VAIS Activiteitenverslag 2008.pdf - Kauri

Zuidwerking
MOZAMBIQUEREpORTAGE
200.000 inwoners hiv-patiënten. Als je dezelfde
veronderstelling hanteert als voor de provincie,
dat met name 15 tot 20% van die mensen ART
nodig heeft, kom je ergens tussen 5700 en 7600
uit. Dat is om en bij hetzelfde aantal als wie er in
heel België een behandeling met ART ondergaat.
In de stad Tete alleen!
“Sinds we met het programma van start gegaan
zijn, hebben we gemiddeld vierduizend patiënten
die ART krijgen opgevolgd in het ziekenhuis”, gaat
Ester voort met haar berekening, “op dit ogenblik
volgen we tussen achthonderd en duizend mensen
op.” De anderen zijn als gevolg van de decentralisatie,
die sinds twee jaar ingezet is, naar gezondheidscentra
in de districten verwezen. “Maar
eerlijk gezegd”, besluit Ester Casas, “ik denk niet
dat we ze allemaal hebben, de hiv-patiënten die
recht hebben op ART”. De grote mobiliteit van de
stedelingen, de oncontroleerbare instroom van
migranten uit Zimbabwe in Tete en de Malawiërs
die afzakken naar Mozambique maken het onmogelijk
om precieze statistieken op te stellen.
De nieuwe werkverdeling tussen het provinciale
ziekenhuis en de gezondheidscentra in de districten
kan volgens Casas misschien zelfs nog
verbeterd worden. “Sommige patiënten, van
wie de toestand stabiel is, behandelen we nog
altijd zelf”, zegt ze, “terwijl anderen, die we beter
gehouden hadden, voor verzorging naar een centrum
verwezen zijn; we moeten aan onze criteria
werken”.
Het decentralisatieproces heeft volgens Casas
zeker geholpen, “je zit in de districten dichter bij
de leefomgeving van de patiënt, je begrijpt beter
waar het om draait; we moeten het zo eenvoudig
en makkelijk mogelijk maken en strategieën uitdokteren
om de beste kwaliteit te waarborgen”.
Die kwaliteitsnormen wil ze samen met provinciale
gezondheidsdepartement en Artsen zonder
Grenzen uitwerken. “Noodgedwongen moet je
je in Tete soms tevreden stellen met een ad hoc
oplossing”, gaat Casas voort, “hoe de kwaliteit te
meten is een brandend actueel thema; om het
14 | Activiteitenverslag 2008
halfjaar een cd4-test aanbieden volstaat niet, we
moeten ook nagaan hoe lang een patiënt op zijn
medicamenten zit te wachten en of hij vertrouwen
heeft in wie er hem behandelt; hoe dan ook
was het niet langer mogelijk om voort te werken
met maar één verwijscentrum voor aids”.
Ik breng de drempel van 200 cd4-cellen ter sprake.
Het toonaangevende Britse medische blad
The Lancet heeft onderzoek gedaan bij 45.000
seropostieve patiënten in Europa en Noord-
Amerika. Het komt tot de slotsom dat wie pas
ART toegediend krijgt als hij onder de drempel
van 350 valt, 28% meer kans maakt om aids te
krijgen en voortijdig te sterven, dan wie er ART
krijgt als zijn gehalte aan cd4-bloedcellen tussen
350 en 450 ligt. “In Oeganda” geef ik Dr. Casas
mee “denken ze eraan om de drempel tot 500
te verhogen”. “Dat is de trend, ja”, knikt ze. Ester
wijst meteen op de consequenties van een
dergelijke maatregel, de hogere kostprijs in de
eerste plaats, want als je meer mensen op ART
zet, heb je meer geneesmiddelen nodig, wat op
zichzelf niet zo duur is, maar ook meer laboratoriumonderzoeken
en heb je bijgevolg een pak extra
mensen nodig. Koken kost nu eenmaal geld.
Ook negatief is dat je het risico loopt dat er meer
patiënten de therapie laten varen, omdat ze geen
symptomen vertonen en ze ervan uitgaan dat ze
niet ziek zijn. Wat dan weer de kostprijs drukt, is
dat je een kleiner aantal zware behandelingen
voor zware infecties hebt. Die zijn niet zo nodig,
omdat je in een vroeger stadium met de behandeling
start. Die voor- en nadelen moet je tegenover
elkaar afwegen.
Als ik Ester tot slot van onze discussie op de
vrouw af vraag of ze het ermee eens is om hivpatiënten
ART aan te bieden, zo gauw hun aantal
cd4-bloedcellen onder 500 gedaald is, aarzelt ze
geen seconde met haar antwoord. “Absoluut, ja,
zelfs hier in Mozambique; als ik zelf hiv-patiënt
was en pas op 200 ART zou krijgen, dan wist ik:
dat is veel te laat; dan zou ik in Spanje al lang aan
de therapie zitten.” Daaraan voegt ze de bedenking
toe dat de geneesmiddelen, die Mozambika-