geleden
was, dat in Nederland de eerste gemotoriseerde
vlucht plaatsvond. De komst geeft aan wat voor
gevarieerde en leuke evenementen er allemaal
plaatsvinden op Eelde”.

Samen de schouders eronder
Jan Huizing, Brandweercommandant
‘Iedere dag prijs ik mij gelukkig met het team dat ik
hier heb. We hadden in 2009 wederom te maken met
het tragische overlijden van een collega, en zoiets
is behalve heel triest ook zeer ingrijpend voor een
relatief kleine organisatie. Maar we hebben het goed
doorstaan. Het geeft veel voldoening als je ziet dat
de mensen hier er samen de schouders onder kunnen
zetten. Daar put je energie uit. Maar er waren in
2009 gelukkig ook veel mooie momenten voor de
brandweer. Zoals het testen van onze E-ONE crashtender
in Engeland en het nadenken over een nieuwe
kazerne.’
Jan Huizing, die aldus in enkele zinnen het jaar 2009
voor zijn organisatie samenvat, is commandant van
de luchthavenbrandweer van Groningen Airport
Eelde, een functie die hij inmiddels zeven jaar
bekleedt. Bij de brandweer werken twintig full-timers
en vijf part-time krachten. Huizing is tevens manager
van de afdeling Facilities, en heeft ook de afdeling
Brandstof en Milieu onder zijn hoede.
‘Het is heel aangrijpend om een zeer gewaardeerde
collega kwijt te raken, maar organisatorisch had het
ook nogal wat consequenties. We zitten hier krap in
de bezetting, en wanneer iemand wegvalt, werkt dat
door in onze hele ploeg.’, aldus Huizing.
Inmiddels is de vacature weer ingevuld door een medewerker
uit het eigen korps die een opleiding kreeg voor
de rol van bevelvoerder en met het aannemen van een
nieuwe medewerker die in februari 2010 zal starten, is
de Luchthavenbrandweer weer op sterkte.
De crash van 2009
Er waren in 2009 23 incidenten in het kader van het
rampenbestrijdingsplan. Hierbij was één zwaardere,
zogenaamde ‘2b-melding’’: een daadwerkelijke crash.
Dat gebeurde op 9 september toen een toestel door
het landingsgestel zakte. De schade viel achteraf
gelukkig erg mee, maar wel moest de complete hulpprocedure
in werking worden gezet, ondanks het feit
dat het hier maar om een relatief klein toestel ging.
‘We hebben het goed afgehandeld. Natuurlijk waren
er leermomenten, en als lerende organisatie doen we
daar uiteraard ons voordeel mee’.
Voor de Luchthavenbrandweer van Groningen
Airport Eelde kende het jaar 2009 ook veel mooie
momenten.
Zo kon een aantal medewerkers voor het eerst ’in het
echt’ ervaren hoe het paradepaardje van het materieel,
de E-ONE crashtender, een blusvoertuig, het in
de praktijk deed. De brandweer beschikt sinds 2005
over twee van deze hypermoderne vliegtuigbrandbestrijdingsvoertuigen.
Eelde heeft met deze kostbare
blusvoertuigen het modernste en beste wat er op dit
gebied beschikbaar is. Maar uit milieuoverwegingen
is het niet mogelijk om in Nederland met schuim
of poeder te oefenen. In 2009 kon de Luchthavenbrandweer
Eelde echter trainen in Engeland, in het
trainingscentrum van de British Airforce in Manston.
‘Tjonge: dat was een fantastische oefening! We konden
nu echt zien wat zo’n wagen allemaal kan. In één
minuut moet je een brand nagenoeg volledig (90%)
hebben geblust. Dat lukte, en dat is echt super! Die
collega’s hebben nu in het echt ervaren wat zo’n
wagen allemaal kan, en dat geeft vertrouwen.’
Huizing heeft regelmatig overleg met zijn collega’s van
de andere Nederlandse luchthavens en participeert
in diverse werkgroepen waaronder het College van
Commandanten Luchthavenbrandweren (CCBL). Zo
heeft hij een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan
de totstandkoming van de Regeling Veilig Gebruik
Luchthavens en Overige terreinen waarbij onder
andere de maximale aanrijdtijden in overeenstemming
met internationale regelgeving is gebracht.
Jaarverslag 2009 25

Groningen Airport Eelde
26
Woensdrecht
De Luchthavenbrandweer Eelde heeft in 2009 ook
kunnen oefenen op de luchtmachtbasis Woensdrecht.
Daar kan men trainen op (nagebouwde) vliegtuigen.
We hebben er bijvoorbeeld de ‘’binnenaanval’’
kunnen oefenen. Het zijn oefeningen onder real-fire
omstandigheden, echter mag alleen water worden
ingezet en niet, zoals dus wel in Engeland, schuim en
poeder’.
Vooruitzichten 2010
‘Ik zie het jaar 2010 echt als een nieuwe start. We
hebben twee hectische jaren achter de rug. Maar
nu is er voor ons alle aanleiding om het nieuwe jaar
met het volste vertrouwen en weer zeer gemotiveerd
tegemoet te zien. De activiteiten van de afdelingen
brandweer, facilities en brandstoffen & milieu staan
Roel Nijstad, bevelvoerder Luchthavenbrandweer
”Je moet als luchthavenbrandweerman elke
seconde paraat zijn en binnen een paar minuten een
eventuele brand of crash kunnen bereiken. Het is
echt heel veelzijdig, en je weet nooit wat de nieuwe
dag hier weer gaat brengen ”.
in 2010 voor een groot deel in het teken van de
baanverlenging. Voor ons betekent dat onder meer
dat externe partijen begeleid moeten worden bij
onderzoeken die daarvoor nodig zijn.
En in 2010 zal naar verwachting een nieuwe loods
gebouwd kunnen worden voor sneeuw equipment.
Ook zal worden nagedacht over de nieuwe brandweerkazerne
die er moet komen na de baanverlenging:
een ontwikkeling om naar uit te zien!’, aldus
brandweercommandant Jan Huizing.

Marketing & Sales verstevigt basis voor groei
Monique Clarisse, Manager Marketing & Sales
Het aangaan, onderhouden en verder versterken
van de relaties met reisbureaus, touroperators en
luchtvaartmaatschappijen. Het organiseren van een
Vakantiemarkt. Het uitvoeren van een passagiersenquête
om de klanttevredenheid te meten. Het
analyseren van de bezettingen van de chartervluchten.
Het ontwikkelen van campagnes ter promotie
van de chartervluchten. En de basis leggen voor de
nieuwe, belangrijkere rol die Groningen Airport Eelde
kan spelen voor heel Noordoost-Nederland wanneer
de baanverlenging echt doorgaat.
Zie daar enkele van de vele en zeer uiteenlopende
activiteiten waar de afdeling Marketing & Sales van
Groningen Airport Eelde in 2009 bij betrokken was.
En ook in 2010 zal zijn. Bij deze relatief kleine afdeling
werken duizendpoten. Dat moet je wel zijn, want
je moet hier van alle markten thuis zijn omdat er zeer
veel, en vooral uiteenlopende zaken geregeld moeten
Jonas van Dorp, Sales Executive bij de
afdeling Marketing en Sales
“Groningen Airport Eelde is een leuk bedrijf
om voor te werken. Je hebt heel veel externe
contacten: van reisbureaus, touroperators,
bedrijfsleven tot luchtvaartmaatschappijen. We zijn
een relatief kleine organisatie met ruim veertig
mensen, en we hebben echt het gevoel dat we het
met ons allen doen. De lijnen zijn kort,
en je krijgt veel ruimte om aan je eigen functie
invulling te geven. Er liggen hier veel kansen. En er
is gelukkig veel ruimte voor humor!”
worden om de luchthaven bij zoveel doelgroepen in
beeld te brengen. Never a dull moment dus, bij deze
afdeling. Dat vindt in elk geval Monique Clarisse, ruim
4 jaar Manager van de afdeling Marketing & Sales.
‘Wat het leuke is aan mijn werk bij de afdeling
Marketing & Sales van Groningen Airport Eelde?
De diversiteit! Als je ziet waar we hier allemaal mee
bezig zijn om de luchthaven onder de aandacht te
brengen bij het publiek en relevante marktpartijen,
dan is dat heel afwisselend. We zijn een klein team
met vier personen en halen allemaal veel voldoening
uit ons werk.’
Als Manager van de afdeling Marketing & Sales is
Clarisse onder andere verantwoordelijk voor het
bevorderen van de groei van het aantal reizigers dat
jaarlijks gebruik maakt van Groningen Airport Eelde.
Helaas was er in 2009, na een jarenlange gestage
groei een daling in het aantal passagiersbewegingen.
‘Aan het begin van het jaar was het duidelijk dat de
touroperators voorzichtiger hadden ingekocht dan in
2008 waardoor wij helaas 2 wekelijkse chartervluchten
minder hadden in het zomerseizoen dan in 2008. En in
2008 vloog VLM nog bij ons en in 2009 niet meer. Dat
verschil compenseer je niet in een jaar. Een en ander
heeft uiteindelijk geleid tot 12% minder passagiers.
Maar wat wel heel positief is om te noemen, is de
verbetering van de bezetting op de chartervluchten.
Deze is gemiddeld met bijna 5% gestegen. Daarover
kunnen we toch heel tevreden zijn’, aldus Monique.
‘Ook is positief om te noemen dat steeds meer
reizigers buiten Groningen en Drenthe onze luchthaven
weten te vinden. In 2009 kwamen er weer meer
reizigers uit Friesland en Overijssel dan het jaar daarvoor.
Wat wij de laatste jaren hebben gedaan is het
gebied van buiten naar binnen bewerken. In gebieden
waar wij onbekender waren zijn we ons meer gaan
profileren. Uit de statistieken blijkt dus dat dat werkt:
wij zijn steeds meer de luchthaven voor heel noord
en Noordoost-Nederland’, aldus Monique Clarisse.
Hoe belangrijk de chartervluchten zijn moge blijken
uit de cijfers. In 2008 trok Groningen Airport Eelde
191.000 passagiers, en daaronder waren 171.000
Jaarverslag 2009 27

Groningen Airport Eelde
28
aankomende- vertrekkende en transitpassagiers
voor chartervluchten. In het jaar 2009 waren dat er
156.000.
‘Charterpassagiers vormen dus een heel belangrijke
doelgroep. Het overgrote deel boekt via reisbureaus,
zo’n 65 %. Daarom is een persoonlijk contact met de
reisbureaus van groot belang. Vandaar dat de afdeling
Marketing & Sales ieder jaar een ’salesrun’ houdt,
waarbij het overgrote deel van de reisbureaus uit
Noordoost-Nederland persoonlijk worden bezocht’.
Vakantiemarkt
De afdeling Marketing & Sales tracht potentiële
reizigers, naast de indirecte contacten via het reisbureau,
ook rechtstreeks te bereiken via onder andere
radiocampagnes, advertenties, aanwezigheid op
beurzen maar ook middels een zelf georganiseerde
Vakantiemarkt. In 2009 vond deze op 27 maart
plaats. Trok deze in 2008 nog 2.500 bezoekers, in
2009 waren dat er circa 5.000.
Evenementen
Behalve de Vakantiemarkt waren er op Groningen
Airport Eelde nog een aantal andere belangrijke
evenementen, zoals de Aviodrome Airtour. En de
doorkomst van de profwielrenners tijdens de eerste
etappe van de ronde van Spanje, de Vuelta. ‘Tijdens
deze etappe hebben de renners een bonificatiesprint
over onze hoofdbaan gemaakt. We hebben van
te voren uitgebreid stilgestaan of we dit mogelijk
moesten maken. De luchthaven moest per slot van
rekening even dicht voor het luchtverkeer. Maar in
goed overleg met de organisatie en de gebruikers
van de luchthaven en met name Transavia.com
konden we dit in goede banen leiden. En het leverde
unieke beelden op, en daarmee een fantastische
promotie voor de luchthaven. Het was echt een mooi
spektakel!’, aldus Monique.
Verwachtingen 2010
Voor het jaar 2010 gaat de afdeling Marketing & Sales
verder op de ingeslagen weg. Dat betekent het blijven
werken aan de chartermarkt en het verder ontwikkelen
van het lijndienstsegment. Ook de baanverlenging
werpt haar schaduw al vooruit. Vanaf begin 2010 zal
volop gewerkt worden aan het “Actieplan 2011” zodat
vanaf 2011 nieuwe en bestaande marktpartijen ook
daadwerkelijk gebruik gaan maken van de verlengende
baan.

Op weg naar een duurzame luchthaven
Onno de Jong, Havenmeester
Druk en bewogen! Met deze drie woorden omschrijft
Onno de Jong, Airport manager van Groningen
Airport Eelde, hoe het jaar 2009 voor hem en voor
de luchthaven is verlopen. Het uitroepteken geeft
aan dat de ontwikkelingen hem niet onberoerd
hebben gelaten want net als alle medewerkers geeft
Onno de Jong blijk van grote betrokkenheid bij ‘zijn’
luchthaven.
‘Afgelopen jaar zijn er veel dingen gebeurd. Variërend
van het staatsbezoek van de Koning en de Koningin
van Zweden tot en met het starten en vervolgen
van ons project om te komen tot een duurzamere
luchthaven’, aldus Onno de Jong.
Onno de Jong is in zijn functie van Havenmeester
verantwoordelijk voor de dagelijkse operationele
gang van zaken op de luchthaven. Hij houdt zich met
zeer uiteenlopende zaken bezig: van ICT tot luchthavenbeheer.
Van het garanderen van de veiligheid op
het luchthaventerrein tot het faciliteren van zaken
die nodig zijn om passagiers veilig te laten vertrekken
en landen.
Eén van de projecten waar hij ook vol enthousiasme
over spreekt is ‘SAS’. De afkorting staat voor:
Sustainable Airport Solutions, oftewel het op een
innovatieve en duurzame manier ontwikkelen van
de luchthaven. Daarbij wordt samengewerkt met
de provincie Drenthe die de Lead-Partner is van dit
internationale project, waarin uiteindelijk een tiental
partners rondom de Noordzeeregio met elkaar zullen
samenwerken.
‘We moeten duurzaam omgaan met grondstoffen en
energie en we moeten kijken hoe we een duurzame
luchthaven kunnen worden. Wij beseffen dat mensen
overlast van ons kunnen ondervinden. Daarom is het
uitdagend wanneer we zaken kunnen ontwikkelen
om die overlast te beperken en de duurzaamheid
te vergroten. Zo werken we bijvoorbeeld aan de
introductie van glijvluchten. Hiermee wordt de
landing met verminderd motorvermogen uitgevoerd,
wat een reductie in uitstoot geeft en een besparing
op energie en wat uiteindelijk ook kosten bespaard!
Wanneer we dat rond kunnen krijgen, dan plaatst ons
dat wel in de top 25 van luchthavens in Europa waar
ze dergelijke glijvluchten kunnen realiseren’.
‘Een andere ontwikkeling die past binnen SAS betreft
de natuurcompensatie voor de baanverlenging. We
onderzoeken nu hoe je door het planten van speciale
bomen een extra groot effect kunt krijgen inzake
het verminderen van CO2 of NOx. We zijn nu aan het
onderzoeken hoe je dat kunt optimaliseren. Mogelijk
dat we daarvoor gaan samenwerken met het Drentse
project Sensor City, zodat we de meest hoogwaardige
sensor-technologie daarvoor kunnen gebruiken’.
Andere zaken waar in het SAS-verband naar wordt
gekeken betreffen het verwarmen van het platform
of warmte en koude opslag in de bodem.
‘Ook is bekend dat we het dak van ons gebouw hier
moeten vervangen. We onderzoeken nu of we er een
groen dak van kunnen maken. Door de internationale
aanpak van het project kunnen luchthavens onderling
van elkaar leren en delen we de opgedane kennis.’
Erik Broekman, airport duty manager
”Een mooie herinnering heb ik aan de
Hoogvliegersdag. Op deze dag krijgen terminale
kinderen de mogelijkheid zelf een keer te vliegen. Al
die blije gezichten die je dan ziet, dat zijn de kleine
dingen die een bijzondere kleur geven aan het leven
en het werk”
Jaarverslag 2009 29

Groningen Airport Eelde
30
Baanverlenging
De baanverlenging vergde ook veel aandacht van
de Jong. In 2009 heeft Groningen Airport Eelde
een studie verricht naar de vraag hoe de terminal
moet worden aangepast wanneer de baanverlenging
doorgaat en de passagiergroei zich ontwikkeld.
‘De meeste voldoening in 2009 gaf mij wel het
Staatsbezoek van de Koninklijke familie uit Zweden.
De zogenaamde ‘fare well ceremonie’ aan het eind
van het staatsbezoek werd op Groningen Airport
Eelde georganiseerd. Dat is echt vlekkeloos verlopen,
er is geen wanklank geweest. Daar hebben wij met
z’n allen even laten zien waar wij als luchthaven toe
in staat zijn’.
‘Ik vind dat ik door alle verschillende werkzaamheden,
activiteiten en gebeurtenissen echt heel boeiend
werk heb. De diversiteit van de job maakt het werk
erg leuk: van bestemmingsplan tot technische eisen,
er komt van alles bij kijken. Je moet overleggen met
gebruikers en plannen maken voor de toekomst, en
daarnaast moeten alle operationele activiteiten ook
gewoon doorgaan’.
2010
Voor het jaar 2010 verheugt Onno de Jong zich
op het verder ontwikkelen van het SAS-project. En
natuurlijk op een definitief groen licht voor de baanverlenging
en het daarop aanbesteden van het werk
en mogelijk al op de start van de eerste werkzaamheden
die daar voor nodig zijn. ‘Misschien zien we
dan ook al een begin van een groen dak en de eerste
kleine windturbines voor dat dak’, mijmert De Jong,
die klaarstaat om de innovatieve en duurzame zaken
die voor Eelde zijn bedacht ten uitvoer te brengen.

Vliegbewegingen
Meerjarenoverzicht Groningen Airport Eelde
70.000
60.000
50.000
40.000
Vliegbewegingen
70.000 30.000
60.000 20.000
50.000 10.000
40.000 0 vliegbewegingen
30.000 2005 2006 2007 2008 2009
20.000
10.000
47.265 54.844 59.406 61.337 65.548
0 vliegbewegingen
Passagiersbewegingen
250.000
200.000
Passagiersbewegingen
250.000 150.000
200.000 100.000
150.000 50.000
100.0000
50.000
0
Financieel
2005 2006 2007 2008
47.265 54.844 59.406 61.337
2005 2006 2007 2008
162.875 166.240 172.455 190.934
2005 2006 2007 2008
162.875 166.240 172.455 190.934 167.107
(x E 1000) 2005 2006 2007 2008 2009
havengelden 2.319 2.494 2.702 3.042 2.986
overige baten 1.122 1.165 1.223 1.320 1.378
netto baten 3.441 3.659 3.925 4.362 4.364
personeelkosten 2.429 2.558 2.816 2.981 3.095
overige lasten 1.765 1.729 1.852 1.850 1.774
lasten 4.194 4.287 4.668 4.831 4.869
resultaat -753 -628 -743 -469 -505
2009
65.548
2009
167.107
2009
passagiersbewegingen
passagiersbewegingen
Jaarverslag 2009 31

Groningen Airport Eelde
32

Jaarrekening 2009
Bestaande uit:
Balans
Winst- en verliesrekening
Kasstroomoverzicht
Toelichting
Bedragen in euro’s
Jaarverslag 2009 33

Groningen Airport Eelde
34
Balans na resultaatbestemming per 31 december 2009
ref. 31 december 2009 31 december 2008
Vaste activa
1. Materiële vaste activa
Bedrijfsgebouwen en –terreinen 5.180.795 4.236.215
Installaties 994.409 1.106.656
Andere vaste bedrijfsmiddelen 1.730.533 1.929.343
In uitvoering en vooruitbetaald 7.451.385 6.978.700
15.357.122 14.250.914
2. Financiële vaste activa
Deelneming 1 1
15.357.123 14.250.915
Vlottende activa
3. Voorraden 172.345 133.619
4. Vorderingen 1.067.319 654.972
5. Liquide middelen 22.939.657 23.336.227
24.179.321 24.124.818
39.536.444 38.375.733

ef. 31 december 2009 31 december 2008
Eigen Vermogen
6. Opgevraagd en gestort kapitaal 4.174.778 4.174.778
7. Agio 4.084.020 3.063.015
8. Overige reserves 5.121.152 5.625.770
13.379.950 12.863.563
Voorzieningen
9. Voorziening groot onderhoud 521.430 507.027
10. Voorziening vervroegde uittreding 29.565 41.487
550.995 548.514
Langlopende schulden
11. Overlopende passiva
(vooruit ontvangen investeringsbijdragen) 24.511.586 23.924.786
24.511.586 23.924.786
Kortlopende schulden
Handelscrediteuren 249.563 291.638
Investeringscrediteuren 235.321 58.561
12. Overige schulden 609.029 688.671
1.093.913 1.038.870
39.536.444 38.375.733
Jaarverslag 2009 35

Groningen Airport Eelde
36
Winst- & verliesrekening over 2009
ref. 2009 2008
Bedrijfsopbrengsten
13. Havengelden 2.985.858 3.042.371
14. Opbrengst gebouwen en terreinen 616.601 597.398
Brandstof verkopen 1.595.071 1.580.604
15. Overige bedrijfsopbrengsten 606.746 556.119
Som der bedrijfsopbrengsten 5.804.276 5.776.492
Bedrijfslasten
Brandstof inkopen 1.440.578 1.413.989
16. Personeelskosten 3.094.815 2.981.579
17. Afschrijvingskosten 687.160 705.074
18. Overige bedrijfskosten 1.387.127 1.542.341
Som der bedrijfslasten 6.609.680 6.642.983
Bedrijfsresultaat (805.404) (866.491)
Rente 300.788 397.197
Resultaat (504.616) (469.294)
Het tekort wordt ten laste gebracht van de overige reserves.

Kasstroomoverzicht 2009
ref. 2009 2008
Bedragen x 1000 euro
Kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat (805) (866)
2.
Aanpassingen voor:
Resultaat deelneming 0 0
17. Afschrijvingen 687 705
9 .
/ Voorzieningen
10.
2
689
40
745
Veranderingen in het werkkapitaal:
3 Voorraden (39) 14
4 Vorderingen (412) (60)
Kortlopende schulden en overlopende passiva 55 (70)
(396) (116)
Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten (512) (237)
Ontvangen rente 888 1.116
Kasstroom uit operationele activiteiten 376 879
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Saldo investeringen/desinvesteringen
in materiële vaste activa (1.793) (1.495)
Ontvangen investeringssubsidies 0 0
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (1.793) (1.495)
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Storting aandeelhouders 1.021 1.021
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 1.021 1.021
Netto Kasstroom
(396) 405
Samengesteld als volgt:
5 Toename liquide middelen (396) 405
(396) 405
Jaarverslag 2009 37

Groningen Airport Eelde
38
Toelichting algemeen
Activiteiten
Groningen Airport Eelde N.V. is gevestigd op de
Machlaan 14a te Eelde en heeft als statutaire vestigingsplaats
Groningen.
Toelichting waarderingsgrondslagen en
grondslagen voor de resultaatbepaling
BALANS
Algemeen
Voor zover niet anders is aangegeven worden activa
en passiva gewaardeerd op nominale waarde.
Vaste activa
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen
aanschaffingswaarde, onder aftrek van cumulatieve
afschrijvingen. Ontvangen investeringssubsidies
worden op de materiële vaste activa in mindering
gebracht.
Afschrijvingsmethodiek en -termijnen
De materiële vaste activa worden volgens de lineaire
methode afgeschreven op basis van verwachte
gebruiksduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven.
Dit leidt tot onderstaande afschrijvingstermijnen:
Bedrijfsgebouwen en –terreinen 3 - 40 jaar
Installaties 3 - 30 jaar
Andere vaste bedrijfsmiddelen 3 - 25 jaar
Financiële vaste activa
De deelneming wordt gewaardeerd op de netto
vermogenswaarde.
Vlottende activa
Voorraden
De voorraden worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs.
Vorderingen
De vorderingen worden opgenomen tegen nominale
waarde, waarbij op de vorderingen op handelsdebiteuren
een voorziening wegens eventuele
oninbaarheid in mindering wordt gebracht.
De vennootschap heeft tot doel de uitoefening van
het luchtvaartbedrijf, waaronder met name begrepen
zijn de aanleg, het onderhoud en de exploitatie van
het als zodanig aangewezen luchtvaartterrein.
WINST- EN VERLIESREKENING
Algemeen
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de
opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de
kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten
op transacties worden verantwoord in het jaar waarin
ze zijn gerealiseerd.
Opbrengstverantwoording
Opbrengsten uit de levering van goederen worden
verwerkt zodra alle belangrijke rechten en risico’s
met betrekking tot de eigendom van de goederen
zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit
de levering van diensten geschieden naar rato van
de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte
diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de
in totaal te verrichten diensten.
Netto-omzet en overige bedrijfsopbrengsten
Netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van
goederen onder aftrek van kortingen en dergelijke.
Kosten
De kosten worden bepaald op historische basis en
toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking
hebben.
Belastingen
Groningen Airport Eelde NV is niet vennootschapsbelastingplichtig
en daarom is geen vennootschapsbelasting
in de jaarrekening opgenomen.

Toelichting op de balans
1. Vaste activa
Materiele vaste activa
De mutaties in de materiele vaste activa zijn in het volgende overzicht samengevat:
Bedragen in euro’s Bedrijfs- Installaties Andere Activa Totaal
gebouwen/ vaste bedrijfs in uitvoering
terreinen middelen
Stand per 01.01.2009
Actuele waarde/
aanschaffingswaarde 15.934.305 7.472.668 4.772.224 6.978.700 35.157.897
Subsidies (2.501.381) (310.675) 0 0 (2.812.056)
13.432.924 7.161.993 4.772.224 6.978.700 32.345.841
Cum. afschrijvingen (10.517.507) (7.166.153) (2.842.881) 0 (20.526.541)
Cum. vrijval subsidies 1.320.798 1.110.816 0 0 2.431.614
Boekwaarde 4.263.215 1.106.656 1.929.343 6.978.700 14.250.914
Mutaties in de boekwaarde
Investeringen 60.792 40.959 58.579 1.633.053 1.793.383
Subsidies 0 0 0 0 0
60.792 40.959 58.579 1.633.053 1.793.383
Overboekingen 1.123.554 36.814 0 (1.160.368) 0
Desinvestering activa 0 0 0 0 0
Desinvestering afschrijving 0 0 0 0 0
Afrondingsverschillen (20) 1 4 15
Afschrijvingen (328.030) (487.223) (257.393) 0 (1.072.646)
Vrijval subsidies 88.284 297.202 0 0 385.486
944.580 (112.247) (198.810) 472.685 1.106.208
Stand per 31.12.2009
Actuele waarde/
Aanschaffingswaarde 17.118.651 7.550.441 4.830.803 7.451.385 36.951.280
Subsidies (2.501.381) (310.675) 0 0 (2.812.056)
14.617.270 7.239.766 4.830.803 7.451.385 34.139.224
Cum. afschrijvingen (10.845.549) (7.653.375) (3.100.270) 0 (21.599.194)
Cum. vrijval subsidies 1.409.074 1.408.018 0 0 2.817.092
Boekwaarde 5.180.795 994.409 1.730.533 7.451.385 15.357.122
Onder de activa in uitvoering zijn onder meer opgenomen de per balansdatum gemaakte kosten in het kader van de
voorbereiding van de baanverlenging, ter grootte van ¤ 6.788.811.
En voor het afwateringsproject, ter grootte van ¤ 562.361.
2. Financiële vaste activa
Dit betreft een 22,2% deelneming in Groningen Airpark Eelde B.V. te Eelde. De deelneming is gegeven de
vermogenspositie van de deelneming, per 31 december 2005 afgewaardeerd tot ¤ 1.
De waardering van de deelneming volgens de nettovermogenswaarde is ultimo 2009 ¤ 35.143 negatief. Indien en voor
zover de vennootschap in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan wel
het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening
getroffen. Dit is bij Groningen Airpark Eelde niet van toepassing, derhalve geschiedt de waardering tegen ¤ 1.
Jaarverslag 2009 39

Groningen Airport Eelde
40
Vlottende activa
3. Voorraden
De voorraden betreffen luchtvaartbrandstof, oliën, blusstoffen, gladheidbestrijdingsmiddelen,
onderhoudsmaterialen, promotie artikelen en toegangspassen.
4. Vorderingen
Deze post betreft vorderingen met een looptijd korter dan 1 jaar en is als volgt samengesteld:
31.12.2009 31.12.2008
Handelsdebiteuren 259.226 225.805
Belasting 64.753 24.387
Overige vorderingen 83.549 63.708
Rente 659.791 341.072
¤ 1.067.319 654.972
5. Liquide middelen
Het betreft de volgende banksaldi:
31.12.2009 31.12.2008
- Postbank 0 473
- Abn Amro 6.061.048 10.745.810
- Fortis Bank 4.846.828 763.447
- SNS Bank 377 285
- ING Bank 6.782.131 11.538.767
- Friesland Bank 5.242.124 278.541
- Kas 7.149 8.904
¤ 22.939.657 23.336.227
Deze saldi betreffen in hoofdzaak deposito’s waarvan de looptijd ultimo 2009 korter is dan 6 maanden. De liquide
middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde en staan ter vrije beschikking aan de onderneming.
Eigen vermogen
6. Opgevraagd en gestort kapitaal
Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven:
Het maatschappelijk kapitaal bestaat uit 12.000 aandelen à f 1.000 (¤ 453,78) nominaal.
Maatschappelijk kapitaal 5.445.363
In portefeuille 1.270.585
Opgevraagd en gestort kapitaal ¤ 4.174.778
De verdeling van het opgevraagd en gestort kapitaal is als volgt:
Provincie Groningen 1.252.433 30%
Provincie Drenthe 1.252.433 30%
Gemeente Groningen 1.085.442 26%
Gemeente Assen 417.479 10%
Gemeente Tynaarlo 166.991 4%
¤ 4.174.778 100%

7. Agio
Met ingang van 2006 wordt de jaarlijkse storting door de aandeelhouders van in totaal ¤ 1.021.005 in het kapitaal,
gezien het karakter van deze bijdrage, aangemerkt als agio.
Het verloop is als volgt:
2009
Stand per 01.01 3.063.015
Bij: storting aandeelhouders 1.021.005
Stand per 31.12 ¤ 4.084.020
De verdeling van deze storting van de aandeelhouders is als volgt:
Provincie Groningen 308.062
Provincie Drenthe 308.062
Gemeente Groningen 264.053
Gemeente Assen 105.621
Gemeente Tynaarlo 35.207
¤ 1.021.005
8. Overige Reserve
In 2009 kende deze reserve het volgende verloop:
2009 2008
Stand per 01.01 5.625.768 6.095.062
Af: Resultaat (504.616) (469.294)
Stand per 31.12 ¤ 5.121.152 5.625.768
Voorzieningen
9. Voorziening groot onderhoud
De voorziening dient ter egalisatie van de kosten van het groot onderhoud aan materiële vaste activa.
Het verloop van de voorziening kan als volgt worden weergegeven:
2009 2008
Stand per 01.01 507.027 477.153
Dotatie 50.000 50.000
Onttrekking (35.597) (20.126)
Stand per 31.12 ¤ 521.430 507.027
10. Voorziening vervroegde uittreding
Deze voorziening is opgenomen ten behoeve van de financiële verplichtingen die samenhangen met vervroegde
uittreding van medewerkers.
De kosten die dit voor de N.V. met zich meebrengt voor de komende jaren bedragen ¤ 41.486.
Een bedrag ter grootte van ¤ 11.921 wordt in 2010 betaald en is opgenomen bij de kortlopende schulden. Het bedrag
dat in latere jaren wordt betaald is opgenomen als voorziening vervroegde uittreding en bedraagt ¤ 29.565.
2009 2008
Vervroegde uittreding (FPU) ¤ 29.565 41.487
Jaarverslag 2009 41

Groningen Airport Eelde
42
Het verloop van de voorziening in 2009 is als volgt:
Saldo per 31.12.2008 Langlopend 41.487
Saldo per 31.12.2008 Kortlopend (2009) 10.422
51.909
Bij: dotatie 2009 661
Af: onttrekking 2009 11.084
Saldo per 31.12.2009 41.486
Waarvan kortlopend (2010) 11.921
Stand per 31.12.2009 ¤ 29.565
Langlopende schulden
11. Overlopende passiva
Dit betreft rijksbijdragen in investeringsprojecten die naar verwachting in de periode 2003-2011 worden
gerealiseerd, inclusief de hierop betrekking hebbende gerealiseerde rentebaten. Omdat er sprake is van een
verplichte bestemming van de rente baten en van mogelijke (gedeeltelijke) terugbetaling van de vooruit ontvangen
rijksbijdrage inclusief de hierop ontvangen rente is de toegerekende rente rechtstreeks aan de balanspost
toegevoegd en niet als bate in de Winst- en Verliesrekening verantwoord.
De post is als volgt samengesteld:
t/m 2009 t/m 2008
Vooruit ontvangen subsidie project afwatering 2.722.682 2.722.682
Vooruit ontvangen subsidie project baanverlenging 18.620.000 18.620.000
Rente toerekening project baanverlenging 3.168.904 2.582.104
¤ 24.511.586 23.924.786
Kortlopende schulden
De Rekening courant faciliteit van Fortis bedraagt ¤ 680.000.
12. Overige schulden
Deze post is als volgt samengesteld:
2009 2008
Vliegbelasting 0 120.172
Energie kosten 39.599 41.221
Advies/controle kosten 82.038 81.200
Inleen personeel beveiliging/overig 58.962 21.766
Salarissen, afkoop FPU kort 16.260 33.284
Marketing activiteiten 8.524 16.590
Vooruit ontvangen opbrengsten 11.705 9.367
Vakantietoeslag en verlofrechten 185.652 182.137
Shell brandstof inkoop /afrekening 71.595 30.120
Nog af te dragen premies sociale verzekeringen/belasting 117.257 130.269
Overige 17.437 22.545
¤ 609.029 688.671

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
De vennootschap heeft zich ten behoeve van de Staat verbonden met het recht van eerste hypotheek met pandrecht
op de percelen grond en infrastructuur die samen het luchtvaartterrein vormen, tot een bedrag van ¤ 18.620.000,
tot zekerheid voor de voldoening van al hetgeen de Vennootschap verschuldigd mocht blijken te zijn uithoofde
van de op 5 december 2003 gesloten overeenkomst inzake de kosten van de baanverlenging en waarde van het
luchtvaartterrein.
Op balansdatum werden er door vennootschap zes auto’s geleased, met een resterende looptijd van 6,6 tot 33,4
maanden en een leaseverplichting van in totaal ¤ 115.120.
Overige
In 2008 zijn door diverse partijen verschillende procedures aanhangig gemaakt onder meer tegen het
aanwijzingsbesluit Luchtvaartterrein Eelde, maar in het bijzonder tegen de baanverlenging en de financiering
daarvan met Rijksmiddelen. Eind 2009 heeft de Europese Commissie op basis van door het Rijk verstrekte
informatie vastgesteld, dat de door het Rijk beschikbaar gestelde bijdrage in de kosten van de baanverlenging
en van vernieuwing van het afwateringsstelsel op het luchtvaartterrein toelaatbaar is. Bij het opstellen van de
jaarrekening is er vanuit gegaan dat deze eindbeslissing van de Europese Commissie in de loop van 2010 volgens
Nederlands recht zal worden bekrachtigd.
Toelichting op de winst- & verliesrekening
13. Havengelden
Deze post is als volgt samengesteld:
2009 2008
Landingsgelden 1.167.387 1.200.045
Passagiersvergoeding 983.584 966.115
Security charge 683.299 751.614
Overige havengelden 151.588 124.597
¤ 2.985.858 3.042.371
14. Opbrengst gebouwen en terreinen
Deze post is als volgt samengesteld:
Opbrengst gebouwen 329.041 334.473
Opbrengst terreinen 237.459 243.795
Concessies 50.101 19.130
¤ 616.601 597.398
15. Overige bedrijfsopbrengsten
Deze post is als volgt samengesteld:
Doorberekende uren 53.742 60.042
Opbrengst voorterrein 485.513 462.853
Doorberekende overhead 10.594 9.068
Diverse baten 56.897 24.426
¤ 606.746 556.119
Jaarverslag 2009
43

Groningen Airport Eelde
44
16. Personeelskosten
De specificatie van de personeelskosten luidt als volgt:
2009 2008
Salarissen 2.127.005 1.938.487
Pensioen lasten 217.640 217.769
Sociale lasten 262.631 265.183
2.607.276 2.421.439
Inleen security personeel 388.643 466.967
Overige personeelskosten* 98.896 93.173
¤ 3.094.815 2.981.579
Binnen Groningen Airport Eelde is er sprake van een toegezegd pensioen, ondergebracht bij het ABP. Mede daarom
heeft verwerking plaatsgevonden als ware er sprake van een toegezegde bijdrageregeling.
Op 31 december 2009 waren er 43 werknemers in vaste dienst, dat waren er ook 43 per 31 december 2008. Over het
boekjaar ging het gemiddeld om de volgende fte’s:
brandweer-/operationele dienst 26,7 26,7
overig personeel 15,0 15,0
¤ 41,7 41,7
*) Vermelding beloning bestuurder blijft op grond van artikel 383 lid 1 BW2 achterwege. De leden van de Raad van Commissarissen
ontvingen met betrekking tot het verslagjaar gezamenlijk een vergoeding van ¤ 24.000; in 2008 bedroeg deze vergoeding ¤ 26.750.
17. Afschrijvingskosten
In 2009 is een bedrag van ¤ 687.160 aan afschrijvingslasten ten laste van de exploitatie gekomen.
Dit bedrag is als volgt toe te lichten:
Afschrijving op:
Gebouwen en terreinen 328.030 328.345
Installaties 487.227 480.327
Overige duurzame bedrijfsmiddelen 257.393 281.892
Totaal 1.072.650 1.090.564
Vrijval subsidies 385.490 385.490
Afschrijving ten laste van het boekjaar ¤ 687.160 705.074
18. Overige bedrijfskosten
In de post overige bedrijfskosten wordt onderscheid gemaakt in:
Huisvestings- en terreinkosten
- assuranties en belastingen 84.248 103.473
- onderhoud gebouwen/terreinen 280.179 234.530
- overige 100.642 105.449
¤ 465.069 443.452
Algemene kosten
- ontwikkelings- en promotiekosten 174.174 402.152
- advieskosten 343.392 297.306
- overige 404.492 399.431
922.058 1.098.889
Totaal ¤ 1.387.127 1.542.341

Statutaire regeling omtrent
bestemming resultaat
Artikel 21 lid 2 van de statuten luidt -verkort- als
volgt:
De winst is ter beschikking van de Algemene Vergadering
van Aandeelhouders.
De vennootschap kan aan de aandeelhouders slechts
uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter
is dan het gestorte en opgevraagde deel van het
kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens
de wet moeten worden aangehouden.
Eelde, 25 maart 2010
Voor de jaarrekening 2009:
Raad van Commissarissen
ir. J.C. Volkers, voorzitter
dhr. J de Vries, vice voorzitter
mr. R.W.P. Bakker
dr. J.C. Gerritsen
drs. A. van der Hek
dhr. J.H. Mosselman
prof. dr. H.G. Sol
Directie
ir. J.G. Hillen
Jaarverslag 2009
45

Groningen Airport Eelde
46
Overige gegevens
Accountantsverklaring
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit verslag op pagina 33 tot en met
44 opgenomen jaarrekening 2009 van Groningen
Airport Eelde te Groningen bestaande uit de balans
per 31 december 2009 en de winst-en-verliesrekening
over 2009 met de toelichting gecontroleerd.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
De directie van de vennootschap is verantwoordelijk
voor het opmaken van de jaarrekening die het
vermogen en het resultaat getrouw dient weer te
geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag,
beide in overeenstemming met Titel 9 Boek
2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer:
het ontwerpen, invoeren en in stand houden van
een intern beheersingssysteem relevant voor het
opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening
van vermogen en resultaat, zodanig dat deze
geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van
fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van
aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving
en het maken van schattingen die onder de
gegeven omstandigheden redelijk zijn.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel
over de jaarrekening op basis van onze controle.
Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming
met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn
wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende
gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle
zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke
mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening
geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden
ter verkrijging van controle-informatie over
de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.
De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is
afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van
de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling
van de risico’s van afwijkingen van materieel belang
als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling
neemt de accountant in aanmerking het voor het
opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening
van vermogen en resultaat relevante interne
beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde
keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden
die onder de gegeven omstandigheden
adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een
oordeel te geven over de effectiviteit van het interne
beheersingssysteem van de vennootschap. Tevens
omvat een controle onder meer een evaluatie van de
aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen
voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid
van schattingen die de directie van de vennootschap
heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het
algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen
controle-informatie voldoende en geschikt is als basis
voor ons oordeel.
Oordeel
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw
beeld van de grootte en de samenstelling van het
vermogen van Groningen Airport Eelde per 31
december 2009 en van het resultaat over 2009 in
overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften
en/of voorschriften van regelgevende
instanties
Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge
artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het
directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen,
verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist
in artikel 2:391 lid 4 BW.
Groningen, 25 maart 2010
PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
A.L. Koops- Aukes RA

Op weg naar de toekomst!