DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie
82 hoofdstuk 4: de draagkracht van patiënten versterken Wie en wanneer begeleiden? Heeft iedere patiënt psychologische begeleiding nodig? Is het zinvol om iedere patiënt minstens één consulta- tie bij de psycholoog aan te bieden? Zoals ook blijkt uit het volgend hoofdstuk, zijn de meningen daarover verdeeld. De meeste psychologen stellen dat niet elke patiënt behoefte heeft aan psychologische begeleiding, maar dat iedereen er wel deugd van heeft. ‘Mensen hebben deugd van zo’n gesprek omdat ze dan vrij kunnen spreken met iemand die kennis heeft van de problematiek. Bij artsen kunnen ze daarvoor niet goed terecht. De tijd van een gynaecoloog is beperkt en hij heeft binnen die tijd al een heel programma aan technische zaken te bespreken. Bovendien is hij niet echt opgeleid om dit soort van coachende gesprekken te voeren.’ Eric Van Hoof Een argument om iedereen standaard een bezoek aan een psycholoog aan te bieden, is dat dit minder stig- matiserend is. ‘Wij hebben beslist om iedereen die ivf doet op gesprek bij de psycholoog te laten gaan. Anders heb je een deel mensen die niet willen gaan. We willen mensen niet het gevoel geven dat we ze naar de psycholoog sturen omdat ze ‘anders’ zijn dan de rest.’ Willem Ombelet Een bijkomend voordeel is dat de patiënt zo reeds kan kennismaken met de psycholoog en dat de drempel om in geval van nood terug te komen dus lager is. Daarnaast kan een psycholoog een patiënt preventief heel wat advies meegeven. Andere centra en psychologen vinden dat het de voorkeur verdient om de beperkte middelen in te zet- ten voor de psychologische begeleiding van mensen die dit het meeste nodig hebben. Daarnaast blijft het belangrijk dat patiënten ervan bewust gemaakt worden dat hun situatie hen psychisch meer kwetsbaar maakt, en dat zoiets op zich normaal is. De Guidelines for counseling in infertility gaan daarom uit van een getrapt systeem, waarbij de eerste vormen van psychosociale ondersteuning door het hele team wordt gegeven. We kunnen daarbij denken aan infor- matieverstrekking en een empathische houding ten opzichte van de patiënt. Daarnaast bestaan er zelfhulp- groepen of professioneel begeleide groepen van lotge- noten en naar een counsellor wordt pas doorverwezen in de specifieke situaties die eerder in dit hoofdstuk aan bod kwamen. Hieruit afleiden dat een psycholoog alleen maar nodig is als mensen in crisis verkeren, zou een verkeerde gevolgtrekking zijn. Zelfs in het getrapte systeem dat door de Guidelines wordt voorgesteld, gaat men ervan uit dat reeds bij de aanvang van de behandeling aller- lei vormen van psychosociale ondersteuning worden aangeboden, net om zo veel mogelijk te vermijden dat patiënten in een crisissituatie terechtkomen.
Verder mag duidelijk zijn dat een aantal vormen van begeleiding best al bij de aanvang van de behandeling worden aangeboden, zelfs al beseffen de patiënten dan nog niet altijd hoe groot de psychologische impact van de behandelingen zal zijn. De wet van 2003 spreekt over het aanbieden van psychologische begeleiding vóór en tijdens de behandelingen, maar uit het voor- gaande blijkt dat ook na de behandeling begeleiding nodig kan zijn, hetzij om de transitie naar de zwanger- schap te vergemakkelijken, hetzij om mensen te helpen in het reine te komen met het feit dat de behandelingen hen niet tot het gewenste moeder- of vaderschap heb- ben geleid. 83
- Page 33 and 34: De luteale fase: emotionele stress
- Page 35 and 36: soort meDicijn merknamen toeDiening
- Page 37 and 38: meer en hebben gevoelens van contro
- Page 39 and 40: wat hij als man moet doen is dat sp
- Page 41 and 42: edenen, maar ze gaf er de boodschap
- Page 43 and 44: ‘We zijn nog vrienden, maar het o
- Page 45 and 46: Zijn koppels die zoveel hebben meeg
- Page 48 and 49: 46 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 50 and 51: 48 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 52 and 53: 50 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 54 and 55: 52 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 56 and 57: 54 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 58 and 59: 56 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 60 and 61: 58 hoofdstuk 3: copingstrategieën
- Page 62 and 63: 60 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 64 and 65: 62 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 66 and 67: 64 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 68 and 69: 66 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 70 and 71: 68 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 72 and 73: 70 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 74 and 75: 72 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 76 and 77: 74 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 78 and 79: 76 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 80 and 81: 78 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 82 and 83: 80 hoofdstuk 4: de draagkracht van
- Page 86 and 87: 84 hoofdstuk 5: de psychologische b
- Page 88 and 89: 86 hoofdstuk 5: de psychologische b
- Page 90 and 91: 88 hoofdstuk 5: de psychologische b
- Page 92 and 93: 90 hoofdstuk 5: de psychologische b
- Page 94 and 95: 92 Fertiliteitsbehandelingen: De re
- Page 96 and 97: 94 Wie is Wie? Dit dossier is gebas
- Page 98 and 99: 96 Wie is Wie? Dr. Eric Van Hoof is
- Page 100: Het Instituut Samenleving & Technol
82<br />
hoofdstuk 4: de draagkracht van patiënt<strong>en</strong> versterk<strong>en</strong><br />
Wie <strong>en</strong> wanneer begeleid<strong>en</strong>?<br />
Heeft iedere patiënt psychologische begeleiding nodig?<br />
Is het zinvol om iedere patiënt minst<strong>en</strong>s één consulta-<br />
tie bij de psycholoog aan te bied<strong>en</strong>? Zoals ook blijkt<br />
uit het volg<strong>en</strong>d hoofdstuk, zijn de m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> daarover<br />
verdeeld.<br />
De meeste psycholog<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> dat niet elke patiënt<br />
behoefte heeft aan psychologische begeleiding, maar<br />
dat iedere<strong>en</strong> er wel deugd van heeft.<br />
‘M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> deugd van zo’n gesprek omdat ze<br />
dan vrij kunn<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong> met iemand die k<strong>en</strong>nis heeft<br />
van de problematiek. Bij arts<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze daarvoor niet<br />
goed terecht. De tijd van e<strong>en</strong> gynaecoloog is beperkt<br />
<strong>en</strong> hij heeft binn<strong>en</strong> die tijd al e<strong>en</strong> heel programma aan<br />
technische zak<strong>en</strong> te besprek<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is hij niet<br />
echt opgeleid om dit soort van coach<strong>en</strong>de gesprekk<strong>en</strong><br />
te voer<strong>en</strong>.’ Eric Van Hoof<br />
E<strong>en</strong> argum<strong>en</strong>t om iedere<strong>en</strong> standaard e<strong>en</strong> bezoek aan<br />
e<strong>en</strong> psycholoog aan te bied<strong>en</strong>, is dat dit minder stig-<br />
matiser<strong>en</strong>d is.<br />
‘Wij hebb<strong>en</strong> beslist om iedere<strong>en</strong> die ivf doet op gesprek<br />
bij de psycholoog te lat<strong>en</strong> gaan. Anders heb je e<strong>en</strong> deel<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die niet will<strong>en</strong> gaan. We will<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet<br />
het gevoel gev<strong>en</strong> dat we ze naar de psycholoog stur<strong>en</strong><br />
omdat ze ‘anders’ zijn dan de rest.’ Willem Ombelet<br />
E<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>d voordeel is dat de patiënt zo reeds kan<br />
k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met de psycholoog <strong>en</strong> dat de drempel<br />
om in geval van nood terug te kom<strong>en</strong> dus lager is.<br />
Daarnaast kan e<strong>en</strong> psycholoog e<strong>en</strong> patiënt prev<strong>en</strong>tief<br />
heel wat advies meegev<strong>en</strong>.<br />
Andere c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> psycholog<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> dat het de<br />
voorkeur verdi<strong>en</strong>t om de beperkte middel<strong>en</strong> in te zet-<br />
t<strong>en</strong> voor de psychologische begeleiding van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die dit het meeste nodig hebb<strong>en</strong>. Daarnaast blijft het<br />
belangrijk dat patiënt<strong>en</strong> ervan bewust gemaakt word<strong>en</strong><br />
dat hun situatie h<strong>en</strong> psychisch meer kwetsbaar maakt,<br />
<strong>en</strong> dat zoiets op zich normaal is.<br />
De Guidelines for counseling in infertility gaan daarom<br />
uit van e<strong>en</strong> getrapt systeem, waarbij de eerste vorm<strong>en</strong><br />
van psychosociale ondersteuning door het hele team<br />
wordt gegev<strong>en</strong>. We kunn<strong>en</strong> daarbij d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan infor-<br />
matieverstrekking <strong>en</strong> e<strong>en</strong> empathische houding t<strong>en</strong><br />
opzichte van de patiënt. Daarnaast bestaan er zelfhulp-<br />
groep<strong>en</strong> of professioneel begeleide groep<strong>en</strong> van lotge-<br />
not<strong>en</strong> <strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> counsellor wordt pas doorverwez<strong>en</strong><br />
in de specifieke situaties die eerder in dit hoofdstuk aan<br />
bod kwam<strong>en</strong>.<br />
Hieruit afleid<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> psycholoog alle<strong>en</strong> maar nodig<br />
is als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in crisis verker<strong>en</strong>, zou e<strong>en</strong> verkeerde<br />
gevolgtrekking zijn. Zelfs in het getrapte systeem dat<br />
door de Guidelines wordt voorgesteld, gaat m<strong>en</strong> ervan<br />
uit dat reeds bij de aanvang van de behandeling aller-<br />
lei vorm<strong>en</strong> van psychosociale ondersteuning word<strong>en</strong><br />
aangebod<strong>en</strong>, net om zo veel mogelijk te vermijd<strong>en</strong> dat<br />
patiënt<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> crisissituatie terechtkom<strong>en</strong>.