Maart '13 - Tanuki

Matsuri: religieuze feesten in Japan
Feest, vermaak, optochten en spiritualiteit,
dat zijn de kenmerken van Japan’s religieuze
festivals: de ‘祭り: matsuri’. In het Shintoïsme
en het boeddhisme nemen deze festivals een
bijzondere plaats in. Matsuri worden het hele
jaar door overal in Japan gehouden (meestal
rond Obon of Setsubun) en ze worden meestal
georganiseerd door een lokale tempel of
Shinto-heiligdom.
Het karakter van matsuri (祭) is een ideogram:
een hand offert vlees op een altaar. Het idee
achter de festivals is dan ook het vereren van de
lokale kami door middel van een offer, meestal
in de hoop op een voorspoedige rijstoogst. De
Shinto-festivals zijn meestal ingedeeld in twee
delen: het eerste is het ritueel van verering, het
tweede een uitbundige feestviering.
Tijdens het eerste deel van de matsuri reinigen
de deelnemers zichzelf. Dit proces wordt ‘祓
い: harai’ (purificatie) genoemd. Men reinigt
zichzelf door geheelonthouding (variërend
van een paar uur tot een aantal dagen van
tevoren) en door te baden en te mediteren.
Ze vragen vervolgens de kami om te keren in
het symbool of object waarin hij woont. Deze
rite wordt uitgevoerd door het openen van de
binnendeuren van het heiligdom, het slaan op
taiko en het luiden van suzu. Daarna offeren
de deelnemers voedsel en alcohol aan de
kami samen met andere offers, zoals juwelen,
wapens, geld en eetstokjes. De priester
reciteert gebeden, de individuele deelnemers
presenteren offers in de vorm van tamagushi
(takken van de heilige sakaki boom die versierd
zijn met papier, zijde of katoen) en er wordt
gedanst en muziek gemaakt. Uiteindelijk
worden de offers teruggenomen en vraagt men
de kami respectvol om zich terug te trekken.
Het tweede deel van een matsuri is de viering.
Deze viering bestaat gebruikelijk uit een
feestmaal, waarbij de priesters en de leken de
voedsel- en drankoffers voor de kami nuttigen.
Er wordt gedanst, er zijn theatervoorstellingen
en er wordt aan waarzeggerij gedaan.
太狸記・十二月号
Daarnaast kan je souvenirs kopen en
meedoen aan spelletjes en wedstrijden, zoals
sumoworstelen, boogschieten, karaoke en
bootraces. De kami wordt vaak meegedragen
in een mikoshi. Bij deze tocht lopen de
priesters mee in ceremoniële kostuums en
worden zij vergezeld door gelovigen, dansers
en muzikanten in traditionele kledij en
versierde drijvers die door mannen of ossen
worden gedragen.
Iedere tempel en Shinto-heiligdom heeft
wel zijn eigen matsuri en er zijn er meer
dan honderdduizend in totaal (sommige
heiligdommen houden zeventig festivals per
jaar!). Er is geen ruimte om ze allemaal te
bespreken, dus zal een en ander worden verteld
over een paar van de belangrijkste:
Gion Matsuri
Gion Matsuri wordt gehouden in het Giondistrict
van Kyoto, beroemd om zijn geisha.
Het is een van de grootste en populairste
festivals in Japan. Bovendien is het een van de
langste: deze matsuri wordt de gehele maand
juli gehouden. Het hoogtepunt is de parade:
de Yamaboko Junkou op 17 juli. Drie dagen
van tevoren worden de straten al afgezet
voor deze enorme optocht. Overal op straat
verkopen eetkraampjes gerechten als yakitori
(gegrilde kip), taiyaki (cake in de vorm van
een vis), takoyaki (octopusballetjes) en allerlei
traditionele zoetigheden. De vrouwen dragen
tijdens de Gion Matsuri vaak yukata.
23