VAIS Activiteitenverslag 2008.pdf - Kauri

Zuidwerking
MOZAMBIQUEREpORTAGE
idee gerijpt om de aidsproblematiek ter plaatse
en heel gericht aan te pakken. Het idee van een
clinica da noite, een nachtkliniek, was geboren.
Het is maar een kwartiertje rijden van Tete naar
Moatize, gedoemd om als het economische
opkomende Tete uitbreiding neemt, het predicaat
voorstad opgekleefd te krijgen. Dat zit erin
over afzienbare tijd. Tegen begin 2010 moet de
spoorlijn, die de hier gewonnen steenkool naar
de haven van Beira brengt, gerenoveerd zijn, de
Wereldbank financiert de ruime helft daarvan.
Iets voorbij de terrils staan aan de kant van de
weg twee barakken, zo lijkt het, bij nader inzicht
blijken het containers te zijn. Een is er ingericht
voor administratie doeleinden, in de andere
houdt het verplegende personeel consultaties,
vanaf een uur of 4 tot 10 u. ’s avonds. Hier zijn
geschoolde mensen aan de slag. De verpleegkundigen
hebben er al een dagtaak op zitten in
het gezondheidscentrum van Moatize voor ze in
de clinica da noite voor hun avondlijke bijbaan aan
het werk gaan. Jovenario neemt vandaag de honneurs
waar en geeft me een rondleiding. In de
wachtruimte tussen de twee containers staat de
hele tijd een dvd-speler aan. Of het nu in het Engels
of het Portugees is, de beelden hebben eenzelfde
gemeenschappelijk thema: aids. Materiaal
in de plaatselijke taal ontbreekt vooralsnog.
12 | Activiteitenverslag 2008
De keuze van de plek is weloverwogen. Aan de
overkant van de geïmproviseerde kliniek is er
een ruim parkeerterrein voor vrachtwagenchauffeurs,
die er na een vermoeiende trip even uitrusten
voor ze aan de zenuwslopende oversteek
van de Zambezi beginnen. In de gebouwen achter
de containers, goedkope pensions, hebben
vrouwen uit Zimbabwe hun intrek genomen,
gevlucht zoals zovele miljoenen landgenoten
voor het maatschappelijke onheil en de onleefbare
omgeving, dat ze van president Mugabes
desastreuze beleid geërfd hebben. Allemaal
maken de vrouwen van alle hout pijlen en als er
geen geld in het laatje is begeven sommigen onder
hen zich, zij het meestal occasioneel, in de
prostitutie. “Sex workers noemen we ze”, spelt
Dr. Diederike Geelhoed me de les, maar politiek
correcte terminologie verdoezelt soms de rauwe
werkelijkheid. Bovendien ligt vlakbij de nachtkliniek
een middelbare school annex internaat en
ook die scholieren krijgen wanneer ze dat willen
seksuele voorlichting en uitleg op al hun vragen.
De kliniek bestrijkt een ruimer publiek dan alleen
maar de prostituees en hun klanten.
Vijf meisjes maken hun opwachting. “Veertien”,
antwoordt er een, als Dr. Geelhoed ze vraagt hoe
oud ze is, “vijftien”, zegt een andere. Een jongen
van zestien, die het groepje vergezelt, zit er wat
schaapachtig bij. De schooltijd is voorbij, ze komen
hier een kijkje nemen. Dona Suzanna neemt
de meiden even apart om ze te laten zien hoe
je met een vrouwelijk condoom omspringt. Dat
had ze me al voorgedaan. Die condooms heeft de
kliniek sinds december in stock. Suzanna neemt
een kunstvagina en brengt het condoom aan, kinderspel.
“Die dingen zijn echt wel in trek hier”,
merkt Diederike op. Ze hamert erop dat de jongeren
niet alleen een boodschap van veilige sex
meekrijgen maar ook en vooral dat het plezierig is
om onbekommerd te kunnen vrijen. “We stellen
ons waardevrij op”, zegt ze, “ook als een jongen
van dertien condooms komt vragen, geven we
ze hem mee”.