VAIS Activiteitenverslag 2008.pdf - Kauri

nen voorgeschreven krijgen in het kader van ART,
van een oudere generatie zijn, met meer neveneffecten,
als dikke benen bv.
Wat volgens Casas vooral nodig is, dat is dat de
Mozambikanen zich op tijd laten testen. “Veel
van onze patiënten vertonen bij hun test een
cd4-gehalte van lager dan 100, ze komen te laat
af omdat ze zich nooit beklaagd hebben of zijn
jaren geleden eens één keer getest, zonder dat
er nazorg geweest is”. Maar ze prijst zich gelukkig
over de geboekte vooruitgang. Als gevolg van
de decentralisatie zijn in de gezondheidscentra
verpleegsters van het ziekenhuis inzetbaar voor
consultatie en aidstesten. Ze vragen élke patiënt
naar zijn hiv-status, gaan na of hij getest is, hoe
lang dat geleden is en of hij bereid is om een test
te ondergaan. “We verplichten niemand maar we
volgen de strategie om absoluut iederéén een
aidstest aan te bieden”. Van aantallen heeft Ester
geen idee, want de registratie is ondermaats en
maar heel gedeeltelijk gecomputeriseerd. “Wat
me interesseert, is niet hoeveel personen er getest
zijn maar hoeveel we er opvolgen”.
Ester Casas raakt in de discussie een punt aan,
waarover al diegenen, die voor ART verantwoordelijk
zijn, zich grote zorgen maken: het aantal
hiv-patiënten, die de therapie laten voor wat ze
is. Met een extreem voorbeeld geeft ze aan hoe
moeilijk het is om de situatie juist in te schatten.
“Vier maanden geleden was er bij een vrouw
tbc vastgesteld en omdat de eerstelijnsgeneesmiddelen
geen effect meer hadden, was ze naar
tweedelijnsbehandeling overgeschakeld, veel
zwaarder en met meer neveneffecten. Verleden
week is ze haar medicamenten niet komen halen,
omdat ze veel te ziek is en ze heeft niemand
in haar plaats gestuurd. Kijk, dat is nu een typisch
voorbeeld van slechte omkadering. De patiënt
krijgt medicatie maar weet niet waarvoor, weet
niet eens dat ze tbc heeft, heeft er geen benul
van wat cd4-cellen zijn. Je moet de zieken verantwoordelijk
maken en dat kan maar als je ze goed
informeert. We komen uit een cultuur dat iemand
pillen moet nemen, tegen koorts of malaria, tot ze
Zuidwerking
MOZAMBIQUE
genezen is. Ze hoeft het niet eens te onthouden
dat ze ooit ziek geweest is. Dat je je hele leven
pillen moet nemen zonder dat de dokter je ooit
weer gezond verklaart, dat kan er bij zo iemand
niet in. Je moet haar aan het verstand brengen
wat een chronische ziekte is”. Bovendien, hoe verder
je van Tete woont, hoe groter de kans dat je
een flink eind van een gezondheidscentrum af zit
en je geen ART krijgt of forfait geeft. “Soms moet
zo iemand zeven uur lopen voor hij ter plaatse
is,” vertelt Ester, “dan een uur of vijf wachten op
zijn medicamenten en dan terug naar huis, weer
zeven uur, kun je nagaan”. “En natuurlijk”, geeft ze
toe, “begrijp ik ook heel goed dat patiënten naar
hun machamba trekken om er op het veld te werken
en niet terugkeren naar de stad, ze moeten
gewoon overleven”.
Carla Mosse, provinciaal geneesheer-chef, liet
onlangs in een interview vallen dat er in de provincie
verleden jaar 610 seropositieven met ART
gestopt zijn. Ze geeft aan dat mensen verhuizen,
praat over neveneffecten en culturele factoren
en pleit voor een nieuwe strategie, die ze samen
met Artsen zonder Grenzen uit wil werken. Dr.
Laura Infurnari (links op de foto) van AZG geeft
bijkomende uitleg tijdens een bezoek aan gezondheidscentrum
nr. 3 in Tete. Laura wijst ons
de kaartenbak aan van aidspatiënten die maandelijks
voor ART langskomen. De kaarten die op het
einde van de maand blijven zitten, behoren aan
zieken die niet zijn komen opdagen en bijgevolg
hun medicatie niet gekregen hebben. “Daaruit
Activiteitenverslag 2008 | 15