Fiche PBM-004 - FFC - Constructiv

Preventiefiche Bescherming van de ogen en het gezicht
1 Beschrijving
In deze fiche komt de bescherming van de ogen en het gezicht op
bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico’s, de
regelgeving die van kracht is in België en de preventiemaatregelen.
2 Risico’s
De ogen zijn voor de mens ongetwijfeld één van de kostbaarste
zintuigen, maar ze zijn tegelijk ook zeer kwetsbaar. In de
bouwsector zijn er verschillende risico’s die de fysieke integriteit
van dit kostbare zintuig bedreigen. De risico’s waartegen de oog- en
aangezichtsbeschermingsmiddelen in de bouwsector bescherming
bieden, kunnen opgedeeld worden in drie categorieën:
• mechanische risico’s (wegspringende deeltjes, scherven of
stofpartikels, gloeiende deeltjes, schokken, enz. kunnen letsels,
perforaties van het hoornvlies, scheuren van de iris en katarakt
veroorzaken);
• chemische risico’s(wegspattendevloeistoffen,vastestoffen,gassenen
dampen, enz. kunnen brandwonden, problemen met het hoornvlies,
virale infecties en conjunctivitis veroorzaken);
• fysische risico’s (infrarode en ultraviolette stralingen bij
laswerkzaamheden, zonnestraling, laserstralen, enz. kunnen
brandwonden aan het netvlies, katarakt, een vernietigd oog en een
dof netvlies veroorzaken).
Navb-cnac Constructiv kan niet aansprakelijk worden gesteld voor de gepubliceerde informatie, ook al streeft de organisatie naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie,
rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De raadgevingen in deze preventiefiche ontslaan de lezer niet van de verplichting om de geldende
regelgeving na te leven. Reproductie is toegestaan mits de uitdrukkelijke toestemming van navb-cnac Constructiv en duidelijke bronvermelding.
Preventiefiche PBM004-v01 navb-cnac Constructiv
1/5 Het preventie-instituut van de bouw
Koningsstraat 132/4, 1000 Brussel • constructiv.be
navb@constructiv.be • T +32 2 552 05 00 • F +32 2 552 05 05

Preventiefiche Bescherming van de ogen en het gezicht
3 Regelgeving
Voor de regelgeving verwijzen we naar het koninklijk besluit van 13 juni
2005 betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
(PBM’s) (Belgisch Staatsblad van 14 juli 2005).
De werkgever is verplicht om de risico’s te identificeren en
preventiemaatregelen te nemen. Als deze maatregelen niet volstaan,
moeten er PBM’s gebruikt worden. De PBM’s moeten voldoen aan
bepaalde eisen (geschikt zijn voor het risico; beantwoorden aan de
heersende omstandigheden op de arbeidsplaats; afgestemd zijn op de
vereisten met betrekking tot de ergonomie, het comfort en de gezondheid
van de werknemer; geschikt zijn voor de drager; op elkaar afgestemd zijn
als er meerdere PBM’s tegelijk gebruikt worden). De werkgever moet de
PBM’s gratis ter beschikking van de werknemers stellen. Bij de keuze van
de PBM’s moet hij een beoordeling maken van het PBM dat hij van plan is
te gebruiken en moet hij het advies vragen van de preventieadviseur, de
preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en het CPBW. De werkgever bepaalt
de omstandigheden waaronder de PBM’s gebruikt moeten worden. De
werkgever heeft ook verplichtingen inzake de aankoop en het gebruik van
PBM’s. Hij moet zijn werknemers opleiden en informeren over het gebruik
van PBM’s.
Bijlage II-6 van dit koninklijk besluit verplicht het dragen van een
beschermingsbril en het gebruik van aangezichtsschermen onder
andere voor de volgende werknemers:
a) werknemers wier ogen worden blootgesteld aan het contact met
stoffen die een uitgesproken prikkelende werking uitoefenen op
de ogen, zoals het stof van steenkoolpek en andere stofdeeltjes of
dampen van bijtende stoffen;
b) werknemers die tewerkgesteld zijn aan het las- of snijwerk van metalen
met de brander of met de elektrische lichtboog;
d) werknemers die tewerkgesteld zijn aan de bewerkingen waarbij
infrarode stralen of stralingen die aanleiding geven tot een intense
warmteverspreiding worden gebruikt;
e) werknemers die tewerkgesteld zijn aan de bewerkingen waarbij
lampen met elektrische lichtboog of andere bronnen van ultraviolette
stralen worden gebruikt;
f) werknemers die tewerkgesteld zijn aan het droog slijpen, het houwen
met wegslingering van scherven, het bikken, het schoonhameren
of aan andere bewerkingen die aanleiding kunnen geven tot het
wegslingeren van kwetsende deeltjes, van weggesmolten metaal, van
bijtende vloeistoffen, enz. die de ogen kunnen aantasten;
g) werknemers die aan kankerverwekkende en mutagene agentia
blootgesteld kunnen worden.
Preventiefiche PBM004-v01 navb-cnac Constructiv
2/5 Het preventie-instituut van de bouw
Koningsstraat 132/4, 1000 Brussel • constructiv.be
navb@constructiv.be • T +32 2 552 05 00 • F +32 2 552 05 05

Preventiefiche Bescherming van de ogen en het gezicht
3.1 Normen
De algemene voorschriften voor PBM’s die de ogen beschermen, worden
hernomen in NBN EN 166 ‘Oogbescherming - Eisen’. Ook andere normen
kunnen van toepassing zijn, zoals:
• NBN EN 169: Oogbescherming - Filters voor lassen en verwante
technieken - Doorlatingseisen en aanbevolen gebruik;
• NBN EN 170: Oogbescherming - Ultravioletfilters - Doorlatingsfactoren
en aanbevolen gebruik;
• NBN EN 171: Oogbescherming - Infrarood-filters - Doorlatingseisen en
aanbevolen gebruik;
• NBN EN 172: Oogbescherming - Zonlichtfilters voor industrieel
gebruik;
• NBN EN 207: Oogbescherming - Filters en oogbeschermers tegen
laserstraling (laser oogbescherming).
4 Preventiemaatregelen
4.1 Eigenschappen van de beschermingsmiddelen
voor de ogen en het gezicht
Er bestaan PBM’s die aangepast zijn aan de risico’s:
• Tegen mechanische risico’s wordt meestal een beschermingsbril
gebruiktmeteenweerstandbiedendmontuurmetweerstandbiedende
glazen, die voorzien is van beschermende zijkapjes.
• Tegen chemische risico’s wordt meestal een aangezichtsscherm of
een bril-masker met een panoramische kijkruit gebruikt.
• Tegen fysische risico’s wordt een bril of aangezichtscherm met getint
kijkglas gedragen, waarvan de eigenschappen bepaald worden door
de golflengte van de uitgezonden straling.
Preventiefiche PBM004-v01 navb-cnac Constructiv
3/5 Het preventie-instituut van de bouw
Koningsstraat 132/4, 1000 Brussel • constructiv.be
navb@constructiv.be • T +32 2 552 05 00 • F +32 2 552 05 05

Preventiefiche Bescherming van de ogen en het gezicht
De glazen of kijkruiten zijn meestal vervaardigd uit polycarbonaat, een
materiaal dat meer weerstand biedt en lichter is dan glas. Ze moeten in
ieder geval weerstand bieden tegen afschuring, schokken en veroudering.
Er kunnen ook andere eigenschappen in aanmerking komen bij de keuze
van de glazen, in functie van de bestaande risico’s (verhoogde weerstand
tegen impact, bescherming tegen wegvliegende vloeistoffen, tegen
stof, tegen gassen, tegen vlambogen, tegen verschillende stralingen).
De glazen of kijkruiten mogen het zicht niet vervormen. Ook wie een
bril met correctieglazen draagt, moet een beschermingsbril kunnen
dragen. Er kan gekozen worden voor een bril die boven de correctiebril
gedragen wordt. Er kan ook gekozen worden voor beschermingsmiddelen
met geïntegreerde correctieglazen. Hierbij willen we opmerken dat de
keuze van in de beschermingsbril geïntegreerde correctieglazen geen
bijkomende kosten met zich mag meebrengen voor de werknemers.
Ook het montuur moet gekozen worden in functie van de aanwezige
risico’s. Het moet precies aangepast kunnen worden en comfortabel zijn
en mag het gezichtsveld van de gebruiker niet hinderen. De bril moet licht
zijn en zich aanpassen aan de vorm van het gezicht van de gebruiker. Het
is belangrijk een model te kiezen dat compatibel is met andere PBM’s die
de gebruiker mogelijk zal dragen.
4.2 Markering
De markering moet zowel op de glazen als op het montuur aangebracht
zijn. Ze wordt hernomen in de norm NBN EN 166‘Oogbescherming - Eisen’.
Hieronder vindt u enkele gebruikte symbolen:
Markering kijkruiten + montuur
Mechanische weerstand (S = verhoogde stevigheid, F = impact met lage
energie, B = impact met gemiddelde energie, A = impact met hoge energie)
Andere (3 = druppels en vloeistoffen, 4 = grote vaste deeltjes, 5 = gassen en
fijne stofdeeltjes, 8 = elektrisch booglassen, 9 = gesmolten metaal en brandende
producten, K = oppervlakkige schade door kleine deeltjes, R = verbeterde
reflectiecoëfficiënt)
Identificatie van de fabrikant
Kijkruiten (glazen)
CE
Nr. filter (2 en 3 = UV, 4 = infrarood, 5 en 6 = zonlicht)
Nr. tint (1,2 tot 15; hoe hoger het nummer, hoe donkerder de tint)
Optische klasse (1 = voortdurend gedragen, 2 = met tussenpozen gedragen,
3 = occasioneel gedragen)
Montuur
EN 166
Preventiefiche PBM004-v01 navb-cnac Constructiv
4/5 Het preventie-instituut van de bouw
Koningsstraat 132/4, 1000 Brussel • constructiv.be
navb@constructiv.be • T +32 2 552 05 00 • F +32 2 552 05 05

Preventiefiche Bescherming van de ogen en het gezicht
4.3 Raadgevingen – Onderhoud
• eerste hulp: recipiënten voorzien met daarin water of een oplossing
van een neutraliserend product voor oogbaden;
• de glazen reinigen met zeepwater en afvegen met een zacht doekje
om krassen te vermijden;
• om beschadiging van de brillen en aangezichtsschermen te
voorkomen moeten ze na gebruik op een daartoe bestemde plaats
opgeborgen worden;
• brillen of aangezichtsschermen met krassen of waarvan het montuur
beschadigd is, op tijd vervangen;
• een dampwerend product voorzien.
5 Referenties en nuttige documentatie
• navb-cnac Constructiv. Navb dossier 131, Persoonlijke
beschermingsmiddelen in de bouwsector. Beschikbaar op
navb.constructiv.be > Welzijnsinfo > Publicaties.
Preventiefiche PBM004-v01 navb-cnac Constructiv
5/5 Het preventie-instituut van de bouw
Koningsstraat 132/4, 1000 Brussel • constructiv.be
navb@constructiv.be • T +32 2 552 05 00 • F +32 2 552 05 05