Huis van Bewaring Zwolle 1813-1940 - Mijn Stad Mijn Dorp

In 1904 werden door het MvJ (w.s. 2 stuks) revolvers en munitie (12 patronen per revolver)
opgestuurd. Het model was in de correspondentie 55 niet aangegeven, maar vermoedelijk
waren het revolvers van het model Rijksveldwacht. Jarenlang werd er met de revolvers niet
geoefend; in 1909 waren er voor de 2 revolvers 5 patronen aanwezig en dezelfde 5 patronen
waren er in 1916 nog. Heel verstandig dus dat de directeur in 1919 aan de Artillerie
Inrichtingen verzocht de revolvers te inspecteren en te vragen of de overjarige munitie nog
veilig te gebruiken zou zijn 56 .
De sabels bleven gebruikt worden, want in 1894 en 1920 werden ten behoeve van nieuw
aangestelde tijdelijke bewaarders nog aangevraagd 2 sabels met koppel en drager 57 .Maar de
regeling waarbij op voorschrift van het Col.Reg. de bewaarders hun ronde deden met de sabel
bewapend, lijkt verwaterd te zijn, getuige de brief aan het MvJ in 1922 58 : “In beleefd
antwoord op UE circulaire van 18-8-1922 3 e afd.A. No.779 hebben wij de eer Uwe excellentie
te berichten dat er geen regeling bestaat voor het dragen van de sabel, doch dat dit door den
directeur wordt voorgeschreven indien zulks noodig mocht blijken”.
In 1931 werd de bewapening aangevuld door bij de firma Edouard de Beaumont (vestiging
Roermond) te bestellen 4 gummistokken (catalogus nr. 691) 59 .
Bewaking en ontvluchtingen
Vanaf 1833 kwam er van 17.00 uur tot 08.00 uur een militaire wachtpost. Het wachthuisje
(“schilderhuis”) van de schildwacht zou worden geplaatst op een plek die de cipier zou
aanwijzen. Vanaf 1840 maakte de schildwacht elk half uur een rond in het gevang. In 1846
kwam er een uitgewerkte instructie voor de schildwachten 60 . In 1858 verscheen er een
centrale richtlijn voor de bewaking der gevangenen 61 waarin o.a.:
Art. 30; als een schildwacht een uitbraakpoging bemerkt, moet hij na één waarschuwing
gericht vuren
Art.31; als een uitbrekende gevangene al buiten het gebouw is, dient zonder waarschuwing
gericht gevuurd te worden.
Het reglement voor de schildwachten werd in 1881 deels herzien 62
Na de ontvluchting van 3 gevangenen in 1862 besloot het Col.Reg. 63 dat de bewaarders ’s
nachts “voorzien van hunne hartsvangers en geladen pistolen” een ronde dienden te lopen.
In 1877 werden de schildwachten met ongeladen wapens uitgerust; omdat de schildwachten
nogal ongeoefend waren in de omgang met het nieuw ingevoerde achterlaadgeweer (systeem
Snider) en er nogal wat ongelukken waren gebeurd, werden de wapens ontladen en hadden de
schildwachten 3 patronen in de patroontas 64 .
Vanaf 1896 werden de toen al in gebruik zijnde signalementskaarten voorzien van een foto
(contract met fotograaf G. Kingma te Zwolle) en in opdracht van het MvJ werd er voor de
metrische signalering (het zogenaamde Bertillon-systeem) een aparte ruimte in het gevang
ingericht en kwam een Inspecteur van Politie langs om te zien of die metrische signaleringen
correct werden uitgevoerd. Vanaf 1901 werd het fotograferen tientallen jaren gedaan door J.
Magielse uit Goes.
9