Wachten op de schemering - Chaja Polak.pdf - Overspoor

Wachten kost me zo veel inspanning dat ik alleen nog
op de divan kan liggen. Maar ook dat kost moeite want
ik tril zo hevig dat ik me met beide handen aan de randen
moet vasthouden om er niet af te vallen.
De kracht van de herinnering aan het wachten breekt
een parallelle herinnering open, één van lang geleden.
Brokjes eenzame kindergedachten over heel zeker weten
dat je, als je een volwassene was geweest tijdens de
oorlog, je jezelf meteen had aangegeven bij de Duitsers.
En niet was ondergedoken. Nooit. Leven in voortdurende
angst te worden verraden en ontdekt in je schuilplaats,
op je onderduikadres, leek het opgroeiende kind
in mij onverdraaglijk. Wachten tot ze zouden komen
om je te halen, zeker. En maar hopen en wachten. Op
het gebonk op de deur. De gierende bel. Het in elkaar
rammen van de voordeur. Opgehaald om te worden gedood.
Hoop onlosmakelijk vastgeklonken aan angst.
Ik zie het al, een kind van nog geen tweeënhalf, in een
smokjurkje met pofmouwen, een luier misschien wel
en een strik boven op de joodse haren, zo’n kind loopt
eigengereid het onderduikhuis uit, de levensbedreigende
openbaarheid van de straat op. Bedeesd maar beslist
trekt het aan de uniformjas van de eerste de beste Duitse
soldaat die langsmarcheert.
Neem mij ook mee, zegt het.
Maar het kind mocht de deur niet uit, het had niets te
vertellen.
Het volwassen kind heeft nog altijd niets te vertellen.
65