DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie

poging betekent een baby waarover gefantaseerd is
en die er niet is gekomen. Miskramen en doodgeboor-
ten zijn zeer tasbare verlieservaringen. Uit hoofdstuk
III bleek reeds dat door een eenzijdige focus op het
behandelen veel van dat verdriet riskeert opzijgescho-
ven te worden. De psychotherapeut kan helpen dat
verdriet te zien, te benoemen en te verwerken.
Een belangrijk rouwproces begint uiteraard op het
moment dat de behandelingen worden stopgezet en
de kinderwens niet is ingevuld. Op dat moment moeten
koppels op zoek gaan naar nieuwe betekenissen en
bronnen van zingeving. Ze moeten een andere invulling
geven aan de levensfase waarin vader of moeder wor-
den, iets voortbrengen en zorgen voor… belangrijk zijn.
Therapie
Psychologe Uschi Van den Broeck wijst erop dat het
feit dat mensen tijdens een fertiliteitsbehandeling psy-
chische problemen vertonen kan wijzen op een onder-
liggende oorzaak. De crisis kan een kans bieden om
aan het onderliggende probleem te werken.
In haar onderzoek toont Benedicte Lowyck x aan dat
fertiliteitsproblemen bepaalde persoonlijkheidskenmer-
ken en aspecten van de relatie scherper naar voren
doen komen. Zo kunnen verhoogde stress of depressie
veroorzaakt worden door een te grote mate van zelfkri-
tiek of een onveilige gehechtheid aan de partner. In
de therapie kunnen deze persoonlijkheidskenmerken
bespreekbaar worden gemaakt.
Het verwerken van het behandelingsproces
Ook al hebben de behandelingen tot een zwangerschap
en geboorte geleid, in een aantal gevallen kan het langdu-
rig behandelen heel wat schade hebben aangericht: aan
het zelfbeeld, aan de lichaamsbeleving, de seksualiteit,
enz. Een psychologische nazorg is dan aangewezen.
Daarnaast is de overgang van jarenlange behandelin-
gen naar zwangerschap niet altijd evident. In sommige
gevallen moet ook hier aandacht aan besteed worden.
De Guidelines stellen dat coaching bij de overgang
naar de zwangerschap gericht is op:
• De patiënt helpen de overgang te maken van
‘ik ben infertiel’ naar ‘ik ben zwanger’;
• Hen duidelijk maken dat het normaal is dat ze
gevoelens van ongeloof en ambivalentie hebben
ten opzichte van de zwangerschap, het
kind en de vaardigheid om ouder te zijn.
Of deze nazorg in de fertiliteitskliniek moet gebeuren,
kan in vraag worden gesteld. Het risico bestaat name-
lijk dat dit het ‘loslaten’ van het proces bemoeilijkt.
Screening en diagnose
Behalve voor de psychosociale begeleiding worden
psychologen ook, en vaak in de eerste plaats, inge-
zet voor screening en diagnose aan het begin van de
behandeling of voorafgaand aan bepaalde specifieke
behandelingen. Het gaat er dan om na te gaan of de
patiënt of het koppel überhaupt klaar zijn of geschikt
zijn om een fertiliteitsbehandeling te ondergaan.
79