Wachten op de schemering - Chaja Polak.pdf - Overspoor

lijk. Een proefrit maakten ze, die vent wilde de auto van
mijn zoon kopen maar eerst maakten ze een proefrit,
dat sprak vanzelf, en toevallig waren ze net op een industrieterrein
beland, ergens buiten de stad – hij woonde
nog hier – toen de koper zich als een rasechte antisemiet
ontpopte. Mijn zoon – ik vind het prettig om ‘mijn
zoon’ te zeggen – mijn zoon remde af, zette de auto aan
de kant, en zei: eruit. Ik begin te gloeien van trots, ik
wil helemaal nooit meer ophouden met over hem te
praten – mijn zoon zei: eruit, of hij wees alleen maar,
dat was al genoeg, en die kerel die zijn vader had kunnen
zijn keek hem aan met een blik van: dat meen je
niet, maar mijn zoon hoefde alleen maar naar het portier
te wijzen of die vent opende gehoorzaam de deur
en daar stond hij in the middle of nowhere en moest toezien
hoe mijn zoon de auto optrok en wegreed.
Mijn zoon lacht niet meer. Vroeger wel. Nu niet meer.
Wat betekent niet meer? Wat is de betekenis van ‘niet’
wanneer hij zo alom aanwezig is, zo aanwezig als hij
nooit is geweest tijdens zijn te korte leven toen de luxe
van vanzelfsprekendheid nog welig tierde in een onafzienbaar
landschap vol vanzelfsprekendheden, én tijd.
Want tijd was er in overvloed, de voorraad leek onuitputtelijk.
Die nooit meer terug te halen tijd waarin ik
niet almaar aan hem dacht. Omdat hij leefde. Omdat hij
er was.
Juist nu is hij overal en altijd aanwezig – zo aanwezig
dat mijn leven voortrolt over twee wegen, boven en onder
elkaar, zo te zien identiek. Twee wegen die ik tegelijkertijd
afloop en waarvan de meest pregnante, de
meest aanwezige, de nooit sluimerende die is waarin al-
49